Oksel- of lieskliertoilet bij een melanoom Alkmaar

Oksel- of lieskliertoilet
bij een melanoom
Verwijderen van lymfeklieren
mca.nl
Inhoudsopgave
Wat is een oksel- of lieskliertoilet? 3
Voorbereiding op de ingreep 3
De ingreep
4
Mogelijke klachten na de operatie 5
Complicaties
5
Wanneer waarschuwt u het ziekenhuis?
6
Instructies en leefregels voor thuis
6
Controle 7
Uw vragen
8
Notities
10
Colofon
Redactie:
afdeling chirurgie
afdeling communicatie
Oplage: 50 / 1e druk
Druk: Ricoh
Artikelnummer: 167773 / 2014.05
Op alle behandelingen in MCA zijn de algemene voorwaarden van MCA van toepassing,
zie www.mca.nl of vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting.
2
In overleg met uw behandelend arts
Voorbereiding op de ingreep
krijgt u een oksel- of lieskliertoilet.
Dit houdt in dat er lymfeklieren uit uw
oksel of lies verwijderd worden. Dit
is nodig omdat er uitzaaiingen in uw
lymfeklieren gevonden zijn. In deze
folder vindt u uitleg over deze operatie.
Voorbereiding op anesthesie (narcose)
U krijgt voor een oksel- of lieskliertoilet
algehele anesthesie (narcose). U
brengt daarom een bezoek aan het
inloopspreekuur op de polikliniek
anesthesiologie. U heeft daar een
voorbereidend gesprek met de
anesthesioloog. U bespreekt de volgende
Wat is een oksel- of lieskliertoilet?
onderwerpen:
• uw gezondheidstoestand
Afhankelijk van de plaats van de uitzaaiing
• algehele anesthesie (narcose)
worden lymfeklieren uit uw oksel of lies
• aanpassing van uw medicatie voor en
verwijderd. U wordt voor deze operatie
1 of enkele dagen opgenomen. Na de
operatie onderzoekt de patholoog de
klieren op uitzaaiingen. De aantasting van
na de ingreep
• informatie over eten en drinken
(nuchter zijn)
• pijnstilling na de operatie.
de lymfeklieren is een belangrijke factor
bij het bepalen van het stadium van de
Meer informatie vindt u ook in de brochure
ziekte. U krijgt de uitslag ongeveer 7 tot
‘Goed voorbereid op uw operatie’. U
10 dagen na de operatie van uw chirurg.
krijgt deze brochure op de polikliniek
anesthesiologie mee.
Met verwijdering van alle lymfeklieren met
uitzaaiingen is uw kans op genezing niet
Beenkous en elleboogkrukken bij
groter. Wetenschappelijk onderzoek heeft
lieskliertoilet
dit jammer genoeg nog niet aangetoond.
Een operatie is nodig om eventuele
Beenkous
problemen in de oksel of lies door
Bij een lieskliertoilet krijgt u van tevoren
uitzaaiingen te voorkomen.
een beenkous aangemeten door de firma
Dantuma of firma Livit. U draagt deze kous
na de operatie gedurende drie maanden.
3
Oksel- of lieskliertoilet
bij een melanoom
De kous helpt ophoping van vocht in uw
wakker bent en alles goed gaat, brengt
been voorkomen. Wilt u deze kous bij uw
een verpleegkundige u terug naar de
opname meenemen?
verpleegafdeling.
Elleboogkrukken
Wonddrain
U loopt na de operatie enige tijd met
Tijdens de verwijdering van de liesklieren,
elleboogkrukken. Hoe lang dat nodig is,
krijgt u een wonddrain (slangetje).
hangt af van uw herstel en uw klachten.
Via deze drain worden na de operatie
U neemt de krukken bij uw opname zelf
lymfevocht en wondvocht afgevoerd.
mee. U kunt de elleboogkrukken lenen bij
De drain wordt een week na de operatie
een thuiszorgwinkel.
verwijderd.
