Dubbele dijk : innovatie veiligheid met koppelkansen Inhoud : 1. Uitleg concept Dubbele Dijk 2. Nieuwe veiligheidsnormering en de veiligheidsfilosofie DD 3. Benutting koppelkansen – de weg er naartoe Kees de Jong NZV – Ruben Jongejan KPR – Mathijs Buurman Prov.Gron Versterkingsproject Eemshaven – Delfzijl 11,7 km norm : 1:10.000 Gereed : 2021 Traditionele oplossing € 25,5 miljoen Dubbele dijk oplossing Klei afgraven voor extra kleilaag bekleding En aanleg tweede dijk € 4,4 miljoen Tussengebied pachten tbv: •Komberging (overslag/overloop) •zilte teelt •slibinvang € 2,8 miljoen (reguliere pachtkosten) € 11,1 miljoen Totaal: € 18,3 miljoen Besparing € 7 miljoen Binnen dijks Zilte teelt slibinvang Buitendijks Fysieke kenmerken 1. 2. 3. Getijdegebied, binnendijkse groene dijk, geleidelijke overgang gradiënten Binnengebied maaiveldhoogte ca. NAP – 0,5m, getijdeslag + 1,4 and – 1,8 m NAP, zeespiegelstijging 25 cm tot 2045 Stormduur tot 45 u, golfhoogtes tot 6,5 m +NAP Afmetingen inliggende dijk: hoogte 4 m+NAP, taluds 1:3, gras op kleideklaag, 3 m breed inspectieweg op kruin, steunbermen weerszijden 3 m breed op + 2 m NAP Afmetingen dijk zeezijde : +8m NAP kruinhoogte, taluds 1:3, bekleding buitenzijde tot +3.5 m NAP, steunberm 10 m. breed met inspectieweg op hoogte +3m, max. overloop 55 l/s/m ; 2,7 km lengte Kennisplatform Risicobenadering Dubbele dijk Ruben Jongejan Inhoud 1. Nieuwe normen 2. Ontwerpen met overstromingskansen 3. Overstromingskansnorm en dubbele dijk – Basisgedachte – Aandachtspunten 4. Conclusies Overstromingskansnorm Overschrijdingskans (oud) “de gemiddelde overschrijdingskans per jaar van de hoogste hoogwaterstand waarop de tot directe kering van het buitenwater bestemde primaire waterkering moet zijn berekend, mede gelet op de overige het waterkerend vermogen bepalende factoren.” Overstromingskans (v.a. 2017) “kans op verlies van waterkerend vermogen van een dijktraject waardoor het door het dijktraject beschermde gebied zodanig overstroomt dat dodelijke slachtoffers of substantiële economische schade ontstaan.” Overstromingskansnorm 1. Signaleringwaarde • Overschrijding moet worden gemeld aan Minister • Overschrijding is voorwaarde voor subsidie 2. Ondergrens • Hierop moeten keringen berekend zijn Ontwerpen met overstromingskansen Overstromingskans Maximum (“ondergrens) Signalering -waarde Tijd Ontwerpen met overstromingskansen Overstromingskans Maximum (“ondergrens) Signalering -waarde Tijd Ontwerplevensduur Ontwerpen met overstromingskansen Overstromingskans Maximum (“ondergrens) Bij het ontwerp: ga uit van Signalering de ondergrens -waarde Tijd Ontwerplevensduur Overstromingskans en dubbele dijk Dijktraject Dubbele dijk Overstromingskans en dubbele dijk Dijktraject Dubbele dijk Overstroming! Overstromingskans en dubbele dijk Dijktraject Dubbele dijk Overstroming! Overstroming! Overstromingskans en dubbele dijk Dijktraject Dubbele dijk Overstroming! Geen overstroming Overstroming! Overstromingskans en dubbele dijk Overstroming treedt op als de achterste dijk faalt Achterste dijk kan worden belast door: - Overslag zonder bezwijken voorste kering - Verbinding met buitenwater door bezwijken voorste kering Overstromingskans en dubbele dijk Kans dat voorste dijk bezwijkt 1/1000 per jaar Kans dat de achterste dijk