Sociale Visie 2020

Sociale Visie 2020
December 2010
Inhoud
Inleiding/samenvatting
4
1.
Maatschappelijke trends en demografische ontwikkelingen
1.1
Demografie
7
1.2
Wonen
8
1.3
Zorg & gezondheid
8
1.4
Individualisering en digitalisering
9
1.5
Een leven lang leren
9
2.
Uitgangspunten
2.1
Rol overheid, partners in de stad en de inwoners
11
2.2
Participatie & ontwikkeling
13
2.3
Voorzieningen
14
•individueelversuscollectief
•regio/stad/wijk
3.
Prioritaire thema’s en kernopgaven
3.1
Participatie(leren,werkenenondernemen)
17
3.2
Zorg & gezondheid
22
3.3
Ontmoetingenvrijetijd
25
Van papier naar aanpakken
29
Eindnoten
31
3
Inleiding/samenvatting
Hengelo is een sociale stad, waar het goed wonen, werken en leven is. De basis voor dit sociale gezicht is
begin van de 20eeeuwgelegddoordefabrikantenfamilieStork,dievoorhetpersoneelallerleisocialevoorzieningen en accommodaties tot stand bracht. De saamhorigheid die daardoor is ontstaan, is de Hengeloërs
in de genen gaan zitten. Dat uit zich in een sterke beroepsbevolking met een hoge arbeidsethiek en een
sterk verenigingsleven. We willen die kwaliteit behouden, zonder stil te staan.
De essentie van onze Sociale Visie is in de Structuurvisie Hengelo 2030 goed weergegeven.
Ambitie en doel
Hengelo2030endeSocialeVisie2020
vormensamenhetperspectiefvoorde
langetermijnvoorHengelo.Wewillen
eenaantrekkelijkestadzijnvooronze
huidige en toekomstige inwoners. We
willeneenaantrekkelijkvestigingsklimaat
bieden,metvitale,gemêleerdewijken,
meteenrijkcultureelensportiefaanbod, hoogwaardige werkgelegenheid en
eenactiefverenigings-leven.Eenstad,
waar mensen graag willen wonen en
waar ‘werk’ naar de mensen toe komt!
Hengeloiseenstadmeteenmenselijkemaat,metgoede
netwerkstructureninwijkenenbuurtenwaareengedifferentieerdwoningaanbodruimtebiedtaanallegroepen
inwoners.Desociaal-maatschappelijkebindingishoog.
Veelinwonersparticiperenactiefinhetverenigingsleven
enzijnmaatschappelijkbetrokken.Speerpuntis,dezesociale samenhang en kwaliteit te behouden en te versterken, zodat iedere bewoner op een volwaardige manier
kan deelnemen aan de samenleving.
Structuurvisie Hengelo 2030, p. 36
MetdeSocialeVisiebeogenweeensamenhangendelangetermijnvisieophetgemeentelijksociaalbeleidop
te stellen. We doen een beroep op de kracht van de Hengelose samenleving. We verwachten van onze inwonersdatzijdezeeigenkrachtinzetten.
Wehebbendeambitieeenduurzaamleefbarestadtecreëren,metbuurtenenwijkenwaarbewonerszich
thuisvoelenenbindingervaren.Indewijkeniseenbasispakketaanvoorzieningenaanwezig,afgestemdop
debehoeftenvandebewoners.HetmaatschappelijkvastgoedisvoordeHengeloërsdeingangnaarde
voorzieningen.
DetijdhorizonvoordeSocialeVisieis2020.Desocialedynamiekisdusdanig,dateenperiodevantienjaar
teoverzienis.DaarinverschiltdevisievanHengelo2030.Ruimtelijkeontwikkelingenkostenmeertijd.
Hetsocialedomein,hetspeelveldvandezevisie,isgroot.Hetgaatomdebeleidsterreinenonderwijs,jeugd,
zorg,welzijn,socialezaken,sport,cultuur,wonen,werkenintegratie/diversiteit.1 Deze beleidsterreinen ontwikkelenzichverder.Afzonderlijkeninsamenhang.Eenvolledigebeschrijvingvanaldezeontwikkelingenis
geendoelvandezesocialevisie.Waarhetomgaat,ishetaanbrengenvanfocus,scherpteensamenhang.
4
Indeperiode2010-2014richtenweons,insamenspraakmetdesamenleving,inhetbijzonderopeendrietal
thema’s:
g participatie
g zorg en gezondheid
gontmoetingenvrijetijd.
Dekeuzevoordezethema’sisgebaseerdopdemaatschappelijkeendemografischeontwikkelingen.
Crisis
Defundamenteleveranderingeninonzesamenlevingzijnmanifestgewordendoordewereldwijdecrisesop
economisch, ecologisch en ethisch gebied. Deze beïnvloeden ons beleid, maar ook zonder crises is een
bezinningophetsociaalbeleidgewenst.EenSocialeVisiezetdetoonvoorhetkomendedecennium.
De crises benadrukken eens te meer dat we daarin keuzes moeten maken.
Maatschappelijke trends en demografische ontwikkelingen
Wewordengeconfronteerdmeteenaantallandelijkeontwikkelingen:
gdemografie:indetoekomstkenmerktzichonzesamenlevingdoorminder,grijzer,bonter;
gdeberoepsbevolkingneemtaf,waardoorertekortenontstaanopdearbeidsmarkt;
gdoordevergrijzingeneenstijgendaantalmensenmetchronischeziektesstaandezorguitgaven
onderdruk;
ghetaantaleenpersoonshuishoudensneemtinalleleeftijdscategorieëngestaagtoe;
gindividualiseringendigitaliseringvandesamenlevingschrijdenvoort;
geenlevenlanglerenisstandaard;hetverhoogtdemogelijkhedentotparticipatie.
Rol gemeente – uitgangspunten
Derolvandegemeente–raad,college,ambtelijkeorganisatie–verandert.Wewillen:
gruimtegevenaanheteigeninitiatiefendeeigenverantwoordelijkheidvanonzeinwonerseninstellingen;
g de regierol van de gemeente versterken, zowel beleidsmatig als ten aanzien van de uitvoering.
Regiehoudtdaardoorook‘loslaten’in;
g meer de kracht van de stad gebruiken door de talenten in onze samenleving te (h)erkennen en te
waarderen.
Van papier naar aanpakken
DeSocialeVisie2020geeftonshandvattenvoorhetbeleidtot2014.Viaprogramma’sendeprogrammabegrotingsturenwedaarop.Bijhetbeginvanderaadsperiode2014-2018wordtdevisiegeëvalueerd.
Leeswijzer
Vanwegedeopbouwvanditstukkomendezelfdeonderwerpenopverschillendeplekkenindezenotitie
terug.Webesprekeneerstontwikkelingenindesamenleving.Welkeuitgangspuntenhanterenwedaarbij?
Enwatbetekenendievooronzekernopgaven?
Hengelo, 14 december 2010
5
1.
Maatschappelijke trends en
demografische ontwikkelingen
1.1
Demografie
De bevolkingssamenstelling van Hengelo ontwikkelt zich
in de richting van minder (vanaf 2030), grijzer, bonter. En
dus diverser in samenstelling en woonvormen. Onze stad
groeit qua inwonertal nog licht, maar stabiliseert omstreeks
2030rondde85.000inwoners.Ontgroeningenvergrijzing
worden zichtbaar in de bevolkingspiramide; de piramide
kruipt als het ware omhoog.
