tumoren & behandeling (8) TEKST DR. HANS STOOP REGULIERE BEHANDELINGEN WEINIG HOOPGEVEND LONGKANKER essentiële voedingsstoffen verbeteren levenskwaliteit Longkanker is in de westerse wereld de meest voorkomende vorm van kanker. In 2011 werd het in Nederland 7100 keer vastgesteld bij mannen en 4569 keer bij vrouwen. Het aantal vrouwelijke longkankerpatiënten nam van 2001 tot 2011 met 75 procent toe. Het aantal mannelijke patiënten nam in diezelfde periode met tien procent toe, en daarna iets af. Uitzicht 9 Onze longen zorgen ervoor dat we kunnen ademhalen: zuurstof uit de omgeving ademen we in, koolstofdioxide ademen we uit. De zuurstofrijke lucht die wij inademen komt via de keelholte in de luchtpijp die zich splitst in twee grote vertakkingen: de bronchi. De linker- en rechter bronchus splitsen zich in steeds kleinere luchtkanalen: de bronchioli. Deze monden uit in zo’n 500 miljoen longblaasjes die via het bloed zorgen voor de optimale wisseling van gassen: zuurstof erin, koolstofdioxide eruit. De longen reinigen zichzelf. De binnenzijden van de luchtkanalen zijn bekleed met trilhaartjes en dekcellen die slijm produceren. Ingeademd stof en vuil worden met het slijm via de trilhaartjes richting de uitgang - de keelholte - getransporteerd. Door een microscoop gezien lijken de longblaasjes op een druiventros. Het totale oppervlak van de dunne wanden van al deze longblaasjes en bloedvaten in de longen is zo’n honderd vierkante meter en die zorgen ervoor dat de gasuitwisseling plaatsvindt. Bij longkanker wordt het longweefsel gehinderd in haar functioneren. De aanwezigheid van een gezwel kan ervoor zorgen dat er steeds minder uitwisseling van zuurstof en koolzuurgas plaatsvindt. Ook kunnen kankercellen zich via de lymfeklieren en de bloedbaan ‘uitzaaien’ naar andere delen van het lichaam. Roken Het Internationaal Centrum voor Kankeronderzoek, een gespecialiseerd agentschap van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO, classificeerde het inademen van ‘vuile lucht’ officieel als veroorzaker van longkanker. Luchtverontreiniging wordt zelfs gezien als een van de belangrijkste oorzaken van kankersterfte. Roken (en/of meeroken) is de bekendste risicofactor. De American Cancer Society beweert op haar website dat ‘meer dan 87 procent van de gevallen van longkanker direct wordt veroorzaakt door roken.” Het Department of health & human services, centers for disease control and prevention schrijft dat ‘meer dan tachtig procent van de gevallen van longkanker aan tabak zijn toe te schrijven, maar dat uiteindelijk maar vijftien procent van de rokers longkanker krijgt’. Roken verhoogt ook het risico van kanker in het algemeen, doordat het een negatieve invloed heeft op het transport van zuurstof. De koolmonoxide in de geïnhaleerde tabaksrook wordt beter en sneller aan onze rode bloedcellen gebonden dan zuurstof. Daarbij bevat sigarettenrook radioactieve alfastraling. Schadelijke stoffen Ook een langdurige blootstelling aan schadelijke stoffen kan leiden tot chronische irritaties (ontstekingsreacties) in de luchtwegen. Bekend zijn stoffen als koolteer of arseen. Ook steroïden, zoals cortisol, kunnen het immuunsysteem bij langdurig gebruik ondermijnen. Normaal gesproken ruimt het immuunsysteem niet goed functionerende cellen op. Als dit onvoldoende gebeurt, kan kanker ontstaan. Een andere risicofactor vormen goedaardige long- ‘Vijftien procent van de rokers krijgt longkanker’ 10 Uitzicht m mv jaar Symptomen longkanker Tussen het ontstaan van de tumor en het tijdstip waarop deze wordt ontdekt, liggen soms vele jaren. De meeste longkankersoorten veroorzaken geen symptomen in een vroeg stadium met als gevolg dat de tumor zich vaak al uitgezaaid heeft. In veel gevallen biedt operatief ingrijpen geen hoop op genezing meer. Eén of meerdere van onderstaande symptomen kunnen een indicatie zijn om de huisarts te raadplegen. • Heesheid zonder keelpijn • Een prikkelhoest die langer dan drie weken