De canon in Een zee van tijd In de tabel leest u bij welke jaargroepen en thema’s de canonvensters passen. groep 4 thema thema 3 begrippen trekschuit, koets, huis, driehonderd jaar geleden canonvenster groep 5 thema thema 2 begrippen jagers en boeren, meisje van Yde canonvenster thema 5 zeereizen, een spiegelschip, zeerovers Buitenhuizen 17e en 18e eeuw Rijk wonen buiten de stad Hunebedden ca. 3000 voor Christus Vroege landbouwers De Verenigde Oostindische Compagnie 1602-1799 Overzeese expansie thema 5 grachtenhuizen, het Trippenhuis, weeshuizen, eenkamerwoningen De grachtengordel 1613-1662 Stadsuitbreidingen in de zeventiende eeuw thema 5 schilderkunst, Rembrandt Rembrandt 1606?-1669 De grote schilders thema 6 groep 6 thema thema 1 thema 2 televisie, elektrische apparaten, toenemende welvaart, veranderende beroepen begrippen Drenthe, ijstijd, grafkelder, boeren, trechterbekervolk, hunebedbouwers, hunebedden nu, grottekeningen Julius Caesar De televisie vanaf 1948 De doorbraak van een massamedium canonvenster Hunebedden ca. 3000 voor Chr. Vroege landbouwers De Romeinse Limes 47-ca. 400 Op de grens van de Romeinse wereld thema 3 thema 3 Romeinen in Nederland, Nijmegen, archeologie, Romeinse resten in Nederland, volksverhuizingen, Friezen De Romeinse Limes 47-ca. 400 Op de grens van de Romeinse wereld Germaanse goden, geschiedenis van Dorestad, Willebrord, Bonifatius Willibrord 658-739 Verbreiding van het christendom thema 3 Karel de Grote, Frankische rijk, paltsen, Valkhof, Karel ende Elegast, handelsstad, monniken en ridders Karel de Grote 742-814 Keizer van het avondland 1 thema 4 vikingen en Arabieren, de islam Karel de Grote 742-814 Keizer van het avondland thema 4 thema 5 thema 6 invloed van Arabisch op onze taal kloosterleven, bibliotheek, schrijfzaal, schrift, miniatuur de riddertijd, de valkenjacht, verschillende ‘beroepen’, toernooi Hebban olla vogala ca. 1100 Het Nederlands op schrift Hebban olla vogala ca. 1100 Het Nederlands op schrift Floris V 1254-1296 Een Hollandse graaf en ontevreden edelen groep 7 thema thema 1 thema 3 begrippen de middeleeuwse steden, markten, waag, stadsrechten, gilden, vrij, onvrij, meesterstuk, gezel, stadsbestuur, schout, rakker canonvenster De Hanze 1356-ca. 1450 Handelssteden in de Lage Landen de Nieuwe Wereld, Cortés Karel V 1500-1558 De Nederlanden als bestuurlijke eenheid thema 4 Erasmus, Luther, hervorming, paus, ketters, Calvijn, kerk, protestanten, reformatie Erasmus 1469?-1536 Een internationaal humanist thema 4 Karel V, de Nederlanden, Filips II Karel V 1500-1558 De Nederlanden als bestuurlijke eenheid thema 4 thema 4 thema 4 thema 5 thema 5 Beeldenstorm, Willem van Oranje, stafhouder, smeekschrift, Geuzen, Filips II, Alva, landvoogdes Margaretha, hagenpreek Willem van Oranje, hervorming, Beeldenstorm, Geuzen, moord op Willem van Oranje, Balthasar Gerards, de Republiek de Republiek, Twaalfjarig Bestand, Maurits, raadpensionaris Johan van Oldenbarneveldt, Zuidelijke Nederlanden, Staten-Generaal, Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, slag bij Nieuwpoort VOC, regenten, burgerij, de gouden eeuw, Oostzeegebied, handel, specerijen, spinhuis, weeshuis, rasphuis, nijverheid, windindustrie landbouw en veeteelt in de gouden eeuw, windindustrie, drooglegging, Beemster, Wormer De Beeldenstorm 1566 Godsdienststrijd Willem van Oranje 1533-1584 Van rebelse edelman tot ‘vader des vaderlands’ De Republiek 1588-1795 Een staatkundig unicum De Verenigde Oostindische Compagnie 1602-1799 Overzeese expansie De Beemster 1612 Nederland en het water 2 thema 5 wevershuis, rasphuis, spinhuis De grachtengordel 1613-1662 Stadsuitbreidingen in de zeventiende eeuw thema 5 Hugo de Groot Hugo de Groot 1583-1645 Pionier van het moderne volkenrecht thema 5 gouden eeuw, Rembrandt, schilder Rembrandt 1606?