Nieuwbouw Woonzorgcentrum Zonnestraal, OCMW Lint Deelproject

Nieuwbouw Woonzorgcentrum Zonnestraal, OCMW Lint
Deelproject: realisatie van een kunstwerk in het kader van VIPA reglementering
Lint, 12 april ‘15
1. Inleiding
Deze thematische uitwerking omschrijft het kunstproject dat we in het kader van
de VIPA-subsidies vòòr begin 2017 dienen te realiseren. In het kader van de
gesubsidieerde nieuwbouw van ons WZC dient de opdrachtgever het
subsidieerbare bedrag van afgerond 52.000 euro te besteden aan
‘geïntegreerde kunst’. We willen ‘kunst’ in dit deelproject ruim interpreteren.
Met deze nota werken we de procedure uit om het kunstwerk te realiseren en
vervolgens leggen we het plan van aanpak vast.
2. Thema van ‘het Kunstwerk’
Het woonzorgcentrum (WZC ) staat centraal in de gemeenschapszorg aan de
Lintenaar dat een open en dynamisch centrum vormt in die zorg. Het staat
centraal in de woonzorgzone dat geheel de gemeenschap van Lint ontsluit en
waarbinnen een (redelijk) coherent en ‘gesloten’ woonzorgnetwerk actief is. Het
WZC wil op die manier centraal staan als een belangrijk element tussen het
zorgcontinuüm, naast de andere zorgvormen zoals thuiszorgdiensten, het
dienstencentrum en de senioren- en serviceflats. Het WZC steunt deze andere
zorgvormen zodat die versterkt aanwezig kunnen zijn voor de Lintse
gemeenschap.
Het WZC en alle andere OCMW-diensten kiezen er uitdrukkelijk voor om
vraaggericht te werken. Dit houdt in dat de (variërende) behoeften van de
zorgvrager het uitgangspunt zijn voor de aanbieder, niet omgekeerd. Dit noemt
met ook onderhandelende zorg.
Het WZC staat ook symbool voor de gemeenschapszorg aan de Lintenaar. Deze
gemeenschapszorg is meer dan solidariteit voor hen die niet meer (of moeilijk)
voor zichzelf kunnen zorgen. Het biedt ook een (relatieve) zekerheid voor de
Lintenaar dat wanneer het hem wegens ouderdom of ziekte niet meer afgaat, de
gemeenschap voor hem zorgt. Maar tegelijk willen we dankbaarheid, respect
en duurzaamheid centraal zetten zodat ouderdom in dit het woon-zorg
gebeuren benaderd wordt als iets waardevol, als iets dat inspireert en
betekenis geeft aan het leven en de eindigheid ervan.
Het kunstwerk dat we willen realiseren moet bovenstaande twee elementen
beklemtonen:
1. de centrale plaats van het WZC in de Lintse gemeenschap, in de
woonzorgzone en het bredere zorgnetwerk
2. het WZC dat symbool staat voor verbondenheid, voor zorg aan de ander
en voor een waardevolle en inspirerende betekenisgeving aan ouderdom
Met dit project geven we de kunstenaar of de groep van kunstenaars uitnodigen
een ruime interpretatie en creatieve invulling te geven aan wat VIPA
‘‘geïntegreerde kunst’ noemt. Met een ruime interpretatie en een creatieve
invullingen bedoelen we dat bijvoorbeeld ook nagroeibare gevelelementen of
artistieke creaties die linken visualiseren met de met de omgeving en met de
gemeenschap mogelijk zijn. Vormen van nieuwe kunst zoals multi-media, ICT of
sociale media, vormen van alternatieve kunst en niet gebruikelijke materialen
zijn mogelijk.
Wij als opdrachtgever willen de kunstenaar of de groep van kunstenaars
uitdrukkelijk uitnodigen aan de slag te gaan met de Lintse gemeenschap door
Lintenaars die met foto, video, muziek, woord en beeld bezig zijn al dan niet
expliciet te betrekken zodat dit VIPA-project meer een ‘gemeenschaps’project wordt. Met een gemeenschapsinvulling bedoelen we bijvoorbeeld dat
