Welzalig het volk dat de SJOFAR hoort….

ROSJ HASJANA:
Welzalig het volk dat de SJOFAR
hoort !
Welzalig het volk dat de jubelroep kent (Ps.
89:16) en beseft dat het eens voor de
Rechter moet verschijnen…(2 Cor. 5:10)
Najaarsfeesten
1.
2.
3.
-
Rosj Hasjana (feest der bazuinen; letterlijk: “het nieuwe
jaar” of het hoofd/begin van het jaar; de eerste 2 dagen
van de maand Tisjrie)
Grote Verzoendag (Jom Kippoer, de 10e dag)
Loofhuttenfeest (vanaf de 15 dag tot en met de 22ste dag)
1 + 2 = “de Ontzagwekkende dagen”.
Rosj Hasjana leidt de Tien Boetedagen in, die hun
hoogtepunt vinden in de tiende dag, Jom Kippoer. Tien
dagen van berouw, Tien dagen van terugkeer tot God.
“teshoeva” = spijt hebben en leven beteren.
De feesttijden des Heren
Lev. 23:2
• Dus: geen Joodse feesten, maar Gods feesten.
• Wat betekent het dan voor ons: gelovigen uit de
volkeren? Hebben wij zicht op de profetische
betekenis van de najaarsfeesten?
• Deze studie geeft een algemene introductie op de
najaarsfeesten en focust vervolgens op de
betekenis van Rosj haSjana.
In schema: Rosj Hasjana, Grote
Verzoendag en Loofhutten
1 en 2
Tisjri
1= Jom T’roe’ah = dag des geklanks,
jubeldag
2 dagen = 1 nieuwjaarsdag
Begin van de grootste
feestmaand van de joodse
kalender; men leest Gen.22
Num29:1e.v.;
Neh8:1-3,14;
Lev..23:24e.v.
1 tot 10
Tisjri
Jamim Noraim = Ontzagwekkende
Dagen (10=ook ontzagwekkend), 10
boetedagen
Zonden overdenken en je
verootmoedigen; God is
rechter
Zie hierboven
10
Tisjri
Jom haKippoerim of Jom Kippoer =
‘dag der verzoening(en)’, Grote
Verzoendag = “de dag”
De voornaamste en ernstigste Lev.23:27e.v.
vastendag van het joodse
Hebr.brief
jaar, grote jaarsabbat
15 tot
22
Tisjri
Chaq haSoekkot, Loofhuttenfeest =
‘het feest’ = het feest van de
inzameling
7e feest, 7e maand, 7 dagen
lang; 7e dag:7 stieren; in
totaal 70!; Prediker
Deut.16:13e.v.
Deut.31:10e.v.
Neh8:15e.v.;
22 Tisr.
Sj’mini ‘Atseret’
Sj’mini=8; = slotfeest
Joh.7:37
22 en
23
Tisjri
23ste = 9 dag= Simchat Torah,
vreugde der wet; 22+23=
1 grote dag
Heel oude traditie
Geen direct
Bijbels
voorschrift
Najaarsfeesten = profetische feesten
Rosj haSjana
De sjofar kondigt aan: de Koning komt er aan, de Rechter
komt er aan. “all rise….”, want de Rechter staat voor de
deur…
De rechtzitting begint, maar het vonnis (het oordeel) wordt
nog niet uitgesproken. De Rechter heeft geduld..
Grote Verzoendag
De dag des oordeels = de Dag des Heren.
Op de 10e dag wordt door de Rechter het oordeel (het
vonnis) uitgesproken
Loofhuttenfeest
Het feest van de Vader: al zijn kinderen mogen feestvieren
in zijn Tent (tabernakel, loofhut). Sukkot = loofhutten.
Rode draad in de najaarsfeesten:
verootmoediging
• Oproepen tot verootmoediging: begint al in de
maand ervoor (“elloel”)
• Zonder verootmoediging geen verzoening
• Zonder verzoening geen toegang tot Het Feest.
Dus: zonder verootmoediging geen verzoening en
zonder verzoening geen toegang tot Het Feest.
