Creatief valoriseren van nevenstromen in Vlaanderen

FISCH Project CREASISTRE
Creatief valoriseren van
nevenstromen in Vlaanderen
FEBEM
Vierde Afval- en Materialencongres in Brugge op 6 April 2011
Inhoud
o FISCH
o Is er ruimte (Business) voor afvalverwerking tussen
bedrijven onderling?
o Hoe te realiseren in Vlaanderen? Voorbeeld uit de
UK.
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
Inhoud
o FISCH
o Is er ruimte (Business) voor afvalverwerking tussen
bedrijven onderling?
o Hoe te realiseren in Vlaanderen? Voorbeeld uit de
UK.
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
FISCH
Flanders strategic Initiative for Sustainable Chemistry
www.suschem.be
Carl Van der Auwera, [email protected], mobile (+32)(0)484 61 50 33
Luc Van Ginneken, [email protected], mobile (+32) (0)477/97 99 47
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
VISIE
Behouden en garanderen van de competitieve positie van
wereldklasse en het imago van de chemische industrie
van onze regio’s door duurzame chemische innovatie.
KennisOpen
Centrum
InnovatieStrategische
voor
infrastructuur
Onderzoeks
Duurzame
Cluster
Agenda
Chemie
FISCH veerpont
Strategische Onderzoeksagenda
1. Alternatieven voor fossielen
1.
2.
3.
Biomassa convertie
Micro-algen
Valorisatie van neven- en afvalstromen
2. Proces Intensificatie
SOA
4.
5.
6.
7.
Scheidingstechnologie
Groene solventen
Micro-procestechnologie
Katalyse en alternatieve energie input
3. Duurzame chemische producten en processen
8.
9.
Multifactoriele performantie verbeteringsmethodologieën
Duurzame chemische producten
FISCH veerpont
ONZE VISIE
De wereldklasse concurrentiepositie en imago van de scheikundige industrie
van onze regio behouden en garanderen door duurzame chemische innovatie.
ONZE MISSIE
Projects 1-5 = Starting Open Innovation Programs
Als een open kennisorganisatie , stimuleren we innovatie, onderwijs, ondernemerschap en
opleiding in duurzame chemie.
Micro-Algen
(Industrie leider = Proviron)
We bevorderen het delen van kennis en middelen tussen de industrie, de academische wereld,
kenniscentra en andere stakeholders. Dit zal leiden tot doorbraak van nieuwe innoverende
samenwerkingsprogramma’s, gevolgd door het valoriseren van pistes die nieuwe producten en
nieuwe duurzame procédés creëren.
Valorisatie van afval- en nevenstromen
(Industrie leider = Tessenderlo Chemie+ BASF)
We catalyseren de overgang van de chemische industrie naar een broeikas voor innovatie,
daarbij ondersteunen we Vlaanderen om zich te vestigen als wereldleider in innovatie in
duurzame chemie, door nieuwe KMO’s te creëren en bestaande KMO’s te ontwikkelen, en zo bij te
dragen tot hogere welvaart en betere levenskwaliteit in Vlaanderen.
Hernieuwbare Chemicaliën
(Industriie leider = Taminco)
Project 6 = OIC
Project 7 = SCKC
Scheidingstechnologie
(Industriie leider = Janssen Pharmaceutica)
Center 1
OI1
OI6
OI8
OI4
Center 5
OI7
OI5
OI2
Center 2
Center 3
OI3
Center 4
Micro-procestechnologie
(Industrie leider = Procter & Gamble)
ONZE AANPAK
Andere industrie leiders: BASF, Solvay, Agfa, EcoSynth
Strategische
Onderzoeksgenda
Open Innovati-e
infrastructuur
Cluster
FISCH veerpont = SusChemFlanders platform
Kenniscentrum
voor
Duurzame Chemie
Voor een duurzame flow van chemie innovatie in Vlaanderen, bouwen we een stabiel schip
(= FISCH veerpont) en varen ermee naar een blauwe oceaan vol met innovatie opportuniteiten.
