Fragment uit Het Detox-dieet van Paula Baillie-Hamilton. 1 De vetepidemie Waarom eten we minder en worden we toch steeds dikker? De mensheid heeft de geheimen van de chromosomen ontsluierd, atomen gesplitst, op de maan gelopen en zelfs foto's van de verste sterren in het heelal gemaakt. Maar tot dusver wist niemand hoe het komt dat veel mensen onprettig dik of zelfs gevaarlijk corpulent zijn. Veel artsen hebben hun nederlaag openlijk erkend en daarmee in de vetslag de witte vlag gehesen. De situatie is ernstig. Volgens vooraanstaande medici bevindt een groot deel van de wereld zich in de greep van een volwassen vetepidemie. William Dietz, directeur van de afdeling voeding aan het Centre for Disease Control, nam geen blad voor de mond toen hij in 1999 zei: 'In Amerika is dat een epidemie op een schaal die bij andere chronische ziekten onbekend is.' Een andere vooraanstaande onderzoeker ging zelfs zover te stellen dat we de vetepidemie moeten stuiten, anders zijn over een paar generaties bijna alle Amerikanen te zwaar. De situatie wordt nog ernstiger doordat ook onze kinderen steeds meer gevaar blijken te lopen. Een verbijsterende 25% van de Canadese kinderen is tegenwoordig te dik. De leeftijd waarop overgewicht een probleem wordt, daalt bovendien gestaag. Bij zulk nieuws gaan er alarmbellen rinkelen, want iedereen weet dat dikke kinderen hoogstwaarschijnlijk ook als volwassenen te dik zullen blijven.Bij de volwassenen zien we de ontmoedigende tendens dat ze zwaarder worden naarmate hun leeftijd stijgt. Volgens de huidige schattingen wordt de gemiddelde vrouw per jaar bijna een halve kilo zwaarder en de gemiddelde man de helft daarvan. Deze schrikbarende cijfers zijn niet moeilijk te geloven. Wie om zich heen kijkt, ziet het met eigen ogen. Steeds meer mensen zijn zwaarder dan ooit.. De mate waarin we vergiftigd zijn Naar schatting komt elke twintig minuten een nieuwe chemische fabriek in bedrijf, en er zijn er al vele honderdduizenden. Als gevolg daarvan is de gemiddelde bewoner van de ontwikkelde wereld met zo'n 500 industriële gifstoffen verontreinigd, en slechts een klein deel daarvan is goed op hun schadelijke gevolgen onderzocht. Een overheidsstudie die de hoeveelheden bestrijdingsmiddelen in dierlijk vet naging, onderzocht ook proefmonsters menselijk vet op de aanwezigheid van de bijzonder giftige en hardnekkige chloorkoolstoffen. De resultaten waren schokkend. Menselijk vet bevatte minstens twee- of driemaal zoveel van deze stoffen als dierlijk vet (in dit geval runderniervet). Op grond van de resultaten (zoals weergegeven in een officieel Brits rapport) kon ik berekenen dat menselijk vet zelfs gemiddeld vijfhonderdmaal zoveel chloorkoolstoffen bevat als het vet van Britse dieren. Het is naar maar waar: als we kannibalen waren, zou ons vlees ongeschikt voor menselijke consumptie zijn! Wij zijn niet gemaakt voor de omgang met synthetische chemicaliën Voordat we de vele problemen die de chemicaliën veroorzaken, kunnen aanpakken, moeten we eerst weten waarom ze zo veel chaos stichten. In de loop van miljoenen jaren heeft ons lichaam bijzonder verfijnde ontgiftingssystemen ontwikkeld voor de dagelijkse afvoer van allerlei natuurlijke gifstoffen, die in tal van soorten in het milieu voorkomen, zoals bepaalde zwammen en bacteriën. De nieuwe, kunstmatige stoffen hebben echter structuren die volstrekt vreemd zijn, en onze hoogontwikkelde ontgiftingssytemen hebben er nog nooit mee te maken gehad. Ons vuilverwerkingssysteem kan sommige 'vreemde' chemicaliën aan, maar andere helemaal niet. Dat leidt ertoe dat bepaalde gifstoffen zich in ons lichaam ophopen. De meeste chemicaliën die we niet kunnen kwijtraken, worden vanwege hun grote oplosbaarheid in vet uiteindelijk opgeslagen in vetweefsels. Anders dan veel