goederenvervoer over spoor - Insights

goederenvervoer over spoor
De volumes over het spoor stabiliseerden in 2012
Tarieven spoorvervoer onderhevig aan opwaartse druk door wegvallen belastingvoordeel diesel
Vlak jaar verwacht voor 2013
Branchebeschrijving
Op de markt van goederenvervoer over spoor zijn verschillende
(containers, wissellaadbakken, opleggers, trailers). De Nederlandse
soorten spelers actief. Spoorvervoerders gebruiken eigen
markt kent een beperkt aantal spelers in het spoorvervoer.
locomotieven. Railoperators kopen voor eigen rekening en risico
capaciteit in bij de spoorvervoerders om goederen per spoor te
vervoeren. Zij werken alleen met intermodale transportmiddelen
Trends en ontwikkelingen
In 2012 is het vervoerde gewicht over spoor stabiel gebleven ten op-
het spoorvervoer aantrekkelijker te maken. Belangrijk voor die aantrek-
zichte van 2011. Het goederenvervoer over spoor is sinds de financiële
kelijkheid, is de kwaliteit van het internationale spoorvervoer. Bijna
crisis in 2009 slechts mondjesmaat gegroeid. Het gewicht dat over het
90% van de goederen die over het spoor vervoerd worden, heeft een
spoor vervoerd wordt ligt nog steeds fors onder het niveau van 2008.
internationale bestemming. Duitsland is een belangrijke bestemming,
Het marktaandeel van spoor blijft dan ook al een aantal jaar op een te
maar de aansluiting met het Duitse spoor verloopt nog niet altijd vlek-
laag niveau hangen, terwijl de seinen op groen staan voor het spoor-
keloos. Naast duurzaamheid is ook prijs een belangrijke reden voor
vervoer. Zo is de focus op duurzaamheid een belangrijke trend die het
verladers om voor spoorvervoer te kiezen. De Duitse tol legt een be-
spoorvervoer een boost zou moeten kunnen geven. De haven van Rot-
hoorlijke druk op de tarieven voor wegvervoer. Het spoorvervoer heeft
terdam heeft aangegeven in 2035 65% van de containers via spoor en
hier geen last van. Wel zijn, door onder andere het wegvallen van het
binnenvaart te willen vervoeren. Momenteel ligt dat aandeel op circa
belastingvoordeel op diesel, ook de tarieven van spoorvervoer onder-
55%. En ook de overheid ziet graag dat verladers meer gebruik maken
hevig aan een opwaartse druk.
van het spoorvervoer. Voor deze groei zijn concrete plannen nodig om
Onze visie
In 2013 blijft de economie van de eurozone in mineur. ABN AMRO
binnenvaart. Door onder andere innovatie, zal de branche moeten
verwacht hier een lichte daling van het bbp. De verwachtingen voor de
proberen de concurrentie voor te blijven. Het spoorvervoer mist de
Duitse economie zijn positiever gestemd. Door onder andere het op peil
fijnmazigheid van het wegvervoer, maar synchromodale oplossingen
blijven van de binnenlandse bestedingen, zal de Duitse economie in
kunnen zowel goedkoper als duurzamer zijn. Hierbij worden lange
2013 licht groeien. Dit is positief nieuws voor de volumes die over het
afstanden, snel en op grote schaal, via het spoor afgelegd en verzorgen
spoor vervoerd worden, aangezien Duitsland een belangrijke
transporteurs over de weg de deur aan deur levering. Hiervoor is goede
bestemming is. Het spoorvervoer staat voor een aantal uitdagingen. Zo
communicatie essentieel, tussen de modaliteiten onderling en met de
is de Europese Unie erop gebrand het spoorvervoer te liberaliseren,
klant. En een accurate planning is belangrijk om de goederen tijdig en
bijvoorbeeld door het scheiden van spoorvervoer en spoornetbeheer.
efficiënt op de plek van bestemming te krijgen.
Een andere uitdaging is het behouden van de duurzaamheidspropositie,
om marktaandeel te kunnen winnen op het wegvervoer en vooral de
Kerngegevens
Websites
Aantal spoorvervoerders: 17
www.railcargo.nl
www.railforum.nl
www.nea.nl
www.keyrail.nl
Aantal intermodale railoperators: 21
Aantal railexpediteurs: 10
Actuele sectorprognoses vindt u in onze publicatie ’Prognoses economie en sectoren’
Vooral druk op binnenlandse volumes
Bron: Rail Cargo, ABN AMRO Economisch Bureau
50
▶▶ Het grootste deel van het goederenvervoer over spoor betreft
45
internationaal vervoer. Duitsland neemt hier een belangrijke plek in.
40
▶▶ In 2012 zijn de volumes min of meer stabiel gebleven ten opzichte
35
30
van 2011. De sterke daling in 2009 is het spoorvervoer nog niet te
25
boven gekomen.
20
15
weliswaar gegroeid, maar in 2011 en ook in 2012 kwamen ze weer
op een lager niveau te liggen.
tonnen
▶▶ Vooral de binnenlandse volumes laten het afweten. In 2010 zijn die
10
5
0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Internationaal
Nationaal
Maasvlakte II belooft impuls goederenvervoer over spoor
Bron: Port of Rotterdam
▶▶ Het grootste deel van de containers die de haven van Rotterdam
binnenkomen, worden over zee weer verder vervoerd. Kustvaart
speelt hierbij een belangrijke rol.
33%
▶▶ In het overige achterlandvervoer van containers is het wegvervoer
leidend. De haven van Rotterdam heeft zich als doel gesteld de
Vervoer over de weg
modal split te veranderen, zodat wegvervoer minder dominant
Binnenvaart
56%
wordt. Zodra Maasvlakte II operationeel wordt, moet blijken in hoe-
11%
verre deze doelstelling wordt gehaald.
Spoorvervoer
Aantal treinen over de Betuweroute gegroeid
▶▶ Het aantal treinen dat over de Betuweroute ging, is in 2012 met
Bron: Keyrail
7.000
14% gestegen. Het tweede kwartaal kende nog een stagnatie. In
6.000
het derde kwartaal is het aantal treinen weer met bijna 10% (k-o-k)
5.000
toegenomen, naar 5.687 treinen.
4.000
▶▶ In totaal reden in 2012 meer dan 22.000 treinen over het A15-traject.
verdere groei in het aantal treinen over de goederenspoorlijn
tussen Rotterdam en Duitsland verwacht.
Aantal treinen
▶▶ Door onder andere het gereedkomen van Maasvlakte II, wordt een
3.000
2.000
1.000
0
2009-4 2010-1 2010-2 2010-3 2010-4 2011-1 2011-2 2011-3 2011-4 2012-1 2012-2 2012-3 2012-4
Metaal en containers grootste aandeel in vervoer over spoor
▶▶ De staalindustrie is een belangrijke sector voor het goederen-
Landbouw en levensmiddelen
vervoer over spoor. Met name de staalindustrie in Duitsland is
belangrijk. Duitsland is de grootse staalproducent van Europa en
onder meer afhankelijk van de vraag naar auto’s. Door de crisis is
Bron: NEA
3%
Eindproducten en containers
Energie
16%
de vraag naar auto’s fors gedaald en momenteel nog niet terug op
pre-crisis niveau.
56%
▶▶ Daarnaast is het vervoer van containers belangrijk voor het spoorvervoer. Door de aanleg van Maasvlakte II groeit de stroom
containers de komende jaren verder. Het zal nog even duren voor
de gevolgen hiervan duidelijk merkbaar zijn.
27%
18%
Chemie
Metaal
2% Bouw
11%