bepaalde elementen van het kunstwerk invulling krijgen in samenwerking met de
Lintse (kleuter) scholen, de academie voor muziek, woordkunst en dans die in de
Witte Merel actief is te betrekken of de kans te geven aan andere hobbygroepen
en verenigingen om een inbreng te doen in dit kunstwerk. Deze ‘groeps- of
gemeenschapskunst’ mag echter niet leiden tot verval van artistieke kwaliteit.
Kunst moet mensen verheffen. Er moet een emancipatorische kracht uitgaan
van een kunstenaar of groep kunstenaars die aan de slag gaan met onze
gemeenschap. Zodat die gemeenschap zicht verheft en iets realiseert dat
grootser is dan waartoe men zichzelf in staat achtte.
3. Verloop van dit project
1. Voorbespreking: schepen cultuur, OCMW voorzitter, OCMW secretaris,
verantwoordelijke cultuur, coördinator-diensthoofd cultuur gemeente Lint,
(besprekingen op 1 september en 22 december 2014).
2. Stemming op de OCMW-raad op 23 april 2015
3. Open verklaring en verspreiding van de projectoproep kunstenaar in mei
2015
4. Mogelijkheid tot vraag of verkrijgen bijkomende inlichtingen tot oktober
2015. Er is een lijst met beoordelingscriteria die de jury zal hanteren bij het
beoordelen van de projectvoorstellen.
5. Samenstelling van een jury in oktober 2015 bestaande uit: medewerker VIPA
(dhr. A. Callaert, dossieropvolger), directeur WZC (deelnemend als secretaris
van de werkzaamheden), secretaris OCMW, cultuurbeleidscoördinator,
aangestelde vanuit seniorenraad, aangestelde vanuit cultuurraad,
aangestelde vanuit bewoners of familie, aangestelde vanuit vrijwilligers en
iemand vanuit de OCMW-raad. Om aan de groeiende diversiteit in Lint
tegemoet te komen, moet minstens één lid van de jury een migratieachtergrond hebben en één lid jonger zijn dan 30 jaar. Indien dit niet kan
gerealiseerd worden op basis afvaardiging, worden deze mensen aanvullend
en op basis van OCMW-cliënteel toegevoegd. De OCMW-voorzitter en
schepen van cultuur zetelen van rechtswege in de jury.
6. Deadline voor het indienden van een projectvoorstel op papier (of elke
andere fysieke vorm) tot 31 oktober 2015.
7. Voorselectie door de jury in november 2015 op basis van de ingediende
projectvoorstelllen.
8. In december 2015 of januari 2016. Een presentatie, verdediging en
vraagstellingsmoment door de intekenende kunstenaar of groep kunstenaars
of projectgroep voor de groep van jury-leden.
9. Januari 2016 aanstelling van de kunstenaar of groep kunstenaars of
projectgroep tot realisatie van het kunstwerk op basis van het door hem,
haar of hun ingediende projectvoorstel. De jury kan specifieke
uitvoeringsmodaliteiten of bepaalde aanpassing aan het ingediende
projectvoorstel opleggen. De OCMW-raad neemt de beleidsmatige
beslissingen.
10. Februari 2016: feedback naar niet weerhouden voorstellen of
integratie/samenwerking van voorstellen.
11. Januari 2016-maart 2017: uitwerking van het project door de geselecteerde
kunstenaar of groep van kunstenaars. De effectieve inplanting (als daar al
sprake van is) pas eind 2016 effectief gebeuren omdat de site tot dan te veel
kenmerken heeft van een bouwwerf en de oplevering van dit kunstproject
voorzien is in de afwerkingsfase
12. Feestelijke opening van het nieuwe WZC, de inhuldiging van het kunstwerk
en bedanking van alle betrokkenen bij het project, uiterlijk maart 2017.
4. Bijkomende informatie
4.1.