mensen denken, worden ze door die opslag echter allerminst onschadelijk, want eenmaal daar aangeland, beginnen ze de vethuishouding te ondermijnen. Als er een manier bestond om veel van die chemicaliën om te zetten in onschadelijker producten, zouden ze niet zo gevaarlijk zijn. Maar omdat ze zo onaanraakbaar zijn, kan ons lichaam ze niet lozen en blijven ze zich ons leven lang ophopen. Door ons onvermogen om veel van die giftige stoffen af te voeren, zijn we een van de vervuildste soorten ter wereld geworden. Chemicaliën vergiftigen ons voedsel Als gevolg van een fundamentele verandering van het boerenbedrijf zijn de meeste dingen die we tegenwoordig eten, met tal van hoogst giftige chemicaliën tegen insecten, schimmels, bacteriën, knaagdieren en onkruid bespoten. Allemaal samen heten ze bestrijdingsmiddelen. Na de oogst kunnen de gewassen nog eens bespoten worden om te voorkomen dat ze tijdens de opslag gaan rotten, en voor de verpakking worden ze misschien met nog meer chemicaliën behandeld. Tijdens de groei en bij de verpakking worden appels en peren gemiddeld 21 keer bespoten. Aan voorbewerkt voedsel worden vaak chemicaliën toegevoegd om de houdbaarheid te vergroten. Dat alles leidt ertoe dat in ongeveer een derde van de dingen die we eten, nog steeds waarneembare hoeveelheden doelbewust toegevoegde bestrijdingsmiddelen aanwezig zijn. Dat is een volstrekt onnatuurlijke toestand. Nooit eerder bevatte ons voedsel vernietigende gifstoffen die allemaal bedoeld zijn om te doden. Met deze gang van zaken vergiftigen we ons voedsel en daarmee onszelf. Daar komt nog iets bij. Vanwege de grote vervuiling van ons milieu wordt ons voedsel niet alleen vergiftigd met de bestrijdingsmiddelen die er doelbewust aan worden toegevoegd, maar ook met een hele serie industriële afvalproducten die in de lucht, het water en de bodem aanwezig zijn. Ik ben bang dat het daarbij niet blijft. De voedselverpakkingen, die grotendeels uit plastic bestaan, dragen in contact met het voedsel nog meer chemicaliën over. Veel chemicaliën in plastics zijn goed in vet oplosbaar en lekken dus weg naar vetrijk voedsel, vooral zuivel en vet vlees. Tegen de tijd dat jij het voedsel in handen krijgt, bevat het dus niet alleen de ingrediënten die het etiket vermeldt, maar misschien nog wel veel meer. Chemicaliën maken om economische redenen dik Stel je een veehouder voor die runderen heeft en aan een abattoir verkoopt. Het veevoer is een van zijn grootste kostenposten en zijn winst hangt af van het gewicht van de dieren die hij verkoopt. Hoe meer het hem kost om zijn dieren te voederen, des te lager zijn winst. Als hij een magische pil had waardoor zijn koeien minder aten en toch zwaarder werden, zou hij meer geld verdienen. Het zal je dus niet verbazen dat veehouders al heel lang krachtige synthetische chemicaliën gebruiken om hun dieren zo zwaar mogelijk te maken en dat die praktijk in de conventionele veehouderij wijd verbreid is. De meeste van die chemicaliën werken op zo'n manier dat de voedselinname veel efficiënter wordt, dat wil zeggen: ze wijzigen de dierlijke spijsvertering zodanig dat met minder voer meer resultaat wordt geboekt. Dieren die zulke chemicaliën in hun voer krijgen, worden zwaarder dan onbehandelde dieren, zelfs als die onbehandelde dieren meer eten. Economisch is er niets tegenin te brengen. Meer gewicht bij minder voer. Lagere kosten bij hogere inkomsten, want de veehouder krijgt een betere prijs voor zijn dieren. Maar wat gebeurt er als die dieren verkocht zijn? Dan eten wij ze op, met chemicaliën en al. Synthetische chemicaliën maken ook jou dik Onze spijsvertering blijkt op een hele reeks synthetische chemicaliën op ongeveer dezelfde manier te reageren, en het ligt voor de hand dat het dik makende effect dat voor dieren