magazine - Bonaventuracollege Schoolbaan

SCHOOLBAAN
magazine
Jaargang 7
nummer
16
2015
maatwerk
voor mavo
leerlingen
Meer nadruk op
zelfstandig
werken
Prominente
plek voor
techniek
Sixto Cornelia
Van
Curaçao
naar
Roelofarendsveen
Sixto Cornelia verruilde onlangs het warme Curaçao voor het kille Nederland. Sixto werkte er op een
vmbo school. Hij wil echter zijn eerste graad bevoegdheid voor natuurkunde halen. Op 1 januari 2016 start
hij met die deeltijd studie in Leiden. Met ingang van dit schooljaar geeft vier dagen in de week natuur-/
scheikunde les op het Bonaventura.
Studeren in Nederland, Sixto Cornelia is het
gewend. Hij behaalde enkele jaren geleden zijn
master Milieu Wetenschappen aan de Universiteit van Groningen. Het lesgeven trok hem
altijd al. Vandaar zijn terugkeer naar Curaçao
om er voor de klas te staan. “Ik vind het naast
de interactie leuk kinderen wat bij te brengen,
iets uit te leggen. Ik heb op het Bonaventura
veel verschillende klassen. Het betekent dat
ik relatief veel tijd kwijt ben aan een goede
voorbereiding van mijn lessen. Ik heb daarom
bewust de keus gemaakt pas op 1 januari met
mijn deeltijdstudie te starten. Ik wil dat het
eerst goed op school gaat.”
Zijn er veel verschillen tussen leerlingen
op middelbare school In Nederland of op
Curaçao? “Het verschil was vroeger groter.
Nederlandse kinderen zijn mondiger. Het grote
verschil zit hem in het aanzien van de docent.
Op Curaçao heeft een docent een bepaalde
status, in Nederland is dat veel minder. Daar
dragen kinderen een uniform waarmee
verschillen worden weggepoetst, daar staan
leerlingen op als de docent het lokaal binnen
komt, hier niet, hier moet je als docent het
respect verdienen. Ik heb overigens 12 jaar
geleden les gegeven op een middelbare school
in Emmen. Ik weet hoe het in Nederland gaat.
Onderwijs is mijn passie, ik denk dat ik dit vak
mijn hele leven trouw blijf.”
‘Leerlingen weten en kunnen
meer dan we denken’
2
Een nieuw schooljaar betekent in het onderwijs meestal een
aantal nieuwe gezichten. Zo ook op locatie Schoolbaan,
waar Marielle Rumph tijdelijk is aangesteld om de door
ziekte afwezige Jos Lusberg te vervangen. Marielle
Rumph is coördinator van de mavo. Tevens coördineert ze het driejarige mavo project en het eindexamenprogramma.
Hard werken aan
onderwijs op maat
De onderwijsontwikkeling staat niet stil. Ook niet op locatie Schoolbaan van
het Bonaventuracollege. Er wordt dit schooljaar hard gewerkt aan drie
nieuwe projecten. Doel is leerlingen nog beter onderwijs op maat
te bieden, onderwijs dat past bij de ontwikkeling van kinderen.
“We richten ons voortdurend met ons onderwijsaanbod op de
ontwikkeling van kinderen”, zegt directeur Ivor Bergsma.
Studeren in Nederland, Sixto Cornelia is
het gewend. Hij behaalde enkele jaren
geleden zijn master Milieu Wetenschappen aan de Universiteit van Groningen.
Het lesgeven trok hem altijd al. Vandaar
zijn terugkeer naar Curaçao om er voor
de klas te staan. “Ik vind het naast
de interactie leuk kinderen wat bij te
brengen, iets uit te leggen. Ik heb op het
Bonaventura veel verschillende klassen.
Het betekent dat ik relatief veel tijd
kwijt ben aan een goede voorbereiding
van mijn lessen. Ik heb daarom bewust
de keus gemaakt pas op 1 januari met
mijn deeltijdstudie te starten. Ik wil dat
het eerst goed op school gaat.”
