KORTE SYNTHESE ARTIKEL sarah mestdagh

Probleemgedrag en
opvoedingsomgeving van
dove kinderen
Dr. T. Th. van Eldik , Prof. dr. J. W. Veerman , Prof. dr. Ph. D. A.
Treffers en Frank C. Verhulst
Inhoudstafel







Prevalentie van psychische problemen bij dove kinderen
Kenmerken van dove kinderen met psychische problemen
Opvoedingssituatie van dove kinderen
Methode
Resultaten
Conclusie en discussie
Literatuur (bronnen)
Prevalentie van psychische
problemen bij dove kinderen

Toename van belangstelling systematish onderzoek Nog weinig
resultaten

De bekendste pionier-onderzoeken op dit gebied zijn
*het Isle-of-Whight-onderzoek (Graham & Rutter, 1968; Rutter, Tizard,
& Whitemore, 1970)
*het onderzoek van Schlesinger en Mea dow (1972)
*het Vancouver-onderzoek (Freeman, Malkin, & Hastings, 1975)
*de onderzoeken van Chess en Fernandez (1980a;1980b;0980c)
 Uit deze onderzoeken bleek onder meer dat 15% tot 31% van
de dove kinderen psychische problemen had
Kenmerken van dove kinderen met
psychische problemen



De bevindingen over het verband tussen enerzijds een aantal
demografische/diagnostische kenmerken en anderzijds het voorkomen van
psychische problemen bij dove kinderen zijn eveneens verre van eenduidig wat
betreft kenmerken als
geslacht;
leeftijd;
onderwijsachtergrond.
Laag communicatief competente kinderen hebben meer problemen dan
kinderen die in staat zijn goed te communiceren.
Verder werden er geen verbanden gevonden tussen psychische problemen en
de etnische afkomst van kinderen en tussen psychische problemen en de
sociaal-economische achtergrond van gezinnen vond wel meer problemen bij
allochtone dove jongens uit gezinnen met een lage sociaal-economische status
(SES). meldden dat kinderen met een lagere intelligentie meer problemen
hadden. Van Eldik (1994) vond dit niet, mogelijk vanwege de geringere
spreiding van de intelligentie in zijn onderzoeksgroep.
Opvoedingssituaties van dove
kinderen
Recent onderzoek is nog schaars
 Ouders van gehandicapte kinderen ervaren de opvoedingssituatie
dikwijls als problematisch
 Verbanden tussen psychische problemen van dove kinderen en
anderzijds acceptatieproblematiek bij ouders, problemen met de
communicatie tussen ouder en kind, psychische problematiek van
ouders zelf en gezinsstress
 De opvoedingssituatie krijgt maar een geringe aandacht

Methode

Onderzoeksgroep
dove kinderen met een enkelvoudige handicap, deze kinderen hebben behalve hun
doofheid geen andere ernstige handicaps
238 dove kinderen in de leeftijd van vier tot achttien jaar

Meetinstrument
-Gedragsproblemen
- Gezinsbelasting
- Gezinsfunctioneren
- Meegemaakte gebeurtenissen
- Overige metingen
Resultaten
Prevalentie van gedragsproblemen











PROBLEEMSCHALEN
DOVENGROEP % PROBLEMEN
Totale Problemen
Internaliseren
Externaliseren
Teruggetrokken
Lichamelijke Klachten
Angstig/Depressief
Sociale Problemen
Denkproblemen
Aandachtsproblemen
Delinquent Gedrag
Agressief Gedrag
41%
38%
38%
11%
6%
13%
21%
13%
13%
11%
19%
Gezinsbelasting








CATEGORIEN
Acceptatie
Aankunnen
Problemen
Situatie anders willen
Kind is belasting
Alleen staan
Plezier
Goede omgang
DOVENGROEP % GROTER OF GELIJK AAN GRENSSCORE
37%
16%
30%
14%
32%
18%
17%
16%
Gezinsfunctioneren
CATEGORIEN

DOVENGROEP %
Adaptatie


Rigide
16%
Gestructureerd
36.9%
Flexibel
35.1%
Chaotisch
Cohesie
12%
Los zand
1O.2%
Individueel
22.7%
Gezamenlijk
52.9%
Kluwen
Gezinstypen
14.2%
Functioneel
56.4
Onevenwichtig
34.7




















Levensgebeurtenissen
32.6% van de dove kinderen hadden uitzonderlijk veel stress meegemaakt, positief
ervaren levensgebeurtenissen
22% uitzonderlijk veel stress wat betreft negatief ervaren levensgebeurtenissen
Gedragsproblemen en opvoedingssituatie
- internaliseren
- externaliseren
- totale problemen
Conclusie en discussie

238 dove kinderen  41% gedragsproblemen.
Dit percentage is beduidend hoger dan dat bij horende leeftijdgenoten.
Uit gegevens van ouders bleek dat in de opvoedingssituatie van dove
kinderen diverse verstoringen optreden. Veel ouders meldden een hoge
gezinsbelasting en/of een inadequaat gezinsfunctioneren. Bovendien
hadden veel dove kinderen meer stress meegemaakt in hun leven dan
horende kinderen. Overigens bleek in gezinnen waar sprake was van een
slechte communicatie tussen ouder en kind een hoge gezinsbelasting.
Gedragsproblematiek ging samen met een hoge gezinsbelasting, een
inadequaat gezinsfunctioneren en veel meegemaakte stress.
Literatuur

Handboek kind & adolescent