Puberhersenen en alcohol Wat ouders kunnen doen Geef om je hersenen Hersenen in ontwikkeling Alcohol en puberteit, een riskante combinatie. De ontwikkeling van de hersenen loopt door tot tenminste het 25e levensjaar. Tijdens de puberteit maken twee hersengebieden een cruciale ontwikkeling door: • de emotionele hersengebieden (verwerken van emoties en beloning) • de rationele hersengebieden (plannen, redeneren, controleren van emoties) Alcohol heeft een direct effect op de hersenen. Remmingen vallen weg en het geheugen en de motoriek (beweging en balans) worden aangetast. Hierdoor ontstaat een riskante combinatie. Vooral voor pubers. Hun hersenen zijn namelijk nog niet volgroeid en daardoor gevoeliger voor de effecten van alcohol. Ook drinken ze vaak een grote hoeveelheid alcohol in een korte tijd. Dit heet bingedrinken. Deze vorm van drinken is zowel op de korte als op de lange termijn het meest schadelijk. ontwikkeling Omdat deze twee hersengebieden zich in een ander tempo ontwikkelen, raakt de puber tijdelijk uit balans. De emotionele hersengebieden zijn hypergevoelig en de rationele hersengebieden zijn nog niet voldoende ontwikkeld om die emoties goed te kunnen controleren. periode uit balans begin puberteit einde puberteit Emotie wint dus van ratio en dat is te zien in het gedrag, want pubers: • voelen minder remmingen en zoeken risico’s op • kunnen hun emoties niet goed onder controle houden • hebben moeite met plannen • overzien de langetermijngevolgen van hun gedrag niet goed • zijn op zoek naar acceptatie en daardoor sterk beïnvloedbaar door leeftijdsgenoten •zijn gevoeliger voor positieve reacties (beloning) dan voor negatieve reacties (straf) De risico’s van alcoholgebruik op de hersenen op de korte termijn: Alcohol neemt remmingen weg in het gedrag. Daardoor is er meer kans op: • agressie en geweld •(verkeers)ongelukken • onveilig vrijen •alcoholvergiftiging, met kans op onderkoeling, bewusteloosheid, coma en zelfs overlijden. De risico’s van alcoholgebruik op de hersenen op de lange termijn: • Alcohol maakt de hersengebieden betrokken bij beloning gevoeliger. Hoe jonger je begint met alcohol, hoe groter de kans op verslaving op latere leeftijd. • Alcohol verstoort de ontwikkeling van bepaalde (rationele) hersengebieden en de verbindingen tussen verschillende hersengebieden. Verder onderzoek moet uitwijzen wat precies de gevolgen hiervan zijn voor jongens en meisjes. Kijk voor meer informatie op www.hersenstichting.nl/puberhersenen en bestel de uitgebreide brochure. Wat ouders kunnen doen Geef zelf het goede voorbeeld Onderzoek laat zien dat overmatig drinken door ouders leidt tot hetzelfde gedrag bij kinderen. Stel duidelijke regels Geen alcohol onder de 18. Geen uitzonderingen, dus ook niet af en toe. Praat met uw kind Verdiep u in wat uw kind te zeggen heeft en leg uit waarom de regels er zijn. Beperk de beschikbaarheid van alcohol Zichtbaar alcohol in huis maakt de drempel voor kinderen lager. Niet alleen omdat het voorhanden is, maar vooral omdat het positieve associaties oproept bij alcohol. Focus op de kortetermijnrisico’s Langetermijnrisico’s maken niet veel indruk op pubers. Stimuleer positief gedrag Eerder positief gedrag belonen dan negatief gedrag bestraffen. Praat met andere ouders En probeer ook afspraken met hen te maken, b.v. over regels en toezicht bij feestjes. Notities: Hersenstichting Postbus 191, 2501 CD Den Haag 070-3604816 [email protected] www.hersenstichting.nl