Op de verpleegafdeling
De ingreep
De verpleegkundige controleert
regelmatig uw bloeddruk, hartritme,
4
U wordt op de dag van de operatie
temperatuur en of u pijn heeft. Als dat
opgenomen op de chirurgische afdeling.
nodig is, wordt ook de wond verzorgd.
Een verpleegkundige bereidt u voor op
Zijn uw okselklieren verwijderd? Dan mag
de ingreep. Als u aan de beurt bent, wordt
u een dag na de ingreep met ontslag.
u naar de operatiekamer gebracht. Nadat
Zijn uw liesklieren verwijderd? Dan blijft
u onder narcose bent gebracht, verwijdert
u een aantal dagen opgenomen. Tijdens
de chirurg de oksel- of liesklieren. De
uw opname komt een fysiotherapeut bij u
ingreep duurt bij verwijdering van
langs om oefeningen met u te doen. De
okselklieren ongeveer 3 kwartier en bij
zaalarts komt elke dag langs om samen
verwijdering van liesklieren ongeveer 1 tot
met u en de verpleegkundige uw herstel
1½ uur.
te bespreken.
Na de ingreep
Uitslag en controle
Meteen na de ingreep gaat u voor
U heeft ongeveer 10 dagen na de operatie
observatie naar de uitslaapkamer. U
een afspraak met uw chirurg. U krijgt
heeft dan een infuus in uw arm voor
dan de uitslag van het onderzoek van
vocht en eventueel medicatie. Als u
het klierweefsel, de chirurg controleert
de wond en bespreekt de verdere
Complicaties
behandeling met u. De uitslag wordt ook
besproken in het melanoomteam. Dit
Geen enkele operatie is zonder risico’s.
team bestaat uit medisch specialisten
Houdt u er daarom rekening mee dat (een
van Medisch Centrum Alkmaar (MCA),
van) de volgende complicaties kunnen
het Gemini Ziekenhuis en de zelfstandige
optreden:
behandelcentra Centrum Oosterwal en
• wondinfectie
Dermicis.
• opengaan van de wond
• lymfoedeem
• seroom.
Mogelijke klachten na de operatie
Seroom: ophoping van vocht in het
Door de operatie kunnen de volgende
wondgebied
klachten ontstaan:
Het kan zijn dat de wond en de huid
• pijn
eromheen na een paar dagen opzetten.
• vochtophoping bij het wondgebied
Dit komt door ophoping van lymfe- en
• gevoelloosheid van de huid
wondvocht dat door de verstoorde
bij het operatiegebied door
afvoer minder goed afgevoerd wordt. We
zenuwbeschadiging
noemen dit seroom. Het kan zijn dat het
• minder kracht in uw schouder- of
seroom door een opening in het litteken
beenspieren: dit komt na verloop van
spontaan naar buiten komt. Dek de wond
tijd weer terug.
dan af met een gaas of maandverband.
Voor bescherming van uw matras kunt u
Paracetamol tegen de pijn
eventueel een zeiltje onder uw hoeslaken
Het kan zijn dat u na de operatie nog
leggen.
pijn heeft. U mag daarvoor 3 tot 4 keer
per dag 1000 mg paracetamol innemen.
Seroompunctie
Voor goede pijnstilling is het belangrijk
Veroorzaakt het opgehoopte vocht een
dat u zich de eerste dagen na de ingreep
vervelend en/of pijnlijk gevoel of maakt
consequent aan de tijden en de dosering
u zich ongerust? Maak dan een afspraak
houdt. Daarna kunt u de pijnstillers naar
met uw verpleegkundig specialist. Zij
behoefte afbouwen.
verwijst u dan voor een seroompunctie
5
Oksel- of lieskliertoilet
bij een melanoom
in MCA. Bij een seroompunctie wordt het
mag er na ongeveer 3 dagen af. U kunt
vocht met een naald en een slangetje
dit het beste voor het douchen doen.
afgevoerd. Dit is niet pijnlijk.
Als de wond nog lekt, kunt u er voor
bescherming van uw kleding een gaasje
of klein maandverbandje op doen.
Wanneer waarschuwt u het ziekenhuis?