Inonzestadisnetalselderssprakevanvergrijzing,minder
aanwasvanjeugdeneengeleidelijkegroeivandeburgers
met een niet-Nederlandse afkomst. Maar ook Hengelo
krijgttemakenmetkrimp.Alleenishetvanwegedecrises
onzeker, wanneer zich dat voordoet. Een continue monitoring is nodig.
Hengelo is een veilige stad (nummer 3 van Nederland volgensAtlasvanGemeenten2010)waarmensengraagwonen.Ruim60%vanonzeburgersdieinHengelozijn
geboren,bijfthierwonen.Datiseenhoogpercentage,vergelekenmetanderesteden.Quawoonaantrekkelijkheid neemt Hengelo plaats 13 in.2 Tegelijkertijdneemthetaantaleenpersoonshuishoudensinalleleeftijdscategorieën sterk toe, naar ca. 1 op de 3 in 2040.
Detrendnaarminder,grijzer,bontercreëertvoordesamenlevingeenaantaluitdagingen:
gvoldoendemensenomhetbeschikbarewerkteverrichten;
gvoldoendewerkvoordeinwonersgedurendehunwerkzameleven(18-65jaar);
gjongerenaandestadbindendoorheneenaantrekkelijkwoon-,werk-enleefklimaattebieden;
gvoldoendeenbereikbarevoorzieningenvoorouderenenmensenmeteenbeperking;
gvoldoende(betaalbare)levensloopbestendigewoningenenwoningenvooralleenstaanden;
gversterkingvandepreventievegezondheidszorg;
gvoldoendekader,vrijwilligersenledenomhetactieveverenigingsleveninstandtehouden.
Arbeidsmarkt
Dedemografischeontwikkelingenhebbengevolgenvoordearbeidsmarkt:
gdreigendtekortaanarbeidskrachten;
gnoodzaaktotcombinatiewerkenprivé,voormannenenvrouwen,inclusiefzorgvoorkinderen,ouders
en/ofanderen;
gmismatchtussenvraagenaanbod;
ghogereeisen,dusnoodzaaktotstartkwalificatievooriedereen.
7
1.2
Wonen
De veranderende bevolkingssamenstelling leidt tot een toename van eenpersoons-huishoudens,zowelbijouderenalsjongeren.Detrendvangezinsverdunningzetdoor.Tegelijkertijdwilleninwonerszolangmogelijkaanhet
maatschappelijklevenblijvendeelnemen.Datleidttoteentoenemendevraag
omondersteuningenzorgaanhuis.Ondanksdefinancieel-economischecrisis
blijftdekoopkrachtvolgensdeskundigentoenemen.Diegroeiuitzichondermeerinhogereeisenaandekwaliteitvandeleef-enwoonomgeving.
1.3
Gezondheid en zorg
Deuitgavenindezorgnemensterktoe.Alsgevolgvandevergrijzingendetoenamevanhetaantalchronisch zieken komen de zorguitgaven in de toekomst ten laste van een krimpende beroepsbevolking. Door de
toename van de welvaart kan een deel van de kosten worden opgevangen, maar niet voldoende. Naar verwachtingverdwijntbepaaldezorguithetpakket,wordeneigenbijdragenverhoogdenstijgenzorgpremies.
Deontwikkelingenindezorgvragenomeengoedvoorzieningenniveauopmaat(wijk,buurt)eneenprogramma van activiteiten en diensten voor ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking. Gemeenten
gaanmeerinzettenop(collectieve)preventieenopafstemmingtussenpreventieendecuratievezorg.Dat
geldtvooralleleeftijdsgroepen.
De gezondheidszorg staat een grote veranderingsslag te wachten: van ziekte en zorg (zz) naar gezondheid
engedrag(gg).Debelangrijksteveranderingiseenculturele:hetverleggenvandefocusnaargezondheiden
gedrag. En deze verandering geldt voor de zorgaanbieder, maar zeker ook voor de zorgvrager.Veel verandert daardoor: de beloning, de vergoeding, de rechten en de plichten. Aanbieder en vrager zullen het samen
moeten doen, als coproducenten van gezondheid.
DevraagnaarzorggroeitveelharderdanhetarbeidsaanbodindiesectorinNederland.Eenbelangrijke
drijvendekrachtachterdegroeiendeencomplexerezorgvraagisdedemografischeopbouwvandebevolking.Tot2025neemthetaantal65-plussersmet1,2miljoentoeenhetaantal80-plussersmet270.000.In
Hengeloblijfthetaantaljongerenanno2030op24%.Hetpercentage20-64-jarigendaaltvan60naar55%
in2030.Hetpercentageouderen>65stijgtvan15naar21%.HetarbeidsaanbodinNederlandalsgeheel
neemt beperkt toe. Het is niet zeker welk deel daarvan ten goede komt aan de gezondheidszorg.
Hetiszelfsmogelijkdathetarbeidsaanbodinde
gezondheidszorgdaalt,waardoordezorgklooftoeneemt. Het beroep op mantelzorgers neemt toe3,
terwijlereentendenslijkttezijnnaarmindermantelzorgers, onder meer vanwege de individualisering
en het langer werken.
Gemeenten moeten bovendien rekening houden met
een toenemend takenpakket (decentralisatie).Vooral
deverwachteoverhevelingvandejeugdzorgnaarde
gemeentenvergteenmajeureinspanning.
8
1.4
Individualisering en digitalisering
Indetrendvanindividualiseringendigitalisering(eigenlijkvirtualisering)is
hetleefpatroonvandeinwonersaanhetveranderen.Erissprakevaneen
verderedifferentiatievanmaatschappelijkepatronenensamenlevingsvormen.
Devraagnaarenhetgebruikvanvoorzieningenkrijgeneenandereinvulling,
vooralbijjongeren.Voorhenvervagengrenzenvanwijkenbuurt–enzelfs
stad.Lidmaatschapvaneensport-ofcultureleverenigingisvoorhenminder
vanzelfsprekend.Viahuni-podsenlaptopszoekenzecontactmetgelijkgestemden over de hele wereld. Ze vormen virtuele gemeenschappen. Toch
blijftdebehoefteaanontmoetingsplekkenbestaan.
Dezetrendvanindividualiseringendigitaliseringwerktinophetvrijwilligerswerkbinnendeverenigingenenheeftgevolgenvoorhetaantalendeaard
van de verenigingen.
Deze trend leidt ook tot andere vormen van werk. Niet langer aan één vaste
werkplekgebonden.Vanuithuisofelders,opalletijdstippenvandedag,is
werkenmogelijk.Erontstaanallerleinieuweberoepen,metkennisalshandelswaar.Ziedenanotechnologie.Traditioneleberoepenverdwijnen.Dat
heeftgevolgenvoorhetonderwijsaanbodvanonzescholen.
1.5
Een leven lang leren
Burgers kiezen volgens het rapport Stad en stijging vaak doelbewust de stad als vertrekpunt voor hun
ontwikkeling op de sociaal-economische ladder(s).4Eenextrajaaronderwijslevertgemiddeld5tot15%
meerinkomenopoverdegeheleloopbaan.Eenpaarjaarnaarschoolendaarnaeenbaanvoorhetleven;
datbeeldbehoorttothetverleden.Inonzesamenlevingveroudertkennisinhoogtempoenwerkwijzenen
technieken veranderen voortdurend.
