Risico’s voor Ontwikkelingen TRENDMATIGE d e o v e r h e i d s f i n a n c i ë n U I T G AV E N - P E N S I O E N E N Vergrijzing Stijgende levensverwachting Lage rente Negatieve ontwikkelingen op financiële markten Stelselinterverntie Verdergaande fiscalisering AOW AOW Omslagstelsel Aanvullende pensioenen Kapitaaldekkingsstelsel Gepensioneerden Gepensioneerden Stelsels Hoogte AOWuitkering variëren ...heft inkomstenbelasting bij... ...keren pensioen uit (belast) aan... ...keert AOW uit aan... intergenerationele solidariteit Rijk intergenerationele solidariteit Rijk ...trekken pensioenpremies af bij... ...betalen AOW-premie aan... Hoogte AOWpremie variëren ...sparen pensioen (onbelast) bij... Belasten pensioenpremie Werkenden Pensioenfonds Geen verdere premiestijging aanvullende pensioenen Werkenden Legenda Route van schok / ontwikkeling naar overheidsfinanciën Gevolgen voor de overheidsfinanciën + 3,4% bbp in 2040 Stelselinterventie Koppelen pensioenen aan levensverwachting € 0 - € 240 miljard Beheersmaatregel Actor AOW uitgaven leggen een steeds groter beslag op de Rijksbegroting, terwijl er minder werkenden zijn om de premie op te brengen. Saldo uitgaven en ontvangsten Pensioenpremies zijn fiscaal onbelast, pensioenuitkeringen belast. Dit leidt mogelijk tot: • stijging van gederfde belastinginkomsten; • beleggingsrisico. Relatie Risico Overheidsschuld Deze poster is een bijlage bij het rapport Risico’s voor de overheidsfinanciën; Inzicht en beheersing van de Algemene Rekenkamer van juni 2012. Alle bedragen zijn gebaseerd op gegevens tot en met mei 2012 en geven een theoretisch maximum aan. © Algemene Rekenkamer/Schwandt Infographics