ZELFDODING OP DE WERKVLOER PRE –EN POSTVENTIE IMPOSSIBLE IS NOTHING. Nico De fauw Psycholoog – Beleidsmedewerker Voorzitter Werkgroep Verder www.passant.be www.werkgroepverder.be WELZIJN OP HET WERK | Welzijnswet 04/08/1996 - 8 welzijnsdomeinen: y y y y y y y y 1. de arbeidsveiligheid 2. de bescherming van de gezondheid van de werknemer op het werk 3. de psychosociale belasting veroorzaakt door het werk 4. de ergonomie 5. de arbeidshygiëne 6. de verfraaiing van de arbeidsplaatsen 7. de maatregelen van de onderneming inzake leefmilieu, wat betreft hun invloed op de punten 1° tot 6° 8. de bescherming van de werknemers tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk. Maar wat met werknemers die psychische problemen hebben/ontwikkelen? o Nationale strategie inzake welzijn op het werk 2008-2012 Het aantal arbeidsongevallen met 25% verminderen. Kadert in de Europese strategie voor veiligheid en gezondheid op het werk. o De nationale strategie voorziet: o Een accent op nieuwe welzijnsvraagstukken (stress, alcohol en drugs, nieuwe technologieën, …) o o o 04/04/2009: cao 100bis – preventief alcohol –en drugbeleid 2011?: cao - preventie en vroegdetectie van psychische problemen op de werkvloer PSYCHISCHE PROBLEMEN 25% (1 op 4) krijgt te maken met psychische problemen | 10 a 17 % zal ooit een depressie doormaken | = 1,000 000 – 1,700 000 Belgen Alle lagen van de bevolking | Alle leeftijden | WHO: tegen 2020 zal depressie de meest voorkomende ziekte zijn in de geïndustrialiseerde wereld | | | Het ervaren van hoge niveaus van stress is een belangrijke trigger 1 op 5 werknemers * 1 op 10 Belgen gaat in ziekteverlof (15d) omwille van stress = < 9,000,000 dagen | 2% denkt regelmatig aan zelfdoding | | *Test-Aankoop 2009 ZELFDODING België: 7 zelfdodingen per dag | Vlaanderen (2008): | 1027 zelfdodingen Elke dag 28 pogingen tot zelfdoding y (cfr. aantal verkeersdoden: 729) y y Bron: eenheid voor zelfmoordonderzoek UGent Bron: eenheid voor zelfmoordonderzoek UGent PSYCHISCHE PROBLEMEN & ZELFDODING > 90 % van de mensen die een eind aan hun leven maken hadden op dat moment psychische problemen. | > 60% is depressief | y | Depressie is “the final common pathway to suicide”. Psychische problemen (zoals een depressie), zijn te behandelen, zelfdoding is te voorkomen (niet altijd) GEVOLGEN VOOR DE WERKVLOER Ziekteverzuim omwille van depressie: 1 jaar, kostprijs = loonkost x 2,5 | ½ van de (50.000) mensen die een uitkering krijgen omwille van arbeidsongeschiktheid is omwille van een depressie. | WAT DOEN OP DE WERKVLOER Psychische problemen zijn geen taboe | Signaalherkenning en vroegdetectie | Iedereen (!) y www.workingminds.org |Langdurige sombere stemming of pessimistische stemming |geen plezier meer vinden in dingen die anders wel leuk bevonden worden |niet kunnen slapen of juist heel veel slapen |abnormaal vroeg wakker worden gedurende een lange periode |geen energie hebben, futloos zijn |Gevoelens van waardeloosheid voelen, geen zelfrespect/waardering |angst hebben om met anderen om te gaan (isolatie) |vergeetachtigheid |zich en concentratieproblemen eenzaam en onbegrepen voelen |angstig of paniekerig zijn |hoofdpijn, rugpijn, spierpijn, maagpijn, hartkloppingen,… |frequent huilen |Doodswensen, ook gedachten aan zelfdoding | verminderde productiviteit | verminderde motivatie | gebrek aan samenwerking | veiligheidsproblemen, ongevallen | Absenteïsme | frequente klachten over vermoeidheid | frequente gezondheidsklachten | alcohol- of drugsmisbruik. WAT DOEN OP DE WERKVLOER | Psychische problemen zijn geen taboe – (h)erkenning Signaalherkenning en vroegdetectie | Gespecialiseerde Vorming voor sleutelfiguren | y Iedereen (!) y Screening Pro-actief ontwikkelen van een Geestelijk gezondheidsbeleid, Eerstelijnsopvang (stepped care) aandacht voor suïcidepre –en postventieprotocollen. met ybijzondere | Waar kan je werknemer terecht? y Intern | | y Psycho-educatie Groepscursus “omgaan met stress/piekeren/ depressieve gevoelens” Extern | | folder met uitleg over hulpverlenende instanties (sociale kaart),… Structurele samenwerkingsafspraken met CGG | Gespecialiseerd | Kwaliteit | Kortdurend - oplossingsgericht POSTVENTIE o o o ; In Vlaanderen: elk jaar ongeveer 1000 zelfdodingen ; Bij elk zelfdoding zijn er minstens 6 (Schneidman, 1973), 28 ( Knieper, 1999) of 50 (Coleman, 2003) nabestaanden na zelfdoding. Nabestaanden na zelfdoding: ↑ risico om psychosociale problemen te ontwikkelen, depressief te worden en 10 x meer kans om zelf ook door zelfdoding te sterven (cfr. France Telecom: Geen intern suïcidepreventie beleid + Imitatie-effect + falend Mediabeleid) o Tertiaire preventie (postventie) gericht op nabestaanden is tegelijk primaire preventie van suïcide en andere psychische problemen POSTVENTIE www.werkgroepverder.be Werkgroep Verder behartigt de belangen van nabestaanden na zelfdoding in Vlaanderen door het coördineren, organiseren en ondersteunen van activiteiten voor en door nabestaanden. -help-desk -deskundigheidsbevordering -ontwikkelen van draaiboeken -media-richtlijnen ZELFDODING OP DE WERKVLOER PRE –EN POSTVENTIE IMPOSSIBLE IS NOTHING. Nico De fauw [email protected] Psycholoog – Beleidsmedewerker 02 361 21Werkgroep 28 - 0472 Verder 18 73 19 Voorzitter www.passant.be www.werkgroepverder.be