9
2.
Uitgangspunten
2.1
Rol overheid, partners in de stad en de inwoners
Ondanksdepogingentotdereguleringendecentralisatieisdeinvloedvandeoverheiddeafgelopendecenniatoegenomen.Talentenindesamenlevingwordendaardoornietaltijdbenut.Wewillendatandersdoen,
ookvanuithetbesef,datdemaatschappijeendienendeoverheidvraagt.Wewilleneencultuurverandering
teweeg brengen: een open, consistente, betrouwbare en ook actieve overheid. Niet een overheid die achteroverleunt,maareendiesignaleert,waarnodigingrijptenpartijenbijeenbrengt.Endiesamenmetde
gemeenschap beleid ontwikkelt. Die weet om te gaan met diversiteit, het verschil ziet en het verschil maakt.
Eenoverheidmetlef!
NT
GS
AN PU
G
U
NT ITG
UIT
a. We geven ruimte aan de eigen kracht van de stad en omarmen daarom proactieve burgerparticipatie.
b. We versterken als gemeente onze regierol, gevraagd en ongevraagd. We zorgen voor een betere samenhangenafstemmingopdeuitvoering,o.a.doordesamenwerkingvanprofessionalsenvrijwilligerste
stimuleren.
c.Wedoenvanuitonzeregierolactiefmeemetdesamenleving.
Hengelo kenmerkt zich door een krachtige samenleving, met een
gemeente die open, consistent, aanspreekbaar en betrouwbaar is.
GS
AN PU
Eigen kracht
Vrijweliedermensisingebedineennetwerkvanrelatiesmetfamilie,vrienden,collega’senanderebekenden.Via
ditsocialenetwerkzijndemeesteburgersnauwmetelkaarverbonden.Zehebbenzodemogelijkheidomeen
beroepopanderentedoenvoorondersteuning,informatieenadvies.Datbetekenteenrelativeringvanderol
vandeoverheid:hetgrootstedeelvandeproblemenlossenmensenzelfop.Inonzevisiewillenwijuitgaanvan
dekrachtvandesocialenetwerkenendezelfwerkzaamheidvanburgers.Wat doet u er zelf aan? als grondhouding.
We willen mensen motiveren om hun leven in eigen hand te nemen.
Wijverwachtenvanonzeprofessionelepartners,datzijmetonsinstaatzijnvisieenbeleidteontwikkelen,en
prioriteitentestellen.Endatzedaarvoordeverantwoordelijkheidwillendragen.Wemakenkrachtige,heldere
afsprakenoverdetebereikenresultatenenoverdekwaliteit.Wesprekenonzepartnerseropaan,alsdezeontoereikendzijn.
Het–goedgeorganiseerde–bedrijfslevenzienwijalseenbelangrijkeprofessionelepartner.Datgeldtevenzeer
voorinstellingen,waarmeedegemeentegeensubsidierelatieheeft.Methenenhunkoepelsblijvenwijwerken
aandeaantrekkelijkheidvandestadvoorleren,wonen,werkenenrecreëren.
Weerkennenenwaarderenhetbelangvanvrijwilligersorganisaties.Zehebbeneeneigendynamiek.Welaten
hunderuimteeeneigenkleuringtegevenaanhunbeleid,hunhandelenenhunactiviteiten.Degemeentelijkerol
beperktzichtoteentoetsopdefinanciëleenbeleidskaders.
11
Vooral regie
DeGemeenteHengelokentmeerdererollen:regisseur,makelaar,facilitator,ondersteuner(enminderde‘alwetende’oplosservanmaatschappelijkeproblemen).Deuitdagingisomderegierolteversterken.Invloedenbeslissingsmacht(terug)gevenaanburgerseninstellingen.Wemakenhetinwonersmogelijkzichdaarintebekwamen,
bijvoorbeelddoorEigenkracht-conferenties.
Een actieve regierol houdt in:
geenprobleemofuitdagingsignaleren;
ghetinitiatiefnemenomtoteenoplossingtekomen.Datbetekent:
-inoverlegnagaan,wiedeeerstverantwoordelijkeisvoordeoplossing;
-nagaan,welkepartnersbetrokkenmoetenworden,dezebijeenbrengenenmotiveren;
-resultaatafsprakenmakenoverdeaanpakengewenste(maatschappelijke)effecten.
En vervolgens:
gaanpakoverlatenaandepartners(‘loslaten’);
gopbasisvanrapportagevanpartnerseneigenmonitoringnagaan,ofgemeentelijkeinterventienodigis;
dat kan ook gebeuren als partner(s) daarom vragen.
Daarwaardegemeenteeenwettelijketaakheeft,gaatderolverderdanregie,innauwoverlegmetde
betrokken instanties.
Vanonszelf–bestuurenmedewerkers–betekentdefocusopregieeenanderehoudingenandergedrag.
Eenhoudingvanvertrouwenenverbindeneneengedrag(endurf)vanloslaten.Demateenvormvanregie
kanperbeleidsterreinenperinstellingofvrijwilligersorganisatieverschillen.Deraadsteltvast,opwelke
sociaal-maatschappelijkegebiedendegemeenteactiefwilzijn(kaderstelling)enheefteensignalerendefunctie voor ontwikkelingen in de samenleving. De raad laat de uitvoering over aan het college, de organisatie en
demaatschappelijkepartners.
Instrumentarium5
Om onze regierol te versterken moeten we het vooral hebben van onze overtuigingskracht. Vertrouwen in
onzepartnersenhundeskundigheidschepteenbasisvoorgelijkwaardigheid.
NT
GS
AN PU
G
U
NT ITG
UIT
Viasubsidieshebbenweenigeinvloed.Inhettoekennenvansubsidieszijnweselectief;eeneurokunje
maaréénkeeruitgeven.Wemakenheldereafsprakenovertebereikenresultaten.Dusgeenprestatieafspraken,maarrealistischeresultaatafspraken.Dezekomeninsamenspraakmetdepartnerstotstand.
Hengelo doet een beroep op de eigen kracht en verantwoordelijkheid van alle partners bij de aanpak van maatschappelijke en sociale uitdagingen.
GS
AN PU
Burgerswordengestimuleerdhuntalententegebruiken,hunkansentebenutten,zelfhunproblemenopte
lossen,zelfwerkzaamhedenindebuurtopzichtenemen.Hetgaatomeenverschuivingvan‘zorgenvoor’
naar‘zorgendat’.Verantwoordelijkhedendaarlatenwaarzethuishorenenafsprakenmakenoverdeuitvoering en de taakverdeling. Als gemeente ‘loslaten’. We accepteren dat burgers met eigen, soms verrassende en
onorthodoxeoplossingenkomen.
12
2.2
Participatie & ontwikkeling
We onderscheiden vier vormen van participatie6 (meedoen):
gparticipatiealsopstapnaar(betaald)werk;
gmaatschappelijkeparticipatieinbuurtenenwijken;
g(burger)participatie als beleidsbeïnvloeding (inspraak)7;
ginitiatievenvanburgerswaarbijmedewerkingvanuitde
gemeentenoodzakelijk/wenselijkis(burgerbedenkt,over
heidfaciliteert).