faalt binnen de hersteltijd 1/100 Kans op overstroming door falen dubbele dijk 1/100.000 per jaar (kans op overstroming door bovenmatige overslag genegeerd) Overstromingskans en dubbele dijk Beoordeling op doorsnedeniveau, per faalmechanisme Overslag Macroinstabiliteit Overstromingskans Faalkanseis per mechanisme opbarsten en piping Piping beschadiging bekleding Falen bekleding Faalkanseis per mechanisme per doorsnede 21 Voettekst | 1 september 2013 Overstromingskans en dubbele dijk Stel: faalkanseis golfoverslag doorsnede 1/10.000 per jaar < 1/10.000 per jaar? (Fictieve getallen) Overstromingskans en dubbele dijk Stel: faalkanseis golfoverslag doorsnede 1/10.000 per jaar < 1/10.000 per jaar? < 1/10.000 per jaar? (Fictieve getallen) Overstromingskans en dubbele dijk Stel: faalkanseis golfoverslag doorsnede 1/10.000 per jaar < 1/10.000 per jaar? < 1/10.000 per jaar? (Fictieve getallen) Overstromingskans en dubbele dijk Stel: faalkanseis bekleding doorsnede 1/10.000 per jaar < 1/10.000 per jaar? < 1/10.000 per jaar? Wat is de kans dat het ergens mis gaat bij de achterste dijk bij het bezwijken van de bekleding van de voorste dijk? (Fictieve getallen) Overstromingskans en dubbele dijk Kans op bezwijken bekleding doorsnede voorste dijk 1/1.000 per jaar (Fictieve getallen) Overstromingskans en dubbele dijk Kans op bezwijken bekleding doorsnede voorste dijk 1/1.000 per jaar Kans op falen achterste dijk binnen 1/100 de hersteltijd (Fictieve getallen) Overstromingskans en dubbele dijk Kans op bezwijken bekleding doorsnede voorste dijk 1/1.000 per jaar Kans op falen achterste dijk binnen 1/100 de hersteltijd Kans op overstroming door bezwijken bekleding voorste dijk 1/100.000 per jaar (Fictieve getallen) Aandachtspunten In realiteit niet 1 schade bij bezwijken denkbaar Voorste dijk Achterste dijk Omvang schade Kans op overstroming bij schade aan voorste dijk Herhalingstijd Kans op overstroming Schade Aandachtspunten Kijk niet alleen naar de ontwerpstorm Buitenwaterstand binnen 1/3000 p.j. storm Afslagprofiel • Wat gebeurt er bij een iets zwaardere storm? • Wat is kans op een kritieke, 2e storm binnen de hersteltijd? 30 Voettekst | 1 september 2013 Conclusies • Dubbele dijk prima inpasbaar in overstromingskansbenadering • Uitwerking vergt enig kansrekenen • Houd rekening met de hersteltijd en de kans op een (relatief frequente/zwakke) tweede storm 31 Voettekst | 1 september 2013 Quiz-time!! 32 Voettekst | 1 september 2013 Quiz-time!! Ondergrens = 1/1.000 per jaar Faalkanseis doorsnede = 1/100.000 per jaar Ontwerppeil 1/1.000 per jaar + setje veiligheidsfactoren Als de kering net voldoet... 1. dan is de kans op falen bij waterstanden hoger dan het ontwerppeil 1 2. dan is de kans op falen bij waterstanden lager dan het ontwerppeil 0 3. dan is het onzeker bij welke waterstand de kering faalt Boodschap Pas op met de interpretatie van de resultaten van berekeningen met rekenwaarden Het ontwerppeil is slechts onderdeel van een benaderingsprocedure (“semi-probabilistisch”) Demonstratieproject Dubbele dijk Matthijs Buurman Provincie Groningen POV dag 13 oktober Voorkeursstrategie Waddengebied (Deltaprogramma 2016) “Voor het dijkverbeteringstraject Eemshaven-Delfzijl wordt ervaring opgedaan met gebiedsgerichte coalities en cofinanciering en het