voeding Voeropname drachtige ooien Dagelijks 1,8 kilo droge stof voor de kiezen Drachtige schapen gedijen het best op een uitgebalanceerd rantsoen. Wordt de voerbehoefte van een drachtige ooi volledig gedekt, dan werpt ze meer vitale en gezonde lammeren. Vooral de drogestofopname is van groot belang. De dagelijkse portie van 1,8 kilo DS mag niet te veel schommelen. I n het najaar lopen de ooien in de wei om te worden gedekt door de ram. Het aantal bevruchte eicellen is groter bij ooien die in goede conditie zijn. In de dekperiode en de maanden erna heeft een ooi behoefte aan gemiddeld 1,8 kilo droge stof (DS) per dag. Dit komt overeen met 11 kilo vers gras. De norm van 1,8 kilo is een gemiddelde, afhankelijk van het ras ligt de behoefte tussen de 1,5 en 2 kilo DS. De eerste en de laatste fase van de dracht zijn de belangrijkste. In de eerste fase gaat het om zoveel mogelijk ooien drachtig te krijgen en zoveel mogelijk eicellen te bevruchten. In de laatste fase om de snelle groei van de ongeboren lammeren plus de hoeveelheid en kwaliteit van biest. De voeding van de ooien dient te worden afgestemd op het ras, het aantal te verwachten lammeren en de melkproductie. Zeker op het eind van de dracht is een uitgebalanceerd rantsoen wenselijk. Om een evenwichtig rantsoen voor de In de kruiwagen 11 kilo gras. Deze hoeveelheid moet een ooi elke dag verstouwen om de benodigde 1,8 kilo droge stof binnen te krijgen. 18 18-19_voedingdracht.indd 18 HET SCHAAP OKTOBER/NOVEMBER 2015 09-10-15 08:18 TEKST EN FOTO’S: BERT VAN CLEEF (FORFARMERS) drachtige ooien te maken is een kuilanalyse van essentieel belang. Gewicht lam (kg) REGENACHTIGE DAGEN In de eerste honderd dagen van de dracht ontwikkelt de placenta zich. Voor een optimale ontwikkeling moet de ooi voldoende voer (droge stof) opnemen. Bij een constante drogestofopname ontwikkelt de placenta zich het mooist. Maar hoe zit het met de drogestofopname als het veel regent of sneeuwt? Dan is de kans groot dat de placenta zich slecht ontwikkelt. We komen hier pas achter in de aflamperiode. Dan worden er veel kleine lammeren geboren of de ooi krijgt tweelingen bestaande uit één groot en één klein lam. Om dit te voorkomen kunt u tijdens regenachtige dagen hooi bijvoeren, zodat de ooi toch voldoende DS opneemt en de placenta zich goed kan ontwikkelen. In de middenfase van de dracht gebeurt er met het embryo niet zoveel. Het embryo is mooi ingenesteld. De ooi komt deze fase dan ook gemakkelijk door, zolang ze de benodigde 1,8 kilo DS binnenkrijgt. Geboorte eerste periode middenperiode laatste periode Dracht (dagen) Door de snelle groei van hun lammeren, hebben hoogdrachtige ooien behoefte aan geconcentreerd voer. Dat neemt minder plek in in de pens, maar bevat wel alle voedingsstoffen. Deze plak hooi van 2 kilo hooi bevat 1,8 kilo droge stof. Genoeg voor de dagelijkse behoefte. GROEI TEN KOSTE VAN OOI In de laatste fase willen we graag gezonde en vitale lammeren geboren zien worden. De laatste zes weken van de dracht gaan de lammeren groeien. Ze nemen in deze periode zes keer in gewicht toe. Dit vergt veel van de ooien. De lammeren worden zo groot dat de pens steeds kleiner wordt. De drogestofopname loopt terug, van 1,8 naar 1,4 kilo, terwijl de energie- en eiwitbehoefte van de ooien toeneemt. Zeker bij meerlingdracht is die behoefte van groot belang. We moeten de ooi geconcentreerder gaan voeren. Dit kunnen we doen door drogere producten te gaan voeren met meer energie en eiwit. Nadat de ooi heeft gelammerd, moet ze melk gaan geven. Hierdoor loopt de voeropname van 1,4 naar 2,4 kilo DS toe. Deze voeropname kan ze makkelijk halen, voor de pens is er immers weer meer ruimte. Verder spelen vitaminen en mineralen een belangrijke rol voor een goede ontwikkeling van het lam. Vitamine E heeft een groot effect op de vitaliteit van de lammeren. Ze staan en drinken eerder. Aan het einde van de dracht adviseren we de ooien op stal te zetten, zodat ze voldoende energie- en eiwitrijk voer kunnen eten. Door de ooien te scheren kunnen ze hun warmte beter kwijt, waardoor ze meer droge stof willen opnemen. Ooien die in de dracht goed op energie- en eiwitbehoefte zijn gevoerd, realiseren een betere biestproductie. In deze biest zitten meer antistoffen dan in die van een ooi die uit de wei komt. De lammeren die betere biest krijgen, hebben een betere start. VAN WEI NAAR STAL De overgang van wei naar stal is de grootste verandering van het jaar voor een schaap. De pens van een schaap is een soort vat waarin tien tot veertien liter water kan. In de pens werkt een microbi- Voeding ooi Goede voeding Ondervoeding ële populatie, bestaande uit circa dertig soorten bacteriën, veertig soorten protozoën en vijf soorten schimmels die het voer verder verwerken. Deze populatie is zeer belangrijk. Bij elke voerverandering, bijvoorbeeld van wei naar stalvoer, moet de penspopulatie zich aanpassen. Een proces dat gemiddeld veertien dagen duurt. Wees de komende periode bedacht op deze informatie. Door uw ooien nu dagelijks voldoende droge stof te bieden, heeft u straks gezonde, vitale lammeren in de stal. Een wens van iedere schapenhouder, want zij zijn toch de toekomst van uw bedrijf. << Lam per ooi Totale biestproductie 2 2 2080 ml 990 ml Door goede voeding produceert een ooi meer biest. Bovendien is het aandeel afweerstoffen hoger in biest van goed gevoerde schapen. OKTOBER/NOVEMBER 2015 18-19_voedingdracht.indd 19 HET SCHAAP 19 09-10-15 08:18