Cutane oncologie - Martini Ziekenhuis
advertisement
Cutane oncologie What’s new? 13 juni 2013 Bauco van der Wal, Dermatoloog Actinische keratose What’s old? What’s new? Wat is een actinische keratose? NVDV patiënteninformatie folder 2012 Actinische keratosen zijn plekjes op de huid die ontstaan door schade van zonlicht. Deze plekjes ontstaan op delen van het lichaam die vaak in de zon zijn geweest. Ze komen vooral voor in het gezicht en op de bovenkant van de handen. Het kan een begin zijn van huidkanker. Naast de hoeveelheid zon die u heeft gehad, is het ook van belang wat voor type huid u heeft. Iemand met een lichte huid (blond/rood haar en blauwe ogen) heeft meer kans op actinische keratosen dan iemand met een donkere huid en donker haar. Tot 80% van de mensen boven de 60 jaar met een lichte huid heeft actinische keratosen. Na verloop van jaren kan er in actinische keratosen huidkanker ontstaan. Deze vorm van huidkanker is het plaveiselcelcarcinoom . De kans dat u huidkanker krijgt wordt geschat op 5 tot 10%. Er kunnen steeds nieuwe actinische keratosen ontstaan. Mensen die veel actinische keratosen hebben moeten deze plekjes hun leven lang, regelmatig door de arts laten controleren en behandelen. Richtlijn Actinische keratose 2010 Ultraviolet licht resulteert in DNA-mutaties. In afwezigheid van de juiste reparatiemechanismen, veroorzaken deze DNA-veranderingen de initiatie van keratinocyt mutaties die kunnen leiden tot de ontwikkeling van actinische keratosen. De getransformeerde keratinocyten laten een hoge mutatiegraad van het tumorsuppressor-gen p53 en de expressie van telomerase zien. Telomerase en gemuteerde p53 vertraagt en verhindert de geprogrammeerde celdood. Actinische keratosen kunnen voorkomen als individuele laesie of kunnen een heel gebied beslaan: “Foto-induced field carcinogenesis” Foto-induced field carcinogenesis Behandeling Behandeltechnieken Chirurgisch Fysisch Chemisch Medicamenteus Chirurgische technieken • Curretage • Dermabrasie • Shave/biopt excisie Fysische technieken • Vloeibare stikstof • Laser • Fotodynamische therapie (PDT) Fysische technieken • Vloeibare stikstof • Laser • Fotodynamische therapie (PDT) Goedkoop, eenvoudig en snel Gevoelig en kans op littekens Fysische technieken • Vloeibare stikstof • Laser • Fotodynamische therapie (PDT) CO2 Erbium YAG Geen vergoeding en duur Fysische technieken • Vloeibare stikstof • Laser • Fotodynamische therapie (PDT) PDT • Selectieve destructie van atypische keratinocyten door lichtactivatie van een fotosensitiser • Penetratiediepte 3 – 4 mm Pijnlijk, tijdrovend en duur Chemische technieken • (Chemische peeling) • 5-fluorouracil (5-FU) crème Chemische technieken • Chemische peeling • 5-fluorouracil (5-FU) crème 5FU creme • Lokaal chemotherapie • Blokkeert RNA- en DNA synthese Goedkoop en voorspelbaar Forse huidreacties Week 8 Week 4 Week 4 Week 8 Medicamenteuze technieken • Diclofenac 3% gel • Imiquimod 5% crème • Ingenol mebutate gel Medicamenteuze technieken • Diclofenac 3% gel • Imiquimod 5% crème • Ingenol mebutate gel Medicamenteuze technieken • Diclofenac 3% gel • Imiquimod 5% crème • Ingenol mebutate gel Eenvoudig en betaalbaar Forse tot geen reactie. Grieperig gevoel Week 0 Week 4 Week 3 Week 8 Medicamenteuze technieken • Diclofenac 3% gel • Imiquimod 5% crème • Ingenol mebutate gel Ingenol mebutate • • • • Sap van Euphorbia peplus “tuinwolfsmelk” Traditioneel geneesmiddel Helpt tegen vele huidziektes inclusief kanker Induceert een immuun respons Eenvoud en snelle reactie ?? Keuze behandeling • • • • • • • • • • Lokalisatie Uitgebreidheid van het aangedane huidareaal Solitaire of multipele actinische keratosen Kosten Behandelduur Gebruiksgemak Algehele conditie Compliantie van de patiënt Eerdere behandelingen Cosmetisch resultaat Keuze behandeling Prijs per behandeling Stikstof PDT 5-FU Imiquimod Ingenol mebutate € 10,€ 830,€ 37,50 € 134,40 ? Keuze behandeling Vloeibare stikstof Direct effect Voordeel Nadeel goedkoop, eenvoudig gevoelig, littekens lokaal PDT Direct effect lokaal en uitgebreid cosmetisch 5-FU 4 tot 6 weken 2dd goedkoop, lokaal en forse huidreacties, uitgebreid, cosmetisch, behandelduur, voorspelbaar irritatie/allergie pijnlijk, tijdrovend, duur Keuze behandeling Imiquimod 4 tot 12 weken 3/week Ingenol mebutate 2 tot 3 dagen 1dd Voordeel lokaal en uitgebreid cosmetisch Nadeel forse tot geen reactie, behandelduur, algeheel malaise lokaal en uitgebreid, behandelduur, (cosmetisch) ? forse huidreacties ? Keuze behandeling Huisarts Stikstof Eenvoudig, snel en goedkoop 5-FU Adequate uitleg. Controle na 3 weken. Hulp thuiszorg Imiquimod Ingenol mebutate Vergelijking PDT, Imiquimod crème en 5-FU crème bij behandeling van superficiële basaalcelcarcinomen. Aimee HMM Arits et al. The Lancet oncology May 2013 • 601 patiënten • 202 PDT, 198 Imiquimod en 201 5-FU • 12 maanden tumorvrij: PDT 73% 5-FU 80% Imiquimod 83% ?