Organisatie: OCMW Lint, woonzorgcentrum Zonnestraal, Liersesteenweg 62, 2547
Lint, www.lint.be
Rudy Verhoeven, voorzitter OCMW Lint, 0477 43 56 61, [email protected]
Erik Prims, secretaris en algemeen coördinator OCMW Lint, 0496 536 126,
[email protected]
4.2.






Informatie over de opdrachtgever
Het OCMW van Lint is een publieke instelling, een lokaal bestuur met eigen
rechtspersoonlijkheid die belast is met de sociale zorg en gezondheidszorg in de
gemeente. (Organogram en informatiebrochure over het OCMW, beschikbaar op
de website)
De wettelijke basis van het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn ligt
verankerd in de wet van 8 juli 1978 en het (Vlaams) decreet van 19 december
2008. De missie is: elke persoon heeft recht op maatschappelijke dienstverlening.
Deze heeft tot doel eenieder in de mogelijkheid te stellen een leven te leiden dat
beantwoordt aan de menselijke waardigheid. Op basis van deze missie heeft het
OCMW van Lint in de loop der jaren heel wat diensten en activiteiten ontwikkeld.
Eén ervan betreft de uitbouw van een heel scala aan diensten voor de ouderen
(zorgcontinuüm). De bouw van een nagelnieuw woonzorgcentrum met 80
kamers en 3 kamers voor kortopvang vormt thans het hoogtepunt.
4.3.

Contactgegevens en verantwoordelijken
Informatie over de nieuwbouw in het WZC, de aanleiding tot dit kunstproject
Ontwerper : het bouwdossier werd ontwikkeld door Conix RDBM architecten,
Londonstraat 60, bus 121, 2000 Antwerpen.
Budget (bouw)project: 11,3 miljoen euro
Het nieuwe woonzorgcentrum wordt gefaseerd ingeplant waar thans het oude
WZC nog staat. In drie fasen zal het gerealiseerd worden, terwijl het oude in
evenveel fasen zal afgebroken worden. Het staat op de OCMW-site, waar naast
het WZC, ook 16 serviceflats, 17 seniorenflats, een dienstencentrum en het
OCMW-huis zich bevinden. Het geheel bevindt zich op 300 meter van het centrum
van Lint. Het kunstwerk kan gelijk waar gerealiseerd worden.
Om de link met de gemeenschap te maken, zijn verwijzingspunten naar buiten

de OCMW-site mogelijk. Immers in Lint werken wij aan een woonzorgzone die
gans het grondgebied van Lint omvat. Dit gegeven kan kunstenaars misschien
inspireren om buiten de zone ‘te kleuren’. Als bijlage vindt u een overzichtsplan
van de site.
De OCMW-site ligt naast de gemeentelijke (boom-rijke!) parking en recht over het
gemeentelijk ontmoetingscentrum. Dit biedt voor de inschrijvende kunstenaar
mogelijk bijkomende kansen.
4.4.




Informatie over de nieuwbouw in het WZC
Lint is een kleine gemeente van 5,57 km² groot aan de rand van het
grootstedelijk gebied Antwerpen. Er wonen 8.800 inwoners. Niettegenstaande de
laatste jaren er behoorlijk wat verkaveld is, blijft het uitzicht van een traditioneel
dorp bewaard.
In Lint zijn er enerzijds de ‘echte Lintenaren’, die van generatie op generatie hier
wonen, en de meestal wat begoede inwijkelingen die met hun jonge gezinnen in
de nieuwe verkavelingen zijn komen wonen. De grote groep van eerste
inwijkelingen van de jaren 60 zijn nu senior en op termijn potentiële cliënt van het
nieuwe WZC.
In Lint is relatief veel sociale woningbouw. Ongeveer 40 % van de huurmarkt
wordt beheerd door de sociale huisvestingsmaatschappij.
Hoewel de grote maatschappelijke evoluties (individualisering, gezinsverdunning
of tweeverdienersgezinnen) niet aan de Lintse gemeenschap voorbij gegaan zijn,
heeft Lint een zeer rijk verenigingsleven en dit zowel op sportief als op
recreatief en cultureel vlak.
5. Uitnodiging tot samenwerking
5.1.


