Pijn van 0 tot 10! Verbetering van de pijnbehandeling bij patiënten met kanker op de polikliniek Sylvia Verhage Verpleegkundig specialist intensieve zorg- oncologie MANP Polikliniek Oncologisch Centrum Jeroen Bosch Ziekenhuis, 's-Hertogenbosch Eindpresentatie MANP 14-9-2012 Onderwerpen + + + + + + + + Aanleiding Vraagstelling Methode Resultaten Pilot-implementatie Resultaten Implicaties voor de praktijk Borging Aanleiding + + + Hoge prevalentie cijfers oncologische pijn (tijdens behandeling: 55%, na curatieve behandeling 33%, gevorderde ziekte: 66%) Inzicht verkrijgen in de mate waarin patiënten pijn, matig tot ernstige pijn hebben en pijnmedicatie gebruiken op de polikliniek Steekproef Van den Beuken-van Everdingen 2007 Resultaten steekproef n = 295 100% 90% 81% 80% 72% 68% 70% 62% 60% 47% 50% 38% 40% 34% 30% 21% 20% 15% 10% 0% Curatief Palliatief Patienten met pijn Pijn op dit moment Matig-ernstige Gebruik Pijn afgelopen Matig Gebruik pijn pijnmedicatie week /ernstige pijn pijnmedicatie Knelpunten & Verbeterpunten + + + + + + Pijn wordt niet structureel gemeten en geregistreerd Belemmeringen professionals Belemmeringen patiënten Complexe pijnproblemen Pijn wordt poliklinisch niet structureel gemonitord Ontbreken van voorlichting op maat aan de patiënt Van den Beuken-van Everdingen & Patijn 2009, Oldenmenger 2009, Pijn bij kanker 2008, Pijn in de palliatieve fase 2010, VMS Praktijkgids 2009 & Zichtbare Zorg Indicatorengids Pijn bij kanker bij volwassenen 2011 Vraagstelling + Wat is de best practice om de pijnbehandeling te verbeteren bij patiënten met kanker op de polikliniek op het Oncologisch Centrum in het Jeroen Bosch Ziekenhuis? Methode + + Expertraadpleging Wat is de beste methode om pijnbehandeling te verbeteren en te implementeren? Oldenmenger (Erasmus MC, Rotterdam) Vissers (UMC St. Radboud, Nijmegen) Steijn en Malmoli (IJsselland Ziekenhuis, Capelle ad IJssel en Lange Land Ziekenhuis, Zoetermeer) Literatuuronderzoek Pijn bij kanker 2008, Pijn in de palliatieve fase 2010, VMS praktijkgids Vroege herkenning en behandeling van Pijn 2009 Resultaten + + + UMC St. Radboud Onderzoek naar pijn bij poliklinische patiënten via sms service Erasmus MC Pijnmeting en registratie alleen onvoldoende heeft effect op pijnreductie Geïntegreerd systeem pijnbehandeling polikliniek IJsselland Ziekenhuis/ Lange Land Ziekenhuis Vragenlijsten van V Linge om beste implementatiestrategie te bepalen Strategie op maat Te Bovelt 2010, Oldenmenger 2011, Oldenmenger et al. 2011 & Steijn 2010, Malmoli 2011, van Linge 2006 Ontwikkeling geïntegreerde pijnbehandeling + + + + Structurele pijnmeting en registratie m.b.v. de NRS NRS > 5 inzet medicamenteuze interventie Medicamenteus pijnprotocol JBZ Verwijzing naar verpleegkundig specialist Telefonische consultatie om pijn te evalueren < 24 uur Gesprek over pijneducatie Consultatie anesthesioloog Oldenmenger 2012 Innovatiecontingentiemodel van Linge Van Linge 2006 Implementatie + + + + Implementeerbaarheid vernieuwing Draagvlakbepaling Relevante kenmerken Diagnose situatie Barrières patiënt en professional Grootte polikliniek met diverse professionals Implementatiestrategie Plan van aanpak met opleidingsplan Vragenlijsten (n = 37) over innovatie en organisatie Evaluatie Pilot-implementatie Wensing et al. 2000 Resultaten professionals (n = 37) Vragenlijsten waarom conclusies Medisch specialist (n=15), vpk specialist (n=10), vpk (n=9) en overigen (n= 3) Type: resultaatgericht /implementatiestrategie: ontwikkelingsstrategie Plan van aanpak + + + + JBZ Projectformulier met zes stappen Projectgroep geïnstalleerd Doelen geformuleerd Deskundigheidsbevordering E-learning module Scholingsmoment Hoofddoel + Vanaf 10 september 2012 heeft 95% van de patiënten met kanker die de polikliniek van het Oncologisch Centrum in het JBZ bezoeken, met een NRS ≥ 5 en bij wie een pijnbehandeling is ingezet, binnen 48 uur een NRS < 5. Subdoelen + + + + Bij 100% van de patiënten met kanker die de polikliniek bezoeken wordt structureel pijn gemeten en geregistreerd; Bij 95% van de patiënten met kanker wordt vanaf een NRS > 5 een medicamenteuze interventie ingezet volgens het JBZ Pijnprotocol; 100% van de patiënten met kanker bij wie een pijnbehandeling is ingezet wordt binnen 24 uur gebeld om de pijn te evalueren; 95% van de patiënten met kanker en een NRS ≥ 5 bij wie een pijnbehandeling is ingezet wordt doorverwezen naar een verpleegkundig specialist voor een gesprek over pijneducatie. Resultaten pilot n = 204 100% 90% 81% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 25% 20% 9% 10% 9% 0% 0% Pijnmeting / registratie Patienten met pijn Matig /ernstige pijn Monitoring pijn Gesprek pijneducatie Implicaties voor de praktijk + + + + Inzicht in welke patient pijn heeft Inzicht in welke patient matig tot ernstige pijn heeft Geïntegreerde pijnbehandeling leidt tot pijnreductie Inzet VS bij monitoring pijn en gesprek op maat over pijneducatie Reminders Borging + + + + + Inmiddels gestart! Longoncologie, algemene oncologie en hematologie Een maand na start steekproef 4 x per jaar steekproef Uitkomsten op Intranet /website JBZ Bedankt!!!!! + + + + + Medisch mentor: Corinne Knibbeler Verpleegkundig mentor: Britt van Merrienboer Docent HU: Joke Polet Unithoofd: Karin van der Heijden Verpleegkundig onderzoeker: Wendy Oldenmenger Steekproef na implementatie + + + + + + Dossieronderzoek: n = 141 99% NRS gemeten: n = 139 22% NRS > 0 n = 31 7% NRS > 5 n = 9 100% telefonische evaluatie Pijneducatie geïntegreerd bij het poliklinisch bezoek