Zijn er veel verschillen tussen leerlingen op middelbare school In Nederland of op Curaçao? “Het verschil was
vroeger groter. Nederlandse
kinderen zijn mondiger. Het
grote verschil zit hem in het
aanzien van de docent. Op
Curaçao heeft een docent
een bepaalde status, in
Nederland is dat veel minder.
Daar dragen kinderen een
uniform waarmee verschillen worden weggepoetst,
daar staan leerlingen op als de
docent het lokaal binnen komt,
hier niet, hier moet je als docent
het respect verdienen. Ik heb overigens 12 jaar geleden les gegeven op
een middelbare school in Emmen. Ik weet
hoe het in Nederland gaat. Onderwijs is mijn
passie, ik denk dat ik dit vak mijn hele leven
trouw blijf.”
Marielle Rumph was een aantal jaren directeur van een basisschool. Ze kreeg vervolgens
de kans zich meer te richten op de inhoudelijke kant van het onderwijs. Via de collegiale
visitaties kwam ze in aanraking met het
voortgezet onderwijs. Momenteel werkt ze
als trainer en coach bij OnderwijsAdvies.
Nu dus locatie Schoolbaan. Wat is haar visie
op onderwijs? “Het leren van leerlingen en
docenten staat centraal. Dat is het allerbelangrijkste. Dit in combinatie met de individuele leerbehoefte. We zullen dus in gesprek
met de leerling moeten om dat te weten te
komen. Leerlingen weten en kunnen veel
meer dan we denken. Ik leg veel nadruk op
de relatie. Als je contact hebt met leerlingen
zijn ze tot veel bereid. Ik geloof niet zo in
ongemotiveerde leerlingen. Waarom zijn ze
ongemotiveerd? Het is de kunst daar achter
te komen. Wat is je vraag, niet was is je
klacht. Zo denk ik.”
Over de school spreekt Marielle met veel
enthousiasme. “Ik heb hier onwijs veel plezier, het is een erg leuke school waar ik een
grote mate van betrokkenheid zie. Kinderen
en ouders zijn bij mij welkom. De mentor is
natuurlijk het eerste aanspreekpunt, maar ik
ben altijd bereikbaar voor ouders die zorgen
hebben. Omgekeerd natuurlijk
ook. Als wij zorgen hebben,
nemen wij contact op en ga ik
graag samen met ouders op
zoek naar de mogelijkheden.”
3
Paul Ruijgrok is de nieuwe conciërge op locatie Schoolbaan. Hij heeft veel levens- en werkervaring opgedaan
voor hij de overstap naar het onderwijs maakte. Na het
De dag van conciërge
Paul Ruijgrok
behalen van zijn diploma B-verpleegkundige werkte hij
zeven jaar in de psychiatrie. Daarna heeft hij zeven jaar in de
zorg gewerkt met mensen met een beperking. Vervolgens
maakte hij de overstap naar de bewaking en werkte hij nog
voor een verhuisfirma. “Het omgaan met collega’s en kinderen, ook als ze door omstandigheden slecht in hun
vel zitten of anders dan anderen zijn, het logistieke
van mijn tijd bij de verhuisfirma en het alerte
dat ik in mijn periode van de bewaking heb
geleerd, in dit werk komt alles samen.
Daarom is dit zo’n prachtige
baan.”
‘Ik heb een prachtige baan’
4
08.00 uur: Ik werk op dinsdag, donderdag en vrijdag op locatie Schoolbaan. De andere twee dagen ben ik
conciërge aan de Boerhaavelaan.
Deze locatie is prettig om te werken.
De sfeer is gemoedelijk, leerlingen
hebben wat voor elkaar over. Ik woon
in Delft, ik ben tussen de drie kwartier
en een uur onderweg. Eerst natuurlijk
een kop koffie en dan de dag met mijn
directe collega’s doorspreken. Plus
een lijstje maken wat er in elk geval
moet gebeuren.
08.30 uur: De lessen starten. Ik ga dit
keer de klassen langs om de absenten
op te nemen.
