Opwarming van de aarde hv123 | PDF-versie

Opwarming van de aarde hv123
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
16 december 2016
Licentie
CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie
Webadres
https://maken.wikiwijs.nl/52494
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is
hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave
Opwarming van de aarde
Vooraf
Stap 1
Stap 2
Stap 3
Stap 4
Begrippenlijst
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Opwarming van de aarde hv123
Opwarming van de aarde
Vooraf
De temperatuur op aarde wordt steeds een beetje hoger. Dat lijkt je misschien een fijn idee, maar de
gevolgen zijn erger dan je denkt.
In deze opdracht kijk je naar de gevolgen van de opwarming van de aarde als gevolg van het
broeikaseffect.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
het begrip versterkt broeikaseffect omschrijven.
een oorzaak en een gevolg van het versterkt broeikaseffect noemen.
Eindproduct
Je maakt een cartoon met als titel ‘Deventer aan zee’.
In de cartoon laat je op een humoristische manier zien wat de gevolgen zijn van een stijging van
zeespiegel voor een stad die nu niet aan zee ligt.
Beoordeling
Het eindproduct laten jullie beoordelen door jullie docent.
Jullie krijgen een goede beoordeling als:
de cartoon over de stijging van de zeespiegel gaat.
de cartoon humoristisch is.
de cartoon verrassend is.
de cartoon netjes vormgegeven is.
Activiteiten
Stap
Pagina 2
Groepsgrootte
Activiteit
Opwarming van de aarde hv123
Stap 1
Alleen
Video's bekijken, informatie lezen en vragen over het
broeikaseffect beantwoorden.
Stap 2
Alleen
Informatie opdoen op de website van 'flood maps'.
Stap 3
Alleen
Cartoon 'Deventer aan zee' maken.
Benodigdheden
een papier
(kleur) potloden
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig.
Stap 1
Opwarming van de aarde
Bestudeer uit de Kennisbank het onderdeel over klimaatverandering.
KB: Klimaatverandering
Bekijk op de website van SchoolTV het filmpje over het broeikaseffect.
Hieronder zie je de invloed van de opwarming op het leven op de Noordpool.
Tot slot bekijk je het filmpje over het broeikaseffect in Nederland.
Pagina 3
Opwarming van de aarde hv123
De inhoud van de filmpjes kun je omschrijven met onderstaande zinnen.
De zinnen staan nog niet in de goede volgorde. In welke volgorde vertellen de zinnen een logisch
verhaal? De eerste zin staat al goed.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Het broeikaseffect maakt leven op aarde mogelijk.
Eén van die broeikasgassen is CO2.
Door een toename van CO2 in de dampkring blijft er meer warmte hangen in de dampkring.
Het broeikaseffect wordt veroorzaakt door broeikasgassen in de dampkring.
Doordat mensen veel energie opwekken, komt er veel CO2 vrij.
Door een stijging van de zeespiegel kan een deel van Nederland onder water komen te staan.
Hierdoor neemt de temperatuur toe en stijgt de zeespiegel.
De goede volgorde is: 1 - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...
Stap 2
Hoe snel stijgt het water?
Als de temperatuur op aarde stijgt, stijgt de zeespiegel. Dat is zeker. Hoe snel dat gaan wet niemand
precies. De ene wetenschapper heeft het over millimeters per jaar. Anderen praten over enkele of
zelfs tientallen centimeters. Het is moeilijk te meten, omdat het zeespiegelniveau sowieso op elk
moment anders is. Het is ook niet heelmaal duidelijk hoe snel de opwarming van de aarde gaat. Als
al het ijs op Groenland smelt, zou de zeespiegel met ongeveer 7 meter stijgen, denkt men.
Op de website van flood.firetree.net kun je zien welke delen van de wereld onder water komen te
staan bij verschillende stijgingen van de zeespiegel.
Ga naar de website flood.firetree.net
Zorg dat je Nederland in beeld hebt.
Stel links bovenaan de stijging van de zeespiegel in.
Begin met een stijging van de zeespiegel van 7 m.
Bekijk bij verschillende stijgingen van de zeespiegel welke delen van Nederland onder water
komen te staan.
Stap 3
Pagina 4
Opwarming van de aarde hv123
Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'Opwarming van de aarde'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De score wordt opgenomen in het volgsysteem.
Klik op de knop 'Start' om te beginnen:
Opwarming van de aarde
kn.nu/ry5cl
1
Vul de juiste woorden in op de lege plekken in de tekst.
De stijging van ... 1 ... door de toename van ... 2 ... wordt het broeikaseffect genoemd.
a. 1 = broeikasgassen 2 = de temperatuur
b. 1 = de temperatuur 2 =broeikasgassen
2
Een van onderstaande beweringen is niet waar.
Geef aan welke niet waar is.
a. Één van die broeikasgassen is CO2.
b. Door een toename van CO2 in de dampkring blijft er meer warmte hangen in de dampkring.
c. Broeikasgassen dragen bij aan het verlagen en in stand houden van de temperatuur van de
aarde.
d. Het broeikaseffect wordt veroorzaakt door broeikasgassen in de dampkring.
