Powerpoints

Hoofdstuk 13
Directe werking van richtlijnen
In hoofdstuk 4 hebben we gezien dat:
• De in een richtlijn opgenomen normen door de
lidstaten moeten worden omgezet in nationaal recht.
• Iedere richtlijn een uiterste termijn voor deze
omzettingsverplichtingen bevat.
(2/13)
Wat gebeurt er wanneer richtlijnnormen niet (tijdig)
door lidstaat A zijn omgezet in nationaal recht?
In dat geval kunnen deze richtlijnnormen directe
werking hebben, als de volgende voorwaarden vervuld
zijn:
• de richtlijnnormen bevatten een duidelijke en
onvoorwaardelijke verplichting, waarbij rechten aan
particulieren worden toegekend.
• de richtlijnnormen zijn niet in nationaal recht
omgezet (nadat de uiterste omzettingsdatum
verstreken is).
• de richtlijnnormen bevatten een verplichting voor
de lidstaten.
(3/13)
Richtlijnnormen kunnen verplichtingen opleggen aan:
• lidstaten
• particulieren
• zowel lidstaten als particulieren
(4/13)
Alleen richtlijnnormen met verplichtingen voor de
lidstaten kunnen, nadat de omzettingstermijn is
verstreken, directe werking hebben:
Gevolg:
• Richtlijnnormen kunnen wel verticale directe
werking hebben
• Richtlijnnormen kunnen geen horizontale directe
werking hebben
(5/13)
Voorbeeld I van een richtlijnnorm met verplichtingen
voor de lidstaten:
Artikel 13, lid 1, van richtlijn 2001/37 (tabakrichtlijn):
De lidstaten mogen de invoer, de verkoop en het verbruik
van tabaksproducten die aan deze richtlijn voldoen, niet
verbieden of beperken om redenen die verband houden
met de beperking van de gehaltes aan teer, nicotine of
koolmonoxide van sigaretten (...).
Voor het goede begrip van deze bepaling is het
belangrijk te weten dat artikel 3 van de richtlijn bepaalt
welke gehalte aan teer, enzovoort, maximaal
toelaatbaar is.
(6/13)
Directe werking van artikel 13, lid 1, van richtlijn
2001/37 (tabakrichtlijn):
Stel dat in Duitsland veel strengere eisen worden
gesteld – aan het teergehalte in sigaretten – dan de
eisen in artikel 3 van richtlijn 2001/37.
Een Franse producent die met zijn product aan de –
minder strenge – normen van artikel 3 voldoet, kan zijn
product in Duitsland verhandelen door zich (tegenover
Duitsland) op de directe werking van artikel 13, lid 1,
beroepen.
(7/13)
Voorbeeld II van een richtlijnnorm met verplichtingen
voor de lidstaten:
Artikel 6, lid 1, van richtlijn 2001/37 (tabakrichtlijn)
1. De lidstaten verplichten de producenten en importeurs
van tabaksproducten een lijst in te dienen van alle
ingrediënten, met opgave van de hoeveelheden, die voor de
productie van die tabaksproducten worden gebruikt,
opgesplitst naar merk en type.
(...).
2. De lidstaten zorgen voor de verspreiding met alle
geëigende middelen van de overeenkomstig dit artikel
verstrekte inlichtingen teneinde de consumenten te
informeren. (...).
(8/13)
Directe werking van artikel 6, lid 1, van richtlijn 2001/37
(tabakrichtlijn):
Stel dat in Spanje de door artikel 6 van de richtlijn
verplicht gestelde informatie niet aan consumenten ter
beschikking wordt gesteld.
Als gevolg van de directe werking van artikel 6, kan de
consument van de Spaanse rechter vragen om de lidstaat
Spanje te dwingen om producenten en importeurs te
verplichten de nodige informatie te verschaffen en deze
aan de consument beschikbaar te stellen.
(9/13)
Voorbeeld van een richtlijnnorm met verplichtingen
voor particulieren:
Artikel 5, lid 2, van richtlijn 2001/37 (tabakrichtlijn):
Op alle verpakkingseenheden van tabaksproducten, met
uitzondering van tabak voor oraal gebruik en andere niet
voor roken bestemde tabaksproducten, moeten verplicht
de volgende waarschuwingen worden aangebracht:
a. een algemene waarschuwing
1. ‘Roken is dodelijk/roken kan dodelijk zijn’,
2. ‘Roken brengt u en anderen rondom u
ernstig schade toe’.
Et cetera.
(10/13)
Directe werking van artikel 5, lid 2, van richtlijn 2001/37
(tabakrichtlijn):
Stel dat in Griekenland minder strenge eisen worden
gesteld aan tabakproducten dan de eisen van artikel 5,
lid 2, van richtlijn 2001/37.
Omdat geen horizontale directe werking mogelijk is, kan
een Griekse consument niet van een Griekse producent
eisen dat deze in Griekenland een algemene
waarschuwing op sigarettenpakjes aanbrengt.
De Griekse consument kan in dit geval wel
schadevergoeding van de Griekse overheid eisen als hij
benadeeld blijkt te zijn door de afwezigheid van een
algemene waarschuwing.
(11/13)
Voorbeeld van een richtlijnnorm met verplichtingen voor
zowel lidstaten als particulieren:
Artikel 4, alinea 1, van richtlijn 2006/54
Voor gelijke arbeid of voor arbeid waaraan gelijke waarde
wordt toegekend, moet directe en indirecte discriminatie op
grond van geslacht ten aanzien van alle elementen en
voorwaarden van beloning worden afgeschaft.
(12/13)
Directe werking van artikel 4, alinea 1, van richtlijn
2006/54:
Stel dat in Italië de wet toestaat om op vrouwelijke
werknemers ongunstigere pensioenregelingen toe te
passen.
Dankzij de verticale directe werking van artikel 5, kan een
vrouwelijk werknemer, als zij voor de overheid werkt, een
gunstigere pensioenregeling afdwingen.
Doordat artikel 5 geen horizontale directe werking heeft,
kan zij geen gunstigere pensioenregeling afdwingen als
zij voor een particuliere werkgever werkt. De schade, die
zij daardoor lijdt, kan zij verhalen op de Italiaanse Staat.
(13/13)