09.00 uur: Er was gisteravond een
druk bezochte bijeenkomst voor
ouders en leerlingen over het sollicitatieproject. Dat betekent dat er veel
stoelen en tafels opgeruimd moeten
worden.
09.15 uur: Een leerling heeft in zijn
vinger gesneden. Het bloedt flink.
Snel naar de verbandtrommel en een
pleister plakken. Het gaat gelukkig
snel beter, het was meer de schrik.
10.10 uur: De eerste pauze. Ik surveilleer in de aula. De meeste leerlingen
zijn heel netjes. Als een leerling iets
naast in plaats van in de prullenbak
gooit, zeg ik daar natuurlijk wat van. In
negen van de tien gevallen bukken ze
zonder morren om de prop papier of
het blikje fris alsnog in de prullenbak
te gooien.
10.30 uur: De aula opruimen met de
leerlingen die corveedienst hebben.
De meeste leerlingen doen dat met
plezier. Het gaat van hun lestijd af.
Het betekent wel dat ik er de vaart in
moet houden.
11.00 uur: Tijd voor klusjes. Ik moet
wat ophangen, er zit papier vast in het
kopieerapparaat en er moet een kast
verplaatst worden. Voor ik er erg in
heb begint de grote pauze.
12.10 uur: Surveilleren en vervolgens
de aula opruimen. Het is marktdag
vandaag. Dat betekent dat veel leerlingen buiten zijn. Dat scheelt weer
rommel.
13.00 uur: Ik heb nu mooi de tijd om
verder te gaan met het magnetisch
planbord dat ik maak en dat in de
docentenkamer komt te hangen.
Verder moet ik de gang stofzuigen en
een lamp verhangen. Ik heb ook nog
een gesprekje gehad met een leerling
die wat moeilijkheden thuis heeft. Als
conciërge ben je toch een beetje de
oren en ogen van de school.
16.30 uur: Tijd om naar huis te gaan.
De dag is voorbijgevlogen. Het leuke
van deze baan is dat geen dag hetzelfde is. Je moet daarom flexibel zijn,
je weet nooit wat er kan gebeuren. En
dan is er nog het contact met de leerlingen. Dat maakt het echt bijzonder.
Een
ander
soort
wedstrijd
Een wedstrijd is voor een trainer meer dan zeggen wie er in de basis staat. Dat kwamen de leerlingen
uit sportklas 2 eind oktober aan de weet tijdens de handbaltopper tussen de mannen van Aalsmeer en
Volendam.
Voor aanvang van de wedstijd kregen
de leerlingen van de technische staf
van Aalsmeer uitgelegd welke tactiek
gehanteerd werd, hoe er gespeeld
werd bij balverlies, wie welke tegenstander moest dekken en hoe de
aanvallen van Volendam ontregeld
moesten worden. De leerlingen keken
daardoor op een totaal andere manier
naar deze handbaltopper.
Ajax of Feyenoord
“Een dergelijk wedstrijdbezoek past bij
de manier waarop de sportklasleerlingen op het Bonaventuracollege onderwijs krijgen”, vertelt docent Jacco
de Ruijter. “Ik vind het leuk leerlingen
met de minder bekende sporten kennis te laten maken. Naar een voetbalwedstrijd van Ajax of Feyenoord zijn
de meesten al geweest. Topsport blijft
topsport, of het nu badminton, schaatsen of golf is. Bovendien is een bezoek
aan een handbalwedstrijd betaalbaar
voor de ouders. Dankzij de vooraf verkregen informatie werd het voor onze
leerlingen veel meer dan oppervlakkig
naar een wedstrijdje kijken.”
Organiseren
Jacco de Ruijter legt uit dat ook in de
sportklassen doorlopende leerlijnen
bepalend zijn voor de inrichting van
het onderwijs. Een voorbeeld is de
opbouw van het onderricht in de
zelfverdedigingssporten. “In
de eerste klas krijgen de
leerlingen judoles. Dat
is vooral een beetje
stoeien met elkaar.