NT
GS
AN PU
G
U
NT ITG
UIT
Participatie via werken
Er is een samenhang tussen werken, leren en ondernemen. Het gaat om kansen bieden en kansen benutten.
Datiseenbelangrijkemanieromaandesamenlevingdeeltenemen.Hetlaatonverlet,datdegemeente
actiefoptreedtalsmensenaandekantkomentestaanennietmeermee(kunnen)doen.
Hengelo gaat uit van de ambitie van burgers om zich te ontwikkelen.
Zij benutten hun talenten.
GS
AN PU
Actief burgerschap
Wevindenparticuliereinitiatieveninonzesamenlevingvangrootbelang.Sportverenigingen,bewonersorganisaties,kerken,enooksteedsmeerbedrijven8bevorderendemaatschappelijkeparticipatieenbetrokkenheidvandeinwoners.Wehebbenvertrouweninhetzelforganiserendvermogenvandesamenleving.Onze
rol is ondersteunend en aanvullend aan particuliere initiatieven. Deze aanvullende rol geldt ook voor gesubsidieerde instellingen.
Inonzesamenlevingzitveeltalentbijmensendieeendeelvanhunvrijetijdvrijwilligerswerkverrichten.
Ookbijinwonersdiehunwerkzamelevenachterzichhebbengelatenenbijmensendieomeenandere
redennietofgedeeltelijkaandearbeidsmarktdeelnemen,zitveeltalent.Alletalentenwillenweaanboren
en uitdagen.
NT
GS
AN PU
G
U
NT ITG
UIT
Inwonersinvloed op beheer en beleid: burgerparticipatie
Coproduceren is eerder regel dan uitzondering. We verwelkomen burgerinitiatieven en denken in mogelijkhedeninplaatsvaninbelemmeringen.Burgerskunneneenberoepoponsdoenomhenbijtestaanen
partijenbijeentebrengen.Vaninspraaknaarsamenspraak.
Hengelo biedt ruimte aan de eigen visie en aan de realisatie van
ideeën van burgers, bedrijven en instellingen.
13
GS
AN PU
Overlegorganen
Doorruimtetelatenaanburgersenhetprofessionelewerkveldverschuiftderolvandeveleinspraak-,
overleg-enadviesorganen.Wijvoorzieneenontwikkelingvaneenmeerreactievewerkwijzenaareenmeer
proactievehouding.Wewilleninstitutionaliseringvoorkomen.Nutennoodzaakvanderespectievelijkeorganen worden periodiek tegen het licht gehouden.
Drukte
Ruimtelatenbetekentook,datwededrukteaanprojectenenbegeleidingwillenbeperken.Sommigewijken
wordenoverstelpt.Regiebehelstdatwesamenhangcreëren,afstemmingrealiserenenzonodigdeovermaat saneren.
2.3
Voorzieningen:
individueel versus collectief
regio/stad/wijk
Eerst de eigen mogelijkheden
Ookbijhetgebruikvanvoorzieningengaanweuitvandeeigenmogelijkhedenvanonzeinwoners.Hun
zelfredzaamheidendievanhunnetwerkstaancentraal.Alsdatnietlukt,kunnenzeeenberoepdoenop
individueleofcollectievevoorzieningen.
Collectief voorop
Wehebbeneenbreedscalaaancollectievevoorzieningen.Voorzieningenvanoverheidszijdegeregeld,die
iedereentengoedekomen:sociaal-cultureelwerk,cultuur-ensportaccommodaties,jeugdwerk,peuterspeelzalen, speeltuinwerk, woonzorg-voorzieningen et cetera. Individuele voorzieningen komen één persoon
tengoede,zoalsdeWMO-verstrekkingvaneenrolstoelofdeindividuelebegeleidingdooreen(werk)coach.
Vanbelangiswelkeactiviteitenwerealiseren.Westimulereneenprogrammavoordestad,wijkofbuurt,om
sociaal-maatschappelijkeactiviteitenmogelijktemaken.Afgestemdopdealdannietuitgesprokenbehoeften
vandeburgers.Subsidiesgebruikenwealsinstrumentomdeprogrammeringmogelijktemaken.
NT
GS
AN PU
G
GS
AN PU
14
U
NT ITG
UIT
Om participatie te bevorderen hebben we een voorkeur voor het gebruik van collectieve voorzieningen.
Wesprekeneerstdebetrokkenezelfaanenkijkenvervolgenswelkecollectievevoorzieningenofarrangementenbeschikbaarzijn.Inlaatsteinstantiekomenindividuelevoorzieningenaanbod.Dezetrapsgewijze
benaderingverwachtenwebijonzeinwonersenbijdeinstellingen.Wijzienhenalspartners,ongeacht
ofdegemeenteeensubsidierelatiemethenheeft.Collectievearrangementenzijngoedkoperenhebben
meerwaardevoordemensenzelf.Doorsamenmetanderenoptetrekkenontstaatsocialesamenhang,ook
tussenprofessionalsenvrijwilligers.
Hengelo bevordert het gebruik van collectieve voorzieningen.
De activiteiten staan centraal, niet de accommodaties of organisaties.
Individuele voorzieningen blijven beschikbaar, waar nodig.
De‘bakstenen’accommodatiesgevenonderdakaandeactiviteiten.Zehoevennietinhandentezijnvande
gemeente. De corporaties en andere instellingen bieden ook ruimte. Het getuigt van vitale partnerschappen,
alswealssamenlevingoptimaalgebruikmakenvanhetaanwezigemaastchappelijkevastgoed.
Wijwillenbijeenbeperktefinanciëleruimtewerkenaaneenoptimalebenuttingvandevoorzieningen,met
behoudvandekwaliteitvandeaccommodaties.Webesprekendemogelijkhedenomaccommodatiesinte
zetten voor ‘branchevreemde’ activiteiten.
NT
GS
AN PU
G
U
NT ITG
UIT
Regio/stad/wijk
Hengelo streeft naar een evenwichtig, laagdrempelig en toegankelijk
netwerk van voorzieningen.
GS
AN PU
Defunctiebepaalt,opwelkniveaueenvoorzieningwordtgeorganiseerd.Enkelevoorbeelden:
geenbredeschoolopwijkniveau
geen bibliotheek op stadsniveau
geenpsychiatrischeinstellingopregionaalniveau
geen grootschalig skateboard-park op regionaal niveau.
Debehoefteaanvoorzieningenkanperwijkverschillen;datisondermeerafhankelijkvandedemografische
samenstelling.Viadewijkprogramma’sbrengenwijdatinkaart.Samenmetdeinwonersstellenweprioriteiten
vast.
Toegankelijkheiddraagtbijaangezondopgroeien(0-23jaar),enookaangezondoudworden.Iedereenmoet
onafhankelijkenopgelijkwaardigewijzegebruikkunnenmakenvandevoorzieningen.Datgeldtevenzeervoor
mensenmeteenfunctiebeperking,jongofoud.
15
3.
Prioritaire thema’s en kernopgaven
Wehebbenaangegeven,datwevoordeperiode2010-2014focuswillenaanbrengeninhetsocialedomein,
omdat:
gwetemakenhebbenmetmaat-schappelijketrendsendemografischeontwikkelingen;
gwevoorhetgemeentelijkhandeleneenaantaluitgangspuntenhebbengeformuleerd;
gwebeseffendatwebezigzijnmeteenprocesvanherontwerpeninnovatie;
gdeeconomischewerkelijkheidvanditmomentonsdwingttotkeuzes.
