Tijdens je zwangerschap heb je al invloed op de

Slim
Tijdens je zwangerschap heb je al
invloed op de ontwikkeling van de
hersenen van je kind. Wetenschapper John Medina schrijft hierover.
Interessant! WIJ deskundige Ewald
Vervaet geeft commentaar.
babybrein!
2
Feit. Een kind dat structureel te weinig
voedsel binnenkrijgt, vertoont volgens
John Medina op latere leeftijd meer gedrags- en leerproblemen. Maar ‘goed’ eten
houdt ook in dat je op moet letten wát je
eet en drinkt. Bij een gevarieerd eetpatroon
krijg je eigenlijk alles binnen wat jij en je
baby nodig hebben. Een supplement dat
wel noodzakelijk is, is foliumzuur. Slik dit
vanaf het moment dat je zwanger probeert
te worden tot en met de eerste twee maanden van je zwangerschap, dan verklein je
het risico op onder andere een open ruggetje. Verder is volgens Medina alleen van
omega-3 het directe effect bewezen. Een
tekort hieraan leidt tot een groter risico op
dyslexie, concentratiestoornissen, depressies en zelfs schizofrenie. Met het eten van
vette vis of slikken van de juiste voedingssupplementen (visolie bijvoorbeeld) neem
je dit risico weg.
Stelling 2
> Als je tijdens je zwangerschap
Mozart speelt bij je buik, haalt je kind
later hogere wiskundecijfers.
“Fabel,” zegt ontwikkelingspsycholoog
Ewald Vervaet. “Als kinderen met een
wiskundeknobbel vaker naar Mozart
luisteren, wil dat niet zeggen dat ze hun
rekenvaardigheid aan deze muziek te
danken hebben. Het is eerder zo dat hun
aangeboren rekentalent zorgt voor goede
wiskundecijfers én een waardering voor de
muziek van Mozart. Die is namelijk heel
mathematisch.”
Stelling 3
> Praat veel tegen je kleintje, dat verhoogt zijn taalvaardigheid.
Feit. Maar dan moet je het wel zelf doen:
simpelweg een dvd of cd aanzetten werkt
niet. Je verbetert de taalvaardigheid verder
door de geluidjes en gezichtsuitdrukkingen
van je baby te imiteren. Volgens John Me-­
dina kun je niet vroeg genoeg beginnen
met praten, maar Ewald Vervaet is het
daar helemaal niet mee eens. “Een baby
voorlezen kan natuurlijk, maar draagt echt
nog niets bij,” zegt hij. “Als je de taalontwikkeling te veel gaat pushen, zou het zelfs
een averechts effect kunnen hebben. Ieder
kind ontwikkelt zich in zijn eigen tempo.”
Stelling 4
> Een gestreste zwangere vrouw
betekent een gestreste baby.
Feit. Stresshormonen als cortisol komen
via de placenta in de hersens van een
kind terecht. Als de stress chronisch of
heel hevig is, kan het temperament van
je ongeboren kind hierdoor veranderen.
Een zuigeling is daardoor makkelijker
geïrriteerd en lastiger te troosten. Ook
belemmert stress de motoriek en concentratie van je kind, al blijft dit effect
beperkt tot de eerste vijf levensjaren.
Stelling 5
> Om de hersencapaciteit te verbeteren, kun je baby’s en peuters het beste
educatief speelgoed geven.
Fabel. “Eenvoudig speelgoed - zoals een
ouderwetse blokkendoos - werkt ook
heel goed hiervoor. Daarmee hoeft een
kind niets, maar kan het zelf - binnen de
grenzen van zijn eigen vaardigheden - van
alles en nog wat ontdekken. Zo kom je
tegemoet aan de natuurlijke nieuwsgierigheid en onderzoeksdrift van baby en
peuters.”
Stelling 6
> Ruzie binnen het huwelijk is slecht
voor de ontwikkeling van baby’s en
peuters.
Feit. Zelfs baby’s van jonger dan zes maanden raken gespannen van een ruzie: ze weten niet waar het over gaat, maar voelen
wel aan dat er iets niet klopt. Als dit vaak
gebeurt, kunnen kinderen al op de lagere
school gedragsproblemen ontwikkelen. Volgens John Medina is af en toe ruzie maken
in het bijzijn van je kinderen niet schadelijk,
op voorwaarde dat je de ruzie in aanwezigheid van de kinderen bijlegt.”
Stelling 7
> Emoties benoemen is gezond.
Fabel.“Ouders willen tegenwoordig veel
te vroeg met hun kinderen ‘over emoties
praten’, maar uit zichzelf zijn kinderen
daar pas in de puberteit echt aan toe,”
antwoordt Ewald. “Met veel geduld en
versimpelingen kun je er soms een beetje
over praten vanaf de kleuterfase, al werkt
in die fase het maken van een tekening
over waar het kind mee zit nog het beste.
Eerder moet je er echt niet aan willen
beginnen. Een peuter snapt zo’n gesprek
gewoonweg nog niet.”
Stelling 8
> Je kinderen continu vertellen dat ze
slim zijn, zal hun zelfvertrouwen verbeteren.
Fabel. Het is juist slecht voor het zelfvertrouwen. Slimheid is voor een peuter een
mysterieus vermogen, waar hij geen controle over heeft. Een kind dat telkens wordt
geprezen om zijn intelligentie, leert niet dat
succes ook afhankelijk kan zijn van hard
werken. Faalt hij, dan is de kans groot dat
hij het er bij laat zitten. John Medina raadt
dan ook aan om juist de inspanning te
prijzen. Kinderen presteren dan beter. Dus
niet zeggen: “Ik ben zo trots op je, je bent
zo slim,” maar: “Ik ben zo trots op je, je
hebt heel hard gewerkt.”
Stelling 9
> Televisie kijken is slecht.
Feit. Voor elk uur dat een kind onder de
drie jaar tv kijkt, neemt de kans op concentratieproblemen op zevenjarige leeftijd
toe met 10 procent. Al geeft John Medina
aan dat veel tv-onderzoek controversieel
is, toch raden Amerikaanse kinderartsen af
om kinderen onder de twee tv te laten kijken. “Want,” zeggen zij, “voor de vroege
ontwikkeling van de hersenen is het cruciaal dat baby’s en peuters directe interactie
hebben met ouders en andere belangrijke
zorggevers.”
Stelling 10
> Intelligentie is te beïnvloeden.
Feit. Ewald Vervaet: “De erfelijke aanleg
en een gevarieerde omgeving zijn noodzakelijke voorwaarden voor de ontwikkeling
van intelligentie. Doorslaggevend is echter
de vraag of het kind volop de kans krijgt
om - op basis van zijn hersenontwikkeling zélf te ontdekken. De kern van intelligentie
bestaat niet uit kijken naar anderen, maar
uit zelf dingen kunnen doen en mogen
leren van je fouten. Dus zorg voor een
veilige omgeving, voor boeken en voor
speelgoed. Maar waak voor overdaad,
anders raakt je kind het overzicht kwijt.”
Dr. Ewald Vervaet is ontwikkelingspsycholoog en als
deskundige verbonden aan Kinderinfo.nl. Hij schreef
diverse boeken over de ontwikkeling van kinderen,
zoals Het raadsel intelligentie en Groeienderwijs.
Ook John Medina’s boek Het kinderbrein is te bestellen bij wijmediawinkel.nl.
3
Tekst: Linda Korsten. fotografie: ester gebuis. styling: kamer 465. Visagie: astrid timmer.
Stelling 1
> Je kunt als moeder de hersenontwikkeling van je baby stimuleren door tijdens de zwangerschap goed te eten.