3 inhoud - Plantyn

ECON6AW-KWI inner_Thema 6_ECON6AW-KWI inner 19/06/14 4:55 PM Page 3
INHOUD
THEMA 6 DE ONTWIKKELING VAN HET BBP OP LANGE
TERMIJN
1 Wat bepaalt economische groei?
1.1 Kapitaal
1.1.1 De rol van het binnenlands sparen bij de
kapitaalvorming
1.1.1.1 Sparen
1.1.1.2 Rechtstreekse financiering
1.1.1.3 Onrechtstreekse financiering
1.1.2 De rol van het buitenlands sparen bij de
kapitaalvorming
1.1.2.1 Wat is buitenlands sparen?
1.1.2.2 Buitenlandse investeringen of is België
‘the place to be’?
1.1.2.3 De rol van de Wereldbank
1.2 Arbeid
1.2.1 Van slavendrijvers tot employability
1.2.2 Te koop op de arbeidsmarkt
1.2.3 Kan de participatiegraad omhoog?
1.2.4 Heeft ons land voldoende arbeidskrachten?
1.2.5 Kwaliteit van de arbeid
1.2.6 Wat met de structureel werklozen?
1.2.6.1 Wie is structureel werkloos?
1.2.6.2 Meer werk en toch meer werkloosheid
1.2.6.3 Opleiding tot werkloze?
1.2.6.4 Structureel onvindbaar
1.2.6.5 Gelijke kansen op arbeidsmarkt?
1.3 Technologie
1.3.1 Wat is technologie?
1.3.2 Produceert België technologie?
Vragen
Oefeningen
2 Overheidsmaatregelen ter bevordering van
economische groei
2.1 Zorgen voor een gunstig ondernemingsklimaat
2.1.1 Aanzetten tot sparen of consumeren?
2.1.2 Zorgen voor infrastructuurwerken
2.1.3 Belastingen en subsidies
2.1.4 Het beschermen van eigendomsrechten
2.1.5 Politieke stabiliteit en vertrouwen in de
overheidsinstellingen
2.2 Een competente beroepsbevolking
2.2.1 Meer arbeidskrachten?
2.2.2 Betere arbeidskrachten?
2.3 Research en development
Vragen
Oefeningen
3 Internationale vergelijking van economische groei
3.1 We groeien sneller, trager of … helemaal niet!
3.2 Waarom lukt groei wel in het ene land en niet
in het andere?
Vragen
Oefeningen
5
6
8
8
8
11
14
15
15
THEMA 7 HET GELDSYSTEEM
1 De rol van het geld in de economie
2 Chartaal en giraal geld
3 Inflatie
3.1 Begrip
3.2 Cijfers over inflatie
3.3 Hoe ontstaat inflatie?
3.3.1 Monetaire inflatie
3.3.2 Kosten- en bestedingsinflatie
3.4 Spraakmakende inflatiecijfers
3.5 Gevolgen van inflatie
Vragen
Oefeningen
79
80
83
85
85
86
88
88
90
90
91
93
94
16
18
19
19
20
23
25
27
29
29
30
30
30
31
33
33
34
38
39
55
55
56
56
58
58
59
61
61
62
63
65
66
70
71
72
74
75
Inhoudstafel
3
ECON6AW-KWI inner_Thema 6_ECON6AW-KWI inner 19/06/14 5:47 PM Page 4
THEMA 8 INTERNATIONALE ECONOMISCHE
BETREKKINGEN
99
1 De relaties met het buitenland en de betalingsbalans 100
Vragen
102
Oefeningen
103
2 Hoe belangrijk is de internationale handel?
105
2.1 Het belang van internationale handel
105
2.2 De wereldhandel in cijfers
107
Vragen
110
Oefeningen
111
3 Verklaring voor de internationale handelstransacties 116
3.1 Absolute kosten
116
3.2 Comparatieve kosten
117
3.3 Hoe ontstaan comparatieve kostenverschillen?
120
3.4 Beperkingen van de comparatieve kostentheorie
122
Vragen
123
Oefeningen
124
4 Internationale handel: de schone en het beest
125
4.1 Het schone van internationale handel
125
4.2 En toch handelsbelemmeringen …
127
4.2.1 Argumenten voor handelsbelemmeringen
127
4.2.2 Handelsbeleid
133
4.2.2.1 Invoerrechten
133
135
4.2.2.2 Quota
4.2.2.3 Exportsubsidies
138
4.2.2.4 Non-tarifaire belemmeringen
139
4.2.3 De afbouw van handelsbelemmeringen
140
4.2.3.1 Multilaterale onderhandelingen en de rol van
de WTO
140
Voor wie er iets meer wil over weten
144
4.2.3.2 Regionale handelszones
146
Vragen
148
Oefeningen
149
5 De prijs van de internationale transacties: de
nominale en de reële ruilvoet
159
5.1 De nominale ruilvoet: de wisselkoers
159
5.1.1 Begrippen
159
5.1.2 Prijsvorming op de wisselmarkt
162
5.1.3 Factoren die de wisselkoers beïnvloeden
164
5.1.3.1 Het effect van inflatieverschillen op de wisselkoers 165
5.1.3.2 Het effect van interestverschillen op de wisselkoers 166
5.1.3.3 Rol van de verwachtingen en speculatie
167
171
5.1.4 Wisselkoerssystemen
5.1.4.1 Stabiele wisselkoersen
172
Voor wie er iets meer wil over weten
178
5.1.4.2 Vlottende of vrije wisselkoersen?
179
5.1.4.3 Het IMF
180
5.2 De reële ruilvoet
183
Vragen
184
Oefeningen
185
4
Inhoudstafel
THEMA 9 ECONOMISCHE FLUCTUATIES
1 Conjunctuur
1.1 Wat is conjunctuur?
1.2 Conjunctuurfasen
Vragen
Oefeningen
2 Een fluctuatiemodel: het AV-IA-diagram
2.1 De aggregate vraag afleiden
2.1.1 De vraag of de bestedingen
2.1.2 Hoe hoog is het bbp?
2.1.3 Maar ook de interestvoet speelt een rol
2.1.4 De relatie tussen inflatie en de hoogte van
het bbp: de aggregate vraag (AV)
2.1.5 Beweging op en verschuiving van de
aggregate vraag
2.2 De aggregate vraag (AV) en de Inflation
Adjustment-lijn (IA-lijn)
Vragen
Oefeningen
3 Het AV-IA-diagram gebruiken: fluctuaties
verklaren en voorspellen
3.1 De overheidsbestedingen veranderen
3.2 De ECB past haar monetaire politiek aan
3.3 Een prijsschok
3.4 De crisis van 2008: werkt de politiek van
de ECB niet (meer)?
Vragen
Oefeningen
4 Hoe kan de overheid ingrijpen om de
conjunctuur bij te sturen?
4.1 Fiscale of budgettaire politiek
4.1.1 De overheidsbegroting
4.1.2 Fiscale politiek als conjunctuurinstrument?
4.1.3 Wat moet de overheid dan wel doen?
4.2 Monetaire politiek
4.2.1 Het Europees Stelsel van Centrale Banken
(ESCB) en de Europese Centrale Bank (ECB)
4.2.2 Instrumenten van monetaire politiek
4.2.3 De effecten van monetaire politiek
4.3 De crisis van 2008: falende economische
politiek?
Vragen
Oefeningen
189
190
190
196
197
198
201
201
201
203
208
210
213
215
219
220
224
224
229
232
234
235
236
237
237
237
242
245
247
247
248
251
255
260
261