Dit FISCH veerpontont drijft op 6 sterke kennisthema’s (i.e., Onderzoek, Ontwikkeling,
Ondernemerschap, Opleiding, Onderwijs en Openheid), en draagt onze drie krachtige zeilen:
• een Strategische Onderzoek Agenda
• een Open Innovatie-infrastructuur Cluster
• een Kenniscentrum voor Duurzame Chemie
De maatschappelijke uitdagingen veroorzaken de wind in onze zeilen.
Project 8 = Visionair project
Project 9 = Platform
Inhoud
o FISCH
o Is er ruimte (Business) voor afvalverwerking tussen
bedrijven onderling?
o Hoe te realiseren in Vlaanderen? Voorbeeld uit de
UK.
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
Een koolstof levenscyclus kwantificering werd
uitgevoerd door McKinsey en Öko-Institut, in
opdracht van ICCA (2009)
http://www.iccachem.org/ICCADocs/ICCA_A4_LR.pdf
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
Opwaarderen van nevenstromen
Consumentenafval
Hergebruik als:
Industriële afval
• Essentiële
nutriënten (P, K, S)
• Plastics
Schadelijke uitstoot
• Metalen
• Zeldzame elements
• Chemische
bouwstenen
Industriële nevenproducten
INTERNAL
• …
Groei business voor Tessenderlo
Kerley
Zwavel emissies
van raffinaderijen
Gelatin &
natural
derivatives
Slachthuisafval
Water
treatment
Zuurbaden uit de
staalnijverheid
INTERNAL
Vloeibare
meststoffen
Gelatine
Pet food
Personal care
Energie
....
Flocculant voor
waterzuivering
Klassiek Business Model
Leverancier(s)
Nevenstromen
Waarde
€
Industrieel
Eindproducten
Klant(en)
€
“Dubbel inkomsten” model
-kosten vermijden langs ene kant
(en leverancier bereid om winst te
delen)
-extra inkomsten aan de andere
kant
Alternatieve Business Modellen –
FISCH Consortia
Waste
Leveranciers(s)
Waste materials
€
€
Afval verwervende/verwerkende
bedrijven
€
Techn
Techn
Value
Industriëlen
Technologie Leveranciers
€
Finished products
Klant(en)
€
€
Facilitators
Hoe consortia vormen?
Bestaande (gelijkaardige) nevenstromen
“Leverancier/verwerker/klant”
relatie
Bedrijven en kenniscentra
clusteren rond:
Technologieën
INTERNAL
“Egological” benadering
“Egologische” voorbeelden Tessenderlo
o
o
o
o
o
o
Proteinerijke nevenstromen uit voedingsnijverheid
Vaste ijzerrijke nevenstromen uit de staalnijverheid
Zwavel recuperatie uit biogas-zuiveringsinstallaties
Fosforrijke nevenstromen: isoleren van de fosfor
Nevenstromen die zouten bevatten van H2S
…
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
Groen: TC contacteert andere bedrijf met positief gevolg
Rood: Ander bedrijf contacteert TC met positief gevolg
Grijs:
Kontakten zonder gevolg
INTERNAL
INTERNAL
Bredere manier om consortia te vormen
Bestaande (gelijkaardige)
afvalstromen
“Leverancier/verwerker/klant” relatie
Bedrijven en kenniscentra
clusteren rond:
Technologieën
INTERNAL
“Egological” benadering
Inhoud
o FISCH
o Is er ruimte (Business) voor afvalverwerking tussen
bedrijven onderling?
o Voorbeelden
o Hoe te realiseren in Vlaanderen? Voorbeeld uit de
UK.
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11
Het NISP als mogelijke inspiratiebron. Wat is het NISP?
• National Industrial Symbiosis Program:
Business opportunity program which develops
mutually profitable links bewteen companies from all
industrial sectors so that under used resources
and/or materials from one company can be
recovered, reprocessed en re-used by others
• Opgericht in 2005
• Actief in heel UK, en regionaal georganiseerd
• 13.000 leden
• Ondersteund door lokale overheden
INTERNAL
“Returning resources to
productive use is
becoming an integral part
of economic activity. It is
vital therefore that
businesses have
knowledge of what is
available in order to trade
resources easily.