Grote Verzoendag (de 10e Tisri): een
opdracht tot verootmoediging
• Leviticus 16:31 Het zal u een volkomen sabbat zijn en gij zult u
verootmoedigen, het is een altoosdurende inzetting.
• Leviticus 23:27 Maar op de tiende van die zevende maand is de
Verzoendag; een heilige samenkomst zult gij hebben en gij zult u
verootmoedigen en de HERE een vuuroffer brengen.
• Leviticus 23:32 Het zal u een volkomen sabbat zijn en gij zult u
verootmoedigen. Op de negende van de maand, des avonds, van avond
tot avond , zult gij uw sabbat vieren.
N.B. dit zijn de enige drie teksten in de Bijbel die expliciet spreken over
een opdracht tot verootmoediging. Alledrie gaan ze over de
verootmoediging op de Grote Verzoendag.
Verschil tussen Jood en niet-Jood?
Romeinen 2:9-11:
“Verdrukking en benauwdheid zal komen over ieder
levend mens, die het kwade bewerkt , eerst de
Jood en ook de Griek; maar heerlijkheid, eer en
vrede over ieder, die het goede werkt, eerst de
Jood en ook de Griek. Want er is geen aanzien des
persoons bij God.”
Dus: wat God’s oordeel betreft is er geen enkel
verschil tussen Jood en niet-Jood (de kop in de
NBG is dus zeker niet door de Heilige Geest
geinspireerd….)
Rom. 2:3-11 (NBG)
“Rekent gij wellicht hierop, o mens, die oordeelt over hen, die zulke
dingen bedrijven , en ze zelf doet, dat gij het oordeel Gods ontgaan
zult? Of veracht gij de rijkdom van zijn goedertierenheid,
verdraagzaamheid en lankmoedigheid, en beseft gij niet, dat de
goedertierenheid Gods u tot boetvaardigheid leidt? Maar in uw
weerbarstigheid en onboetvaardigheid van hart hoopt gij u toorn op
tegen de dag des toorns en der openbaring van het rechtvaardig oordeel
Gods, die een ieder vergelden zal naar zijn werken: hun, die, in het
goeddoen volhardende, heerlijkheid, eer en onvergankelijkheid
zoeken, het eeuwige leven; maar hun, die zichzelf zoeken, der
waarheid ongehoorzaam en der ongerechtigheid gehoorzaam zijn,
wacht toorn en gramschap.Verdrukking en benauwdheid zal komen
over ieder levend mens, die het kwade bewerkt , eerst de Jood en ook
de Griek; maar heerlijkheid, eer en vrede over ieder, die het goede
werkt, eerst de Jood en ook de Griek. Want er is geen aanzien des
persoons bij God.”
Rom. 2:3-11 (Het Boek)
“Of denkt u misschien dat u, die anderen veroordeelt voor dingen die u zelf
ook doet, Gods straf zult ontlopen? Bent u dan niet blij dat God zoveel liefde
toont en trouw en geduldig is? Begrijpt u niet dat Hij zo lang met Zijn straf
wacht om u de kans te geven met de zonde te breken? Maar nee, u blijft
hardnekkig weigeren uw leven te veranderen. Het is uw eigen schuld als de
toorn van God u treft op de dag van het rechtvaardige oordeel. Als Hij de
wereld oordeelt, zal Hij ieder geven wat hij verdient.Hij geeft eeuwig leven
aan hen die geduldig de wil van God doen, op zoek naar de glorie en eer en het
leven dat nooit eindigt. Anderzijds zal Hij Zijn strenge straf laten neerkomen
op hen die alleen maar aan zichzelf denken en die, in plaats van zich aan de
waarheid te houden, onrecht doen.Wie liever kwaad doet, zal vreselijke pijn en
ellende te verduren krijgen. Dat geldt voor iedereen: Niet alleen voor de Joden,
maar ook voor alle andere mensen. Maar ieder die het goede doet, zal door
God worden verhoogd en vrede ervaren. Ook dat geldt niet alleen voor de
Joden, maar eveneens voor alle andere mensen.Want voor God zijn alle
mensen gelijk.”