Waarom u als kunstenaar kan intekenen voor dit project
We geloven in de meerwaarde die u als intekenend kunstenaar of groep
kunstenaars of projectgroep zal realiseren voor onze gemeenschap. In een
context van ouder worden denken we dat uw kunstvoorstel als antwoord op deze
projectoproep iets unieks kan toevoegen aan onze nieuwbouw. Immers, het
levenseinde dat ook kwaliteiten kan hebben, generaties die elkaar ontmoeten, het
leven dat wordt doorgegeven en alle aspecten die met zorg en gemeenschap te
maken hebben, vragen om symbolen en vragen om kunst. Immers woorden
schieten soms te kort of gewoonweg, velen hebben er geen woorden meer voor,
en dan kan kunst helpen het onnoembare te evoceren. Vier levensdomeinen van
komen samen in kunst: het fysieke (je ziet het), het sociale (het brengt mensen
tot elkaar), het psychische (het nodigt uit tot reflectie) en het spirituele (het
overstijgt onszelf).
Het nieuwe woonzorgcentrum zal bij uitstek een publieke ruimte zijn. We willen
die publieke functie bewust vervullen. In onze tijd merkt men een verschuiving
van het publieke naar het private, van het collectieve naar het private. Dit is eigen
aan de de voorschrijdende individualisering. Vele mensen/ gezinnen botsen
evenwel tegen de grenzen van de individualisering omdat dit leidt tot
vereenzaming, verschraling en onzekerheid. Daarom nodigen we u als intekenend
kunstenaar of groep kunstenaars of projectgroep uit om die betekenis aan ons
nieuwe woonzorgcentrum mee vorm te geven en via uw kunstvoorstel collectieve
ruimte vorm te geven als ontmoetingsplekken, waar mensen zich terug kunnen
verbinden en terug de andere en zekerheid vinden. Hierin kan uw
projectvoorstel fungeren als herkenningspunt (we spreken daar af), als
referentiepunt (bv. voor een quiz), als plaats van het collectief geheugen of
simpel, als esthetisch mooi of uitdagend confronterend.
5.2.




Referenties en kansen als kunstenaar
Ter gelegenheid van de bouw van onze polyvalente zaal in 1995 werd er reeds
samengewerkt met de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen
en onder leiding van de bekende Antwerpse beeldhouwer Wilfried Pas. Een jonge
kunstenaar en tevens laureaat van de door ons georganiseerde wedstrijd,
Rebecca van Southoudt, kreeg de opdracht een beeldhouwwerk te creëren. Het
product ‘Amarant’, eeuwige schoonheid, dat zij onder supervisie van haar
leermeester Wilfried Pas heeft gerealiseerd pronkt in onze voortuin. Op dit
moment is dit kunstwerk wegens verbouwingswerkzaamheden tijdelijk
overgebracht in de polyvalente zaal. Het betrof haar meester-eindwerk.
Om draagvlak van het kunstproject te vergroten werd een brede jury
samengesteld. Echter, we willen deze heterogene groep op één lijn te krijgen
zodat elke kunstenaar of groep kunstenaars of projectgroep die een voorstel
indient voldoende creatieve ruimte krijgt om zijn expertise in te zetten en
maatschappelijk te valoriseren. We willen het proces van indienen, selecteren en
realiseren in alle openheid, met duiding en vanuit inspraak opzetten. Daarom
zullen we elk projectvoorstel volwaardig overwegen en elk projectvoorstel
de feedback geven die het verdient.
We zien deze projectoproep een kans (geen verplichting) voor de intekenende
kunstenaar tot co-creatie. We willen de intekenende kunstenaar veel creatieve
en vrije ruimte geven maar steeds in dialoog met de omgeving en de
opdrachtgever. De kunstenaar tot slot, mag (moet) wat ‘zweven’ maar omdat zijn
product voor jaren focus wordt van deze omgeving, moet het ook leiden tot een
prachtig eindresultataat. Zijn projectvoorstel moet evoceren maar niet ‘té’ zijn
zodat mensen echt uitgenodigd worden om te reflecteren.
De bewoners, medewerkers en de bezoekers van ons woonzorgcentrum, de
betrokkenen in het woonzorgnetwerk, de opdrachtgever, het lokaal bestuur en de
Lintse gemeenschap, kijken vol verwachting uit naar uw projectvoorstel.