aanhoudt • Bloed in het opgehoeste slijm • Aanhoudende ontstekingen van de luchtwegen • Meer slijmvorming dan normaal. • Kortademigheid • Pijn op de borst • Zwelling van het gezicht of de nek De symptomen gaan vaak gepaard met een slechtere conditie die zich kenmerkt door: • Vermoeidheid • Gewichtsverlies zonder duidelijke aanleiding • Slechte eetlust De symptomen hangen samen met de plaats van de tumor. Een tumor die de luchtpijp afsluit, zorgt voor een anders klinkende hoest. Een tumor die met een bloedvat vergroeid is, zorgt voor helderrood bloed in het sputum. Een voortdurende pijn in de borst betekent mogelijk de groei van een tumor in de borstwand. Koorts en daarbij pijn in de borst en ook nog eens vermagering kan wijzen op een infectie die veroorzaakt wordt door een tumor in de luchtpijp of in de long. Bij uitzaaiingen naar de lever, hersenen, bijnieren, bot of hart kunnen nog andere symptomen optreden. Longtumoren; meestal kwaadaardig In de longen kunnen zich goedaardige en kwaadaardige tumoren vormen. Goedaardige tumoren verspreiden zich niet naar andere organen en kunnen operatief verwijderd worden. Deze komen zelden voor. Longkanker is een kwaadaardige (maligne) tumor die groeit vanuit het longweefsel. Het overgrote deel gaat uit van het oppervlakte epitheel van de luchtpijpvertakking (de bronchus). Er zijn grofweg twee groepen van longkanker: de kleincellige en de niet-kleincellige longkanker (85 procent van de longkankers ). Deze twee kankersoorten ontwikkelen zich verschillend en worden binnen de reguliere geneeskunde ook verschillend behandeld. Het kleincellig longcarcinoom kenmerkt zich door kleine cellen die zich bijzonder snel delen en zich even snel door het lichaam kunnen verspreiden via de lymfeklieren en/of het bloed. Vaak is een kleincellige longkanker al uitgezaaid op het moment dat er klachten ontstaan. In de meeste gevallen bestaat de behandeling uit chemo- en radiotherapie (bestraling). Bij de niet-kleincellige vorm kan er sprake zijn van een kleine tumor die nog niet is doorgegroeid in het omliggende weefsel en ook nog niet is uitgezaaid. Hier kan een operatie genezing bieden. Een derde kankervorm wordt veroorzaakt door de inademing van asbest. Dit mesothelioom ontstaat vanuit het (borst)vlies dat de longen omhult, en wordt ook wel longvlies- of borstvlieskanker genoemd. aandoeningen die vaak met chronische ontsteking gepaard gaan. Ook erfelijke factoren spelen een rol. Minder bekend is het gevaar van blootstelling aan ioniserende stoffen zoals radon en thoron. Blootstelling aan radon wordt - met jaarlijks circa 1200 extra gevallen van longkanker - beschouwd als de tweede oorzaak van longkanker. Thoron zorgt vermoedelijk voor tientallen tot honderden extra gevallen van longkanker per jaar in Nederland. Beide stoffen zijn van nature in onze bodem aanwezig. Daarnaast worden ze in bouwmaterialen - beton, cement, gips, bakstenen - verwerkt en zo verontreinigen ze het binnenklimaat. Vooral kiezelbeton, dat verwerkt wordt in vloeren en muren, geeft relatief veel radon af. Ook harde steensoorten als graniet en marmer zijn radonrijk. Radon en thoron vermijden is lastig: een Nederlandse nieuwbouwwoning ‘ademt’ gemiddeld zeventig procent radon uit bouwmaterialen. De bodem en de buitenlucht dragen beide voor ongeveer vijftien procent bij. Andere bronnen, zoals aardgas en drinkwater, hebben gezamenlijk een bijdrage van minder dan een procent. Hoe hoger de radonconcentratie in de lucht en hoe langer de blootstelling, des te groter is de kans op het ontwikkelen van longkanker. Ventileren helpt. In woningen waar voldoende wordt geventileerd, is de radonconcentratie doorgaans laag. Longkanker komt overigens ook voor bij mensen die nooit gerookt hebben, of waarbij geen blootstelling aan andere kankerverwekkende stoffen plaats vond. Een ‘spontane’ verandering van het erfelijk materiaal heet dan de aanleiding/oorzaak van de tumor te zijn. Diagnostiek en prognose In een