Feesten voor de volkeren
Zacharia 14:16-18:
“Allen, die zijn overgebleven van al de volken, die tegen
Jeruzalem zijn opgerukt, zullen van jaar tot jaar
heentrekken om zich neer te buigen voor de Koning, de
HERE der heerscharen, en het Loofhuttenfeest te vieren.
Maar wie uit de geslachten der aarde niet naar Jeruzalem
zal heentrekken om zich voor de Koning, de HERE der
heerscharen, neder te buigen, op hem zal geen regen
vallen, en indien het geslacht der Egyptenaren niet zal
heentrekken en komen, op wie geen regen valt, dan zal
toch komen de plaag waarmee de HERE de volken zal
treffen , die niet heentrekken om het Loofhuttenfeest te
vieren.”
De feesttijden des Heren voor de
volkeren
Dus we kunnen vaststellen op grond van Gods Woord:
- Ook de volkeren kunnen het oordeel van God niet
ontlopen. Dan kunnen ze toch beter nu reeds gehoor geven
aan de Sjofar (de aankondiging van Gods oordeel)?
- Ook de overgeblevenen uit de volkeren zullen het
Loofhuttenfeest in Jeruzalem vieren. Dan kunnen ze zich
toch beter nu reeds verootmoedigen, zodat ze verzoening
kunnen ontvangen en vervolgens toegang mogen
verkrijgen tot het Feest van de Vader?
Voorbereiding op Rosj Hasjana
- In de maand die voorafgaat aan Tisjrie, de maand
Elloel, wordt op weekdagen (dus niet op de
Sjabbat) op de Sjofar geblazen, om de gelovigen
aan de naderende Hoge Feestdagen te herinneren.
- In de laatste week voor het begin van het
Nieuwjaar worden gedurende de weekdagen
speciale smeekbeden van vergeving van zonden
gebeden.
Verschillende namen voor Rosj
Hasjana
• Jom Hadien = de Dag van het Oordeel, of: de Dag
van de Rechtspraak
• Jom Haziekaron = de Dag van de Herinnering;
God herinnert zich alles en iedereen; hoe zit het
met onze herinnering?
• Jom Teroeá = de Dag van het Bazuingeschal
(Num. 29:1). Dit is de oorspronkelijke Bijbelse
naam voor Nieuwjaar.
Dus: een ernstige feestdag.
De sjofar
• Ramshoorn
• Geluid: verschillende tonen.
• Wanneer wordt er op geblazen? In de
maand die voorafgaat aan Rosj Hasjana
(elloel) op de weekdagen. Op beide dagen
van het Nieuwjaarsfeest, maar niet op de
sjabbat. In de bijzondere nieuwjaarsdienst:
100 tonen uit de Sjofar.
De bedoeling van het blazen op de
sjofar
De vermaarde joodse geleerde uit de Middeleeuwen,
Maimonides, over de bedoeling van het blazen op de
sjofar: “Ontwaakt, gij die slaapt, en denkt na over Uw
daden: gedenk Uw Schepper, en keer in tot Hem in boete.
Behoort niet tot hen die de werkelijkheid uit het oog
verliezen in hun jacht op schaduwen: die hun jaren
verkwisten in hun streven naar ijdele zaken die niet kunnen
baten of verlossen. Beschouwt Uw ziel zorgvuldig, en
overweegt Uw daden; laat een elk van U zijn boze
handelingen en gedachten opgeven en laat hem terugkeren
tot God, zodat Hij U genade bewijst...”
Het geluid van de sjofar doet ons er
aan denken dat…
• het nieuwe jaar begint (ook bij het begin van de nieuwe
maand (Nieuwe Maan) wordt er op de Sjofar geblazen
• God de wereld geschapen heeft (de verjaardag van de
wereld)
• God de Torah op de Sinai gaf.
• God voorzag in een offer (ram met gekromde horens) om
de plaats van Izaak op het altaar in te nemen (Gen. 22).
