Nascholingscursus ‘Succesvol gebruik van moleculaire diagnostiek’ 7 t/m 11 november 2011 Leiden www.boerhaavenet.nl www.boerhaavenet.nl Centrum Bioscience Diagnostiek Inhoud, doelgroep, cursuscommissie en sprekers Inhoud Het belang van moleculair biologische technieken binnen de differentiaal diagnostiek groeit aanzienlijk. De moleculaire diagnostiek heeft vooral in de academische en in een aantal (grote) perifere laboratoria een hoge vlucht genomen en krijgt een groeiend arsenaal aan toepassingen. Steeds meer arts-microbiologen krijgen te maken met moleculair biologische analyses. Het is wenselijk dat zij op de hoogte zijn van de laatste technieken, de kwaliteitseisen en –borging, alsook van de indicaties voor moleculaire diagnostiek en de interpretatie van uitslagen. Om een hiaat aan kennis op te vangen is de nascholingscursus ‘Succesvol gebruik van moleculaire diagnostiek’ ontwikkeld. Na het volgen van deze cursus bent u beter in staat om: • effectiever te communiceren met klinisch moleculair microbiologen die vaak in ziekenhuislaboratoria aangesteld worden om vorm te geven aan de moleculaire diagnostiek; • op hoofdlijnen de technische aspecten van de moleculaire diagnostiek te begrijpen; • een laboratorium (financieel) te leiden. Door op de hoogte te zijn van alle facetten van moleculair biologische analyses kan de medisch specialist als hoofd van een laboratorium jaarlijkse besteding van budgetten beter verantwoorden en sturen; • de diagnostische mogelijkheden ten volle te gebruiken en daarmee het belang van de patiënt te dienen. Doelgroep Arts-microbiologen en voor hen die in opleiding zijn voor dit specialisme. Cursuscommissie prof.dr. A.C.M. Kroes, dr. W.B. van Leeuwen, mw.dr. E. van Pelt-Verkuil en mw.dr. A. van der Zee Sprekers en commissieleden • dr. P. van Aarle, moleculair bioloog, Luminex BV, Oosterhout • mw.dr. S.H.W. Beiboer, moleculair bioloog, Hogeschool Leiden • mw.dr. A.M.C. Bergmans, medisch moleculair microbioloog, Sint Franciscus Gasthuis, Roosendaal • mw.dr. G.J. Boland, medisch moleculair microbioloog, UMC Utrecht • mw.dr. E.M.J. Boon, klinisch moleculair geneticus, LUMC • mw.dr. S.M. Bruisten, medisch moleculair microbioloog, GGD, Streeklaboratorium Infectieziekten, Amsterdam • dr. A.J.C. van den Brule, medisch moleculair microbioloog, Jeroen Bosch Ziekenhuis, ’s Hertogenbosch • dr. E.C.J. Claas, medisch moleculair microbioloog, LUMC • mw.dr. B. Duim, medisch moleculair microbioloog, Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht • prof.dr. J.T. den Dunnen, moleculair bioloog, Leiden Genome Technology Center, afdeling Humane Genetica, LUMC • dr. A.C. Fluit, medisch moleculair microbioloog, Eijkman-Winkler Instituut, UMC Utrecht • dr. E.J. van Hannen, medisch moleculair bioloog, St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein • mw.dr. A.M.D. Kooistra-Smid, medisch moleculair microbioloog, Laboratorium voor Infectieziekten, Groningen • prof.dr. A.C.M. Kroes, arts microbioloog, LUMC • dr. E.J. Kuijper, arts-microbioloog, LUMC • dr. W.B. van Leeuwen, medisch moleculair microbioloog, Erasmus MC Rotterdam / lector Hogeschool Leiden • dr. A.M. van Loon, arts microbioloog, UMC Utrecht • dr. M.C. Morsink, moleculair bioloog, Hogeschool Leiden • prof.dr. H.G.M. Niesters, medisch moleculair microbioloog, UMCG • dr. S. Pas, moleculair bioloog, Erasmus MC • mw.dr. E. van Pelt-Verkuil, cel- en moleculair bioloog, Hogeschool Leiden • mw.dr.ir. M.J. Plug, biochemicus, Hogeschool Leiden • mw.drs. I. Pons MBA, bedrijfsvoerend manager MBA, Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam • Ing. L. Roorda, research analist moleculaire diagnostiek, Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam • prof.dr. P.H.M. Savelkoul, medisch moleculair microbioloog, VU medisch centrum Amsterdam • dr. L.M. Schouls, moleculair bioloog, Laboratorium voor infectieziekten en screening (LIS), RIVM, Bilthoven • dr. M. Schutten, moleculair viroloog, Erasmus MC Rotterdam • dr. R. Schuurman, medisch moleculair microbioloog, UMC Utrecht • dr. T. Schuurman, medisch moleculair microbioloog, UMCG • prof.dr. D. van Soolingen, moleculair microbioloog, RIVM, Bilthoven • dr. J.J. Verweij, parasitoloog, LUMC • mw.dr. A. van der Zee, medisch moleculair microbioloog, Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam Accreditatie NVMM: in aanvraag www.boerhaavenet.nl Programma Maandag 7 november 2011 08.30Registratie en ontvangst 09.00 Waarom moleculaire diagnostiek en hoe? M.J. Plug 09.45 Uitdagingen voor de toekomst P.H.M. Savelkoul 10.30 Koffiepauze 11.00De huidige stand van zaken; laboratorium inrichting met in-house testen versus commercieel beschikbare testen, contaminatieproblematiek H.G.M. Niesters 15.00 W erkwijze van een diagnostisch ISO gecertificeerd DNA/cyto laboratorium; kwaliteitssys­temen, protocollen en autorisatie E. Boon 15.15 Theepauze 12.30 Lunch 13.30 K waliteitsmaatregelen bij de inrichting van een laboratorium voor moleculaire diagnostiek S.M. Bruisten 14.15Planning, investering, exploitatie en management I. Pons 11.15 Koffiepauze 13.30Diagnostiek van parasieten J.J. Verweij 14.15 Van kweek naar PCR en wat daarbij komt kijken A.M.D. Kooistra-Smid 11.30Virus diagnostiek R. Schuurman 12.15Diagnostiek van urineweginfecties A. van der Zee 13.00 Lunch 16.00 V an monster tot uitslag: hoe automatisering kan helpen bij het waarborgen van kwaliteit E.J. van Hannen 16.45Volledig geautomatiseerde highthroughput detectie van MRSA en inclusie van nieuwe varianten in PCR L. Roorda Dinsdag 8 november 2011 KWALITEITSBORGING EN BEDRIJFSVOERING MOLECULAIRE DIAGNOSTIEK 11.45Introductie; de 3 niveaus van kwaliteitsborging E. van Pelt-Verkuil 12.30 Lunch I MPLEMENTATIE VAN MOLECULAIR DIAGNOSTISCHE TESTEN 09.00Design, optimalisatie en validatie van in-house DNA/RNA testen E. van Pelt-Verkuil 09.45 Indicaties voor moleculaire diagnostiek A.J.C. van den Brule 15.00 Theepauze 15.15Externe kwaliteitscontroles A.M. van Loon ONTWIKKELING EN IMPLEMENTATIE VAN MULTIPLEXEN/TESTEN TOEGESPITST OP KLINISCHE SYMPTOMEN 16.00Ontwikkeling van het faeces pakket T. Schuurman Woensdag 9 november 2011 09.00Diagnostische uitdagingen bij luchtweginfecties E.C.J. Claas 09.45 Ontwikkeling van kwantitatieve en kwalitatieve RT-PCR’s voor influenzadiagnostiek M. Schutten 14.00 M ALDI-TOF en automatisering; applicaties in de microbiologie E.J. Kuijper 14.45 MRSA diagnostiek W.B. van Leeuwen 15.00 Theepauze MOLECULAIRE EPIDEMIOLOGIE EN TYPERINGEN 15.15DNA fragment specificiteitsanalyse door High Resolution Melting S.H.W. Beiboer 16.00 Principes van DNA sequentie analyse - ‘in silico moleculaire diagnostiek’ M.C. Morsink 10.30 Koffiepauze 11.00Detectie en kwantificering van het cytomegalovirus G.J. Boland 11.45Diagnostiek van enterovirus en parechovirus S. Pas TOEPASSINGEN IN DE MEDISCHE MICROBIOLOGIE 10.30 Schimmel diagnostiek A.M.C. Bergmans