Boob-bib: Borstontsteking of mastitis Je borst doet pijn, op één bepaalde plaats, of een beetje overal, of vertoont misschien een rode, harde, pijnlijke plek. Je voelt je wat grieperig, misschien heb je zelfs koorts? Veel kans dat je een borstontsteking hebt! Prettig is het niet, maar als je er efficiënt en snel op reageert, is het al gauw een oude herinnering. Er bestaan twee vormen van ontsteking: ofwel is het begonnen met een verstopt melkkanaaltje, ofwel is er een infectie van buitenaf mee gemoeid. Allebei niet tof, maar het verschil is wel belangrijk: Verstopt melkkanaaltje (meest voorkomend): ontstaat doordat melk lang in de borst zit of de borst niet voldoende werd gedraineerd. Hierdoor kan een melkkanaaltje zoals een platgedrukt rietje “dichtslaan”. De melk verstopt en er komt druk op het klier- en melkkanaalweefsel. Het immuunsysteem van het lichaam reageert hierop zoals op een ontsteking: met afweercellen (wat roodheid en zwelling geeft), mogelijk met koorts. Je ervaart een vermoeid en grieperig gevoel. Voor deze vorm van ontsteking helpen geen antibiotica. Alleen pijnstilling zal soelaas bieden. En het opheffen van de verstopping. Als je een infectie van buitenaf hebt opgelopen, hebben zich bacteriën genesteld in de borst. Iets wat ietsje sneller voorkomt in geval van tepelkloven of beschadigde huid omdat de bacteriën zo een ingang hebben. Bij deze vorm van borstontsteking moet je de bacteriën aanpakken en heb je de juiste antibiotica nodig en wel snel, want een slecht verzorgde ontsteking, kan uitgroeien tot een abces, en dat is al helemaal niet te verkiezen. OORZAKEN VAN BORSTONTSTEKING Hoe krijg je nu eigenlijk een ontsteking ? De belangrijkste oorzaak: verkeerde drinktechniek; de borst wordt op bepaalde plaatsen niet voldoende geleegd, vaak ook door een te grote melkproductie, te veel tijd tussen de voedingen, druk op een bepaalde plaats (bv door knellende bh of door ’s nachts verkeerd gelegen te hebben), een val of stoot tegen de borst. SYMPTOMEN VAN EEN BORSTONTSTEKING Rode plek Pijnlijke borst, lokaal of diffuus over hele borst (voelt als soort blauwe plek intern in je borst) Meestal begint het aan één kant. Soms volgt de andere kant maar hoeft niet zo te zijn. Koorts, kan plots en hoog zijn Harde lokale plek in de borst Onwel gevoel, grieperig, vermoeid EN NOG VEEL MEER BORSTONTSTEKING HOEVEEL MELK FREQUENT VOEDEN FYSIOLOGISCHE GEELZUCHT BORSTWEIGEREN HOE VERHELPEN? De pijnlijke borst goed legen. Een goede drinktechniek is cruciaal, als je het gevoel hebt dat baby er niet in slaagt je borst voldoende leeg te drinken, haal je er best een goeie kolf bij. Een ontsteking kan een tragere melkstroom geven (wat niet wil zeggen dat er minder melk is) waardoor je baby tijdelijk wat onrustiger drinkt. Contacteer een vroedvrouw of een lactatiekundige om te bekijken of de drinktechniek van je baby beter kan en mogelijk een oorzaak is voor de verstopping en ontsteking. Zij kan je verder ook begeleiden in het verhelpen van de ontsteking. Probeer de pijnlijke plek wat weg te masseren, tijdens het voeden of kolven, tussendoor, onder de douche,… Leg er voor de voeding (of kolfbeurt) warmte op zodat de melk makkelijker los komt. Na een voeding (of kolfbeurt) koel je best om de ontsteking af te remmen. RUST. Blijft huis en ga niet rondrennen, boodschappen doen,… . Luister naar je lichaam! Gembercompressen hebben een ontstekingsremmende werking. Het duurt 2 tot 7 dagen voor je weer helemaal genezen bent, de harde, rode plek kan wat meer tijd nodig hebben om volledig te verdwijnen. Belangrijk is dat je na 24 uur langzaam beterschap begint te voelen en het niet erger wordt. LEES OOK: BORSTONTSTEKING REFLUX LEES OOK: Basisprincipes afkolven Kloven Hoe vaak moet je je kindje voeden Spruw ONTSTEKING EN ANTIBIOTICA = te vermijden! De meeste borstontstekingen zijn NIET te wijten aan een bacteriële infectie maar wel aan een lokale verstopping en kunnen perfect zonder antibiotica behandeld worden. Antibiotica zijn niet ideaal voor je weerstand. Een bijkomend nadeel is dat je, na de kuur, door een verminderde weerstand gevoeliger bent voor een schimmelinfectie (spruw)… Verbeteren de symptomen na 24uur niet of worden ze erger, dan neem je best contact met je huisarts om met antibiotica te starten. Zorg er voor dat je een soort antibiotica krijgt die niet schadelijk is voor je baby en waardoor je dus absoluut verder kan voeden of verder je melk aan je kleintje kan geven. Antibiotica die compatibel zijn met borstvoeding zijn: Cefalexine (eerste keus), cloxacilline, dicloxacilline, flucloxacilline of amoxicilline-clavulaanzuur. Voor moeders die allergisch zijn tegen penicilline: Ciproxin en Clindamycine. STOPPEN ALS REMEDIE? Zie je het echt niet meer zitten, dan is stoppen met borstvoeding altijd een optie. Maar stoppen TIJDENS een borstontsteking in absoluut af te raden. Doe het nadat je van de ontsteking af bent, zodat je op een gecontroleerde manier en onder begeleiding van een deskundige, je productie kan afbouwen. Tijdens een ontsteking de melk in de borst laten, kan grotere problemen veroorzaken die zelfs blijvende schade aan je borst kunnen veroorzaken. Stoppen in de crisis van een borstontsteking laat je ook nadien achter met een negatief gevoel over borstvoeding. Heb een paar dagen geduld, laat de ontsteking genezen, en beslis daarna of je wil doorgaan of niet. © Boobs-’n-Burps, met de gewaardeerde medewerking van La Leche League Vlaanderen. Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd en/-of verspreid zonder schriftelijke toestemming van Boobs-’n-Burps NV. Slechts een niet commercieel privé gebruik is toegestaan in het kader van de wetgeving op auteursrecht.