Ook doet het geluid van de Sjofar ons denken aan:
• de komst van de Messias
• de opstanding der doden
• de Dag des Oordeels
De sjofar (bazuin) in de Bijbel
In de Bijbel gaat het over de bazuin o.a. in: Ex. 19:16.19,
20:18 (toen de Here zich openbaarde en zijn wet gaf op de
Sinaï), Lev. 25:9v (bazuingeschal kondigt het jubeljaar
aan), Num. 29:1 (nieuwjaar, rosj hasjana, heet hier jom
teróea, ‘dag des geklanks’), Joz. 6 (het bazuingeschal rond
Jericho), Hos. 5:8, Joël 2:1, Amos 3:6 (als een alarm-roep),
(Zef. 1:16, 1 Kor. 14:8 (als oorlogsgeluid en oproep tot
strijd), Ps. 47:6, 98:6, 150:3, 1 Kron. 15:28 (naast andere
muziekinstrumenten), 1 Kor. 15:52, 1 Tess. 4:16
(aankondiging van de Dag des Heren), Opb. 8, 9, 11:15
(zeven engelen blazen op de bazuin).
De geluiden van de sjofar
4 soorten geluiden:
a. Eén langgerekte, ongebroken toon
b. Drie korte tonen
c. Drie keer drie korte storten
d. Nogmaals (a)
De geluiden van de sjofar
Er wordt op verschillende manieren geblazen:
• Teki’a = één lange toon, langgerekte stoot, oproep
tot bezinning
• Sjewariem = stotterende toon. 3 korte stoten:
oproep tot vernietiging van het kwaad
• Teroe’a = serie korte tonen, verbrokkelde stoot,
symboliseert vernietiging van het kwaad
• Teki’a (nog eens) = langgerekte stoot, weest
waakzaam!
Wat doet de Sjofar met ons?
• “Wordt wakker, let op”, willen de tonen zeggen.
• Je wordt opgeroepen om naar jezelf te kijken: hoe
heb je het afgelopen jaar geleefd?
• De sjofar roept als het ware: “Laten we trachten
ons gereed te maken om voor de Koning/Rechter
van de wereld te verschijnen.”
• Of: “Wees op je hoede. Er is gevaar, als je niet
oppast! De Koning van de Wereld zal als Rechter
over ons allen oordelen.”
Gewoonten en gebruiken
• Schijfje appel in honing dopen en eten, nadat een
zegenwens (gebed) is uitgesproken voor een goed
en zoet jaar (op de 1e avond).
• Geen zure of zoute spijzen nuttigen.
• Nieuwjaarskaarten: standaardwens “Lesjana Towa
Tikatéwoe” (mogen jullie ingeschreven worden
voor een goed jaar)
• Het wegwerpen van zonden in de rivier/de zee
(“Tasjliech”): vgl. Micha
Gebed tijdens Rosj Hasjana: “Onze
Vader, Onze Koning”
Een gedeelte:
“Onze Vader, onze Koning! (deze zin na elke
volgende zin steeds herhalen) Wij hebben tegen u
gezondigd. (…) Moge het nieuwe jaar ons slechts
geluk brengen. (…) Mogen de plannen van onze
vijanden geen succes hebben. (…) Houdt ziekte,
oorlog, hongersnood van ons weg. (…) Schenk
ons vergiffenis voor onze zonden. (…) Zend ons
spoedig uw Messias.”
Afrekenen met “evangelische
fast-food methoden”
- “evangelische vooroordelen”:
- herstel en genezing nu !
- belijdt je zonden, en “klaar is kees”; nu mag je
het herstel, de genezing gaan claimen…
Geneigd tot “vluggertjes”.
- Lessen uit de Najaarsfeesten:
- Tijd nemen voor verootmoediging.
- Zonder verootmoediging geen verzoening (herstel); zonder
verzoening geen toegang tot het Feest van de Vader
(Loofhuttenfeest).
- Bij God is geen aanziens des persoons. De Bijbelse waarheden
t.a.v. de najaarsfeesten gelden gelijk voor Jood en niet-Jood.
Verzoening met God en met je
mede-mens
Matt. 5:22-24
“Maar Ik zeg u: Een ieder, die in toorn leeft tegen zijn broeder, zal
vervallen aan het gerecht. Wie tot zijn broeder zegt: Leeghoofd, zal
vervallen aan de Hoge Raad, en wie zegt: Dwaas, zal vervallen aan het
hellevuur. Wanneer gij dan uw gave brengt naar het altaar en u daar
herinnert, dat uw broeder iets tegen u heeft, laat uw gave daar, voor
het altaar, en ga eerst heen, verzoen u met uw broeder en kom en offer
daarna uw gave.”
