Na deze clip kun je: • uitleggen wat de reactiesnelheid is Wat is reactiesnelheid? • de factoren die de reactiesnelheid beïnvloeden noemen • uitleggen hoe de verschillende factoren de reactiesnelheid beïnvloeden Onderwerpen • Reactiesnelheid • Factoren die de reactiesnelheid beïnvloeden Inleiding Procestechniek: tijd is geld Hoe sneller de reactie verloopt hoe meer geld er te verdienen valt…. Maar het moet ook weer niet te snel gaan… 1 Reactie: Botsende deeltjes model H2 (g) + Cl2 (g) 2HCl (g) Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl Cl H H H H Cl Cl H H H H H Cl H H H Niet-effectieve botsing Reactiesnelheid Cl Effectieve botsing Reactie van magnesium met zoutzuur Reactie + H H H H O H H Mg + O H H H H O O H H Mg2+ Mg(s) + 2 H3O+(aq) H2 (g) + H2O(l) + Mg2+(aq) Reactie van magnesium met zoutzuur Waterstofvorming Hoe ziet de grafiek van de hoeveelheid gevormde waterstof er uit? Mg(s) + 2 H3O+(aq) H2 (g) + H2O(l) + Mg2+(aq) Mg(s) + 2HCl(aq) H2 (g) + MgCl2 (aq) 2 Reactiesnelheid (s) Reactie van magnesium met zoutzuur het aantal mol van een stof dat per liter reactiemengsel en per seconde verdwijnt of ontstaat in mol/(l·s) Mg(s) + 2 H3O+(aq) H2 (g) + H2O(l) + Mg2+(aq) Vijf factoren die de reactiesnelheid beïnvloeden: Factoren die de reactiesnelheid beïnvloeden 1. Soort stof 2. Verdelingsgraad (bij heterogene reacties) 3. Concentratie 4. Temperatuur 5. Gebruik van een katalysator Soort stof 1 - Soort stof Verschillende stoffen reageren onder gelijke omstandigheden met verschillende snelheid bijvoorbeeld in geval van geladen deeltjes Let op: Niet altijd te verklaren met het botsende deeltjes model! 3 Heterogene/Homogene reacties 2 - Verdelingsgraad (alleen bij heterogene reacties!) • Heterogene reacties: Reacties met stoffen met een contactoppervlak (verschillende fasen) • • • vaste stoffen in een vloeistof/oplossing vaste stof in een gas twee niet mengbare vloeistoffen • Homogene reacties Alle deelnemende stoffen zitten in dezelfde fase • • • Oppervlak (heterogene reactie) gassen vloeistoffen die in elkaar oplosbaar zijn reacties in een oplossing (ionen) Magnesiumlint vs magnesium poeder Proef A: Magnesiumlint Fijn verdeelde stoffen hebben een groter contactoppervlak Opdracht Magnesiumlint vs magnesium poeder Hoe zou onderstaande tabel uitzien voor de reactie met een zelfde hoeveelheid magnesiumpoeder? Proef A: Magnesiumlint Proef B: Magnesiumpoeder 4 Opdracht Verdelingsgraad (alleen bij heterogene reacties!) Hoe zou onderstaande tabel uitzien voor de reactie met een zelfde hoeveelheid magnesiumpoeder? De reactiesnelheid wordt groter als het contactoppervlak groter wordt Invloed van concentratie Proef A: 1 molair zoutzuur Proef B: 2 molair zoutzuur 3 - Concentratie Kans op effectieve botsing is 2x zo groot dus de reactiesnelheid is ca. 2x zo groot Concentratie Bij een hogere concentratie zal de reactiesnelheid hoger zijn 4 - Temperatuur 5 Vraag Vraag Wat gebeurt er met moleculen als de temperatuur wordt verhoogd? Wat gebeurt er met de botsingen tussen moleculen bij verhoging van de temperatuur?? a) Blijft gelijk b) Moleculen bewegen sneller c) Moleculen bewegen langzamer a) Die blijven gelijk b) Minder en zachtere botsingen c) Meer en heftigere botsingen Vraag Invloed temperatuur op reactiesnelheid Wat gebeurt er met de reactiesnelheid als de temperatuur hoger wordt? a) Blijft gelijk b) Wordt lager c) Wordt hoger De reactiesnelheid verdubbelt ongeveer bij elke 10 °C temperatuurstijging Katalysator 5 - Katalysator Hulpstoffen die de reactiesnelheid beïnvloeden, zonder daarbij zelf verbruikt te worden. Versneller: Vertrager: katalysator inhibitor 6 Vijf factoren die de reactiesnelheid beïnvloeden: 1. Soort stof 2. Verdelingsgraad (bij heterogene reacties) 3. Concentratie Afronding 4. Temperatuur 5. Gebruik van een katalysator Samenvatting Je kunt nu: • uitleggen wat de reactiesnelheid is • de factoren die de reactiesnelheid beïnvloeden noemen • uitleggen hoe de verschillende factoren de reactiesnelheid beïnvloeden Tot de volgende keer! 7