dubbel-dijkconcept. Het dubbel-dijkconcept bestaat uit twee parallelle dijklichamen met een tussenruimte. Breekt de eerste dijk door of slaat het water daar overheen, dan wordt het water in de tussenruimte opgevangen en met de tweede dijk gekeerd. In het gebied tussen de twee dijken kunnen nieuwe ecologische en economische waarden worden ontwikkeld. ” Vaargeul Natura20 00 38 Dijkconcepten Deltaprogramma Bedreigingen Bodemdaling en bevingen door gaswinning Bedreiging Te veel slib in de Eems / geen overgangszones land – water (Natura2000 gebied) Bedreiging sterkste krimp langs de Eems-Dollard kust Kansen Opslibbing Polder Breebaart, 2001 - 2005 Opslibbing rondom en onder de LaagWaterlijn (ca. -0,17 NAP). Hoogte in 0 NAP in m. Hoogte in cm vanaf -0,40 NAP 40 2001 = beginwaarde (-0,37 NAP) 35 -0,05 30 -0,1 25 -0,15 20 -0,2 15 -0,25 10 -0,3 Gemeten Geschatte 5 Gemeten waarde 0 -0,35 -0,37 NAP -0,4 2001 2002 2003 2004 * Gemeten waarden 2005 geldt alleen voor de laagst gelegen stukken polder 2005 Kansen: innovatie landbouw Combineren functies langs de kust • • • Waterveiligheid Innovatieve landbouw Natuurherstel Centraal: slibwinning - waterveiligheid (ophogen/materiaal) - natuur: afvangen slib - natuur: leefgebied Aantrekkelijker en waardevol kustgebied Dubbele dijkzone • Innovatieve landbouw • Waterveiligheid • Effluent gebruik Google • Waterveiligheid • Slibwinning • Brakwater en natuur opgave Besparing waterveiligheidsopgave Grondwaardevermeerdering tussengebied Drie ondernemers Combinatie van exploiteren tussengebied. achterliggende kering + Ze kunnen € 7.000/ha/j beschikbaarheid zout water = pacht opbrengen, geschikt gebied voor zilte afhankelijk van het type teelten! teelt dat wordt toegepast Provincie stimuleert experiment en investeert in getijdenduiker ten behoeve natuur en slibinvang Verwachte opbrengst zilte teelten Teelt Opbrengst ha/j Kokkels 40.000 Zeekraal 32.000 IJskruid 28.000 Lamsoor (zee-aster) 40.000 Zeewier (zomer- en winterteelt) 50.000 Algen 10.000 Vergelijk: pootaardappelen 10.000 Potentiële opbrengst slibinvang Berekeningen hoeveelheid slib hoeveelheid zand hoeveelheid klei aantal kilometer dijk te verhogen (zand) aantal kilometer dijk te verhogen (klei) besparing transportkosten zand en klei in 2045 discontovoet Netto contante waarde besparing in 2020 m3 m3 m3 km km € % € Opbrengst slib/klei pilotproject kleirijperij (gekoppeld aan Groene Dollarddijk) 218.750 175.000 35.000 5,5 2,3 1.536.500* 2,50% 828.774 Uitwerking inrichting - 20 hectare kokkelteelt icm zeewier - 10 hectare zilte gewassen - hergebruik warmte Google datacenters Innovatie en meerwaarde HWBP • Indien verwachte opbrengsten zilte teelt in praktijk worden aangetoond zullen andere ondernemers dubbele dijk oplossing omarmen en grond beschikbaar stellen • Dit leidt tot snellere uitvoering (medewerking omgeving) • Dit bespaart reguliere vastgoedkosten in vervolgprojecten: € 1 miljoen per km • Mogelijke extra besparingen door benutten gronddepot tijdens uitvoering Programma Eems-Dollard 2050: Vitale Kust Aandachtspunten samenwerking • Bestuurlijk: organisatie gericht op samenwerking • Richten op eigen taak, maar zonder ‘oogkleppen’ • Intensieve afstemming ambtelijk niveau • Open over interne processen • 1 planning leidend leidt ook tot spanning Vragen?