Industrial Symbiosis are
big words, but NISP
makes it simple and
straightforward.”
• Bedrijven geven informatie, eventueel onder een confidentiality agreement,
aan NISP
• Nevenstromen
• Stromen die bedrijven wensen te sourcen
• NISP consultants gaan op zoek naar mogelijke opportuniteiten voor valorisatie
• NISP bouwt database van technologie-leveranciers
• NISP kan zo technologie suggereren om reststromen van een bedrijf te linken
aan een bronstroom van een ander
• NISP organiseert workshops (algemeen of sector-gebaseerd) om leden samen
te brengen, en te brainstormen over opportuniteiten voor hergebruik
• Mindmaps, bvb voor chemische sector, worden ontwikkeld
• NISP biedt ondersteuning bij samenwerking door bvb toegang tot funding te
faciliteren
Voorbeeld: Hergebruik van off-spec PVC
stabilizer
Bedrijven
• Chemson productie site:
chemisch gebaseerde PVC stabilisatoren, gebruikt in
de productie van UPVC-producten zoals ramen en
deurframes
• Polymer Industries:
Polymeer kralen, gebruikt bij de productie van
outdoor aggregate products zoals stoepranden
• Chemson produceert een bepaalde hoeveelheid off-spec product
Wat
• Deze reststroom werd naar een stortplaats gebracht
• Polymer Industries kan dit product nu gebruiken als feedstock voor
de eigen productie
120 ton hergebruikt
435 ton CO² emissie vermeden
INTERNAL
Verified Outputs 2005 to 2010
Total of €37m investment over 5 years
Year on year
Flat 5 years
Environmental
Landfill Diversion (Tonnes)
7,022,384
35,111,920
CO2 Reduction (Tonnes)
6,038,059
30,190,295
Virgin Material Savings (Tonnes)
9,704,711
48,523,555
363,626
1,818,130
9,569,738
47,848,690
Hazardous Waste Eliminated (Tonnes)
Water Savings (Tonnes)
Economic
Cost Savings to Business
€218,515,161 €1,092,575,806
Additional Sales for Business
€176,097,919 €1,232,685,433
Social
Jobs Created
3683
22,181
Jobs Saved
5087
30,632
Opzet
Het uitwerken en realiseren van een Businessmodel (servicemodel)
in Vlaanderen waarbij nevenstromen van bepaalde (industriële en
andere) activiteiten worden verzameld, herwerkt en opgewaardeerd
tot waardevolle, marktrijpe producten.
• Verhogen van de duurzaamheid van deze
activiteiten.
• Creëren van nieuwe business
INTERNAL
Verdere doelstelling
Korte
termijn VERRUIMEN
• Bilaterale kontakten stimuleren tussen leveranciers en/of producenten van
nevenstromen, en mogelijke afnemers.
• Ontwikkelen van een tool hiervoor .
• Kenniscentra, technologie leveranciers en “verwervers” van nevenstromen
erbij betrekken
• Kleine consortia maken rond specifieke projecten
Middellange
termijn KIEZEN
• Projecten definiëren die een breder publiek van “stakeholders” kan
interesseren.
• Grotere consortia opzetten rond meer algemene thema’s (dichter bij basic
research???)
INTERNAL
Samenvattend
o Valorisatie van afval is geen kost maar brengt op, niet alleen
milieutechnisch, maar ook zakelijk, mits men het juiste consortium
vormt.
o Afval hoeft niet direct te worden gevaloriseerd als energiebron, maar
kan ook een beginproduct zijn voor producten met een hogere
toegevoegde waarde.
o Heel wat bedrijven zijn in staat bepaalde afvalstromen van andere
bedrijven te valoriseren.
o Er is nood aan een goede inventarisatie van de bestaande
afvalstromen, en aan experten die actief op zoek gaan naar de
geschikte partners voor het verwerken van afvalstromen.
FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11