Lesvoorbereidingen lesstage deel 1.2 (+/- 5 lessen) SLO Geschiedenis K.U.Leuven (Afzonderlijk in te vullen per les) Vooraf Een lesvoorbereiding is in de eerste plaats een werkdocument. Dit betekent voor jou dat het document effectief bruikbaar moet zijn in de praktijk en voor de mentor dat hij of zij op ditzelfde formulier in de kantlijn en op de laatste bladzijde commentaar aanbrengt. Bedoeling van deze volgende fase in je lesstage is dat je je lesvoorbereiding meer op eigen maat uitschrijft. Probeer wel in elk geval, meer nog dan tijdens de eerste fase, de leerlingen via goed doordachte opdrachten de leerinhouden mee te laten opbouwen. Bezorg een exemplaar van je lesvoorbereiding aan je mentor, ten laatste drie dagen voor het geven van je les. De mentor vult na de gegeven les de laatste bladzijde in. De vragen die op reflectie zijn gericht, beantwoord je zelf ook na de les. Voeg deze (door de mentor en door jezelf becommentarieerde) versie van je lesvoorbereiding vervolgens aan je portfolio toe. 1. Identificatie en algemene gegevens Student: Tom Vuerinckx, Johan Neven en Ward Nackaerts Lector: Anne Kohlbacher Mentor: Frank Hoornaert Leerkracht (indien niet de mentor): Datum: 1.03.2010 Lesonderwerp: Migratiegeschiedenis: Marokko en de lage landen. Jaar + richting: 6de ASO Afdeling: xASO TSO Onderwijsnet: xVrij onderwijs KSO BSO (1) Gemeenschapsonderwijs Stedelijk of gemeentelijk onderwijs (1) (1) Plaats een ‘x’ bij wat van toepassing is Lesvoorbereiding lesstage deel 1.2 1 2. Profiel van de leerlingen (in overleg met de mentor) * Voorkennis en verworven vaardigheden: De leerlingen kennen de grote lijnen van de West-Europese geschiedenis van de 20ste E * Belangstelling: De leerlingen hebben in het algemeen een goede interesse in het vak geschiedenis en het land Marokko. * Andere: De leerlingen zijn vooral van allochtone afkomst en spreken thuis hoofdzakelijk Frans. 3. Situering van het lesonderwerp en het lesconcept Het is een lessenpakket van twee lesuren, waarin de leerlingen kennismaken met de migratiegeschiedenis van Marokko in de 20ste eeuw. De les bestaat uit drie grote onderdelen. Het eerste deel wordt er meer gedoceerd: het algemeen kader van de migratiegeschiedenis van Marokko wordt geconstrueerd. Het tweede deel van de les gaan de leerlingen dit verder uitdiepen aan de hand van de interactieve werkvorm ‘legpuzzel’. De groepjes worden ingedeeld in het begin van de les aan de hand van puzzelstukjes. Ze gaan dus al in het begin samen zitten in de groepjes. Het derde deel van de les spelen we een stellingenspel, waarin we elementen van het hoedenspel verwerken. Vlak voor het tweede lesdeel, als ze dus in groepjes moeten samenwerken, laten we de leerlingen een kleine enquête van een zestal stellingen invullen. Tijdens het tweede lesdeel zet een van de leerkrachten dit om in grafieken die de visie van de klas verbeeldt. Het derde lesdeel gaan we dan in op deze stellingen, waarbij enkele leerlingen een bepaalde rol krijgen in het debat (bv. optimist, pessimist, zakelijk,…). De rode draad van de les is de lesvorm ‘bekend – benieuwd – bewaard’. Aan het einde van de les overlopen we wat de leerlingen te weten gekomen zijn. 4. Bibliografie 4.1. Materiaal voor de leerlingen Powerpoint hand-outs / Werkblaadjes / Enquêteformulier / Puzzelstuk OBDEIJN H., Geschiedenis van Marokko, Amsterdam, 200 BOUCHAREB R., Days of Glory, speelfilm, 2006. 4.2. Materiaal voor de leraar OBDEIJN H., Geschiedenis van Marokko, Amsterdam, 200 ATTAR R., ‘De geschiedenis van de Maghrebijnse immigratie in België’, in MORELLI A. (red.), Geschiedenis van het eigen volk. De vreemdeling in België van de prehistorie tot nu, Leuven, 1993, 297-316 Lesvoorbereiding lesstage deel 1.2 2 5. Lesdoelen 5.1. Algemene lesbedoeling De leerlingen kunnen de geschiedenis van Marokko in de twintigste eeuw beschrijven met de nadruk op de migratiegeschiedenis naar de lage landen. Tijdens dit proces leren ze werken met algemene termen rond migratie. 