Verwijderen van de hechtingen
Neem bij (een van) de volgende klachten
De meeste hechtingen zijn niet
tijdens kantooruren contact op met uw
oplosbaar. U kunt u ze na 14 dagen laten
verpleegkundig specialist, telefoon 072 -
verwijderen door uw huisarts of tijdens
548 24 00:
uw controleafspraak op de polikliniek
• opengaan van de wond
chirurgie. Onderhuidse hechtingen zijn
• zwelling en roodheid van het
altijd oplosbaar. Deze hoeven dus niet
wondgebied
verwijderd te worden.
• wondlekkage
• pijn
Beweeg uw arm of been zo gewoon
• lymfoedeem
mogelijk
• meer dan 38,5 graden koorts.
Om stijfheid te voorkomen, is het
belangrijk dat u uw arm of been
Buiten kantooruren belt u met de
zo gewoon mogelijk beweegt. De
spoedeisende hulp, telefoon 072 - 548 24
fysiotherapeut neemt de oefeningen
88. U kunt vragen naar de dienstdoende
tijdens uw opname met u door. Doe wel
chirurg.
voorzichtig en ga niet over uw pijngrens
heen.
Instructies en leefregels voor thuis
Afhankelijk van uw situatie gelden voor u
misschien andere instructies. Uw chirurg
Verzorging van de wond
of verpleegkundig specialist bespreekt dit
De wond is met nietjes of onderhuids
dan met u.
gehecht en verbonden met een
doorzichtige pleister. U kunt met deze
pleister gewoon douchen. De pleister
6
Werk
Meer informatie, hulp en
Wanneer u weer kunt werken, is
ondersteuning
afhankelijk van uw individuele situatie
en het werk dat u doet. Overleg met uw
Een ziekte als kanker kan heftige emo-
chirurg en bedrijfsarts wanneer u weer
ties met zich meebrengen. Veel men-
aan het werk kunt. Meer informatie vindt u
sen komen op eigen kracht door deze
ook op www.re-turn.nl en www.stap.nu.
moeilijke periode heen. Maar het kan
ook zijn dat u behoefte heeft aan psy-
Intimiteit en seksualiteit
chosociale ondersteuning. Hieronder
Er zijn geen medische bezwaren
vindt u een overzicht van de websites
tegen seks. Wel kan pijn in en rond het
van regionale en landelijke organisaties
wondgebied hinderlijk zijn bij het vrijen.
voor hulp en steun bij en na kanker.
Soms helpt het om van tevoren een
• www.ingeborgdouwescentrum.nl
pijnstiller in te nemen. Of om een andere
• www.praethuys.nl (inloophuis voor
houding uit te proberen. Veel mensen
mensen met kanker en hun naasten
hebben tijdens de behandelperiode
in Alkmaar)
minder behoefte aan seks. Bijvoorbeeld
• www.stichtingmelanoom.nl
door vermoeidheid, niet fit voelen, angst
• lotgenotencontact@stichtingmela-
en het verwerken van het hebben van
kanker. Vaak hebben mensen juist wel
noom.nl
• www.herstelenbalans.nl
behoefte aan intimiteit. Meer informatie
vindt u ook in de folder ‘Kanker en
Breng uw klachten in kaart met de
seksualiteit’ van KWF Kankerbestrijding.
lastmeter
Vraag ernaar bij uw verpleegkundig
U krijgt in MCA een zogenoemde
specialist of kijk op www.kwf.nl.
lastmeter. Met deze meter kunt u uw
klachten in kaart te brengen. U krijgt
hier van uw verpleegkundig specialist
Controle
meer uitleg over. De lastmeter kan u
bijvoorbeeld helpen in gesprek te gaan
In overleg blijft u onder controle van uw
met uw zorgverlener(s) over problemen
dermatoloog of chirurg. U komt het eerste
die u door uw ziekte ervaart. U vindt de
jaar om de 3 maanden voor controle. Uw
lastmeter ook op www.lastmeter.nl.