bedoeld was, ook bij ons optreedt. De krachtige chemicaliën bereiken dat op allerlei manieren. Op de eerste plaats beïnvloeden ze onze eetlust, waardoor we vaak veel meer eten dan we nodig hebben. Op de tweede plaats verkleinen ze de hoeveelheid voedsel die ons lichaam nodig heeft door ons vermogen te schaden om voedsel volledig te verbranden zodat er minder van nodig is. Maar waarschijnlijk het belangrijkst is dat het lichaam bestaande vetvoorraden niet meer kan verbranden. Synthetische chemicaliën blijken dus te functioneren door onze gewichtsregulering te vergiftigen en buiten werking te stellen. Erger nog: als we ze niet de kop in drukken, blijken de effecten cumulatief te worden waardoor we steeds dikker worden zo lang ons lichaam aan deze chemicaliën is blootgesteld. Grafieken wijzen uit dat de explosieve stijging in de productie van synthetische chemicaliën voorafgaat aan de even drastische stijging van het aantal te zware mensen. De snelle groei van dat laatste aantal wijst erop dat veranderingen in het milieu een veel waarschijnlijker oorzaak van het probleem zijn dan genetische veranderingen, want die kosten veel meer tijd. Het tijdsverloop suggereert dat de chemicaliën de oorzaak van de vetepidemie zijn. Ook medische studies leggen verband tussen de huidige vervuiling en ons toenemende gewicht Bij een studie op het Amerikaanse Long Island werd een aantal gewone vrouwen onderzocht die geen reden hadden om thuis of op het werk blootgesteld te zijn aan gevaarlijke chemicaliën en ook geen voedsel met een bekende, verontreinigde herkomst aten. Daarbij bleek dat vrouwen met meer chloorkoolstoffen in hun lichaam (in hun vetvoorraden en in hun bloed) naar verhouding een hogere lichaamsmassa hadden. Met andere woorden: ze waren dikker dan minder vervuilde vrouwen. De index van je lichaamsmassa is de verhouding tussen je lengte en je gewicht en dus een maatstaf voor je dikte. De onderzoekers concludeerden dat de ophoping van deze vervuilende stoffen in de loop van de tijd vooral te wijten was aan de dingen die deze vrouwen aten. Ook allerlei andere studies bewijzen dat mensen die bepaalde vervuilde dingen eten, met grotere waarschijnlijkheid dik zijn. Een ervan onderzocht het effect van de consumptie van vis uit de Amerikaanse Grote Meren, die nogal vervuild zijn met chloorkoolstoffen (DDT en PCB's). De groep bestond uit sportvissers (de commerciële visserij is er verboden) die hun in deze meren gevangen zalmen en forellen zelf opaten. Vergeleken met de vissers die dat niet deden, hadden ze meer PCB's en DDT in hun lichaam en waren ze bovendien dikker. Waarom is niet iedereen dik? Als we dikker worden door de opname van gevaarlijke chemicaliën en als we door die chemicaliën omringd worden, waarom is dan niet iedereen dik? Jij en ik weten uit eigen ervaring dat ook veel slanke mensen bespoten en behandeld voedsel eten. Het antwoord is: iedereen is anders. Sommige mensen worden geboren met een lichaam dat deze chemicaliën beter aankan. Mensen met een gevoeliger systeem worden er meer door beïnvloed en komen dus aan. Maar zelfs mensen met veel weerstand krijgen uiteindelijk last van de onstuitbare opeenhoping van chemicaliën. Deze stoffen schaden de lichaamschemie beetje bij beetje, totdat de verdedigingsmechanismen het begeven. Op dat moment worden ook zij dik. De toestand is treurig, maar zie de zonzijde. Nu we eindelijk weten waarvan we zo dik worden, kunnen we het probleem aanpakken. Als we weten hoe ons lichaam ons gewicht reguleert, zijn we alweer een stap dichter bij het begrip van hoe de chemicaliën deze regulering verstoren, en dan kunnen we het probleem voor de eerste keer in ons leven bij de hoorns vatten. Het grootste deel van de schade die deze stoffen aanrichten, is gelukkig niet permanent, en als