(Standaard) Commissie voorbladen griffi - Provincie Noord

Griffie
Commissie voor bestuur en middelen
Datum commissievergadering :
DIS-stuknummer
--
Nummer commissiestuk
1001703
: H.R. Heideveld
: Middelen
: BM-0126
Datum
: 18 mei 2004
Onderwerp
:
Behandelend ambtenaar
Dienst/afdeling
:
Stand van zaken BTW-Compensatiefonds
Voorstel van GS aan PS:
ter bespreking
ter kennisneming
ter vaststelling
Voorstel van het Presidium/Griffie:
ter bespreking
ter kennisneming
ter vaststelling
Griffier der Staten,
namens deze,
ing. A.J. Brul
Notitie ten behoeve van de commissie bestuur en
middelen inzake
stand van zaken BTW-Compensatiefonds
Inleiding:
Per 1 januari 2003 is het BTW-Compensatiefonds in werking getreden.
Dit fonds werkt uitsluitend voor provincies en gemeenten.
De minister van Financiën heeft de BTW-component in provinciale uitgaven middels een korting op het
Provinciefonds aan de provinciefondsuitkering onttrokken. Het is nog wel voor de provincies beschikbaar,
maar niet meer als algemene, vrij besteedbare, uitkering.
Budgettair:
Over alle provincies heen gezien is de BTW compensatie budgettair neutraal. Per provincie treden er echter
verschillen op. Onze provincie is een zgn. tekortprovincie. Dat wil zeggen dat de uitname uit het
Provinciefonds voor ons groter is dan het voordeel dat wij hebben bij het netto maken van onze exploitatieuitgaven in de gewone dienst van de provinciale begroting. Dit wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt
doordat wij een sterk investerende provincie zijn en het budgettaire BTW-voordeel als gevolg daarvan zich
slechts langzaam laat vertalen in lagere afschrijvingslasten
De uitname uit het provinciefonds is een voorlopige, pas in 2006 wordt de definitieve korting bepaald. Dit
zal dan geschieden op basis van de gedeclareerde BTW over de jaren 2003, 2004 en 2005.
In algemene zin heeft de gedachte geheerst dat het Compensatiefonds bij fors uitbestedingsgedrag tot zekere
voordelen zou kunnen leiden. Het vorenstaande laat zien dat het macro gezien voor het rijk een neutrale
operatie is.
Dat houdt in dat een mogelijk voordeel bij de ene provincie derhalve een nadeel betekent voor de andere
Hoewel het BTW compensatiefonds in 2003 in werking is getreden geschiedt de uitname uit het
provinciefonds pas in 2004 (€ 14,5 mln).
Hierdoor ontstaat een éénmalig voordeel doordat de begroting BTW vrijgemaakt is en er nog geen korting
heeft plaatsgevonden.
In 2003, 2004 en 2005 is er tevens een garantieregeling van het Rijk die er voor zorgt dat de provincies
minstens een bedrag ontvangen dat gelijk is aan de uitname Provinciefonds, minus 1% van de bruto
Provinciefondsuitkering voor 2003, 2% voor 2004 en 3% voor 2005. In 2006 is er geen garantie meer.
Dat betekent dat in 2003 minstens €14,5 mln minus € 2,2 mln wordt gegarandeerd. Voor 2004 is dat minus
€ 4,4 mln en voor 2005 minus € 6,6 mln.
Van de garantieregeling kan gebruik gemaakt worden als er onvoldoende BTW wordt gedeclareerd.
Ook deze garantieregeling betalen de provincies zelf. Het rijk haalt bij alle provincies 4%
vereveningsbijdrage van de de jaarlijkse declaraties af, teneinde de tekortprovincies garanties te kunnen
bieden.
Het BTW-vrijmaken van de begroting alsmede van de reserves leverde een bedrag op van ca € 16 mln. Dat
bedrag is conform reeds genomen besluiten in een reserve gestort
Deze reserve dient voorzover deze reikt, ter afdekking van begrotingstekorten als gevolg van de uitname in
het kader van het BTW compensatiefonds.
In de meerjarenraming is het budgettaire effect van het BTW compensatiefonds verwerkt. Bij de
voorjaarsnota zal hier tesamen met alle andere meerjarige effecten nader op worden ingegaan.
Wat is er tot nu toe in uitvoeringszin zoal geschied:
-2-
1. In de Najaarsnota 2002 zijn alle budgettaire bewegingen in beeld gebracht, inclusief de nog grote onzekere
factoren.
2. In de Najaarsnota 2002 is een reserve ingesteld die gevoed wordt met o.a. het éénmalige
voordeel van 2003 doteren teneinde de structurele nadelen zo lang mogelijk opvangen.
3. De provinciale begroting 2003 is bij 5e wijziging, daar waar het aan de orde was, netto (exclusief BTW)
gemaakt.
