Gezonde voeding? INTRODUCTIE Thema In de documentaire

Gezonde voeding?
INTRODUCTIE
Thema
In de documentaire Super Size Me (2004) eet filmmaker Morgan Spurlock dertig dagen lang
niets anders dan voedsel van McDonald's. Per dag consumeert hij ruim 5000 kilocalorieën, twee
keer zoveel als nodig. Een arts houdt ondertussen zijn gezondheid in de gaten. Spurlock voelt
zich steeds ongezonder en dijt zichtbaar uit. Ondertussen doorkruist hij de Verenigde Staten en
interviewt hij vaste klanten van McDonald's en voedselexperts op zoek naar het waarom van de
nationale vraatzucht.
Probleemstelling
Dat fastfood niet zo gezond is, vooral als je het vaak eet, is algemeen bekend. Dat je er dik van
kunt worden is ook geen geheim. Maar wat houdt ‘gezonde voeding’ eigenlijk in? Wat zit er in
de voedingsmiddelen die je eet? Wat heeft je lichaam nodig om te groeien en gezond te blijven?
ORIËNTATIE
Hoofdvraag-deelvragen
Hoofdvraag:
Welke voedingsstoffen heb je nodig en wat is de functie van deze
voedingsstoffen in het lichaam?
Deelvragen:
- Welke gezondheidsproblemen kunnen er ontstaan door een
teveel of een tekort aan bepaalde voedingsstoffen?
- Wat is een ‘gezond gewicht’?
Persoonlijke leervragen
Hoe gezond eet jij zelf? Houd gedurende een dag bij wat je allemaal eet en drinkt en hoeveel.
Welke voedingsstoffen krijg je vooral binnen?
Met de caloriechecker kun je zien hoeveel calorieën je op een dag binnenkrijgt.
Eindtermen
Biologie
Eindtermen VWO en HAVO
Subdomein D3: Metabolisme van de mens
De kandidaat kan aangeven hoe organen, weefsels en cellen van de mens betrokken zijn
bij de opname, verwerking, transport, opslag en uitscheiding van stoffen, heeft inzicht in
de moleculaire processen die daarbij een rol spelen en kan factoren bespreken die hierop
van invloed zijn.
Kernbegrippen
Voedingsstoffen – voedingsmiddelen – essentiële aminozuren – vitaminen – eiwitten – vetten –
koolhydraten – mineralen – BMI
Eindproduct
Je
-
maakt een tabel met daarin:
de verschillende voedingsstoffen
voorbeelden van voedingsmiddelen waarin de voedingsstoffen voorkomen
de functie van de voedingsstoffen in het lichaam (brandstoffen, bouwstoffen, beschermende
stoffen)
voorbeelden van gezondheidsproblemen die kunnen ontstaan als gevolg van een teveel of
een gebrek aan bepaalde voedingsstoffen
Beoordelingscriteria
Na het maken van deze opdracht moet je de volgende begrippen kennen en kunnen toepassen:
voedingsmiddelen, voedingsstoffen, brandstoffen, bouwstoffen, beschermende stoffen, eiwitten
(proteïnen), (essentiële) aminozuren, enzymen, vetten (lipiden), (essentiële) vetzuren,
cholesterol, koolhydraten, vitamines, BMI
WERKWIJZER
Vooraf
Groepsgrootte
Je kunt deze opdracht individueel doen.
Tijd
-
Voor de opdracht heb je ongeveer 4 uur nodig.
Persoonlijke leervragen (facultatief): Het bijhouden van wat je
op een dag allemaal eet, moet je vooraf plannen.
Stappenplan
Stap 1
Kijk onder het kopje 'Kennisbank' welke onderdelen van de kennisbank je moet
bestuderen. Onder het kopje 'Bronnen' vindt je links naar sites met extra informatie over
dit onderwerp.
Stap 2
Verzamel de benodigde informatie voor je eindproduct.
KENNISBANK
Studiobiologie 2e fase
Hoofdstuk 4 Voeding en vertering
- 4.1.1: Voedingsstoffen
- 4.1.2: Voeding en gezond gewicht
BRONNEN
Hyperlinks
De volgende websites kun je o.a. als bron gebruiken:
-
Website van het voedingscentrum, met tal van deelpagina’s
www.voedingscentrum.nl
voedingstest
Informatie over voedingsstoffen
Bereken je Body Mass Index (BMI)
Hoeveel vet/calorieën bevat een voedingsmiddel?
www.caloriechecker.nl
Audiovisuele bronnen
De documentaire Super Size Me (2004) kun je online bekijken.
LEERVERSTERKERS
Om op school goed te kunnen presteren is gezond zijn – en dus
gezond eten – erg belangrijk. Hoe gezond is de kantine op jouw
school eigenlijk? Gaan er vooral kroketten en andere snacks over
de toonbank of is er een gezonder alternatief? Help mee om het
aanbod in de kantine te verbeteren. Op www.voedingscentrum.nl
kun je ideeën opdoen over hoe je dat kunt aanpakken.
Examenopgaven
Het onderwerp voeding komt regelmatig voor in het eindexamen. Hier vind je een voorbeeld van zo’n
opdracht. Kijk of je hem kunt maken.
Examen havo biologie B1,2 2002, tijdvak 1, opgave 23 te vinden op:
http://eindexamens.leidenuniv.nl/download/HAVO/Biologie/2002/I/biologie%202002%20I_opg
aven.pdf