Opbasisdaarvankomenwijtoteenkeuzevandrieprioritairethema’s.
1.
2.
3.
Participatie,omdatwerkenparticipatieessentieelzijnvoor
maatschappelijkedeelname.
Gezondheid en zorg, omdat op dat vlak grote uitdagingen liggen als gevolg
vantrendsendemografischeontwikkelingen.
Ontmoeting en vrije tijd,omdatwedaarmeedespecifiekekrachtvan
Hengeloaanspreken.Dooronstefocussenopdesterkekanten,slagen
weerinonzestadbijelkaartehouden.Datvormthetcementvanonzesamenleving.
Binnendezethema’sformulerenweeenaantalkernopgaven.
3.1
Participatie (leren, werken en ondernemen)
Talenten aanboren
Wijstimulerendatiedereendekanskrijgtomzichvoortdurendnieuwekennisenvaardighedeneigente
makenenzijn/haartalententeontwikkelen.Veelinwonerszijnnaasthunwerkactiefinhetvrijwilligerswerk.
Ookzijnergroepenmensendiebeperktofgeenbetaaldearbeid(meer)verrichten,zoalsmensenmeteen
beperking, gepensioneerden, arbeidsongeschikten, huisvrouwen en huismannen. We stimuleren dat deze
groepenparticiperenindesamenleving.Datheefteenwederkerigeffect:
gwe voorkomen sociaal isolement
gwestimulerenactiefsociaalburgerschap
g‘verborgen’ potenties komen beschikbaar voor de samenleving
gwe houden ons actieve verenigingsleven in stand.
Noaberschap
Hengeloiseenstadvanontmoeting,socialebindingenbegripvoorelkaar.Hengeloheeftsterkeenaantrekkelijkeverenigingen.SamenmakenwedemaatschappijenblijvenweHengelo.Noaberschapalsinformeel
bindmiddelleeft.
17
Sterke economie
Een toekomstbestendig en duurzaam Hengelo ontstaat onder meer
viaeensterkelokaleeconomie.Naastdecommerciëleafwegingen
staatHengelobekendomhetmaatschappelijkverantwoordondernemen.Hetbedrijfslevenvoeltzichmedeverantwoordelijkvoorleer-
enwerkmogelijkhedenvoormensendiemindermakkelijkaansluiting
opdearbeidsmarktvinden.Wijkoesterendiebetrokkenheid.
Om de uitdagingen van ‘voldoende werk voor ons inwoners’ en ‘voldoende mensen voor het beschikbare werk’ aan te kunnen gaan, is
leren, werken en ondernemen essentieel. Twente vormt één arbeidsmarkt.Regionalesamenwerkingisvooronsvanzelfsprekend.
Weziensteedsmeer,dathetwerkzichaanpastaandelevensstijlen
levensfasenvandeinwoners,viathuiswerken,flexibelearbeidstijden,
ruimeenslimmeopeningstijden,digitaledienstverlening.Datschept
ruimtevoorvrijwilligerswerk.
Leren: een startkwalificatie voor iedereen
Lerenisderoutenaarstartkwalificatiesopdearbeidsmarkt.Debasiswordtgelegdindevoorschoolseperiode
(0-4jaar).Enzetzichvoortineendoorgaandelijnviahetbasisonderwijsnaarhetvoortgezetonderwijsen
verder.
Lereniseenbronvaninnovatie.Innovatiebetreftnietalleendehoogsteopleidingen.Hetgaatookomspecialismeninhetvmboenmbo.DeInnovatierouteTwentehoorteenspin-offtehebbennaarhetberoepsonderwijs,hetmiddenkaderenhetmkb.Wijwillendiekrachtversterkendooreengoedeaansluitingtussen
onderwijsenwerken.
Uitval voorkomen
Schooluitvalleidttotminderkansenopdearbeidsmarkt. Te meer daar de markt steeds hogere eisen
stelt.Zonderschooldiplomakomjenietofnauwelijksaandebak.Wezettenonssuccesvollebeleid
tervoorkomingenbestrijdingvanschooluitval
voort.9Onderdeeldaarvaniseenjuiste,realistische
schoolkeuze. We willen ‘demotivatie’ voorkomen.
Laaggeletterdheid is een sluimerende bedreiging
voor de schoolloopbaan. 15% van de binnenkomers
inhetvmboheefteentaalachterstand.Tijdens
devmbo-carrièrestijgtditnaar25%.Schattingen
komenvoorHengelouitop7000laaggeletterden.
Met de toenemende eisen op de arbeidsmarkt vermindert dat de kansen op werk. We besteden daar
aandacht aan in de lokale educatieve agenda.
18
Werken: iedereen doet mee
Recente ontwikkelingen in de sociale zekerheid dwingen ons innovatieve concepten te ontwikkelen om mensen
kansenopwerktebieden.Inonzevisiezijndatnieuwesocialeondernemingenwaarinzowel(participatie)doelstellingen uit de WWB als de WMO worden gecombineerd.
Hetaantalzelfstandigenzonderpersoneel(zzp’ers)groeit,aldannietonderdrukvandeeconomischeomstandigheden.Onduidelijkis,inhoeverresprakeisvanverborgenwerkloosheid.Vroegtijdigesignaleringvoorkomt
daadwerkelijkewerkloosheid.WestimulerenlaagdrempeligevoorzieningenalshetROZ.
Ondernemen: ondernemerschap in alle sectoren van de samenleving
Hengeloiseenondernemendestad.Vooralhetmkbstaatbekendomzijnondernemerschap,innovatief
vermogen,dynamiekenvernieuwingszin.Eigenschappendiedoorslaggevendzijnomarbeidsplaatsentebehouden
ennieuwetecreëren.Weleggendaarbijverbindingentussendecommerciëleendesocialeeconomie.
Aantrekkelijke stad
Eenaantrekkelijkestadisvanbelangvoorhetbehoudencreërenvanwerkgelegenheid.Wezetteninopeen
gunstig vestigingsklimaat:
ghoogwaardigesport-encultureleinfrastructuur
gaantrekkelijkewoon-enwerkomgeving
ggekwalificeerdearbeidskrachten
ghuisvestingvoorindustrieëndiezichontwikkelenvanmetaalbedrijvennaareenhoogwaardige,
duurzame energie-technologie
ghuisvestingvooreengroeiendebedrijvigheidindezakelijkedienstverlening.
In de Evaluatie van de Structuurvisie Hengelo 2030 wordt het vestigingsklimaat uitgewerkt.
19
Kernopgaven bij participatie
Talenten ontwikkelen en aanspreken
Westimulerenopleidingsmogelijkhedenenbiedenondersteuningominwonersinstaattestellenaande
samenleving deel te nemen. Eerder verworven competenties (evc) worden onderkend en gewaardeerd.
Weondersteunendevrijwilligerscentrale.Jongeren–enintoenemendemateandereleeftijdscategorieën–
gebruikendesocialemediaomzichteonderscheidenencontactenteonderhouden.Wijhakendaaropin.
Maatschappelijkestagesvormeneenmogelijkheidomjongerenenanderenhuntalententelatenontdekken
en verder te ontwikkelen.
