facebook_revolutie

Revolutie van de Facebook Generatie
— Sociale
netwerken, sociale georganiseerdheid en collectieve actie
—
dr. Albert Benschop
Universiteit van Amsterdam
www.sociosite.net
www.sociosite.org
Landelijke Sociologie Dag
Utrecht
12 maart 2011
Menu van de dag
1.
Wat is FoF?
a.
b.
2.
Opkomst van online netwerken
a.
b.
3.
Kenmerken van FoF
Infrastructuur van selectieve associaties
Sociale armoede – tijdsverspilling
Verrijking van sociale leven
Functies van virtuele netwerken
Contacten | Nuttige informatie | Lol
4.
5.
6.
Zelforganisatie van maatschappelijk verzet
Facebook revolutie of revolutie van
Facebook generatie?
Egyptisch revolutie als flitsmeute
FoF = Friends-of-Friends
 Persoonlijke vriendenkring als uitgangspunt en
elementaire bouwsteen van sociale netwerken:
bottom-up & emergent.
 Eigen vriendenkring uitbreiden met vriendennetwerk van onze vrienden.
 Waarde van virtuele sociale netwerken berust
op betrouwbaarheid van de verbindingen:
trusted links.
 In zichzelf expanderende vriendenkringen krijgt
elke deelnemer toegang tot de persoonlijke,
professionele en sociale informatie in de
profielen van alle andere ‘vrienden van
vrienden’.
Infrastructuur voor selectieve associaties
 Uitdaging voor makers en gebruikers van
sociale software.
 Vergroot relationele rijkdom: ‘vitamine R’
 Selectieve associaties :vriendenkringen,
beroepsgenoten, gelijkgeïnteresseerden en
gelijkgestemden
– kunnen dynamisch opereren, terwijl zij
– tegelijkertijd hun grenzen uitbreiden
– zonder hun cohesie, identiteit of
doelstelling te verliezen.
Hype, sociale armoede en tijdverspilling
 Sommige critici beschouwen opkomst van
sociale netwerken
– als een hype zonder inhoud.
– als een teken van sociale armoede.
– als een gigantische tijdverspilling.
 Anderen zijn ervan overtuigd dat de toekomst
van het sociale netwerken zich op het internet
zal voltrekken.
 Internet = medium van nabijheid.
 Afrekenen met balkanisering van sociale
netwerken die gevolg is van de genadeloze
concurrentie tussen de producenten van sociale
software.
Nut en Lol van Online Socialiseren
 Contact onderhouden met bestaande vrienden
kennissen, collega’s, familieleden enz.
 Contact maken met nieuwe vrienden, kennissen etc.
 Bron van affectieve binding: solidariteiten
 Bron van nuttige informatie
–
–
–
–
Professionele, persoonlijke, intieme informatie
Selectiviteit en kleuring van informatie
Beheersen van informatiechaos: remedie tegen infobecitas
Strategisch belang: tips die alleen via vertrouwde relaties
worden doorgegeven.
 Bron van vermaak: just making fun…
 Beheer van vriendschapsrelaties
 Moreel kader: virtuele sociale controle
Virtually
yours
forever?
Facebook revolutie in Egypte?
Is Facebook machtiger dan het zwaard?
Facebook Revolutie?
 Internet = medium & inzet van maatschappelijke
strijd.
 Sociale netwerksites worden een coöperatieve
ruimte voor associatie en politieke expressie
 Muren die deze interactie proberen te verhinderen zijn
veel makkelijk op te richten dan te handhaven.
 Internet is hét publieke domein van de 21e eeuw.
 Internet is een conglomeraat van virtuele derde
plaatsen: sociale georganiseerdheid
 Egyptische revolutie als flitsmeute….
– www.sociosite.org/flitsmeute.php
Freedom to Connect
 “The internet has become the public space of the
21e century - the world's town square, class
room, market place, coffee house and night club.”
 “In addition to being a public space, the internet is also
a channel for private communication and there must be
a way to protect confidential communications.”
 “The best answer to offensive speech is more speech.
People can and should speak out against intolerance
and hatred.”
Minister van Buitenlandse Zaken
Hillary Clinton- 15.2.11
Betekenis voor collectief handelen
Virtuele connecties en sociale netwerken dragen bij aan:
1. Informeren van deelnemers over gebeurtenissen,
klachten en acties
1.
2.
3.
Coördinatie en terugkoppeling van informatie: horizontaal en verticaal.
Selectie, sturing en controle van informatie.
Afweer van (des-)informatiestrategieën van tegenstanders.
2. Meningsvorming over eisen, prioriteiten en acties.
3. Zichtbaarheid en bekendheid van bewegingen
4. Mobilisatie en actiecoördinatie
Overwinnen van dilemma van collectieve actie:
Wat onderdrukte mensen tegenhoudt om te protesteren is de angst dat zij
zullen deelnemen aan een mislukte actie.
Internet als medium van solidaire nabijheid:
“Ik ben aanwezig”
Egypte ging op zwart. Maar de farao zou niet rustig slapen.
Een oorverdovend, oogverblindend en verstandblokkerend
volksverzet werd zijn deel.
Als een dief in de nacht moest hij uit Cairo vluchten.
Facebook bedankt….
Facebook revolutie?
 “Revoluties maak je op straat, niet op internet” [Hans Schnitzler, VK 9.2.11]
 Sociale media vormen geen macht: “het zijn uiteindelijk de massa’s op straat
die de regimes aan het wankelen brengen, en niet het twitterende individu.”
 “Macht bestaat bij de gratie van de meute die al dan niet met geweld, het
publieke domein voor zich opeist.”
 Macht ontstaat “wanneer mensen samenkomen en eensgezind handelen.”
 Virtuele ruimte is “een uitlaatklep die het zonder samenscholing kan stellen”
– het is allemaal “vrijblijvend”.
 “Uiteindelijk draait het om de toeëigening van de straat en niet om het bezit
van de digitale snelweg”
 “Niet dankzij, maar ondanks Twitter & Facebook gaan mensen de straat op”.
Wat deugt hier niet?
En waarom?