klein aantal gevallen wordt longkanker bij toeval ontdekt op een röntgenfoto van de longen. Diagnostiek begint meestal via sputumonderzoek. Het sputum wordt onderzocht op de aanwezigheid van afwijkende cellen. Aanvullend weefselonderzoek dient de aanwezigheid van kankercellen vervolgens te bevestigen. Wanneer het sputum geen tumorcellen bevat, betekent dit niet automatisch dat er geen kanker is. Bij veel patiënten met longkanker worden er namelijk geen tumorcellen gevonden. Aanvullend onderzoek is dan gewenst: CT-, MRI- en/of PET-scan. Vijf jaar na de diagnose leeft nog maar tien procent van Uitzicht 11 alle longkankerpatiënten. Het verloop van de ziekte is afhankelijk van de conditie van de patiënt, het type carcinoom en het soort behandeling. Voor kleincellige tumoren is de prognose het slechtst. Van alle mensen met deze vorm van longkanker overlijdt 95 procent binnen vijf jaar. Door de late diagnose zijn er vaak al uitzaaiingen naar de lymfeklieren of naar andere organen. Een operatie heeft dan veelal geen zin meer. De prognose bij een uitgezaaide longkanker is gemiddeld minder dan een jaar. Reguliere behandeling Afgezien van chirurgisch ingrijpen heeft de reguliere behandeling weinig te bieden. De kans op genezing blijf klein. De meeste behandelingen bestaan uit: • Chirurgie/operatie. Het gebeurt nog maar zelden dat een patiënt alleen een operatie krijgt. In de meeste gevallen wordt nadien ook chemotherapie toegepast. • Chemotherapie • Radiotherapie/bestraling • Doelgerichte therapie ofwel targeted therapy. Dit is een nieuwe generatie medicijnen die meer doelgericht de kankercellen beïnvloedt. Een voorbeeld zijn de remmers van bepaalde groeifactorreceptoren die een rol spelen bij het ontstaan van bepaalde kankers. Longkanker is in de meeste gevallen al zo ver gevorderd dat genezing niet meer mogelijk is. Een palliatieve behandeling is dan de enige mogelijkheid. Complementaire behandeling De natuurlijke behandeling van longkanker richt zich op een algehele verbetering van de conditie. De zogenaamde nutritionele therapie - met een volwaardig dieet en aanvullende vitaminen en mineralen (zoals Moerman, Gerson en Gonzalez uitdragen) - heeft een duidelijke meerwaarde. Cornelis Moerman ziet de risicofactoren niet als oorzaak van de kanker, maar als aanleiding. Een optimaal gevoed lichaam is in zijn ogen de beste kankerbestrijding. Essentiële voedingsstoffen helpen tegen de ‘kleine klinische symptomen’. Werkt het niet genezend, dan zal het op z’n minst de levenskwaliteit doen toenemen. Preventief geldt: eet een volwaardig dieet met essentiële voedingsstoffen en adem zoveel mogelijk schone lucht om de kans op longkanker zo klein mogelijk te houden. Bailine® Voedingsadviezen MEER DAN FIGUURVORMING 12 Uitzicht m mv jaar Aan te raden: • Donkergroene groentes • Kelp • Gember • Kurkuma • Olijfolie • Omega-3 vetzuren (wilde zalm, makreel, haring, biologische eieren, zaden en pitten, walnoten en walnootolie) • Advocado • Groene thee • Beweging Bij voorkeur in de buitenlucht om het zuurstofrijke bloed goed te laten stromen door alle bloedvaten van het lichaam, van de hersenen tot uw kleine teen. Zo voorziet u alle cellen van voldoende zuurstof. Langdurig onvoldoende zuurstof leidt tot ongunstige veranderingen van de cellen. Te vermijden: • Voedingsmiddelen die een hoge dosis omega 6 vetzuren (linolzuur) bevatten, zoals: plantenmargarine, zonnebloemolie, maïs(kiem)olie, tarwekiemolie, sojaolie (slaolie) • Rood vlees (vooral varkensvlees) • Dierlijke eiwitten • Geharde vetten (transvetzuren). Hoge gehaltes transvet komen vooral voor in fast food (frituurvet voor de horeca) en in bakkerijvetten (koekjes en gebak uit de fabriek). • Stress Dr. Hans Stoop is kankeronderzoeker en vaste medewerker van Uitzicht Bailine® Figuurvorming Bailine® Mentale motivatie Bailine® Natuurlijke facelift Bailine® Pijn bestrijding Geïnteresseerd in een gratis proefbehandeling? Kijk voor meer informatie op www.bailine.nl