Samengestelde interest: Eindwaarde Berekenen van de eindwaarde: €2.000,- tegen 10% per jaar enkelvoudige interest: 200 200 200 200 |-----------|-----------|----------|----------| 2000 2800 (eindwaarde) p= 10% EW4 = 2000 x (1+(n x i) ) samengestelde interest: 200 220 242 266,2 |-----------|-----------|----------|----------| 2000 2928,20 p = 10% EW4 = 2000 x 1,1 x 1,1 x 1,1 x 1,1 EW4 = 2000 x (1,1)4 = 2000 x S 4┐10 = 2000 x 1,4641 = 2.928,20 Eindwaarde berekenen: De eindwaarde van een bepaald kapitaal kan op de volgende wijzen bepaald worden: 1 Met behulp van interesttafel 2 Met behulp van een calculator 3 Met behulp van een calculator met een financiële module 4 Met behulp van Excel 1. Met interesttafels/ tabellen: Tafel 1: Grote S EW4 = 2000 x (1,1)4 = 2000 x S 4┐10 = 2000 x 1,4641 = €2.928,20 2 Met behulp van een calculator De procedure om een eindwaarde met behulp van een calculator te berekenen is in prinicpe gelijk aan het gebruik van de algemene formule: K0 x (1 + i)n Uitgaande van de gegevens die hierboven vermeld zijn is de eindwaarde met een calculator: EW4 = K0 [x] 1 + i [xy]G n = 2000 [x] 1,10 [xy ] 4 = € 2.928,20 3. Bepaling van de eindwaarde met behulp van een calculator met een financiële module Kies voor de FINANCE-module en voer de hiernavolgende procedure uit: Voer in: 1N=4 2 I% = 10 3 PV = 2000 (PV staat voor Present Value ofwel Huidige Waarde (K0))H 4 PMT = 0 (PMT staat voor Payment ofwel Periodieke betaling) 5 FV = 0 (FV staat voor Future Value ofwel Eindwaarde) 6 P/Y = 1 (P/Y staat voor Payment Year ofwel het aantal stortingen per jaar) 7 C/Y = 1 (C/Y staat voor het aantal samengestelde interesttermijnen per jaar) 8 PMT = END (Deze PMT staat voor moment van betaling) 4. In excel: Dezelfde waarde kan ook middels de ingebouwde functies binnen het programma Excel. Om de eindwaarde te berekenen kun je ook de TW -functie hanteren. TW staat voor Toekomstige Waarde (in het Engels FV ofwel Future Value (hetgeen gelijk is aan de terminologie van een financiële calculator)). Als je het werkblad al zodanig hebt ingericht zoals hierboven dan kun je in plaats van de formule zoals die in Cel B7 is weergegeven de TW -functie plaatsen. Je kunt dan achtereenvolgens het rentepercentage, het aantal termijnen en de huidige waarde van het kapitaal aangeven middels celverwijzingen (als je geen celverwijzingen hebt kun je ook de betreffende waarden direct invoeren en functioneert het net zoals een financiële calculator). Je ziet dan onderaan het resultaat van de formule verschijnen. Om het getal positief te maken dien je voor de functie een min-teken te plaatsen. In Excel wordt ervan uitgegegaan dat de uitgerekende waarde een uitgave is zodat deze automatisch negatief wordt weergegeven. Dit is dus eenvoudig op te lossen middels het plaatsen van het minteken. Bij het berekenen van de eindwaarde van één bedrag dien je dus de ‘Hw’ (Huidige waarde) in te voeren en niet het functieargument ‘Bet’. Het functieargument ‘Bet’ dien je te gebruiken wanneer er sprake is van gelijke periodieke stortingen. Dit komt aan de orde in ‘Renten’. Na 4 jaar 8% samengestelde interest Eindwaarde na 7 jaar? 200 220 242 266,20 |-----------|-----------|----------|----------|---------|----------|----------| 1 2 3 4 5 6 7 2000 2928,20 P = 10% -><p = 8% Oplossing: 1) 2) 3) 2928,20x 1,08 3 = €3.688,69 2928,20 x S3┐8 =€3.688,69 2000 x 1,14 x 1,08 3 = €3.688,69 Bepaling van de looptijd En = € 15.000 K = € 10.000 En = 10.000 x 1,035n = € 15.000 1,035 n = 15.000/ 10.000 = 1,5 Dus 1,035 n = 1,5 Hoe op te lossen?: 1. Opzoeken Interesttafel: P = 3,5 ; 1,0359 = 1,362897 1,03510 = 1,4105 1,03511 = 1,4599 1,03512 = 1,511 n is ruim 11 2. Met behulp rekenmachine: 1,035 n = 1,5 n log 1,035 = log 1,5 n = log 1,5/ log 1,035 [1,5] [log] [:] [1,035] [log] [=] n = 11,79 Want: 23 = 8; en 3 = log 8/ log 2 3. Met behulp van een calculator met een financiële module Kies voor de FINANCE-module en voer de hiernavolgende procedure uit: Voer in: 1N=? 