In klas 2 is er
Taekwondo, dan
mogen ze elkaar slaan en
schoppen en
we sluiten in
klas 3 af met Krav Maga, een Israëlische
vechtsport. Maar ook de oer-Hollandse
sporten als zwemmen en schaatsen
komen aan bod. Daarnaast leggen we
de nadruk op het zelf lesgeven van onze
leerlingen. Organiseren is één van de
belangrijke vaardigheden die we ze leren.
Dat maakt het plaatje compleet.” 5
MAVO MAATWERK ZORGT
VOOR UITDAGING
Wouda Zandbergen is projectleider van het Mavo Maatwerkproject. Mavo leerlingen met een mavo
advies die de uitdaging willen aangaan, worden in staat gesteld na drie jaar eindexamen te doen.
Het betekent onder andere dat leerlingen die voor deze
versnelde leerweg kiezen een aangepast lesrooster krijgen.
Duits al vanaf de eerste klas en geen projecturen. Wouda
Zandbergen: “Het ligt in de lijn van de huidige onderwijsontwikkelingen dat een school leerlingen onderwijs op maat
biedt. Leerlingen die het aankunnen worden dankzij de mavo
maatwerkklas in staat gesteld eerder hun diploma te halen.
En als het eventueel niet lukt, kunnen ze in een aantal vakken
na drie jaar en in een aantal vakken na vier jaar eindexamen
doen. Dan hebben ze in klas 4 meer tijd voor verrijking of voor
een extra vak. We zijn overigens niet uniek. Het Buitenveldert
College doet dit al een aantal jaren. We zijn daar op bezoek
geweest en hebben ons uitgebreid door docenten laten informeren.”
“De mavo maatwerkklas is dus een echte maatwerkklas”,
benadrukt Wouda Zandbergen. “In feite hebben we voor
elke leerling een individuele leerlijn. Kinderen zonder een
puur havo advies maar wel met deze ambitie, kunnen na drie
schooljaren doorstromen naar 4 havo of naar het mbo. Ik vind
het heel uitdagend juist aan dit project leiding te geven. Het
past bij mijn masterstudie Leren & Innoveren. Een belangrijk
onderdeel van mijn studie gaat over innovaties in het onderwijs, hoe leerlingen leren. Daar sluit het mavo maatwerkproject naadloos bij aan.
Springkussenfestival in kermisweek
Hoewel de maatschappelijke stage voor scholieren in het middelbaar onderwijs niet langer
is verplicht, zijn de leerlingen uit klas 3 van het
Bonaventuracollege nog steeds jaarlijks zestien
uur actief in het maatschappelijke veld. “Onze
school vindt het belangrijk. Deze kinderen zijn
immers de vrijwilligers van de toekomst”, aldus
docent William Berix, coördinator van de maatschappelijke stage.
Een vast onderdeel van de maatschappelijke stage
is het assisteren bij het springkussenfestival
voor alle basisschoolleerlingen uit Kaag &
Brasem tijdens de kermisweek. William Berix:
“Wij zorgen voor circa 45 leerlingen. Bij ieder
springkussen staan drie tot vier leerlingen die
kinderen helpen en hapjes en
drankjes serveren. Zonder
6
onze leerlingen zou dit onderdeel van het programma geschrapt
kunnen worden. Iedereen vindt dit trouwens enorm leuk. Onze
leerlingen zijn reuze enthousiast.”
De leerlingen van de vier derde klassen moeten in principe
zelf voor een stageplek zorgen. “Het gaat puur om onbetaald
vrijwilligerswerk, zoals een wedstrijdje fluiten bij de voetbalclub,
helpen in de kinderboerderij of uit wandelen gaan met een bewoner van een verzorgingshuis. Ik licht de leerlingen goed voor,
vertel wat een maatschappelijke stage inhoudt en wat er van
ze wordt verwacht. Daarnaast organiseren we in september de
jaarlijkse speeddate waar organisaties en instellingen komen die
behoefte hebben aan vrijwilligers. Ze tekenen allemaal een officiële stageovereenkomst en houden een logboek
bij. We pakken het serieus aan.”
