Nieuwsbrief Zwakke Schakel West-Zeeuws

Zwakke Schakel West Zeeuws-Vlaanderen
Nieuwsbrief Nummer 2, maart 2009
In deze tweede nieuwsbrief van het project
Zwakke Schakel West Zeeuws-Vlaanderen
wordt u geïnformeerd over de stand van zaken
van de geplande werken. Daarnaast leest u
meer over de achtergrond van het project ten
aanzien van wetten en regels, waar het project
mee te maken heeft. Ook geeft deze nieuwsbrief informatie over het projectbureau
Natuurlijk Vitaal, dat eveneens op het
Veerplein gevestigd is en over het KennisNetwerk DeltaWater. Tot slot komt Jos
Verdurmen aan het woord. Hij is sinds januari
2009 de nieuwe portefeuillehouder Waterkeringen van het waterschap en als zodanig bestuurlijk verantwoordelijk voor het project Zwakke
Schakel West Zeeuws-Vlaanderen.
Zodra het nieuwe duin is aangelegd, wordt
begonnen met het afrasteren van het nieuwe
duin, het aanleggen van paden en
strandopgangen en het inplanten met helmgras
en het terugplaatsen van het vrijgekomen
meubilair (zoals banken, fietsenrekken etc.).
De inrichtingswerken zullen in het voorjaar van
2010 gereed zijn, zodat het strand in de zomer
van dat jaar weer toegankelijk is.
Overigens worden in 2009 nog meerdere
zandsuppleties langs de kust van ZeeuwsVlaanderen uitgevoerd. Deze zgn. reguliere
suppleties vinden plaats in het kader van de
kustlijnzorg en worden uitgevoerd in opdracht
van Rijkswaterstaat.
Nieuwvliet - Groede
In september 2009 start de uitvoering van de
versterking van het deelgebied NieuwvlietGroede. Dit is het eerste van de vijf
deelgebieden die de komende jaren worden
versterkt.
Tussen het Kruishoofd en het Killetje wordt over
een lengte van ongeveer drie kilometer een
nieuw duin voor de bestaande dijk aangelegd
(aan de zeezijde). De breedte van het nieuwe
duin bedraagt 40-65 meter. Als gevolg hiervan
wordt het strand zeewaarts verplaatst en krijgt
het in de nieuwe situatie haar huidige breedte
terug. Voordat het zand aangebracht kan
worden is het nodig een aantal voorbereidende
maatregelen te treffen. Hierbij moet worden
gedacht aan het afbreken van drie
strandpaviljoens en strandmeubilair, zoals
prullenbakken, borden en de strandopgangen
aan de zeezijde. De badhokjes op het strand
zijn dan al weggehaald.
In de periode van september tot en met
december zal het zand voor het nieuwe duin en
het strand worden aangebracht. Het zand wordt
per schip aangevoerd vanaf een winlocatie in
de Noordzee en wordt door middel van
buisleidingen op het land gespoten. Waar nodig
zal het ter plaatse met machines worden
verwerkt.
Herdijkte Zwarte polder
Voor de uitvoering van het tweede deelgebied
is de versterking van de kust ter hoogte van de
Herdijkte Zwarte Polder gepland (in 2010). Het
projectbureau is inmiddels begonnen met de
eerste voorbereidingen hiervoor (o.a.
vergunningen en het veiligheidsontwerp).
De werkzaamheden bestaan hoofdzakelijk uit
het aanbrengen van een nieuw duin in
zeewaartse richting en het aanbrengen van een
nieuw strand.
Daarnaast wordt in de Herdijkte Zwarte Polder
een duin in landwaartse richting aangebracht
en worden de aansluitingsconstructie en de
strekdam versterkt. In volgende nieuwsbrieven
wordt u nader geïnformeerd over de voortgang
van dit werk en de overige deelgebieden.
Projectbureau Zwakke Schakel Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, Postbus 88, 4530 AB Terneuzen
Tel. (0117) 377122 Fax (0117) 377129. Internet www.wszv.nl E-mail: [email protected]
Wet- en regelgeving
Nederland bestaat uit regels en wetten. Elke
burger, het bedrijfsleven maar ook de overheid
heeft hiermee te maken. Zo ook het project
Zwakke Schakel West Zeeuws-Vlaanderen. Er
dienen diverse procedures doorlopen te worden
alvorens de spade in de grond gezet kan
worden. Zonder in detail te treden, worden in
het kort enkele wetten genoemd waar het
projectbureau in het kusttraject NieuwvlietGroede mee in aanraking komt.
