Ileostoma: krijg ik genoeg zout en vocht binnen?

Toegelicht
Ileostoma: krijg ik genoeg
zout en vocht binnen?
Bij een ileostoma is de dikke darm er niet meer
om vocht en zout aan het voedsel te onttrekken
en terug te geven aan het lichaam. Dit zijn wel
voedingsstoffen die u nodig heeft. Wat kunt
u doen om ervoor te zorgen dat uw zout- en
vochthuishouding op peil blijven?
Stomaverpleegkundige Ada Veldink legt het uit.
Hoe werkt het in mijn lichaam?
Hoe zorg ik dat ik voldoende vocht en zout binnenkrijg?
De dikke darm onttrekt vocht en zouten aan het voedsel. Als uw
Het verlies van vocht kunt u aanvullen door, verdeeld over 24
ileostoma is aangelegd, heeft uw lichaam ongeveer drie maan-
uur, minimaal twee liter vocht te gebruiken. U mag alle vloeibare
den nodig om aan de nieuwe situatie te wennen. Doordat de ont-
producten meerekenen. Dus ook bijvoorbeeld soep, yoghurt, pap
lasting niet meer door de dikke darm gaat, wordt deze niet meer
en vla.
ingedikt. Ook de passagetijd van vocht en voeding is veel korter
met een ileostoma. De ontlasting wordt daardoor dunner en uw
Moet ik extra zout innemen?
lichaam neemt minder zout en vocht op.
In Nederland gebruiken we over het algemeen te veel zout in het
eten. U hoeft dan ook niet heel veel te doen om een eventueel
Hoe weet ik of ik voldoende vocht binnenkrijg?
zouttekort aan te vullen. Als uw ontlasting brijig is en u heeft
Aan de dikte van uw ontlasting kunt u zien of u voldoende vocht
geen zoutarm of zoutloos eetpatroon, dan kunt u volstaan met
binnenkrijgt. De ontlasting van een ileostoma zal de eerste
wat extra zout op het eten of met wat chips, zoute koekjes, bouil-
maanden in dikte wisselen. Dit is afhankelijk van wat u eet en
lon of soep.
drinkt. Over het algemeen is de ontlasting van een ileostoma
dun. Dunne ontlasting kan erop duiden dat u te weinig vocht en
zout binnenkrijgt. Een goede graadmeter is ook de kleur van uw
Klachten als u te weinig vocht en zout binnenkrijgt
urine. Die moet midden op de dag lichtgeel tot helder zijn. Als
Te weinig vocht?
Te weinig zout?
• dorst
• vermoeidheid
Wanneer loop ik het meeste risico op vochtverlies?
• sufheid
• duizeligheid
Een tekort aan vocht en zout kan ontstaan bij voortdurende dun-
• vermoeidheid
• prikkelbaarheid
ne ontlasting en bij zweten door lichamelijke inspanning. Bij-
• verminderde eetlust
• slaapstoornissen
dat zo is weet u dat u voldoende drinkt.
voorbeeld bij sporten of werken of als het warm weer is.
• concentratiestoornissen
• spierkrampen
• snel gewichtsverlies
44
Vooruitgang
• december 2014
5 tips over vocht en zout
1 Gebruik voldoende vocht
Houd een tijdje bij hoeveel u precies drinkt op een dag. Is dat minimaal
twee liter? Op termijn heeft u de lijst niet meer nodig om te weten of u
voldoende vocht ingenomen heeft.
2 Vul zout verantwoord aan
Om het verlies van zout met de ontlasting aan te vullen, kunt u extra zout
gebruiken. Keukenzout (natriumchloride, afgekort NaCl), kunt u ruim over
uw voeding strooien. Ook andere levensmiddelen zoals chips of zoute
koekjes kunnen u helpen het zouttekort te voorkomen maar let wel, die
bevatten ook weer veel calorieën. Gebruik deze producten met mate als u
niet wilt aankomen.
3 Vul zout niet aan met zoute drop
Zoute drop is geen zoutleverancier! In drop zit namelijk geen keukenzout
maar salmiakzout (ammoniumchloride). Met salmiakzout wordt het
zoutverlies niet aangevuld.
4 Let op calorieën
In bepaalde zoutrijke producten zitten veel calorieën. Bijvoorbeeld: (smeer)
kaas, bacon, cervelaatworst, salami, ontbijtspek, rookworst, chips en zoutjes.
5 Niet zomaar natriumarm
Vragen of problemen?
Ga nooit over op natriumbeperkte (zoutbeperkte) voeding zonder overleg
Bij vragen over of problemen met uw stoma is het
met uw specialist en/of diëtist.
wenselijk en soms noodzakelijk om telefonisch contact op te nemen met een stomaverpleegkundige in
het ziekenhuis. Die vertelt u wat u in uw situatie het
beste kunt doen. Aarzel niet, blijf niet te lang rondlopen met uw vraag of probleem. In principe neemt
Algemene adviezen
u contact op met de stomaverpleegkundige van
• Eet rustig en kauw goed.
het ziekenhuis waar u geopereerd bent. Is dit niet
• Voorkom verstopping. Met een ileostoma mag u alles eten en drin-
mogelijk, dan kunt u ook contact opnemen met de
ken. Sommige voedingsmiddelen zijn draderig en kunnen verstop-
leverancier van uw hulpmiddelen of advies vragen
ping veroorzaken. Dit geldt bijvoorbeeld voor: asperges, bleekselde-
bij de Nederlandse Stomavereniging.
rij, champignons, maïs, zuurkool, grove rauwkost zoals knolselderij
en wortel, noten en pinda’s, taai en draderig vlees, citrusfruit, verse
Een overzicht van de adressen van stomapoliklinie-
ananas, gedroogde vruchten zoals dadels, vijgen en pruimen, ko-
ken in Nederland, samengesteld door de beroeps-
kosproducten, popcorn en amandelspijs. Om verstopping te voor-
groep V&VN Stomaverpleegkundigen, is te vinden
komen, is het belangrijk het voedsel goed te snijden, rustig te eten
op www.stomavereniging.nl > Een stoma krijgen >
en goed te kauwen.
Stomazorg > Stomapoli.
• Eet en drink regelmatig. Verdeel uw voeding en vochtinname goed
U kunt ook kijken op www.stomazorgwijzer.nl voor
over de dag en sla geen maaltijden over. Wanneer uw ontlasting te
betrouwbare informatie over de stomazorg in bijna
dun is, eet dan wat extra zetmeelrijke of vezelrijke producten. Bij-
honderd Nederlandse ziekenhuizen.
voorbeeld een cracker of beschuit met hartig beleg of een zoute
biscuit.
• Houd uw gewicht op peil. Grote schommelingen in het gewicht
In Toegelicht komen algemene onderwerpen aan bod
die voor veel stomadragers interessant kunnen zijn
kunnen op den duur problemen geven met uw stoma en de verzor-
en ook in stomapoliklinieken worden besproken.
ging ervan.
De informatie in Toegelicht is afkomstig van de
stomaverpleegkundige Ada Veldink en diëtiste Inge
Wilt u reageren? Stuur uw reactie naar [email protected]
de Meer. Als u een mogelijk onderwerp heeft voor
o.v.v. “Toegelicht”.
Toegelicht kunt u dit natuurlijk altijd melden bij de
Nederlandse Stomavereniging. Neem contact op met
het Landelijk bureau in Maarssen of stuur een mailtje
naar [email protected].
Vooruitgang
• december 2014
45