Talenten ontwikkelen is onderdeel van de opvoeding. Een opvoeding gericht op het bevorderen van respect
voordeander,ookindeomgangsvormen.Datvoorkomtenbestrijdt‘verhuftering’vandesamenleving.Wat
beweegtmensenomdergelijkgedragtevertonen?Watzijnhunmotieven?Wewillentalenteninpositieve
zin ontwikkelen.
Rol gemeente: regie en subsidiëring
Wijkiezenervoor:
•ontsporingenen(dreigende)schooluitvalvroegtijdigtesignaleren
(ondermeerviaCentrumvoorJeugdenGezin,Veiligheidshuis);
•indelokaleeducatieveagendaaandachtte(blijven)bestedenaantaalonderwijs;
•instellingenaantesporenvrijwilligersinteschakelenenmaatschappelijkestages
aantebieden;
•socialemediategebruikenvoorhetinteractievecontactmetonzeinwoners.
Verbetering van de werking van de arbeidsmarkt
Dearbeidsmarktfunctioneertnietoptimaal,alshetgaatommensenmeteenbeperkingofmeteenopleidingstekort.Wijwillendatookwerklozen,bijstandsgerechtigdenenniet-uitkerings-gerechtigde(nug’ers)10
alspotentiële,volwaardigearbeidskrachtenwordengezien.Inregionaalverbandzettenwijonsvoorhenin.
Alsopdrachtgeververwachtenwijvanonzeopdrachtnemerseenbijdrageindesocialestructuurvanonze
gemeente.Datkandoorkansentebiedenaanmensenmeteenafstandtotdearbeidsmarkt.
Rol gemeente: initiërend en regie
Wijkiezenervoor:
•bijkansarmegroepenmeerdanvrijblijvendtesturenrichtingwerkofanderevorm vanparticipatie;
•hetbedrijfsleventestimulerenenaantesprekenophunverantwoordelijkheidvoordeze
groepen,ondermeerviadegemeentelijkebestekken.
Kansen bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt
Socialeondernemingenzijneenmiddelomsocialeuitsluitingtedoorbreken.11Enerzijdsbiedendezeondernemingendienstenenproductenaanvoorde(deelsnietkoopkrachtige)vraag(marktfalen).Anderzijds
biedenzekansenvoormensenmeteenafstandtotdearbeidsmarkt.
20
Wewillenkomentotdeoprichtingvaneensocialecoöperatie,aanvullendopderolvandeSWB.Ineensocialecoöperatiewordenvraagenaanbodvanpersoonlijkedienstverleningenwijkgerichteservice(schoon,
heel,veilig)samengebracht.Datdraagtertoebijdatwerkzoekendennietlanghoevenwachten,voordatzein
aanmerkingkomenvooreentrajectviadegemeente(WWB’erofnug’er).
Op de budgetten WMO en WWB, mede bedoeld om participatie van burgers te vergroten, zien we teruglopendebudgetten,terwijlhetberoeperoptoeneemt.Datnoopttotsocialeinnovaties,vooralomdeparticipatiedoelstellingen van beide wetten te verbinden.
Rol gemeente: initiërend en regie
Wijkiezenervoor:
•socialecoöperatie(s)teontwikkelen(inaansluitingopdesocialewerkplaats);
•vitalepartnerschappenteontwikkelenenteversterkentussenbedrijfsleven,
instellingen en gemeente ten behoeve van participatie.
Kwaliteit van het (beroeps)onderwijs
Wijconstateren,datereenmismatchdreigttussenvraagenaanbodopdearbeidsmarktvoorschoolverlaters. Technologische ontwikkelingen leiden tot nieuwe banen met andere eisen. We moeten opleiden voor
detoekomst,nietvoorhetverleden.Naastverbeteringvandesamenwerkingtussenbedrijfslevenenonderwijsinstellingenwillenwemeestureneninvestereninhetaanbodvanonderwijsvoorzieningen.Vooralgericht
opgekwalificeerdtechnischpersoneel.Ookishetonsstrevenomvoldoendestageplekkenenleerplaatsen
terealiseren(eenjaarlijksstageoffensief).
Rol gemeente: regie en subsidiëring
Wijkiezenervoor:
•aantehakenbijbestaandeverbandenvanbedrijvenenonderwijsinstellingen;
•samenmetonderwijsenbedrijfslevenjaarlijkseenstageoffensiefte(blijven)organiseren.
Ondernemen, innovatie en deregulering
InhakendopdeHengelosekrachtwillenweinnovatieinhetbedrijfslevenstimuleren.Eventuelebelemmeringen
gaanwetelijfviaderegulering.Wegevenhetbedrijfslevenderuimtevooreenondernemendecultuur,die
ookvoorjongerenenstartendeondernemersaantrekkingskrachtheeft.12
Rol gemeente: regie en ‘makelaar’
Wijkiezenervoor:
•dereguleringvoorttezetten
•hetbedrijvenloketteoptimaliseren
•ondersteuningvanstarterstestimuleren
•hetvestigingsklimaattestimuleren(ziedeevaluatievanHengelo2030).
21
3.2
Zorg & gezondheid
Wijzetteninopeenkwantitatiefenkwalitatiefsterkzorgaanbodvoorkwetsbaregroepen,zowelvoorjeugdigen(CJG,bredeschool),chronischzieken,mensenmeteenbeperkingalsvoorouderen.
Devergrijzingendeontwikkelingenindezorgnopentoteengoeddienstenaanboddichtbijonzeburgers.
Hetaanbodmoetopmaat(wijk,buurt)zijn,toegankelijkenlaagdrempelig.Wehoudenrekeningmetde
zelfredzaamheidvanhetindividuenzijn/haaromgeving.Webevorderendeontwikkelingvanwoonservicegebiedenwaarindezorgpartijenzelfverantwoordelijkheidnemenvoorhetaanbod.
‘Zorgplicht’
Deverschuivingvanzorgnaarpreventievergteenactieveburger,dieeeneigen‘zorgplicht’heeftvoorzijn
gezondheid.VanuitdeWMOwordtaleenberoepgedaanopdezeverantwoordelijkheid,viade‘kanteling’.
Datvergtookeenanderekijkvanorganisatiesopwonen,zorgenwelzijn.
Jeugdzorg
Naarhetzichlaataanzien,krijgengemeentendeverantwoordelijkheidvoordejeugdzorg.Datwordteen
megaoperatie,groterdandeinvoeringvandeWMO.Juistookomdatwedaarineenomslagindenkenen
werkenwillenmaken.Van‘behandelen’naaropvoeden,metdejeugdigeenzijnomgevingalsdedrageren
regisseurvanzijneigenverandering.Wedoendatsamenmetpartnersuitdesamenleving.
22
Kernopgaven bij zorg & gezondheid
Woonservicegebieden
We ontwikkelen woonservicegebieden, thuis in de buurt.We ‘verleiden’ onze partners dit concept te omarmen.