www.boerhaavenet.nl Programma (vervolg) Donderdag 10 november 2011 09.00Een overzicht van diverse technieken voor epidemiologische typeringen en de interpretatie daarvan L.M. Schouls 09.45Typering en resistenties van Mycobacterium D. van Soolingen 14.45X-map technologie, multiplexen in de microbiologische diagnostiek P. van Aarle 16.15 Forumdiscussie 10.30 Koffiepauze 12.30 Lunch TOEKOMSTIGE ONTWIKKELINGEN IN DE MOLECULAIRE DIAGNOSTIEK 13.30(Next Generation) Sequencing voor het microbiologisch diagnostisch laboratorium J.T. den Dunnen 14.15 Microarray: een platform voor klinisch-geïndiceerde totaaldiagnostiek? J.T. den Dunnen 14.30 Innovatieve Moleculaire Diagnostiek W.B. van Leeuwen Contactgegevens Kosten De totale kosten bedragen 5 1600,-. Arts-assistenten kunnen in aanmerking komen voor een gereduceerd tarief van 5 1250,-. Directoraat Onderwijs en Opleidingen Afdeling Bij- en Nascholing Postbus 9600, Postzone V0-P, 2300 RC Leiden Locatie Biopartner Accelerator Leiden en Leids Universitair Medisch Centrum T 071 526 8500 F 071 526 8255 E [email protected] www.boerhaavenet.nl 15.30 Theepauze Vrijdag 11 november 2011 11.00 M oleculaire detectie van resistente genen, richtlijnen t.a.v. interpretatie en techniek A.C. Fluit 11.45Typeringsmogelijkheden in perifere laboratoria B. Duim Kosten, locatie en inschrijven Coördinatie: Dr. E.C.J. Claas Ochtendprogramma Rondleiding door het Moleculair Diagnostisch lab van de afdeling Medische Microbiologie van het LUMC. Doel is een indruk te krijgen van de activiteiten in een multidisciplinair lab (virologie, bacteriologie en parasitologie). Naast detectie van pathogenen m.b.v. real-time PCR, zullen ook andere moleculaire toepassingen als resistentiebepalingen, genotyperingen, MALDI-TOF en AFLP aan de orde komen. Middagprogramma Plenaire sessie, posterpresentatie en forumdiscussie. Fabrikanten/leveranciers worden uitgenodigd om hun producten te exposeren. Inschrijven Inschrijven en betalen kan via onze website: www.boerhaavenet.nl. Voor (annulerings)voorwaarden zie ook de website. Uiterste inschrijfdatum is vrijdag 30 september 2011. Het maximum aantal deelnemers is 40. Hotelovernachting Onder vermelding van ‘LUMC 2011’ kunt u tegen gereduceerd tarief hotelkamers in Leiden reserveren. Zie www.boerhaavenet.nl Over Boerhaave Nascholing Voor uw agenda Het Leids Universitair Medisch Centrum verzorgt met Boerhaave Nascholing circa 200, veelal geaccrediteerde, postacademische activiteiten per jaar. De nascholing richt zich op verschillende doelgroepen: huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, medisch specialisten, (medisch) wetenschappelijk onderzoekers, artsen in opleiding tot specialist (AIOS) en promovendi. Ook organiseert het LUMC nascholing voor verpleegkundigen en medisch ondersteunende beroepen. Kenmerkend voor onze nascholing is dat nieuwe wetenschappelijke inzichten worden gecombineerd met casuïstiek, interactieve onderwijsmethoden en nieuwe media (e-learning, stemkastjes). 2011 Cursus 02/1160 jaar Boerhaave Nascholing Durf wijs te zijn Uw adresgegevens zijn afkomstig van uw beroepsvereniging of van Cegedim Dendrite. Indien u geen prijs stelt op aankondigingen van Boerhaave Nascholing, kunt u een e-mailbericht sturen naar [email protected]. Graag met vermelding van uw specialisme. Adreswijzigingen kunt u naar hetzelfde e-mailadres sturen en naar uw beroepsvereniging, cq. Cegedim Dendrite. www.boerhaavenet.nl