5.2. Concrete lesdoelen Geef telkens aan in welke lesfase je dit doel wenst te realiseren. * Kennis & inzicht: De leerlingen kunnen de begrippen politieke en economische migratie, gastarbeiders en asielzoekers uitleggen. De leerlingen kunnen drie grote periodes in de Marokkaanse migratiegeschiedenis onderscheiden en beschrijven (Frans protectoraat – Gastarbeiders tot 1973 – Migratiestop na 1973). De leerlingen kunnen enkele hedendaagse problemen rond migratie opsommen. * Vaardigheden: De leerlingen kunnen de begrippen politieke en economische migratie, gastarbeiders en asielzoekers toepassen in het kader van de Marokkaanse migratiegeschiedenis. De leerlingen kunnen bronnenmateriaal verwerken en plaatsen binnen de Marokkaanse migratiegeschiedenis. De leerlingen kunnen in eigen woorden hun onderzoeksresultaten aan elkaar verwoorden. * Attitudes: De leerlingen kunnen zich inleven in en begrip opbrengen voor elkaars standpunten omtrent migratie. De leerlingen kunnen interesse tonen in een andere cultuur. Evaluatie van de lesdoelen (door de student in te vullen na afloop van de gegeven les) * In welke mate werden je lesdoelen bereikt? * Zoek de oorzaken van succes of mislukking. Lesvoorbereiding lesstage deel 1.2 3 6. De leerinhoud Geschiedenis van Marokko: Marokkaanse migratie naar de lage landen in de 20ste E 1. Migratie: Terminologie - Migratie / Migranten / Emigranten en immigranten / Vluchteling / Vreemdeling - Economische en politieke migratie: gastarbeiders / Conventie van Genève / asielzoekers / illegalen. 2. Marokkaanse migratie naar de lage landen 2.1 Frans protectoraat 2.2 Gastarbeiders tot 1973 2.3 Oliecrisis en Migratiestop 2.4 Actuele uitdagingen 3. Uitdieping van bovenstaande thema’s 3.1 Fragment ‘Days of Glory’ en bronfragment uit ‘L’immigration marocaine en Belgique’ van Florence Loriaux: Marokkaanse soldaten kwamen strijden in Europa en sommigen keerden achteraf niet terug naar Marokko. De soldaten hadden echter wel af te rekenen met discriminatie. 3.2 Bronfragment ‘Vivre et travailler et Belgique’ en illustratie van onthaal gastarbeiders in Nederland (p213): Marokkanen werden hartelijk uitgenodigd om in de lage landen te komen werken. Ze werden hier met open armen onthaald. 3.3 Bronfragment ‘Oliecrisis (boek gesch. van Marokko p215) en foto Vlaams Blok: Na de oliecrisis en de migratiestop ontstond er een negatief beeld van de Marokkaanse immigranten. Rechtse partijen gebruikten deze problematiek om campagne te voeren. 3.4 Bronfragment ‘De eerste Sint’ (boek gesch. van Marokko, p227) en illustratie Marokkaanse vader en zoon (p228): Migratie omvat zowel kansen om culturen uit te wisselingen als uitdagingen en problemen in verband met identiteit. 4. Stellingen 4.1 “De Marokkaanse soldaten hadden in feite niets te zoeken op het Europese slagveld tijdens WO II.” 4.2 “De Belgische regering heeft de gastarbeiders gebruikt om de vuile karweitjes op te knappen.” 4.3 “De Belgische regering heeft de Marokkaanse immigranten naar België gelokt met valse beloften.” 4.4 “Gastarbeiders moeten terug naar huis gestuurd worden als een gebrek aan werk is in het gastland.” 4.5 “Hoofddoeken behoren tot de private sfeer en moeten niet op school gedragen worden.” 4.6 “De moslimcultuur en de westerse cultuur kunnen perfect hand in hand gaan.” Lesvoorbereiding lesstage deel 1.2 4 7. Lesplan: fasering, leermiddelen, onderwijsactiviteiten, leeractiviteiten Fase 1: Lesopener (15’) Leerlingen krijgen voor het binnengaan een puzzelstuk. Aan de hand van deze puzzelstukken worden 4 groepen van 4 leerlingen gevormd. De puzzels vormen een afbeelding (vlag, koning, Hassan II moskee, gezicht Boussouffa). Aan de achterzijde van het puzzelstuk staat een cijfer. Dat wordt later gebruikt voor de verdeling van de fragmenten binnen de groep. Leerlingen en leerkracht bespreken de afbeelding. De groepen krijgen enkele minuten de tijd om op te schrijven wat ze al weten over