Beter Leven met diabetes type 2

Beter Leven met diabetes type 2
Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2
Beter Leven met diabetes type 2
Voorlichtingsmateriaal voor mensen met diabetes type 2
•De flip-over “Beter Leven met diabetes type 2” is ontwikkeld voor
verpleegkundigen en artsen die een rol vervullen bij de diabeteszorg.
•Het doel van de patiëntenvoorlichting is om de patiënt op een
heldere manier meer informatie over diabetes type 2 te geven.
•Het blijkt dat goede, geïllustreerde voorlichting begrip en
bewustwording van de eigen verantwoordelijkheid op een
plezierige manier bevordert en zo de ingezette behandeling
ondersteunt.
•Alle pagina’s bevatten een versie met informatie voor de
arts en voor de patiënt.
Wat is diabetes type 2 - suikerziekte ?
•Bij diabetes type 2 is er teveel glucose (bloedsuiker)
in het bloed.
•Vandaar ook de naam “suikerziekte.”
•Glucose is de belangrijkste brandstof voor het
lichaam.
•Glucose heeft insuline nodig om als brandstof door het
lichaam opgenomen te worden; het werkt als een
sleutel om de glucose in de cellen te krijgen.
•Insuline wordt gemaakt door de pancreas,
alvleesklier.
•Bij diabetes type 2 maakt het lichaam niet genoeg
insuline. En de insuline die wel wordt aangemaakt,
werkt niet goed. Dat heet insulineresistentie.
wat is diabetes type 2 ?
Insuline wordt gemaakt
in de alvleesklier (pancreas)
Symptomen diabetes type 2
Iemand met diabetes type 2 kan last hebben van de volgende symptomen:
•Meer honger dan normaal
•Meer dorst dan normaal
•Vermoeider
•Wazig zien
wat is diabetes type 2 ?
• Vaker plassen dan normaal
•Gevoelloosheid in handen en voeten
Wat gebeurt er bij diabetes type 2 in het lichaam?
Als een gezond iemand eet
Bij patiënten met type 2-diabetes
1 Er zijn minder incretinehormonen om
1 Het spijsverteringskanaal breekt het
na een maaltijd de alvleesklier een
signaal te geven om insuline te maken
– en sommige van de hormonen
werken minder goed
voedsel af in glucose en absorbeert deze.
Als reactie op de voedingsstoffen in het
voedsel geeft het ook incretines
(darmhormonen) af
2 De incretines geven de
3 Glucose beweegt
zich door de
bloedvaten heen
naar de cellen in
het lichaam
alvleesklier een signaal om
insuline af te geven
4 De lever krijgt het
seintje om te stoppen
met het afgeven van
opgeslagen glucose
5 Insuline helpt glucose de cellen in
te komen
6 De nieren werken normaal
- filteren bloed en verwijderen afval
wat is diabetes type 2 ?
2 De alvleesklier maakt niet
3 Er blijft te veel
glucose in het
bloed
meer genoeg insuline – dus
hij werkt extra hard om het
bij te kunnen houden
4 De lever blijft
opgeslagen
glucose afgeven
5 Glucose komt moeilijker
de cellen in
6 De nieren werken extra hard om de extra glucose uit
te spoelen – daarom kunt u vaker dorst hebben en
moeten plassen
Ingrijpende gevolgen diabetes type 2
•Te lang te veel suiker in het bloed kan de
bloedvaten en zenuwen beschadigen.
•Dat verhoogt de kans op complicaties, zoals:
– Hartaanval en beroerte
– Nierschade
– Slechter zien
– Voetzweren
en slecht genezen wonden,
waarbij amputatie noodzakelijk kan zijn
– Z enuwschade (neuropathie genoemd),
mogelijk met tintelingen of gevoelloosheid
in handen en voeten.
Een overbelaste alvleesklier
kan “opbranden”
•Diabetes wordt erger.
•Uiteindelijk is insuline spuiten nodig om
de bloedsuiker onder controle te houden.
wat is diabetes type 2 ?
Sommige mensen lopen meer risico
Sommige dingen zijn niet te veranderen:
•Diabetes in de familie
•Ouder worden
•Etnische afkomst met hoog risico.
Maar sommige wel:
•Let op uw gewicht
– Zwaarlijvigheid is de belangrijkste
risicofactor voor type 2-diabetes.
•Beweeg meer
– 3 0 minuten per dag.
wat is diabetes type 2 ?
Denk ook aan:
•Juiste bloeddruk en
cholesterolwaarden
•Stoppen met roken
Andere belangrijke risicofactoren
•Als u diabetes type 2 heeft is het van belang dat uw bloeddruk en cholesterol ook onder controle zijn.
•Hoge bloeddruk.
– Een goede bloeddruk is <130/80 mmHg.
Dan wordt de kans op complicaties, bijvoorbeeld nierproblemen of een beroerte, kleiner.
– Laat uw bloeddruk dus regelmatig meten.
– Als uw bloeddruk te hoog blijft, kan de dokter u medicijnen voorschrijven.
•Verhoogd cholesterol.
– Diabetespatiënten hebben een 2 tot 5 keer grotere kans om te overlijden aan de gevolgen
van aderverkalking dan mensen zonder diabetes.
Laat dus ook uw cholesterol regelmatig controleren.
– De waarde van het “slechte” LDL-cholesterol is het belangrijkst.
Deze moet bij diabetespatiënten lager dan 100 mg/dL.
wat is diabetes type 2 ?