Vgl. David Stern in zijn commentaar (p. 28): “Het traditionele Judaisme
drukt dit als volgt uit in de Mishna: “De Grote Verzoendag verzoent
iemands overtredingen tegenover God, maar het verzoent niet iemands
overtredingen tegenover zijn medemens, totdat de mens zich met zijn
medemens verzoent.” Zie: Yoma 8:9.
God = Rechter,
de mens dus niet !
Jakobus 4:11-12 “Spreekt geen kwaad van
elkander, broeders. Wie van zijn broeder kwaad
spreekt of hem oordeelt, spreekt kwaad van de wet
en oordeelt haar; en indien gij de wet oordeelt, zijt
gij geen dader, doch een rechter der wet. Een is
wetgever en rechter, Hij, die de macht heeft om te
behouden en te verderven. Maar wie zijt gij, dat
gij uw naaste oordeelt?
Jakobus 5:9
“Broeders, zucht niet tegen
elkander , opdat gij niet onder het oordeel valt;
zie, de Rechter staat voor de deur.”
De vreze des Heren is het begin der
wijsheid….
Lukas 12:2-5
“Er is niets bedekt, of het zal geopenbaard worden, en
verborgen, of het zal bekend worden. Daarom, al wat gij in
het donker gesproken hebt, zal in het licht gehoord worden
en wat gij aan het oor gezegd hebt, in de binnenkamer, zal
van de daken gepredikt worden. Ik zeg u, mijn vrienden,
vreest hen niet, die het lichaam doden en daarna niets meer
kunnen doen. Ik zal u tonen, wie gij vrezen moet. Vreest
Hem, die, nadat Hij gedood heeft, macht heeft om in de hel
te werpen. Voorwaar, Ik zeg u , vreest Hem!”
We moeten allen eens verschijnen
voor Gods rechterstoel….
• Romeinen 14:10 Gij echter, wat oordeelt gij uw
broeder? Of ook gij, wat minacht gij uw broeder?
Want wij zullen allen gesteld worden voor de
rechterstoel Gods.
• 2 Corinthe 5:10 Want wij moeten allen voor de
rechterstoel van Christus openbaar worden, opdat
een ieder wegdrage wat hij in zijn lichaam verricht
heeft, naardat hij gedaan heeft, hetzij goed, hetzij
kwaad.
Genade en/of het oordeel ?
• Wanneer je je zonden belijdt en gelooft de de
Vader heeft voorzien in een volmaakt
verzoeningsoffer – Zijn Zoon – dan mag je zijn
genade aannemen. Door genade ben je gered.
• En toch: God zal een ieder oordelen naar zijn
werken (o.a. Openbaring 20:13). Al jouw
daden/werken worden opgetekend in het “boek
des levens”.
Nu is het nog genade-tijd !
2 Petrus 3:9 De Here talmt niet met de
belofte, al zijn er, die aan talmen denken,
maar Hij is lankmoedig jegens u, daar Hij
niet wil, dat sommigen verloren gaan , doch
dat allen tot bekering komen .
Neem de tijd in het kader van de
Najaarsfeesten
Gods plan:
- Het oordeel wordt tijdig aangekondigd (Rosj
Hasjana).
- “Wij zullen vandaag nog geen besluit nemen, maar
eerst nog ruim een week wachten om te zien of
deze mensen werkelijk spijt hebben en hun leven
beteren en dan zal Ik pas een besluit nemen op de
tiende dag van de maand.”
- Hoe bereid jij je voor op de Grote Verzoendag?
Laat het geluid van de bazuin tot je
doorklinken…
Het ‘bazuingeschal’ roept op tot bezinning en
tot denken aan het oordeel dat komt:
“Ontwaakt, gij slapers, uit uw slaap,
gij die sluimert uit uw sluimering!
Onderzoekt uw daden en keert boetvaardig
om!
Gedenkt uw Schepper!”