De meeste wetten zijn van toepassing op de
verandering van het landschap en de invloed
daarvan op planten en dieren. Een belangrijk
voorbeeld hiervan is de
Natuurbeschermingswet. Deze wet zorgt er
voor dat bestaande natuurgebieden niet worden
aangetast. Als dit niet te voorkomen is, moet er
een vergunning worden aangevraagd bij de
provincie. Ook de Noordzee valt onder deze
wet. Dit gebied is aangemerkt als een Natura
2000-gebied: een Europees netwerk van
waardevolle natuurgebieden.
De kustversterkingswerken die de komende
jaren langs de kust van West ZeeuwsVlaanderen worden uitgevoerd grenzen aan of
maken deel uit van het Natura 2000-gebied. De
Natuurbeschermingswet verplicht het
waterschap een vergunning aan te vragen,
omdat in het traject Nieuwvliet-Groede een
grote hoeveelheid zand wordt aangebracht op
de huidige dijk. Hiermee verdwijnen de duintjes
die zich in de loop der jaren op en langs de
bestaande dijk hebben gevormd onder het
zand. Ook wordt op het bestaande strand tot
onder de waterlijn van de Noordzee zand
aangebracht.
Blauwe zeedistel
In het traject Nieuwvliet-Groede is één plant
aangetroffen waarvoor een ontheffing van de
Flora- en Faunawet aangevraagd dient te
worden. Dit is de Blauwe zeedistel. Een
tweejarige stekelige plant met paarse bloemen
die alleen langs de kust voorkomt op plaatsen
waar de invloed van de wind groot is.
Bij het opspuiten van het strand komt de plant
onder een dikke laag zand te liggen. Dit
overleeft de plant niet. Verplanten blijkt in de
praktijk meestal niet mogelijk. Daarom dienen
er compenserende maatregelen getroffen te
worden. Dit gebeurt door het zand dat rondom
de groeiplaats van de Blauwe zeedistel ligt
tijdelijk op de kruin van de dijk neer te leggen.
In dit zand zit naast het zaad van de Blauwe
zeedistel zaad van diverse andere planten.
Nadat het strand en het duin is opgespoten zal
kort hierop het “oude zand” weer teruggeplaatst
worden op het nieuwe ontwikkelde duin.
Vegetatie heeft dan een grotere kans om zich in
een versneld tempo te ontwikkelen. De
resultaten hiervan zullen de komende jaren
merkbaar zijn in de nieuw aangelegde duinen.
Door wind- en waterwerking zal het nieuwe duin
zich op natuurlijke
wijze verder ontwikkelen waarin voldoende
ruimte is voor recreatie en natuur.
Een andere wet die van toepassing is op de
kustversterking Nieuwvliet-Groede, is de Floraen Faunawet. Deze wet regelt dat planten en
dieren zoveel mogelijk met rust worden gelaten.
De soorten die het betreft zijn opgenomen in
een tabel. Als deze soorten in het werkgebied
voorkomen, kan er door het ministerie van
Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit alsnog
ontheffing verleend worden om de soort te
verstoren, te verwijderen of te verplaatsen.
Projectbureau Zwakke Schakel Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, Postbus 88, 4530 AB Terneuzen
Tel. (0117) 377122 Fax (0117) 377129. Internet www.wszv.nl E-mail: [email protected]
Projectbureau Natuurlijk Vitaal
Medio 2008 is het projectbureau Natuurlijk
Vitaal verhuisd van het Belfort te Sluis naar
de voormalige verkeerstoren op het
Veerplein te Breskens. Het projectbureau
bestaat uit Thecla Westerhof (secretaris van
de gebiedscommissie), Gijs van Geffen en
Miep Budde van de Provincie Zeeland, Mart
ten Braak van de gemeente Sluis en Hans
Kluijfhout van Dienst Landelijk Gebied. Dit
zijn de partijen die de invulling en uitvoering
van de projecten uit het gebiedsplan
Natuurlijk Vitaal voorbereiden, stimuleren en
coördineren. Vanwege de hechte
samenwerking is ook de projectorganisatie
van Waterdunen in het kantoor gevestigd in
de persoon van Lies Dekker en Peter Kuiper.