je mijn adviezen in de rest van dit boek opvolgt, leer je op zo'n manier afvallen dat de ponden hoogstwaarschijnlijk voorgoed wegblijven. Van gewone diëten word je dikker Je denkt er misschien goed aan te doen een gewoon dieet te volgen, maar kunt het probleem daarmee verergeren. Dat komt omdat je lichaam, als je op dieet bent, meer vet moet verbranden om zijn systemen te voeden.''Precies wat ik wil,' denk je misschien, en honderden jaren geleden zou je daar gelijk in hebben gehad. Je vetvoorraden bevatten tegenwoordig echter grote hoeveelheden giftige chemicaliën die in één klap in je lichaam terechtkomen zodra je je vet gaat verbranden. Als ze in je bloed zitten, verspreiden ze zich en schaden ze de kwetsbaarste delen van je slankheidsvermogen. Daar komt het probleem van de onvoldoende bouwstoffen nog bij, want als je minder eet, krijg je ook minder bouwstoffen naar binnen die de schade kunnen herstellen. Steeds als je een dieet volgt zonder je lichaam tegen de stortvloed van chemicaliën en gifstoffen te beschermen, schaad je in feite je slankheidsvermogen. Dat is waarschijnlijk de reden waarom mensen die snel afvallen, ook weer snel hun oude gewicht (en meer) terugkrijgen. Het kan bovendien verklaren waarom elk volgend dieet moeilijker lijkt: het ís namelijk moeilijker. Toch is er een manier om door minder eten slanker te worden, maar dan moet je het op de juiste manier doen en de hele aanpak omgooien. Je concentreert je dan niet op minder eten alleen maar op ontgifting en bescherming van je slankheidsvermogen. Dat heeft fantastische voordelen, want als je het goed aanpakt, versnel je door ontgifting niet alleen je uiteindelijke gewichtsverlies maar verlaag je ook je standaardgewicht. De nieuwe manier om af te vallen Ons milieu is tegenwoordig met chemische stoffen vervuild , en je moet beseffen dat je je dieet aan die nieuwe situatie moet aanpassen. Tegenwoordig moet een dieet hand in hand gaan met ontgifting, want een dieet zonder ontgifting is niet alleen zinloos maar zelfs potentieel gevaarlijk. De voordelen van een combinatie van dieet en ontgifting zijn een permanent gewichtsverlies en een hele reeks andere gezonde dingen, want als je de giftige chemicaliën verwijdert die je dik maken, raak je ook de stoffen kwijt waarvan je ziek wordt. Je weet nu hoe de chemicaliën je natuurlijke slankheidsvermogen schaden. De volgende stap is nagaan welke de ergste boosdoeners zijn. Aangezien het onmogelijk is geworden om alle synthetische chemicaliën uit ons leven te bannen, moeten we een plan opstellen om onze blootstelling aan de dikst makende te verkleinen en middelen vinden om hun verwijdering uit ons lichaam te versnellen. Op die manier voorkom je niet alleen toekomstige schade aan je slankheidsvermogen, maar voer je tevens zijn doeltreffendheid op tot een niveau dat je misschien nog nooit hebt meegemaakt. Chemische en conventionele calorieën Chemische calorieën zijn heel iets anders dan calorieën in de traditionele zin van het woord. Conventionele calorieën zijn simpele eenheden van energie. Omdat je lichaam voedsel kan omzetten in energie, kun je aan voedingsmiddelen een bepaalde calorische waarde hechten. Hoe meer conventionele calorieën een voedingsmiddel bevat, des te meer energie het zal opwekken. Daarom bevat vet meer calorieën dan koolhydraten: het lichaam haalt uit vet meer energie. Hoe werken, daarmee vergeleken, chemische calorieën? Chemische calorieën maken dik, maar op een heel andere manier. Anders dan voedingsmiddelen hebben giftige chemicaliën geen inherente energetische waarde. Ze bevatten als zodanig geen conventionele calorieën. Maar hoe maken ze je dan dik? Ze hebben het vermogen je slankheidsvermogen te vertragen en minder doeltreffend te maken. Als je slankheidsvermogen slechter werkt, is