Zelfstandig werken in eerste klassen
‘Hier plukken ze later de vruchten van’
Hoe zorgen we dat onze vwo en havo leerlingen zelfstandiger worden? Dat ze zich de vaardigheden
samenwerken, zelfreflectie en zelfstandigheid eigen maken, zodat de overgang van onderbouw naar
bovenbouw extra soepel verloopt? Daarom wordt volgend schooljaar een nieuwe manier van werken in de
eerste vwo/havo klassen geïntroduceerd, waarbij de nadruk op de drie genoemde vaardigheden wordt gelegd.
Jan van der Plas, al elf jaar docent geschiedenis en economie op locatie Schoolbaan, is
samen met zijn collega Wiene Remmerswaal
projectleider van deze onderwijsontwikkeling. “Onze leerlingen zijn plichtsgetrouw en
taakgericht. Geef ze een opdracht en ze gaan
aan het werk. Dat is een prima eigenschap
waar helemaal niets mis mee is. Wij willen
echter dat ze meer eigen initiatief ontwikkelen, dat ze nog kritischer en zelfstandiger
worden. Het zijn vaardigheden waar ze in de
bovenbouw van havo en vwo nadrukkelijk op
worden aangesproken. Momenteel bezoeken
we scholen die op deze manier lesgeven.
Bovendien voeren we gesprekken met leerlingen hoe zij dit zien. Alle ervaringen delen
we met de collega’s. We willen voorzichtig
starten.”
De leerlingen in de eerste vwo/havo klassen
krijgen met ingang van volgend schooljaar
wekelijks een aantal zelfstandigheidsuren
ingeroosterd. In die uren kunnen ze werken aan taken of aan een specifiek vak. Ze
kunnen stof herhalen of zich juist verdiepen
in een bepaald onderwerp. Differentiatie is
Techniekonderwijs innoveert
Locatie Schoolbaan start volgend schooljaar met een brugklas voor vmbo basis/
kader leerlingen. Net als in de reguliere
Projectklassen vormt het vak techniek
een belangrijk onderdeel van het lesprogramma.
Docent Marc Koevoets volgt momenteel
een opleiding voor het vak techniek aan de
Hogeschool van Amsterdam. “Een hele praktische opleiding”, zegt hij. “Het geeft nieuwe
inzichten om ons techniekonderwijs verder te
innoveren. Wat blijft en wat wordt nieuw? Dat
ben ik nu aan het onderzoeken. 3D-printing
en green technology worden vanaf volgend
schooljaar belangrijke nieuwe pijlers. We
krijgen veel nieuwe onderdelen. Maar, de
raketauto blijft want de leerlingen reageren
daarop nog steeds zeer enthousiast.”
Maquette en Hovercraft
De Projectklasleerlingen zijn
momenteel druk bezig met
het project Wonen. Zo leren
ze de basisprincipes van
de woningbouw. Wat is
beton, wat zijn heipalen?
Marc Koevoets legt het ze geduldig uit. “We
hebben het ook over de inrichting van een
woning. Waarom een badkamer wel aan een
slaapkamer maar nooit aan een woonkamer
grenst bijvoorbeeld. Leerlingen ontwerpen
een eigen woning waarin ze de principes van
een logische indeling toepassen. Vervolgens
maken ze een maquette op schaal. Ze maken
houten meubels, ze kunnen hun creativiteit
er helemaal in kwijt. Het gebruikte materiaal is professioneel foambord, waarmee ze
verbazingwekkende resultaten boeken. We
doen natuurlijk nog veel meer. De Hovercraft
in Projectklas 2 is daar een goed voorbeeld
van. Ze bouwen deze zelf en de energiebron
is een zonnepaneel. Zo laten we de leerlingen
kennismaken met innovatie en met duurzaamheid.”
