Oud en nieuw op de Alb

Oud en nieuw op de Alb
Kaeser-compressoren in cementfabriek Dotternhausen van Holcim Zuid-Duitsland
Holcim Zuid-Duitsland maakt van de kalk en olieschalie van de westelijke Schwäbische Alb
(Zwabische Jura) in Dotternhausen, cement en speciale bindmiddelen – en beheert het enige in
een cementfabriek gelegen fossielenmuseum, dat hoofdzakelijk bevoorraad wordt met vondsten
uit eigen ontginningsplaatsen.
12
Report 1/09 – www.kaeser.com
Cementfabriek Dotternhausen werd in
1939 opgericht door Rudolf Rohrbach
en tot 2004 geleid door zijn zoon Gerhard Rohrbach. In dat jaar fusioneerden
ze met Holcim Zuid-Duitsland. Cement,
grind en beton behoren tot de kernactiviteiten van Holcim Zuid-Duitsland. De
grind- en betonfabrieken van Holcim
bevinden zich in de regio’s Stuttgart,
Karlsruhe en Weil-Lörrach. De grondstoffen van de fabriek komen uit de
directe omgeving. Iets ten zuidoosten
van Dotternhausen bevindt zich op de
Plettenberg een grote kalksteengroeve.
Het hier gewonnen witkalk uit het Juratijdperk gaat per hangspoor naar de fabriek. Daar wordt het kalk in meerdere
fasen fijn gemalen en het kalkmeel met
perslucht gehomogeniseerd voordat het
verder verwerkt wordt.
Vlak naast het fabrieksterrein ligt een
oude olieschaliegroeve die gesteente
van 185 miljoen jaar oud levert uit het
Lias tijdperk (vroeg-Jura). De nieuwere schaliegroeve ligt enige kilometers
noordwestelijk van de fabriek. De gewonnen olieschalie bereikt de fabriek
via een gesloten transportband. In de
fabriek in Dotternhausen wordt de olieschalie driemaal gebruikt: de gebrande
en dan gemalen olieschalie wordt aan
de cementsteen toegevoegd als bindmiddel. Het eindproduct is een uniek,
milieuvriendelijk Portland-olieschaliecement. Daarnaast wordt de olieschalie, dankzij het energiegehalte via de
thermische verwerking, gebruikt voor
de stroomopwekking en de energievoorziening van de fabriek. En tenslotte
wordt het ongebrand gesteente gebruikt
als brandstof en 'leemdrager' bij het maken van klinkers in de draaioven.
Reis naar het verleden
Wat de cementfabriek in Dotternhausen
zo uniek maakt, ziet de bezoeker meteen aan de vorm van het futuristische
fabrieksplein. Dit werd ter gelegenheid
van het 50-jarige bestaan van Rohrbach
Cement in 1989 opgericht en is ondertussen een wijd en zijd erkend centrum
voor kunst en cultuur. De plaatselijke
olieschalie is namelijk rijk aan fossielen
uit het Jura-meer, waarvan de mooiste
en interessantste exemplaren te bewonderen zijn in het fabrieksmuseum.
Naast de parkeerplaats voor bezoekers
kunnen geïnteresseerden trouwens zelf
op fossielenjacht gaan. De 'klopplaats'
wordt regelmatig met nieuw materiaal
uit de schaliegroeve bevoorraad en is
voor iedereen toegankelijk.
Transporteren, sturen, reinigen
"Klopplaatsen" van een ander type
zijn in de fabriek zelf in grote getale te
vinden: we hebben het dan over persluchtkanonnen, die als zogenaamde
'shockblowers' in het wijdvertakte transportsysteem van de cementfabriek de
'verkeersstroom' in goede banen leiden.
Regelmatige, door 10-bar perslucht
aangedreven, slagen verwijderen betrouwbaar alle vastgelopen grondstoffen en afgewerkte producten zodat het
niet tot een ophoping komt. Dit en het
regelmatig reinigen van de grote filterinstallaties zijn qua debiet de intensiefste
persluchttoepassingen. Iets lager wordt
de sturingslucht voor de verschillende
transport, handlings- en vulinstallaties
Reis naar het verleden – op de klopplaats voor het Holcim-fabrieksplein wordt altijd gezorgd voor een aanvoer van fossiel
gesteente uit de nabijgelegen olieschaliegroeven.
Report 2/09 – www.kaeser.com
13
gecomprimeerd. Zij werken met 7,5 bar.
Naast het 7,5-bar net wordt ook een
3-bar net gebruikt. Dit net produceert
transportlucht, die het fijn gemalen gesteente en de gemalen cement op hun
bestemming brengt.
Al deze perslucht wordt in een centraal, op het fabrieksterrein geplaatst
persluchtstation, geproduceerd. De negen Kaeser-schroefcompressoren met
energiebesparende Sigma Profiel-rotoren worden bijgestaan door drie koeldrogers en een adsorptiedroger, want
droge lucht is absoluut noodzakelijk bij
de omgang met cement.
Auteur: Klaus Dieter Bätz
Contact: [email protected]
De lucht is zuiver
De filterinstallaties in de Holcim-fabriek
zijn conform de milieunorm en conform
de eisen die Holcim stelde wat betreft
duurzaamheid. “De aanzuiglucht voor
de compressoren moet niet nog eens
apart worden gefilterd, maar stroomt in
‘fabriekstuinkwaliteit' door de aanzuigkleppen in het station. Deze lucht bleek
bij ons bezoek voldoende zuiver te zijn,
en dit zonder extra 'gepolitoerd' te zijn”,
zegt Michael Brachwitz, hoofd onderhoud, die bijzonder tevreden is over de
persluchtvoorziening. Dat is belangrijk,
want perslucht behoort ook in cementfabriek Dotternhausen, tot één van de
belangrijkste energiedragers.
Meer info: www.holcim.de/sued
14
Report 2/09 – www.kaeser.com
"Shockblowers" (boven links)
zorgen voor een ononderbroken
materiaalstroom; grondstoffen
uit de kalksteengroeve komen per
gondelspoorbaan (boven rechts)
aan; de lokaal gewonnen leisteen
dient ook als energiedrager; in de
centrale (rechter pagina) houdt het
technisch personeel alle procedures
in de fabriek Dotternhausen in het
oog – ook de persluchtvoorziening.