Nieuw profiel Bachelor of ICT

Achtergrondinformatie Nieuw Profiel Bachelor of ICT
De stichting HBO-I, waarin de Nederlandse HBO ICT opleidingen samenwerken, brengt al sinds 1992
beschrijvingen uit van/voor de betreffende opleidingen. De profielbeschrijving van de “Bachelor of ICT
verscheen in december 2004 en bestaat nu dus 3,5 jaar. Het document (“het blauwe boekje”) was
destijds het eerste in zijn soort en is als een de facto standaard gebruik in zowel het HTNO (Hoger
Technisch en Natuurkundig Onderwijs) als het HEO (Hoger Economisch Onderwijs) voor de
domeinbeschrijvingen van de nieuwe Bachelortitels.
Sinds de publicatie is het HBO(-ICT)-landschap uiteraard veranderd. Rondom competentiegericht
onderwijs is in de pers veel discussie ontstaan. Het ICT werkveld houdt vol dat de richting van
competentiegericht onderwijs doorgezet moet worden. Wel is er behoefte aan een explicitering van de
kenniscomponent. In diverse domeinen is dan ook een slag bezig/gemaakt om de kenniscomponent
verder te beschrijven. Een andere ontwikkeling is de aanvraag van nieuwe opleidingen binnen het ICT
domein: Information management (Hogeschool Zuyd), een opleiding rond Security (Haagse
hogeschool), Netwerk Infrastructure Design (Hogeschool Zuyd), Game Architecture & Design (NHTV
Breda) etc.
HBO-I heeft in 2008 een start gemaakt met een vernieuwing van de profielbeschrijving waarbij aan
beide ontwikkelingen recht kan worden gedaan. In het blauwe boekje is de kennisbeschrijving
uitsluitend in de illustraties en daarmee niet generiek en zeker niet dekkend beschreven. Daarnaast is
de klassieke set van opleidingen gebruikt om de illustraties aan “op te hangen”: BI, I, TI, IDM en CMD.
Van elk van de opleidingen wordt een korte algemene typering van de context gegeven.
De beschrijving van de specifieke bouwstenen van competenties in het profiel is opgehangen aan de
zgn. lifecycle van een ICT-systeem: Analyseren, Adviseren, Ontwerpen, Realiseren, Beheren. ICT zelf
is daarbij niet verder onderverdeeld. Daarvoor is in de illustraties de invalshoek van de verschillende
opleidingen (en hun veronderstelde domeinen) gebruikt.
De behoefte aan een beschrijving van de onderliggende kennis vraagt om een kapstok voor
detaillering. HBO-I heeft er inmiddels, op advies van de profielwerkgroep, voor gekozen om daarbij het
onderzoeksresultaat van een project van de digitale universiteit (DU) met een aantal hogescholen als
uitgangspunt te nemen. Dat resultaat verfijnt de beschrijving door de verschillende life cycle stappen
te beschrijven voor 5 ICT architectuur lagen. Daarbij is gebruik gemaakt van verschillende visies op
architectuurlagen. De discussie over de benoeming van deze architectuurlagen is nog niet afgerond,
maar in het eindproduct van het project van de DU met de hogescholen is de volgende indeling
uitgewerkt:
1. Communicatie & Media
2. Bedrijfsprocessen
3. Applicaties
4. Infrastructuur
5. Hardware interfacing
Als je deze indeling vergelijkt met b.v. het L Paso model, valt op dat er lagen zijn toegevoegd en
anders benoemd. Er zijn heel veel modellen die ICT in lagen indelen.
Daarnaast willen we een beschrijving op 3 niveaus, zodat opleidingen zich hierop kunnen afbeelden.
Ik beeld een voorbeeld af van een mogelijke lokale (HBO-I neemt zich niet voor om opleidingen te
beschrijven) BI opleiding:
Analyseren
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Beheren
Communicatie
& Media
1
1
Bedrijfs
processen
3
3
3
3
3
Applicaties
1
2
2
1
1
Infrastructuur
3
3
2
1
3
Hardware
interfacing
Voorbeeld van een invulling voor een BI opleiding
Bij de niveaus zal de werkgroep Framework als uitgangspunt nemen.
 Niveau 1 - Basis kennis en/of gedrag, met begeleiding, toepassing binnen afgebakende
context.
 Niveau 2 - Past competentie zelfstandig toe in relatief eenvoudige overzichtelijke situaties.
 Niveau 3 - Zelfstandige toepassing van competentie in meer complexe situaties.
 Niveau 4 - Flexibele toepassing van competentie in complexe situaties. Is in staat om
competentie te evalueren en anderen bij toepassing te ondersteunen
Veronderstelling is dat het HBO Niveau 4 zelden bereikt en we zullen dan ook 3 niveaus gaan
hanteren.
Volgende stap in het traject was om met de opleidingen voor elke laag in de architectuur voor alle
fasen in de life cycle de vaardigheden t.a.v. het professionele product kort en bondig voor de 3
niveaus te gaan beschrijven. In plaats van de X in onderstaande matrix komt dan een dergelijke
beschrijving. Generiek, maar zo kennisrijk mogelijk.
Applicaties
Analyseren
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Beheren
3
2
X

1
O
p
Volgende stap is een validatieslag met het bedrijfsleven. Een uitdaging wordt om het bedrijfsleven
uitspraken te laten doen over wat zij wel of niet als een ICT opleiding beschouwen, zodat er met het
boekje een soort kwaliteitsstempel ontstaat.
.Andere ontwikkelingen die in de profielbeschrijving zullen worden meegenomen:
1. Internationalisering – met name Europese ontwikkelingen
2. Nieuw accreditatiestelsel
3. Beschrijving toepassingsdomeinen i.v.m. snijvlakopleidingen (ook hiervoor gaat het model een
afbeeldingmogelijkheid bieden)
s
t
e
Het Profiel wordt tijdens het HBO-ICT Job Event op 2 oktober in het WTC officieel aangeboden aan de
heer Doekle Terpstra, voorzitter van de HBO-raad.
l
Uitgewerkte voorbeelden workshop HBO-I council 11 februari
Opdracht: plaats een startende werknemer in de kubus van het nieuwe B-ICT model
Junior .NET developer
Analyseren
Communicatie
& Media
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Beheren
1
2
1
1
1
1
Bedrijfs
processen
Applicaties
1
3
2
3
2
Infrastructuur
1
2
1
1
1
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Beheren
Hardware
interfacing
Specialist ERP - Business
Analyseren
Communicatie
& Media
1
1
Bedrijfs
processen
2
2
3
3
3
Applicaties
3
2
2
2
3
Infrastructuur
2
Hardware
interfacing
Junior Web-designer
Communicatie
& Media
Analyseren
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Beheren
1
1
3
2
1
1
1
2
2
2
1
Adviseren
Ontwerpen
Realiseren
Beheren
Bedrijfs
processen
Applicaties
1
Infrastructuur
Hardware
interfacing
Embedded systems programmer
Analyseren
Communicatie
& Media
Bedrijfs
processen
1
Applicaties
2
2
3
1
1
Infrastructuur
2
2
2
2
1
Hardware
interfacing
3
2
1
2
2