CO2
3
De stijging van de zeespiegel, nu nog met millimeters per jaar, baart wetenschappers al
een tijdje zorgen. Maar uit verschillende studies die het voorbije jaar verschenen, blijkt
Pagina 5
Opwarming van de aarde hv123
dat het allemaal nog sneller gaat dan gedacht.
Deze maand nog stelde een nieuwe studie dat de zeespiegel sneller stijgt dan het VNklimaatpanel aangeeft. Ze voorspelt een stijging van 1,2 meter tegen 2100, het klimaatpanel
ging nog uit van een stijging tot 82 centimeter. De nieuwe studie ondervroeg negentig
specialisten die in de afgelopen jaren intensief onderzoek deden naar het zeeniveau.
Lees de bron. Je zou hier verschillende conclusies uit kunnen trekken.
Welke van onderstaande bewerkingen is niet logisch?
a. Er zal in de toekomst meer regen vallen dan eerder verwacht werd.
b. De stijging van de temperatuur op aarde gaat sneller dan verwacht.
c. De kans op overstromingen zal nog groter worden dan verwacht.
4
Eind 2007 werd één van de meest toeristische eilanden van Indonesi?, Bali, uitgekozen voor
een bijeenkomst van vele politici uit de hele wereld. Het belangrijkste agendapunt was het
terugdringen van de wereldwijde CO2-uitstoot. De cartoon (afbeelding) drijft de spot met dit
agendapunt.
Wat wil de tekenaar met deze spotprent aangeven?
a. Dat niet alleen uitstoot van CO2 een agendapunt zou moeten zijn, maar ook het
massatoerisme op Bali.
b. Dat het uitkiezen van een toerisch eiland als Bali geen goede plek is om met zoveel mensen
uit de hele wereld bij elkaar te komen.
c. Dat de politici in ieder geval niet achter elkaar aan moeten vliegen naar Bali.
d. Dat de politici zelf ook voor uitstoot van CO2 zorgen door naar Bali te vliegen.
Pagina 6
Opwarming van de aarde hv123
5
Klimaatverandering zal ook invloed hebben op de landbouw in Spanje. Hieronder staan een
aantal gevolgen van klimaatverandering in Spanje voor de landbouw in Spanje. Waar of niet
waar?
I. In grote delen van Spanje is het al heel droog. Als het nog droger wordt is er geen landbouw
meer mogelijk.
II. Als het droger wordt is er meer irrigatie nodig. Op veel plaatsen is er al waterschaarste.
a. I en II zijn beide waar.
b. I is waar, II is niet waar.
c. I is niet waar, II is waar.
d. I en II zijn beide niet waar.
6
Het versterkte broeikaseffect wordt onder andere veroorzaakt doordat de mens broeikasgassen
uitstoot. Stel dat in een land de uitstoot van broeikasgassen tot een absoluut minimum beperkt
is.
Geef met behulp van de afbeelding een maatregel die dat land dan nog zou kunnen nemen om
het versterkte broeikaseffect te verminderen. Welke optie is juist?
a. Strijden voor een verbod op de bouw van nieuwe kernenergiecentrales.
b. Grootschalige aanplant van bossen, de bossen zullen CO2 opnemen.
c. Steeds meer gebruik gaan maken van fossiele brandstoffen.
Stap 4
Pagina 7
Opwarming van de aarde hv123
Eindproduct
Een cartoon of een spotprent is een humoristische afbeelding.
In veel cartoons spelen bekende personen een belangrijke rol.
Maar een cartoon kan ook een komische situatie weergeven.
Je gaat een cartoon maken met als titel ‘Deventer aan zee’.
Je mag Deventer eventueel ook voor een andere stad vervangen.
In de cartoon moet duidelijk zijn wat de gevolgen van de stijging van de zeespiegel zijn voor een stad
als Deventer.
Laat de cartoon beoordelen door je docent.
Begrippenlijst
Broeikaseffect
Het vasthouden van warmte van de zon door de
atmosfeer.
Broeikasgas
Gassen die warmte van de zon opnemen en dit
weer uitstralen.
Zeespiegelstijging
Het stijgen van de zeespiegel als gevolg van de
opwarming van de aarde door het versterkt
broeikaseffect.
Versterkt broeikaseffect
Het versterken van het vasthouden van de
zonnewarmte door de atmosfeer door de mens.
Ijstijden
Een koude periode op aarde. Ook wel glaciaal
genoemd.
(Land)ijs
Een dikke laag ijs op het land.
Klimaatverandering
Het gemiddeld weertype of klimaat verandert
over een bepaalde periode.
Pagina 8
Opwarming van de aarde hv123
Pagina 9
Opwarming van de aarde hv123
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
16 december 2016 om 16:06
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder
de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij
bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland
licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2;
Leerinhoud en
Broeikaseffect; Werking van het broeikaseffect en gevolgen voor de mens op
doelen
mondiaal niveau; Aardrijkskunde; Duurzaamheid;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
leerlijn, rearrangeerbare
Pagina 10
Opwarming van de aarde hv123