de geschiedenis van Marokko en wat ze graag te weten willen komen (bekend – benieuwd). Fase 2: Introductie in de Marokkaanse migratie naar de lage landen in de 20ste E (25’) Leerlingen krijgen hand-outs van de powerpoint, waarbij ze moeten noteren. De leerkrachten doceren en gaan in gesprek met de leerlingen over de drie grote periodes in de migratiegeschiedenis en de actuele uitdagingen. Fase 3: Enquête en uitdieping (legpuzzel): (35’) De leerlingen vullen individueel gedurende enkele minuten een korte vragenlijst in, die nadien wordt verwerkt door een van de leerkrachten. Daarna krijgen de leerlingen per groep een nummer dat correspondeert met de vraag op het werkblad. Eerst werken ze even alleen aan deze vragen, vervolgens gaan de leerlingen met hetzelfde nummer samen zitten en bespreken ze hun antwoord, daarna leggen de leerlingen hun resultaten voor aan hun groepsleden en vullen ze in groep een laatste samenvattende vraag in. De werkbladen worden geëvalueerd door de leerkrachten, nadien krijgen de leerlingen een oplossingssleutel. Vb. vragen: 1. A) ‘L’immigration marocaine en Belgique’: Uit welke regio komen de Marokkaanse migranten? Wat is het verband tussen de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog en de Marokkaanse migratie naar Europa? B) Days of Glory: Hoe wordt de rol van de Marokkaanse soldaten hier voorgesteld? Is er sprake van discriminatie? Waarom wel/niet? Heeft de oorlog bijgedragen tot uitwisseling tussen Europa en Marokko? A) Vivre et travailler: Beschrijf het document. Hoe wordt werken in België voorgesteld? Denken jullie dat het een correct beeld geeft? B) Afbeelding onthaal gastarbeiders: Wat zie je op deze afbeelding? Waaraan kan je zien dat de prent over migratie gaat? Hoe wordt het onthaal hier voorgesteld? Vul de tekstballonnen in in het kader van wat je geleerd hebt. A) Oliecrisis: Lees het fragment. Welke invloed had de oliecrisis op het dagelijks leven van de gastarbeiders? Hoe wordt dit hier voorgesteld? B) Vlaams Blok: Wat zie je hier? Beschrijf de afbeelding. Situeer het in tijd en ruimte. Hoe past deze afbeelding in het groter verhaal van gastarbeid? Waarom kiest het Vlaams Blok in hun campagne voor deze topic? Lesvoorbereiding lesstage deel 1.2 5 A) De eerste Sint: Lees het fragment. Ken je nog andere voorbeelden van culturele uitwisseling van Belgische naar Marokkaanse (of andere) cultuur? Ken je ook voorbeelden van uitwisseling van Marokkaanse (of andere) cultuur naar de Belgische? B) Cartoon: Wat zie je op deze cartoon? Welke problematiek wordt hier uitgebeeld? Herken je zelf ook zulke problemen in je omgeving? Zelf tekstballonnen laten invullen. Fase 4: Het inlevingsspel (20’) De leerlingen worden in twee groepjes onderverdeeld (pro en contra). De leerkrachten tonen een stelling. De leerlingen geven argumenten volgens hun groepje en denken na welke personen in het verleden pro of contra zouden kunnen denken. Fase 5: Leseinde: bekend – benieuwd – BEWAARD (5’) We overlopen even kort wat de leerlingen vandaag te weten gekomen zijn, wat ze aan de lessen hebben overgehouden. 8. Het ‘bordschema’ Zie powerpoint Lesvoorbereiding lesstage deel 1.2 6 9. Didactische reflectie 9.1. Zelfreflectie (door de student in te vullen na afloop van de gegeven les) * Welke aspecten van de gegeven les heb je als positief ervaren? * Wat vond je zelf negatief aan deze les? * Wat zou je in de toekomst anders aanpakken? Lesvoorbereiding lesstage deel 1.2 7 9.2. Feedback door de mentor of de leerkracht op de lesvoorbereiding en de les (Tijdens of na de les dit blad invullen en aan de student overhandigen, a.u.b.) Student: Mentor / leerkracht (indien niet de mentor): Lesstage deel 1.2 Datum: Lesnummer: Jaar + studierichting: Parallelles: ja / nee? Onderwijsvorm: ASO TSO KSO BSO Lesonderwerp: * Sterke punten: * Aandachtspunten: * Globale beoordeling van deze les: uitstekend zeer goed goed voldoende onvoldoende Lesvoorbereiding lesstage deel 1.2 8