over het lesidee

LESIDEE, november 2012
Wetenschappers laten oor in
onderarm groeien
OVER HET LESIDEE
Samenvatting
Het is onderzoekers in Amerika gelukt om een nieuw oor voor een patiënte te maken. Zij was
haar oor kwijtgeraakt door huidkanker. De onderzoekers hebben van stukjes kraakbeen van de
patiënte een oorschelp gemaakt en deze een aantal maanden onder de arm van de patiënte
geplaatst zodat er huid op kon groeien. Een Youtube-filmpje laat niet alleen een onderzoeker
aan het woord, maar ook de patiënte en toont het oor voordat het in haar arm werd
geïmplanteerd.
Hoort bij
4 havo; 4 vwo
Trefwoorden
been, gehoor, huid, kraakbeen, oor, oorschelp, transplantatie
LESIDEE
Brontekst
Onderzoekers van het Johns Hopkins ziekenhuis in Baltimore hebben een vrouw die
haar oor door kanker kwijtraakte een nieuw oor teruggegeven. Ze gebruikten
daarvoor kraakbeen uit de ribben en bekleedden het oor door het in de onderarm van
de vrouw te plaatsen.
De patiënte – Sherrie Walters – ontdekte in 2008 dat ze een agressieve vorm van huidkanker
had. Ze werd behandeld en genezen verklaard. In 2010 komt de kanker echter terug. Om de
vrouw te redden halen artsen onder meer haar oor weg.
Reconstructie
Niet lang daarna laten haar artsen zich ontvallen dat het mogelijk moet zijn om het
weggenomen oor te reconstrueren. Tot grote opluchting van Walters. 'Alleen weten dat
reconstructie van mijn oor mogelijk was, gaf me al de benodigde fysieke en emotionele kracht
en het vertrouwen om de operaties te ondergaan.' Vanaf het begin is echter al duidelijk dat het
niet gemakkelijk zal worden om de vrouw haar oor terug te geven. Tijdens de operatie waarin
haar oor werd weggenomen, is namelijk ook het onderliggende bot weggehaald. Ook de huid
rondom het oor die normaal gesproken wordt gebruikt om een nieuw oor 'te bekleden' was er
niet meer. Tegelijkertijd was het wel wenselijk dat het weefsel van de vrouw gebruikt zou
worden om het oor te 'bouwen'. Dat verkleint namelijk de kans op afstoting van het oor
aanzienlijk. En dus moesten de artsen creatief zijn.
1
© Uitgeverij Malmberg
LESIDEE, november 2012
Rib
Ze verwijderden enkele stukjes kraakbeen van de ribben van Walters. Die stukjes gebruikten
ze om het binnenste van het oor te vormen. Ze zorgden er daarbij voor dat het oor de vorm
aannam die het andere oor van Walters had. Het resulterende oor leek dus al op het oor van
Walters, maar het miste nog huid. Om dat op te lossen, besloten de onderzoekers het oor
onder de huid van de onderarm van Walters te plaatsen. Het bleef daar vier maanden zitten,
zodat de huid – met bloedvaten en al – rond het oor kon groeien.
Hoortoestel
Om ervoor te zorgen dat het oor aan de schedel bevestigd kon worden, moest eerst ook een
deel van de schedel nog hersteld worden. Nadat dat gebeurd was, kon het oor bevestigd
worden. Met behulp van een hoortoestel gaven de artsen de vrouw ook haar gehoor terug.
En daarmee is deze zeer ongebruikelijke en ingewikkelde transplantatie een succes. En ook
Walter is daar wel iets verbaasd over. 'Toen mijn dokters me vertelden dat reconstructie
mogelijk was, dacht ik eerst dat het te mooi om waar te zijn, was: het klonk als sciencefiction.'
Maar na bijna twee jaar dokteren (de reconstructie startte in januari 2011 en werd deze maand
voltooid) is het dan echt zo ver: Walters heeft haar oor terug. En daarmee is maar weer eens
bewezen dat steeds meer 'onderdelen' van de mens vervangbaar zijn en dat we die
'onderdelen' vaak zelf kunnen 'kweken'.
Bron: www.scientias.nl/wetenschappers-laten-oor-in-onderarm-groeien/73058 (01-10-2012)
Links


Duidelijke foto van het nieuwe oor nog in de arm:
http://helablog.com/2012/10/doctors-grow-replacement-ear-on-womans-arm
Kort nieuwsitem op Youtube waarin een onderzoeker en de patiënte aan het woord
komen. Ook is het oor te zien voordat het in haar arm werd geïmplanteerd (1:50,
Engelstalig):
http://www.youtube.com/watch?v=VUyn4nypgGQ
Vragen
1
2
3
4
5
6
7
In het oor van een mens liggen twee zintuigen.
Welke twee zintuigen zijn dat?
Wat is de functie van de oorschelp?
Uit het artikel blijkt dat de doktoren de vrouw na de operatie een hoortoestel gaven en dat
ze zo haar gehoor weer terug kreeg.
Welke organen denk je dat de vrouw door de kanker kwijt was gekraakt? Licht je antwoord
toe.
Het oor is gemaakt van het kraakbeen uit een rib van de vrouw.
Waarom is hier kraakbeen voor gebruikt en niet gewoon been?
Onder een microscoop is het verschil te zien tussen kraakbeen en been.
Welke verschillen zijn goed te zien? Laat dit zien met twee kleine tekeningen.
Waarom is gekozen om kraakbeen van de patiënte zelf te gebruiken en geen
donorkraakbeen of bijvoorbeeld plastic?
Wetenschappers zijn hard op zoek naar manieren om zelf organen te kweken.
Bedenk enkele toepassingen voor gekweekte organen.
2
© Uitgeverij Malmberg
LESIDEE, november 2012
Antwoorden
1
2
3
4
5
6
7
In het oor liggen het gehoorzintuig en het evenwichtszintuig.
De functie van de oorschelp is geluiden van buiten opvangen.
De patiënte is door de kanker niet haar gehoorzintuig kwijtgeraakt, want dan was alleen
een gehoortoestel niet genoeg geweest om haar weer te kunnen laten horen. Wel raakte ze
haar gehoorgang kwijt. Als ze alleen haar oorschelp had verloren, had ze namelijk nog wel
geluiden kunnen horen.
Kraakbeen is veel zachter dan been. Daardoor kan er makkelijker een vorm mee worden
gemaakt.
Bij kraakbeen liggen de cellen in groepjes bij elkaar. Bij been liggen de cellen gecentreerd
rondom kanaaltjes.
Door kraakbeen van de patiënte te gebruiken, is de kans op afstoting kleiner. Het zijn
lichaamseigen cellen.
Bijvoorbeeld: organen voor patiënten die een amputatie hebben ondergaan, voor soldaten
die lichaamsdelen zijn verloren in de strijd, voor patiënten waarbij (delen van) organen
zoals nier of lever niet meer goed functioneren.
3
© Uitgeverij Malmberg