Natuurlijk Vitaal West Zeeuwsch-Vlaanderen
In 2004 is het gebiedsplan Natuurlijk Vitaal
vastgesteld. Dit plan, dat in overleg met vele
partijen en sectoren tot stand is gekomen, geeft
aan welke veranderingen kunnen bijdragen aan
een vitaal, mooi en leefbaar West ZeeuwsVlaanderen. Die veranderingen zijn gebaseerd
op twee hoofdsporen: een impuls voor de
economie en een verbetering van de ruimtelijke
(omgevings)kwaliteit. Voorbeelden hiervan zijn
een kwaliteitsslag in de verblijfsrecreatie,
nieuwe kansen voor de agrarische sector, het
beleefbaar maken van landschap,
cultuurhistorie en de kustversterking. De
gebiedscommissie ziet toe op de uitvoering van
het plan en stuurt dit proces, waar mogelijk,
actief aan. Dit gebeurt meestal door advisering
van het bevoegd gezag, zoals de gemeente
Sluis of het waterschap Zeeuws-Vlaanderen.
Soms worden eigen projecten opgezet. Het
projectbureau ondersteunt de
gebiedscommissie hierbij door coördinerende
en stimulerende werkzaamheden en het
verzorgen van een organisatorisch goede gang
van zaken.
Samen sterk
Het projectbureau Natuurlijk Vitaal is nu samen
met het projectbureau Zwakke Schakel en het
projectteam Waterdunen gehuisvest. Dat werkt
goed. De lijnen tussen deze projecten zijn kort
en raakvlakken kunnen snel besproken worden.
Met name in de uitvoeringsfase is daar veel
behoefte aan. De verkeerstoren fungeert ook
als verzamelpunt van mensen met ideeën over
West Zeeuws-Vlaanderen. Steeds meer wordt
er door de verschillende (project)groepen op
deze locatie vergaderd.
Loketfunctie
Het project Natuurlijk Vitaal heeft nog steeds de
loketfunctie naar het publiek.
Mensen met vragen kunnen tijdens de
openingstijden binnen lopen. Voor specifieke
zaken is het natuurlijk het beste om eerst een
afspraak te maken.
Bereikbaarheid
Veerhaven 5, Breskens
Telefoon: (0117) 377122
E-mail: [email protected]
Openingstijden: ma t/m vrij 09.00 – 16.00 uur
Kijk voor meer informatie over het gebiedsplan
op www.gebiedsgerichteaanpak.nl. Hier is ook
het vergaderschema van de gebiedscommissie
te vinden waarvoor iedereen van harte welkom
is.
Scholieren ontwerpen uitkijktoren
Geïnspireerd door het project Zwakke Schakel West
Zeeuws-Vlaanderen kregen leerlingen van de
studierichting Technasium van de Stedelijke
Scholengemeenschap De Rede Terneuzen de
opdracht een uitkijktoren te ontwerpen. De
scholengemeenschap heeft het projectbureau
benaderd om dit project te ondersteunen. Om hieraan
een officieel tintje te geven heeft het projectbureau van
het waterschap op 30 september 2008 aan tachtig
leerlingen van het Technasium een fictieve opdracht
gegeven voor het ontwerpen van een uitkijktoren die in
de buurt van de Verdronken Zwarte Polder te
Nieuwvliet geplaatst wordt. De leerlingen zijn tussen 12
en 14 jaar oud en vonden het een spannende
opdracht. Wat voor de een vanzelfsprekend was, bleek
voor de ander een raadsel.
Om de
scholieren (en
ook de
docenten)
dichter bij de
praktijk te
brengen
bezochten ze op
18 december
2008 het
projectbureau. Het bleek een leerzame middag, waar
behalve de opdracht ook de Zwakke Schakel in al zijn
facetten is belicht. De middag werd afgesloten met een
excursie naar de Verdronken Zwarte Polder. Aan het
eind van deze dag bleken de aspirant ontwerpers er
duidelijk zin in te hebben en voldoende inspiratie
opgedaan te hebben om de opdracht af te kunnen
ronden.
Projectbureau Zwakke Schakel Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, Postbus 88, 4530 AB Terneuzen
Tel. (0117) 377122 Fax (0117) 377129. Internet www.wszv.nl E-mail: [email protected]
Het resultaat van 8 weken noeste arbeid werd vlak
voor de Kerst gepresenteerd aan de opdrachtgever en de begeleidende docenten in de vorm
van een scriptie en een maquette.
Wie nieuwsgierig is naar wat de leerlingen hebben
gemaakt kan de bouwwerken tot eind maart
bezichtigen in projectbureau te Breskens.