je lichaam slechter in staat om voedsel om te zetten in energie. De voedsel'restanten' waarvan het lichaam geen nuttige energie kan maken, worden opgeslagen als vet. Het dik makende vermogen van een chemische stof kun je dus afmeten aan de schade die deze bij het slankheidsvermogen aanricht. Stoffen die meer schade doen dan andere, bevatten dus ook meer chemische calorieën. Van sla word je dikker dan van avocado's In welke voedingsmiddelen zitten de meeste chemische calorieën? Het was vroeger veel makkelijker om na te gaan van welke levensmiddelen je dik werd en van welke niet. Als we hoeveelheden conventionele calorieën van de ingrediënten optelden en de aanbevolen waarden niet overschreden, konden we ons gewicht in de hand houden. In feite doen we dat nog steeds. We zien aantallen calorieën vermeld op chocoladerepen en potjes yoghurt. We zien berekeningen aan het begin van recepten. We worden gebombardeerd met woorden als 'caloriearm' en 'vetarm' in advertenties en op verpakkingen van light producten. De calorieën zijn overal! Ze zijn in de westerse cultuur zo diep geworteld dat het voor iemand die in deze omgeving is opgegroeid, echt moeilijk kan zijn te aanvaarden dat er een andere manier van denken bestaat. Daarin gelóven is zelfs nog moeilijker. Maar bekijk de hier gepresenteerde feiten eens en trek je eigen conclusies. En probeer het daarna zelf. Ik weet nog goed dat ik een tiener was en samen met mijn vriendinnen voor calorietabellen waarschijnlijk meer aandacht had dan voor mijn schoolvakken. In die tijd kende ik tot het laatste cijfer achter de komma de calorische waarde van een hele serie levensmiddelen. Maar nu gelden die regels niet meer. Door de chemische verontreiniging blijken sommige 'caloriearme' levensmiddelen opmerkelijk dik makend geworden. We moeten dringend uitzoeken hoe de nieuwe regels werken, maar gelukkig krijg je hulp. Je zult de informatie in dit hoofdstuk als een bevrijding aanvaarden. Voor het eerst kun je weloverwogen keuzes uit voedingsmiddelen met weinig chemische calorieën gaan maken. Ik vertel je eerst hoe het komt dat levensmiddelen zo vervuild raken, en geef dan een lijst van de twaalf levensmiddelen die het ergst met chemische calorieën verontreinigd zijn. Daarna neem ik alle grote voedselgroepen met je door, want sommige bevatten meer chemische calorieën dan andere. Ik geef aan wat de ergste boosdoeners zijn en leg uit waarom ze zo geworden zijn. Gewapend met deze informatie, met mijn adviezen over hoe je inname van chemische calorieën kunt beperken (zie de twee volgende hoofdstukken) en met de volledige chemo-calorische tabellen van hoofdstuk 18 ben je volledig in staat om je blootstelling aan gifstoffen in voedsel drastisch te beperken. Je zult ongetwijfeld nog een beetje aan het idee moeten wennen, maar voor het eerst in je leven heb je nu de kennis die nodig is om veilig en permanent af te vallen. En dat is alleen maar positief. Waarom kun je van sla dikker worden dan van avocado's? In elke calorieëntabel kun je zien dat sla uitzonderlijk weinig conventionele calorieën bevat en een avocado heel veel. Alleen al de suggestie dat het omgekeerde het geval is, druist in tegen alles wat we geleerd hebben.Maar waarom word je van sla dikker dan van avocado's? Het antwoord is simpel. Sla bevat veel meer chemische calorieën dan avocado's. Sla is namelijk een tamelijk kwetsbaar gewas dat meestal herhaaldelijk met 'dik makende' bestrijdings- en conserveermiddelen bespoten wordt om de kroppen in de winkel fris en knapperig te houden. Avocado's daarentegen zijn veel robuuster en hebben nauwelijks menselijk ingrijpen nodig. Als gevolg daarvan bevatten ze veel minder chemische calorieën. Vanuit het standpunt van de chemische calorieën word je van sla dus dikker dan van avocado's.