4. Per 1 mei 2003 zijn de voorlopige uitnamepercentages, die bij de 5e wijziging zijn gehanteerd, vergeleken
met de werkelijke BTW-druk op begrotingsposten in de periode 1 juni 2002 tot 1 mei 2003 alsmede is
per 1 mei 2003 de éénmalige BTW-component in reserves en voorzieningen herberekend. Dit heeft
geresulteerd in een begrotingswijziging (15e wijziging 2003), waarbij:
a)
bijstellingen naar boven en naar beneden hebben plaatsgevonden van gehanteerde BTWuitnamepercentages bij het netto maken van uitgaafposten in de 5e wijziging 2003
b)
reserves en voorzieningen per de werkelijke stand per 1 januari 2003 netto zijn gemaakt
c)
investeringsvolumes en kapitaalkredieten per de werkelijke stand per 1 januari 2003 netto zijn
gemaakt
5. De voorlopige uitname uit het Provinciefonds is aan de hand van de Mei-Circulaire van de
inister van Financiën herberekend
6. De lagere kapitaallasten, als gevolg van netto-investeringen, zijn aan de hand van de nieuwe
investeringsschema’s herberekend en in de meerjarenraming verwerkt.
7. De financiële administratie is geheel aan de eisen van een BTW-administratie aangepast.
8. Er is een nieuw BTW-handboek vervaardigd, en er is een populaire versie gemaakt,
uitsluitend gericht op de integraal managers.
9. Er zijn informatieve bijeenkomsten geweest in de commissie Financiën, voor de boekhouders
van afdeling FIN, voor de afdelingscontrollers, voor de leiding van beleidsafdelingen. Ook zijn
de nodige cursussen verzorgd.
10. Doordat veel in eigen beheer is gedaan beschikken we over de nodige know-how. Hierdoor
bleven ook de kosten beperkt. Van een beschikbaar krediet voor de initiële kosten is in 2002
€ 200.000 teruggevloeid naar de algemene middelen van de provincie.
11. In IPO-verband worden de gezamenlijke belangen van alle provincies behartigd. Dit belang
moeten wij mede gestalte geven en beïnvloeden. Wij nemen actief deel aan een speciale IPOwerkgroep voor de BTW.
Er is inmiddels een informatievoorziening tot stand gebracht om het BTW-verloop provinciaal en
interprovinciaal te kunnen monitoren. Dit is nodig vanwege mogelijke complementaire
voedingsbronnen van het Compensatiefonds, opdat geen te hoge korting op het Provinciefonds zal
plaatsvinden.
12. In IPO-verband werken wij ook actief mee aan voor ons relevante onderwerpen, zoals BTW Openbaar
Vervoer, Europese subsidies, Onderzoek effecten netto maken van doeluitkeringen, Toepassing
vereveningsbijdrage op Bijzondere Voedingsbronnen BTW-Compensatiefonds, enz.
13. In IPO-verband hebben wij mede een seminar geëntameerd met betrekking tot grote infrastructurele
werking en BTW. Dit heeft op 1 april 2004 in Utrecht plaatsgevonden met ruim 70 deelnemers uit alle
provincies.
14. Nu per 1 januari onze BTW-administratie operationeel is geworden, is er gewerkt aan het vastleggen en
beschrijven van een adequate AO (administratieve organisatie). Ook is gewerkt aan de totstandkoming
van een IC (interne controle), die de juistheid/volledigheid/tijdigheid van de BTW-aspecten moet
borgen.
15. Wij leveren een actief aandeel in de kwestie BTW Openbaar Vervoer. Tot nu toe hebben wij een
miljoenen-betaling (alleen al voor onze provincie) aan BTW weten af te wenden. Landelijk schatten wij
in dat het om totaal €190 miljoen gaat, waarbij het ons primaire belang is dat in geval BTW-plicht
ontstaat, dit niet wordt meegnomen in de korting op het Provinciefonds.
16. Nodige acties zijn uitgezet en ondernomen om de door te schuiven BTW richting onze provincie vanuit
gemeenschappelijke regelingen en samenwerkingsverbanden te regelen. Niet direct onze primaire taak,
maar eventuele nadelige gevolgen kunnen er wel voor ons zijn, vandaar toch een pro-actieve opstelling.
-3-
17. Wij hebben verwezenlijkt dat de EU alsnog de BTW-component als kostencomponent voor vergoeding
in aanmerking neemt. De EU huldigt het standpunt dat recupereerbare BTW niet subsidiabel is. Voor
enkele grote projecten (b.v. watermanagement) is dat wezenlijk.
18. In 2004 is gestart om de 45 bevindingen en aanbevelingen in het BTW-handboek uit te voeren. Deze
actie is thans bijna geheel voltooid (vanwege zich snel opvolgende ontwikkeling is een korte
doorlooptijd geboden). Deze acties worden in een aantal interne sessies geaccordeerd en vervolgens in
het handboek verankerd. Deze hele operatie zal in het 2e kwartaal 2004 zijn afgerond en heeft heeft als
resultaat een geactualiseerd handboek en de borging dat conform dit handboek gehandeld wordt.
Wat er nog te gebeuren staat:
Er is al veel gedaan en er moet nog het een en ander worden gedaan. Met name de verankering van de BTW
in een organisatie vraagt nog aandacht. Dit vraagt tijd temeer daar BTW tot en met 2002 in de organisatie
slechts een zeer beperkte rol heeft gespeeld. Er is 1 fiscale uitvoerende functie die daarvoor ondersteuning
kan bieden. De indruk is dat we goed op weg zijn in vergelijk met andere provincies en gemeenten, zo bleek
tijdens een recente bijeenkomst in Zwolle.
's-Hertogenbosch, 11 mei 2004
Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant.
-4-