Elkwoonservicegebiedheefteengeïntegreerdeeerstelijnsvoorzieningofgezondheidscentrum,zomogelijkcentraalindewijkgehuisvest(bijvoorbeeldineenspeeltuin,inloophuis,gemeenschapsruimte,sociaalfiliaal,huiskamer).Doorslaggevendisdelaagdrempeligheidentoegankelijkheidvoorallegroepenvandebevolking.Zoontstaan ontmoeting en cohesie, wordt sociale veiligheid bevorderd en sociaal isolement voorkomen. Mantelzorgers
spelendaarbijeencrucialerol:mensenhuneigenkracht‘teruglatenvinden’.IndewijkenSlangenbeek,Hasseler
Es,BerfloEsenHengeloseEszijnweanno2010vergevorderd.GrootDriene,Noord,WilderinkshoekendeBinnenstad vormen nog witte vlekken.
Onzewoningvoorraadisonvoldoendeaangepastomouderenenmensenmeteenbeperkinglangerzelfstandig
telatenwonen.HettempovantransformatieenvernieuwbouwvanhetHengelosewoningbestandhoudtgeen
gelijketredmetdevergrijzingstrendendegroeiendevraagnaarhuisvestingvooralleenstaandeneneenpersoonshuishoudens.We verhogen dat tempo en geven in het nieuwbouwprogramma prioriteit aan woonvormen die
aansluitenopdewoonbehoefteoplangeretermijn.Wewillenvitalewijkenmeteengedifferentieerdebevolkingssamenstellingbehouden.Daaromligtdefocusvanhetwoningbouwprogrammaopherstructureringentransformatievanbestaandewoon-werkgebiedenenophetcentrumgebiedvanHengelo.Zoblijvenweeenaantrekkelijkestadmeteenstedelijkevoorzieningen-structuur.DemaatregelenzijnonderwerpbijdeEvaluatie van
de Structuurvisie Hengelo 2030, de Woonvisie 2010 en de actualisering van het convenant met woningcorporatie
Welbions.
Rol gemeente: regi en partijen bijeen brengen
Wijkiezenervoor:
•woonservicegebiedenindehelestadterealiseren,samenmetdemaatschappelijkepartners.
Kwetsbare groepen
Desamenlevingkentaltijdmensendiealdannietdooreigentoedoenbuitendeboot(dreigente)vallen.Wewillenhenmotiverenhunlotineigenhandtenemen.Inbepaaldegevalleniskortereoflangereindividuelebegeleidingnodig.Wijzettenondermeerinopeenspeciaalarrangementvoorzorgvoorjeugdigen(ééngezin:éénplan,
enzoveelmogelijkéénvastecontactpersoon)enopdesamenwerkingmetinstellingenenhetVeiligheidshuis.Wij
willensluitendeafsprakenovertrajectenvoor‘achterblijvers’inwerkenopleiding,thuislozenenmensenuitde
opvang.
Ons doel is sluitende netwerken, en hulpverlening op maat als vangnet voor de zwaksten in de samenleving. Dat
geldttemeer,waardeAWBZ-voorzieningenwordenbeperkt.DatcrëeertextradrukopdeWMO,waarvoorde
gemeenteverantwoordelijkis.
Eriseenduidelijkerelatietussenhetarmoedebeleidenhulpverlening.Ondanksonzepreventie-inspanningen
zien we een meervoudige problematiek ontstaan in arme gezinnen.We willen sociale uitsluiting voorkomen en
ontwikkelendaarvooreenvernieuwendeaanpak.Zokunnenweeengezinscoachaanstellen,diehetgezinbijstaat
om de eigen talenten te ontdekken.
23
Rol gemeente: regie en vangnet
Wijkiezenervoor:
•verdertewerkenaanhetontwikkelenvansluitendenetwerken;
•(optermijn)pergezin/individuéénvastehulpverlener,dieallehulpverleningcoördineert;
•voordezwakstenindividuelebegeleidingtebieden,alsopstapnaarhetgebruikvancollectievevoorzieningen.
Jeugdzorg
Veelenergiewordtgevraagdvooreensoepeleoverhevelingvandejeugdzorgnaardegemeente.
Rol gemeente: regie en uitvoerder
Wijkiezenervoor:
•voortesorterenopdejeugdzorgtakendoorsamenmetdemaatschappelijkepartnersenkennisinstellingeneenplanvanaanpakoptestellen;
•gedecentraliseerderijksmiddeleninventieftebenutten.
Preventie
Eengezondeleefstijlwerktpreventief.Daaromstimulerenweeenlevenlangsportenenbewegen.Tochvraagteen
aantal actuele problemen in de samenleving onze aandacht:
•overmatigalcoholgebruik,drugsenroken
•overgewicht
•dementie
•eenzaamheidendepressie
•geweldenvandalisme.
Wijbenaderenmaatschappelijkepartners,sport-enandereverenigingenomonstehelpendebetrokkeninwoners
en groepen te bereiken en voor hen programma’s te ontwikkelen.
Vernieuwend welzijnswerk
Hetwelzijnswerkkrijgteentoenemendetaakindezorg,tervoorkomingvansociaalisolementvankwetsbarenals
ouderen,thuislozenenex-verslaafden.Viacollectievevoorzieningenendienstenvervulthetwelzijnswerkmeeren
meer zorgtaken.
Mantelzorg
InHengelozijnnaarschattingzo’n17.000mantelzorgersactief.Hetberoepopmantelzorgneemttoe,terwijlde
beschikbaretijddaarvoorafneemt.Datkomtdoordenoodzaakvaneenhogerearbeidsparticipatie.Ookindividualiseringspeelteenrol.Weonderkennenhetbelangvanmantelzorgenblijvendatondersteunen.
24
Rol gemeente: regie en subsidiëring
Wijkiezenervoor:
•nietalleendeGGDenorganisatiesindezorgsectorbijhetgezondheidsbeleidtebetrekken,
maarookandereorganisaties;
•hetVeiligheidshuisinteschakelen;
•tussenzorgenwelzijnsynergietebevorderen;
•eenverschuivingvanzorgnaarpreventietebewerkstelligen;
•vroegtijdigesignaleringtestimulerenvanontsporingenen(dreigende)schooluitval(ondermeer
viaCJG,Veiligheidshuis);
-mantelzorgte(blijven)ondersteunen.
3.3
Ontmoeting en vrije tijd
Ontmoeting bevordert sociale binding en zorgt dat mensen over en weer meer begrip en respect voor elkaar
krijgen.Indehuidigetijdsgeestvanindividualiseringendigitaliseringkrijgtontmoeteneenandereinvulling,
vooralbijjongeren.Grenzenvanwijkenbuurt–enzelfsstad–vervagen.Wezien,datburgerseninstellingen
nieuwe vormen van ontmoeting creëren. Ze gebruiken het internet en andere sociale media om invulling te
geven aan hun sociale leven.
Hengeloheefteenbloeiendverenigingsleven,datbijdraagtaandesocialecohesieendeaantrekkelijkheidvan
onzestad,ookvoorjongeren.Wewillendeverenigingenbijstaanomhuneigenkrachtverderteontwikkelen.
Datkandoordeonderlingesamenwerkingtevergroten,werkzaamhedengezamenlijkuittevoeren,samen
activiteiten te organiseren, of meer armslag te bieden.Wij zien daarin raakvlakken met de voorzieningen,
scholenenverenigingenindewijken.
Onzestadbeschiktovereenbreedscalaaansport-,cultuur-enwelzijnsvoorzieningen.Inhetgebruikenin
hetbeheerzijnsynergie-voordelentebehalen,alsermeersamenwerkingwordtgerealiseerd.Doorzelfwerkzaamheid worden besparingen gerealiseerd.