2 I% = 10 3 PV = -10.000 (PV staat voor Present Value ofwel Huidige Waarde (K0))H 4 PMT = 0 (PMT staat voor Payment ofwel Periodieke betaling) 5 FV = 15.000 (FV staat voor Future Value ofwel Eindwaarde) 6 P/Y = 1 (P/Y staat voor Payment Year ofwel het aantal stortingen per jaar) 7 C/Y = 1 (C/Y staat voor het aantal samengestelde interesttermijnen per jaar) 8 PMT = END (Deze PMT staat voor moment van betaling) 4. Met behulp van Excel: B5: = B3 * (1 + B4)^B7 Doelzoeken n = 11,79 Bepaling van het percentage E5 = 15.000= 10.000 x (1 + i) 10 (1 + i)10 = 1,5 1. Opzoeken Interesttafel: (1 + 0,04)10 = 1,48024 (1 + 0,045)10 = 1,5529 i ligt tussen 4% en 4,,5% 2. rekenmachine: (1 + i)10 = 1,5 1+ i = (1,5) 1/10 [1,5] [xy] 1/10 = 1,041379 i = 1,041379 – 1 = 0,0414 Want: 23 = 8; 2 = 8 1/3 N.B. Ook [x 1/y] 3. Met behulp van een calculator met een financiële module Kies voor de FINANCE-module en voer de hiernavolgende procedure uit: Voer in: 1 N = 10 2 I% = ? 3 PV = -10.000 (PV staat voor Present Value ofwel Huidige Waarde (K0))H 4 PMT = 0 (PMT staat voor Payment ofwel Periodieke betaling) 5 FV = 15.000 (FV staat voor Future Value ofwel Eindwaarde) 6 P/Y = 1 (P/Y staat voor Payment Year ofwel het aantal stortingen per jaar) 7 C/Y = 1 (C/Y staat voor het aantal samengestelde interesttermijnen per jaar) 8 PMT = END (Deze PMT staat voor moment van betaling) 4. Met behulp van Excel: Worteltrekken: B7: = (B5/B3)^(1/B4 – 1) i = 0,414 Doelzoeken: = B3 * (1 + B7)^B4 i = 0,0414 Om een interestpercentage te bepalen is er in Excel de functie RENTE. Je gaat dan naar de betreffende cel waarin het percentage moet komen te staan en druk op de ƒxtoets. Je moet dan de categorie ‘Financieel’ selecteren en vervolgens de functie RENTE (en vervolgens ‘OK’). Dan kun je de functieargumenten selecteren. Dit doe je door bij het betreffende functieargument een celverwijzing in te voeren. Let wel op dat je bij de huidige waarde (Hw) een min-teken plaatst (het kan overigens ook bij Tw, maar dan moet je het bij Hw weglaten!) Je ziet al direct het resultaat van de formule verschijnen. Alleen nog op ‘OK’ drukken en het interestpercentage staat in de betreffende cel! Ook hier moet je niets bij het functieargument Bet invoeren. Er is namelijk sprake van één kapitaal dat een n aantal perioden uitstaat. Bet is alleen van toepassing als er periodieke stortingen of opnames zijn. gelijkwaardige procenten 1 % per maand S.I. is niet gelijk aan 12% per jaar. 1,0112 = 1,12682503 → = 12,68% per jaar 12% per jaar is gelijk aan p % per maand (1,12) 1/12 = ? [1,12] [xy] [12] [= ] 1,009488793 = 0,9488793% per maand Interest over delen van een periode Over delen van een periode: 1. Enkelvoudige interest EW7 = 1.000 x 1,087 = € 1.713,82 1.713,82 x 8/100 x 0,5 = € 68,55 EW7,5 = € 1.782,37 2. Samengestelde interest E7,5 = E7 = 1.000 x 1,087,5 = € 1.781,06 En dan dit…: Vanaf de jaarteling: Chinezen hebben al erg lang een “rekenmachine” The abacus is a mechanical aid used for counting; it is not a calculator in the sense we use the word today. In de Middeleeuwen in Italie: gebruik van interesttafels door monniken Rond 1600 Simon Stevin: interesttafels in de Nederlanden in 1898 vaste afspraken over interesttafels: S(summery) → eindwaarde of slotwaarde A(anticipation) → beginwaarde of contante waarde Hoofdletter → 1 kapitaal Kleine letter →`meerdere gelijke bedragen (renten) Trema → prenumerando Geen trema → postnumerando 1780 Charles Mahon: rekenmachine met 4 functies Vanaf 1972 rekenmachines op middelbare school 1965 Eerste elektronische kantoorrekenmachine 1972 Eerste elektronische zakrekenmachine met 4 operaties 1974 Eerste elektronische wetenschappelijke rekenmachine 1976 De kleinste zakrekenmachine 1983 Microcomputer op zakformaat 1986 Eerste grafische rekenmachine E4 = 1000 x (1,1) = 1,1 Xy 4 = 1,4641 x 1000 = 1464,10 tegenwoordig ook financiële calculator (HP 10B) Eindwaarde: (future value): -1000 PV 10 i 4 n FV = 1.464,10 1946 Vanaf 1990 1e digitale computer (Eniac) in Philadelphia :30 ton, 30 meter lang rekenprogramma’s als Excel en Lotus C7: = C3*(1+C4)^C5