Bloedsuiker onder controle verlaagt het risico op complicaties
Nuchter
<100 mg/dL (5,5 mmol/L)
≥100 mg/dL en <126 mg/dL (5,5 mmol/L en 7,0 mmol/L)
≥126 mg/dL (7,0 mmol/L)
normaal
gestoorde nuchtere glucose (GNG)
diabetes mellitus
Niet nuchter
≥126 mg/dL en <200 mg/dL (7,0 mmol/L en 11,1 mmol/L)
≥200 mg/dL (11,1 mmol/L)
nuchter herhalen
diabetes mellitus
Twee uur na belasting met 75 g glucose (OGTT)
≥140 mg/dL en <200 mg/dL (7,8 mmol/L en 11,1 mmol/L)
≥200 mg/dL
wat is diabetes type 2 ?
gestoorde glucosetolerantie (GGT)
diabetes mellitus
Leefstijl – gezond eten
•Gezond eten kan heel lekker zijn!
•Regelmatig eten is belangrijk
– Elke dag ongeveer op hetzelfde tijdstip
– Sla geen maaltijden over
– Begin met een goed ontbijt:
uw lichaam heeft brandstof nodig
om op gang te komen.
•Groenten & fruit.
•Volkoren producten.
•Plantaardig vet.
•Let op alcohol: niet meer dan 2 glazen per dag.
leefstijl
Leefstijl – bewegen
•Bewegen is goed omdat dan de glucose
makkelijker uit het bloed wordt gehaald.
En daardoor daalt de bloedsuikerspiegel.
•Door meer bewegen kan het zijn dat u minder
medicijnen voor uw diabetes nodig heeft.
•
30 minuten per dag.
•
Dat hoeft niet in de fitnessclub, maar kan ook zo:
– Wandeling met de hond
– Stofzuigen
– Tuinieren.
•Of door te kiezen voor een sport die het lichaam
gelijkmatig belast:
– Zwemmen
– Fietsen
– Roeien
– Nordic Walking.
leefstijl
30
minuten
per dag
Leefstijl – stoppen met roken
• Stoppen met roken heeft veel voordelen:
– Beter voor hart- en bloedvaten
– Betere conditie
– Eten smaakt beter
leefstijl
Medicijnen voor diabetes type 2
•Ondanks een gezonde leefstijl kan de hoeveelheid glucose in het bloed te hoog blijven.
Als de bloedsuiker niet genoeg daalt, zal de dokter medicijnen voorschrijven.
•Er is keuze uit verschillende tabletten:
Medicamenteus:
– Hypoglykemiërende sulfamiden (glimepiride, glibenclamide, gliclazide, glipizide, gliquidon)
– Biguaniden (metformine)
– Gliniden (repaglinide)
– Glitazonen (pioglitazon, rosiglitazon)
– Alfa-glucosidaseremmers (acarbose)
– Insuline
– Incretinomimetica (exenatide)
– DPP-4-antagonisten (sitagliptine, vildagliptine)
medicijnen
Medicijnen voor diabetes type 2 - Metformine
Metformine
•Metformine remt vooral de glucoseproductie in de
lever (1) en maakt de lichaamscellen gevoeliger voor
insuline (2).
1
•Is de eerste keuze bij de behandeling diabetes
type 2.
•Voorkomende bijwerkingen zijn misselijkheid en
darmklachten, maar die zijn meestal van voorbijgaande aard.
2
medicijnen
Medicijnen voor diabetes type 2 - SU’s
SU’s
•Afkorting van sulfonylureumderivaten.
•SU’s bevorderen de afgifte van insuline door de
alvleesklier, waardoor de bloedsuikerspiegel daalt
(1).
1
•Voorbeelden zijn o.a. glimepiride, gliclazide, glibenclamide, gliquidon en glipizide.
medicijnen
Medicijnen voor diabetes type 2 - TZD’s
TZD’s
•Is de afkorting van thiazolidinedionen.
•Deze medicijnen verhogen de gevoeligheid voor
insuline van de lever (1), de spieren (2) en het
vetweefsel.
2
•Voorbeelden zijn: pioglitazon en rosiglitazon.
1
medicijnen
Medicijnen voor diabetes type 2 - DPP-4 remmers
1 Bij het eten gaat de bloedsuiker omhoog.
2Lichaamseigen darmhormonen doen
vervolgens hun werk. Bij diabetes type 2
is dit proces verstoord.
3 + 4Door DPP-4 remmers wordt het
natuurlijke proces verbeterd.
5 De bloedglucose daalt vervolgens weer.
Afgebroken
darmhormonen
Darmhormonen
•DPP-4 remmers werken alleen als
het lichaam het nodig heeft.
•Voorbeelden zijn:
sitagliptine en vildagliptine.
medicijnen
Medicijnen voor diabetes type 2 - Insuline
Insuline
•Als tabletten niet meer voldoende helpen.
•Insuline is een hormoon dat de insuline vervangt die
normaal door het eigen lichaam wordt gemaakt.
•Insuline wordt via één injectie één- tot viermaal
daags zelf toegediend.
medicijnen
Wat kan u zelf doen?
•Eet gezond en beweeg regelmatig
•Laat regelmatig uw bloedsuiker meten
•Neem uw medicijnen in zoals de dokter het voorschrijft
30
minuten
per dag
meer informatie
Meer informatie?
Informatie voor de Arts
www.diabetes-vdv.be
www.bronnenwijzer.be/public_infowijzers
www.diabetesforums.be
www.sweetbee.be
www.vig.be
www.nice-info.be
www.overgewicht.org
www.diabete-abd.be
www.rtdiabete.org
www.ald.lu