KennisNetwerk DeltaWater
De Zeeuw leeft in de Delta. Daar wil hij blijven.
De Zeeuw houdt van zijn polders, dijken en
zicht op het water. Het water waarop de Zeeuw
berekend is, en blijft. Vechten tegen,
anticiperen op; beide manieren gebruikt hij om
met het water te leven in deze unieke Zeeuwse
Delta.
Wat doen we met de zeespiegelstijging? Hoe
koppelen we andere belangen aan de
waterkering? Hoe dragen we onze kennis over
op de volgende generaties? Deze en andere
vragen komen aan de orde bij het
KennisNetwerk DeltaWater (www. KNDW.nl).
Dit netwerk is door overheden, universiteiten,
Hogeschool Zeeland en bedrijven opgericht om
ruimte te geven deze vragen te beantwoorden
en Zeeland wereldwijd als laboratorium op de
kaart te zetten. Het KNDW is het netwerk dat
kennis op het gebied van water, waterveiligheid
en watergebruik bundelt en ontwikkelt.
Iedereen kan meedoen. Bij bedrijfs- en
burgerinitiatieven en de koppeling aan een
locatie en/of kennisinstituten kan het KNDW
een verbindende rol spelen. De bijdrage aan de
economische ontwikkeling van Zeeland is dan
een feit.
Vanuit het KNDW is in de laatste fase van de
voorbereidingen een innovatieve manier
kustversterking in het plan Nieuwvliet-Groede
gevoegd. Meer informatie over deze zandmotor
is te lezen in onze volgende nieuwsbrief.
Het feit dat veiligheid gecombineerd kan worden met
een ruimtelijke ontwikkeling is een pluspunt voor de
streek. Aanpalende ondernemers kunnen meeliften
met de gebiedsontwikkeling. Op deze manier krijgt de
beleving van de streek een impuls.
Ook de laagdrempelige samenwerking tussen de
partijen maakt dit project uniek. De huisvesting in het
plangebied maakt het mogelijk dat de vele initiatieven
van direct omwonenden en belanghebbenden worden
meegenomen in de plannen. Dit is het moment voor
ondernemers om aan te haken. Als de plannen
eenmaal gerealiseerd zijn, is dit een stuk moeilijker.
Voor mij is het een eer om de komende jaren met alle
partijen een bijdrage te leveren aan een robuuste
waterkering die past bij recreatie en natuur.
Zeeuwse waterschappen
Op 1 januari 2011 fuseren waterschap ZeeuwsVlaanderen en Zeeuwse Eilanden tot waterschap
Scheldestromen. In de aanloop naar de fusie,
wordt er al veel samengewerkt. Ook op het gebied
van kustversterking gaan we samen aan de slag.
Twee Zwakke Schakels liggen in Zeeland, één in
het gebied van waterschap Zeeuwse Eilanden en
één in het gebied van waterschap ZeeuwsVlaanderen. Nu al kijken we hoe we van elkaar kunnen
leren en wat we samen kunnen aanpakken.
Na 1 januari 2011 ligt de kustversterking in veilige
handen van waterschap Scheldestromen.
Colofon
Uitvoerder
Waterschap Zeeuws-Vlaanderen
Projectbureau Zwakke Schakel West Zeeuws-Vlaanderen
Bezoekadres:
Veerhaven 5, Breskens
Telefoon: (0117) 377122
Fax: (0117) 377129
Postadres:
Postbus 88, 4530 AB Terneuzen
Telefoon: (0115) 641000
Fax: (0115) 641200
E-mail: [email protected]
Internet: www.wszv.nl/zwakke_schakel
Medewerkers aan het woord
In deze en volgende
nieuwsbrieven komen bij
het project betrokken
medewerkers aan het
woord. Deze keer is de
beurt aan Jos
Verdurmen. Hij is
portefeuillehouder
Waterkeringen van het
waterschap.
Financier
Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Participanten
Gemeente Sluis
Provincie Zeeland
Dienst Landelijk Gebied
Gebiedsgerichte Aanpak West Zeeuws-Vlaanderen
Als portefeuillehouder vind ik de veiligheid van
onze kust van groot belang.
Projectbureau Zwakke Schakel Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, Postbus 88, 4530 AB Terneuzen
Tel. (0117) 377122 Fax (0117) 377129. Internet www.wszv.nl E-mail: [email protected]