één van de speerpunten van de vernieuwde
onderwijsmethode. “We geven de leerlingen
meer vrijheid, maar we houden wel in de
gaten wat ze met die vrijheid doen. In de
studiewijzer staat wat ze in een week voor
een bepaald vak moeten doen. Daar staan
ook de taken in waaruit ze kunnen kiezen.
Leerlingen moeten zich ervan bewust zijn
dat het niet altijd de docent is die ze een
stap vooruit laat zetten. Ze moeten voortaan gewoon meer zelf doen. Daar plukken ze
vervolgens in de bovenbouw en later op het
hbo of de universiteit de vruchten van.” Rekenlessen blijven
Een Kamermeerderheid stemde in oktober tegen het verplicht meetellen in de
slaag-zak regeling van de rekentoets bij het
eindexamen vmbo en havo. De rekenlessen blijven echter. Het zou echter zomaar
kunnen dat mbo en hbo onderwijsinstellingen het toetscijfer laten meewegen bij de
toelating tot de gekozen opleiding van de
student.
Volgens Marc Koevoets wordt het cijfer
daarmee een middel om aan de poort te
selecteren. Goed en gedegen rekenonderwijs blijft dus essentieel. “We hebben nu
een combinatie gemaakt van klassikaal
frontaal en gepersonaliseerd onderwijs. Na
de algemene uitleg gaan de leerlingen met
een online rekenprogramma aan de slag.
Zo kan elke leerling op zijn eigen niveau
aan het werk. De groep leerlingen die extra
begeleiding nodig heeft, wordt door ons
intensief begeleid. De goede leerlingen krijgen extra stof. Ik ben een groot voorstander
van het verder verhogen van het rekenniveau van onze leerlingen. Ook de toets mag
best moeilijker. Ik vind het alleen verkeerd
als de toets meetelt in de slaag-zak regeling
voor het eindexamen.”
7
Juanita Belt (14) is ambitieus. Ze zit nu
nog in 3 mavo, maar gaat in 2017 in acht
vakken eindexamen doen. Het betekent dat
ze meer uren dan haar medeleerlingen op
school zit. Maar dat vindt Juanita niet erg. “Ik
vind het gewoon leuk om te doen”, zegt ze op
nuchtere toon.
Met acht vakken
richting eindexamen
Juanita weet zeker dat ze wil doorstromen naar de havo. Maar in welk beroep
ze later werkzaam wil zijn, is nog een
redelijk groot vraagteken. “Misschien
iets met horeca, maar zelfs dat weet ik
niet zeker. Ik heb daarom voor een breed
pakket gekozen, waarmee ik straks alle
kanten op kan. De school biedt mij de
mogelijkheid dit te doen. Daar ben ik erg
blij om.”
Naast de verplichte vakken Engels,
Nederlands en wiskunde, heeft Juanita
biologie, natuur-/scheikunde, Frans,
economie en geschiedenis in haar pakket.
“Acht vakken is een hele klus”, erkent ze.
Zeker omdat ze nog pianoles heeft en
op een kaasboerderij werkt. “Het is een
kwestie van goed plannen. Geen GTST
kijken dus, maar schoolwerk maken.
Gelukkig is mijn vader goed in natuur-/
scheikunde. Die helpt mij als ik het niet
begrijp. Tussen half tien en tien uur ’s
SCHOOLBAAN
Schoolbaan 1 • 2371 VJ Roelofarendsveen
T (071) 3316000 • F (071) 3319283
E [email protected]
avonds stop ik met huiswerk. Als ik iets
niet af heb sta ik gewoon wat vroeger
op. Ik heb door die acht vakken een wat
flexibeler rooster. Op vrijdag heb ik het
eerste en tweede uur vrij. Dan krijg ik
privéles van mijn wiskundedocent. Ik zit
ook in twee verschillende klassen voor
wiskunde. En soms ruil ik het ene uur
biologie in voor bijvoorbeeld een uur
natuur-/scheikunde. Het is zeker goed te
doen.”
Leerlingen van 2Xpressie bezoeken dansvoorstelling Smart in het
Amsterdamse theater ‘de Krakeling’.