-1669 De grote schilders thema 5 Tachtigjarige oorlog, Vrede van Munster Michiel de Ruyter 1607-1676 Zeehelden en de brede armslag van de Republiek thema 5 thema 5 Christiaan Huygens, slingeruurwerk, gouden eeuw Christiaan Huygens 1629-1695 Wetenschap in de Gouden Eeuw Johan de Witt, 1672 Spinoza 1632-1677 Op zoek naar de waarheid thema 5 de pruikentijd Buitenhuizen 17e en 18e eeuw Rijk wonen buiten de stad thema 5 prinsgezinden, pachtersoproer, patriotten, stadhouder Willem V De patriotten 1780-1795 Crisis in de Republiek thema 6 thema 6 thema 6 thema 6 thema 6 groep 8 thema thema 1 Franse revolutie, patriotten, prinsgezinden, de Republiek, Bataafse Republiek, Lodewijk Napoleon, Napoleon Franse revolutie, Napoleon, Lodewijk Napoleon, tocht naar Rusland, Elba, Waterloo, Sint Helena, burgerlijk wetboek Noordelijke Nederlanden, Zuidelijke Nederlanden, koning Willem I, koninkrijk, Congres van Wenen, Luxemburg, onafhankelijkheid België trekschuit, diligence, trein, spoorlijn Amsterdam-Haarlem grondwet van 1848, Thorbecke, koning Willem II, koning Willem III begrippen stoomkracht, industriële revolutie, fabrieken De patriotten 1780-1795 Crisis in de Republiek Napoleon Bonaparte 1769-1821 De Franse tijd Koning Willem I 1772-1843 Het koninkrijk van Nederland en België De eerste spoorlijn 1839 De versnelling De Grondwet 1848 De belangrijkste wet van een staat canonvenster De eerste spoorlijn 1839 De versnelling 3 thema 1 thema 1 kinderarbeid, Kinderwet van Van Houten, kinderen als fabrieksarbeiders, kiesrecht, school Verzet tegen kinderarbeid 19e eeuw De werkplaats uit, de school in kiesrecht voor vrouwen Aletta Jacobs 1854-1929 Vrouwenemancipatie thema 1 crisisjaren, Black Thursday (Zwarte Donderdag), industrie, werkloosheid, stempelen, zwart werken, steun De crisisjaren 1929-1940 Samenleving in depressie thema 2 thema 2 thema 2 thema 4 thema 4 thema 4 thema 4 thema 4 Eerste Wereldoorlog, OostenrijkHongarije, Balkan, moord in Sarajevo, 1914, neutraal, mobilisatie, distributie, loopgraven, wapenstilstand, vrede van Versailles Tweede Wereldoorlog, Mussolini, Hitler, NSB, Mussert, NSDAP, meidagen 1940, Grebbeberg, Afsluitdijk, bombardement op Rotterdam, Februaristaking, concentratiekamp, Maulthausen, Auswitz, Westerbork, persoonsbewijs, Anne Frank, Jodenvervolging, verzet, illegaal, ondergrondse pers, distributiekantoren, sabotage, pilotenhulp, D-day, Normandië, slag om Arnhem, Hongerwinter, voedseldroppings, bevrijding Jodenvervolging, Anne Frank, persoonsbewijs, Jodenster, Tweede Wereldoorlog, Februaristaking, Joodse Raad, Achterhuis monopolie, rechtspraak, handelsnederzettingen, specerijen, gouverneur, koloniën Columbus, 1492, slavenhandel, WIC, VOC, Nederlands-Indië, plantages, slavernij, Suriname, suikerplantage, contractarbeiders Nederlands-Indië, rijstbouw, plantages, onafhankelijkheid, Soekarno, Max Havelaar Soekarno, Molukken, onafhankelijkheid, Japan, 1949 Suriname, Surinaamse plantage, onafhankelijke republiek, staatsgreep 1980, Nederlandse koloniën, Nederlandse Antillen De Eerste Wereldoorlog 1914-1918 Oorlog en neutraliteit De Tweede Wereldoorlog 1940-1945 Bezetting en bevrijding Anne Frank 1929-1945 Jodenvervolging De Verenigde Oostindische Compagnie 1602-1799 Overzeese expansie Slavernij ca. 1637-1863 Mensenhandel en gedwongen arbeid in de Nieuwe Wereld Max Havelaar 1860 Aanklacht tegen wantoestanden in Indië Indonesië 1945-1949 Een kolonie vecht zich vrij Suriname en de Nederlandse Antillen vanaf 1945 Dekolonisatie van de West 4 thema 5 Marshallplan, weer op bouwen, welvaartsstaat Willem Drees 1886-1988 De verzorgingsstaat thema 5 techniek thema 5 Joegoslavië, Sarajevo, Koude Oorlog thema 5 vluchtelingen, immigranten, geloof, gastarbeiders, verschillende bevolkingsgroepen thema 5 thema 6 val Berlijnse Muur, VN, Joegoslavië, gastarbeiders De televisie vanaf 1948 De doorbraak van een massamedium Srebrenica 1995 De dilemma’s van vredeshandhaving Veelkleurig Nederland vanaf 1945 De multiculturele maatschappij Europa vanaf 1945 Nederlanders en Europeanen huishoudelijke apparaten De televisie vanaf 1948 De doorbraak van een massamedium thema 6 huishoudelijke apparaten, gasfornuis, gashaard De gasbel 1959-2030? Een eindige schat 5