Recente ontwikkeling inzake aansprakelijkheidsverzekering en productaansprakelijkheid Lunchseminarie – 17 november 2016 HUGO KEULERS JO WILLEMS HÉLOÏSE FOSTIER SANDRA LODEWIJCKX MARIJN DE RUYSSCHER Uitsluitings- en vervalclausules MARIJN DE RUYSSCHER 1. Onderscheid uitsluiting en verval Uitsluitingsclausules: beperken de omvang van de omschreven waarborgen Bv. BA Na Levering: uitsluiting voor schade aan het geleverde goed, recall-kosten, gebrekkig presteren van het goed Vervalclausules: sanctioneren tekortkomingen van de verzekerde aan de opgelegde verplichtingen Bv. verval van recht op verzekeringsprestatie indien in de bijzondere voorwaarden opgelegde preventieverplichting niet werd nageleefd 3 1. Onderscheid uitsluiting en verval Onderscheid tussen uitsluitings- en vervalclausules niet altijd gemakkelijk te maken De aansprakelijkheid van de verzekerde voor schade aan derden is gedekt, met uitsluiting van de situatie waarin de verzekerde de regels van de kunst niet heeft gevolgd. De aansprakelijkheid van de verzekerde voor schade aan derden is gedekt. Indien de verzekerde de regels van de kunst niet heeft gevolgd, verliest de verzekerde het recht op verzekeringsprestatie. 4 1. Onderscheid uitsluiting en verval Cass. 20 september 2012 – 11 februari 2016 Rechtbank moet ambtshalve nagaan of er sprake is van een vervalbeding, ook al zou het contractueel anders (bv. als uitsluiting) zijn omschreven. Een beding op grond waarvan de verzekeraar zijn dekking kan weigeren wegens de niet-nakoming door de verzekerde van zijn contractuele verbintenis vormt een vervalbeding in de zin van artikel 65 Verz.W. Bewijslast 5 2. Toepassingsvoorwaarden uitsluitingsclausule In beginsel contractuele vrijheid Grove fout: artikel 62, 2e lid Verz.W. Standaard gedekt, tenzij uitdrukkelijk uitgesloten Uitsluiting moet op uitdrukkelijke en beperkende wijze in de overeenkomst zijn bepaald Aandacht bij omschrijving in de polis; geen algemene of vage bepalingen Bv. gebruik “onder meer” in opsomming grove fouten is strijdig met vereist limitatieve karakter opsomming (Antwerpen 17 september 2012) Bv. gebruik “schade veroorzaakt door grove schuld, m.n. elke tekortkoming aan wetten, regels of gebruiken…” is niet voldoende nauwkeurig (Cass. 10 maart 2015) 6 3. Toepassingsvoorwaarden vervalclausule Artikel 65 Verz.W. Verzekeraar kan in de verzekeringsovereenkomst een recht op verval bedingen Slechts wegens de niet-nakoming van een bepaalde, in de overeenkomst opgelegde verplichting Vereiste van een oorzakelijk verband tussen de tekortkoming en het schadegeval 7 3. Toepassingsvoorwaarden vervalclausule Vereiste van een nauwkeurig omschreven contractuele verplichting Niet voldoende: naleving van de algemene zorgvuldigheidsplicht Wel aanvaard: bv. preventieverplichtingen Bv. Luik 30 juni 2014 Diefstalverzekering woning: bij afwezigheid alle toegangen tot de woning afsluiten met behulp van alle aanwezige voorzieningen = voldoende precieze verplichting Bv. Luik 8 oktober 2015 Diefstalverzekering auto: slechts dekking indien goederen of materiaal niet zichtbaar zijn van buiten het voertuig = nauwkeurig omschreven vervalbeding 8 3. Toepassingsvoorwaarden vervalclausule Vereiste van een oorzakelijk verband met de schade Te bewijzen door de verzekeraar Bv. Antwerpen 26 februari 2014 Diefstalverzekering woning: verplichting tot sluiting van alle vensters bij afwezigheid en ‘s nachts Verzekeraar kon niet bewijzen dat het venster op de eerste verdieping langs dewelke de inbraak werd gepleegd niet was gesloten. Volgens het Hof konden de ramen gesloten zijn, maar niet vergrendeld. Hof wijst er op dat de polis enkel de verplichting tot sluiting oplegt, niet vergrendeling (i.t.t. deuren). Alarminstallatie niet werkzaam, maar niet vereist volgens de bijzondere voorwaarden. 9 4. Conclusie Vervalclausule als uitsluiting omschrijven helpt niet; (ambtshalve) herkwalificatie mogelijk Uitsluiting voor grove fout moet nauwkeurig en limitatief: algemene opsommingen niet aanvaard Algemene contractuele verplichtingen opleggen aan de verzekerde en sanctioneren met verval is niet mogelijk: zo nauwkeurig mogelijke verplichting opnemen Bewijslast rust steeds op verzekeraar; vaak moeilijk te leveren © Lydian, november 2016. Deze presentatie verstrekt enkel algemene informatie en houdt geen advies in.