Wedenkenaanhetontwikkelenvaneengemeenschappelijk‘werkgeversinstituut’voordeverenigingen,waarin de respectievelijke administraties worden ondergebracht. Om de (vrijwilligers)organisaties te ontlasten
willenweéénstedelijkbedrijfoprichtendathetmaatschappelijkvastgoedbeheert.
Kunstencultuurdragenbijaandeindividuelevormingenontwikkelingvanmensen,aanmaatschappelijke
deelname, aan de economie in de stad en aan de kwaliteit van de openbare ruimte. Als gemeente investeren
weenerzijdsindeculturelebasisinfrastructuur(invoorzieningenalsdeschouwburg,Metropool,Creaende
bibliotheek)enanderzijdsindedeelnameaankunstencultuur(amateurkunstverenigingen,binnen-enbuitenschoolsekunsteducatieencultuurindewijken).Wijvragenvandeprofessioneleendevrijwilligersorganisatiesonderlingesamenwerkingenafstemming.
Desocialeeffectenvansport,kunstencultuurverlopenvooralviasport-encultuurdeelname.Daaromblijven
wijinzettenopsamenwerkingtussenscholen,sport-,cultureleenwelzijnsinstellingen.
De activiteiten die vanuit de instellingen en verenigingen worden gerealiseerd kunnen dienstbaar zijn aan
anderedoelen.Sportverenigingeneneengezondeleefstijlbijvoorbeeld,maarookeenmuseumendiversiteitsbeleid.Bovendienmaakthetverenigingslevendeeluitvandevrijetijdseconomie.
25
Kernopgaven bij ontmoeting en vrije tijd
Vrije tijd
Wijbiedenondersteuningaanverenigingeneninstellingenomdeontmoetingsfunctielevendtehouden.We
ondersteunenenstimulerenhetvrijwilligerswerk,inenbuitenverenigingsverband.
Rol gemeente: regie
Wijkiezenervoor:
•samenwerkinginhetverenigingsleventestimuleren;
•samenwerkingtussenprofessioneleinstellingenonderlingenmetvrijwilligersorganisatiesin
deresultaatafsprakenoptenemen;
•sportencultuurendesociaal-cultureleprojectenindewijkenoppeiltehouden.
Daginvulling
Vanwege de krimpende omvang van de beroepsbevolking moeten we als samenleving een beroep doen op
groeperingen die niet deelnemen aan het arbeidsproces: de arbeidsparticipatie moet omhoog. De talenten
vandezegroeperingenwillenweookuitdagenomhetactievevrijwilligerswerkenverenigingsleveninstand
tehouden.Beideredenenvergeneenanderekijkopdewijzevandaginvulling,watondermeervraagtom:
•dagarrangementen,waarinarbeidenzorgkunnenwordengecombineerd;
•eendoorlopendaanbodvoorkinderenvanonderwijs,opvang,welzijn,cultuurensport,zomogelijkonder
ééndak(bredeschool);
•bredeschool-activiteitendieaansluitenopdeopvangvankinderenvanwerkendeouders;
•flexibiliseringvandearbeid.
26
Rol gemeente: regie
Wijkiezenervoor:
•inelkewijkeen‘bredeschool’terealiseren;
•vitalecoalitiesmetbedrijfsleveneninstellingenaantegaanomdagarrangementenmogelijk
temaken;
•dewerktijdenbijdegemeentezelfteflexibiliserenendemogelijkhedenvoortelewerken
te vergroten (voorbeeldwerking).
Van papier naar aanpakken
DeSocialeVisievanHengeloiseenbouwsteenvoorhetherontwerpvanbeleid.Datishetcontinueproces
omonsaftevragenofwedejuistedingendoenvoorhetwelzijnvanonzeinwoners.Deprioritairethema’s
enconcretekernopgavenpakkenwehetkomendedecenniummetextraenergieop.Daarbinnenbepalen
we,wathetmeestprangendevraagstukis.Anderezakenblijvennietliggen,maarzijnonderdeelvandereguliere werkzaamheden.
Wegaanmetdesamenlevingingesprekoverhetgeheelvanhetsocialeenmaatschappelijkebeleidomte
bezien,welkbeleidstandhoudtofversterktmoetworden,enwelkeonderdelenbeëindigdofopeenandere
maniergeorganiseerdkunnenworden.Resultaatenbeoogdmaatschappelijkeffectstaanvoorop.Viastedelijkeenwijkprogramma’smakenweafsprakenmetonzeinwonersenmaatschappelijkeinstellingenoverhet
tebereikenresultaat.Wijverwachten,datzijdaardoorgemotiveerdwordenermeeaandeslagtegaan.
IdentiekaandeStructuurvisieHengelo2030vindtaanhetbeginvanelkenieuweraadsperiodeeenevaluatie
vandeSocialeVisieplaats.Daaruitkunnennieuweprioritairethema’senkernopgavennaarvorenkomen.
29
Eindnoten
Zie voor een overzicht daarvan de Factsheets Sociaal
Beleid Gemeente Hengelo van april 2010.
2
Deaantrekkelijkestad.G.Marlet.Daarinneemt
Hengeloplaats37in;gecorrigeerdnaarligging
wordt het plaats 13.
3
In2010zijnindezorgalvierkeerzoveelmantelzorgersactiefdanprofessionelekrachten.
4
DeVROM-raadsteltinhetrapport‘Stadenstijging’
datweonsteveelfocussenopdefysiekeupgrading van de woningvoorraad en voorzieningen en
initiatievengerichtopverbeteringvanleefbaarheid
en sociale cohesie. Hiermee verliest de overheid de
wens van burgers om vooruit te komen te veel uit
hetoog.Immerswatkoopjealsburgervooreen
leefbarewijkmetveelsocialecohesieterwijljezelf
nietvooruitkomtopdesociaalmaatschappelijke
ladder.Alsoverheidmoetjedeinzetmeerrichten
ophetbevorderenvan‘stijging’vandeindividuele
burger.
5
Overheden beschikken over vier instrumenten:
govertuigingskracht (beleid)
gsubsidies
gincentives/sancties
gwetten en regels.
6
Alle vier gebruiken de term ‘participatieladder’: participatiealssocialestijgingenparticipatiealsvorm
van inspraak.
7
Burgerparticipatie kan ver gaan, tot en met (mee)
beslissen.Datkanookinhouden,datburgersof
ondernemerszelfmetoplossingenkomenener
eenandere,faciliterenderolvandeoverheidwordt
verwacht. Denken in oplossingen, niet in belemmeringen!
8
Steedsmeerbedrijvenzijnzichbewustvanhun
maatschappelijkebetekenisensluitenzichaanbij
hetPactMVO(maatschappelijkverantwoordondernemen).
9
In2008warener586voortijdigschoolverlatersen
526herplaatsingenviaschool/werk/hulpverlening.
10
Niet-uitkeringsgerechtigden.
11
Socialeuitsluitingwordtnietperseveroorzaakt
door het ontbreken van werk. Het gaat om een
breedscalavanfactoren,dielangnietaltijddoorde
gemeentezijntebeïnvloeden.
12
Dereguleringwordtnaderuitgewerktbijdeevaluatie van Hengelo 2030.
1
31
© 2011
Postbus 18
7550AAHengelo
www.hengelo.nl