7
Oksel- of lieskliertoilet
bij een melanoom
dermatoloog of chirurg controleert of er
geen nieuwe melanomen ontstaan en/of
Zo helpt u lymfoedeem voorkomen
het melanoom terugkomt. Het tweede jaar
komt u 2 keer voor controle. Het derde tot
Wat is lymfoedeem?
en met het vijfde jaar nog 1 keer per jaar.
Het kan zijn dat u meteen na de
Alleen als daar een speciale reden voor
operatie of na verloop van tijd last
is, wordt een röntgenfoto, scan of echo
krijgt van lymfoedeem. Ons lichaam
gemaakt.
produceert lymfevocht dat via de
lymfebanen en de lymfeklieren in de
Uw vragen
oksels en liezen aan- en afgevoerd
wordt. In de lymfebanen worden
Heeft u voor, tijdens of na de ingreep
bacteriën, virussen en andere
vragen? Neem dan gerust contact op met
ziekteverwekkers onschadelijk gemaakt
uw verpleegkundig specialist. Dat kan
en via het lymfevocht afgevoerd. Als
op werkdagen van 09.00 tot 16.30 uur,
de lymfeklieren ontbreken, verloopt de
telefoon 072 - 548 24 00. U kunt ook een
aan- en afvoer van lymfevocht minder
mail sturen naar [email protected]
goed. Hierdoor kan het vocht in een
en [email protected].
arm of been ophopen. Dit noemen we
lymfoedeem.
Wat merkt u van lymfoedeem?
Bij lymfoedeem kunt u last krijgen van:
• opgezwollen arm/hand of been/voet
• pijnlijke tintelingen en een
strakgespannen huid
• vermoeid en/of zwaar gevoel in uw
arm of been.
8
Wat kunt u doen om lymfoedeem te
Bij een lieskliertoilet:
voorkomen?
• loop niet met blote voeten op het
• luister naar uw lichaam: bouw uw
activiteiten na de operatie voorzichtig
weer op
• voorkom wondjes. Krijgt u toch een
wondje, desinfecteer deze dan meteen
strand en in de tuin
• zorg om blaren te voorkomen voor
goed passende schoenen
• geef van tevoren door aan uw pedicure
dat uw liesklieren verwijderd zijn.
met bijvoorbeeld Sterilon en dek het
wondje af met een pleister of verband
Wat doet u bij klachten?
• voorkom insectenbeten
Wordt uw arm of been na een zware
• draag liever geen knellende kleding of
dag of langdurige inspanning dik en
sieraden
• blijf in beweging maar voorkom
overbelasting
voelt deze moe en zwaar aan? Ga dan
ontspannen zitten of liggen en geef uw
arm of been rust. Beweeg uw onbelaste
• wees voorzichtig met extreme warmte
voet regelmatig of knijp in uw hand.
of koude zoals saunabezoek. Bouw
Gaan uw klachten niet over? Neem,
eventueel saunabezoek rustig op en
dan contact op met uw behandelend
kijk hoe uw lichaam reageert. Krijgt u
arts of verpleegkundig specialist. Deze
klachten? Stel saunabezoek dan nog uit
beoordeelt of behandeling van uw
• u kunt beter niet zonnebaden
klachten nodig is. Bijvoorbeeld door een
• gebruik geen kruik, ‘kersenpit’, rode
fysiotherapeut of een huidtherapeut die
lamp of warme of koude pakking op uw
gespecialiseerd is in lymfdrainage.
arm of been
• wees voorzichtig met ontharen: gebruik
bij voorkeur ontharingscrème
Meer weten?
Meer informatie vindt u ook in de folder
• vraag bij bloedafname, injecties of het
‘Lymfoedeem bij kanker’ op de website
inbrengen van een infuus of de arts of
van de Nederlandse Kankerbestrijding.
verpleegkundige de niet-behandelde
De folder is ook verkrijgbaar bij uw
kant kiest.
verpleegkundig specialist.
9
Oksel- of lieskliertoilet
bij een melanoom
Notities
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. 10
.............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................................................................
11
Medisch Centrum Alkmaar
Wilhelminalaan 12
1815 JD Alkmaar
T (072) 548 44 44
mca.nl/chirurgie
mca.nl