BEGRIPPENLIJST Afweersysteem Een geheel van cellen en weefsels in het lichaam die het lichaam beschermen tegen binnengedrongen virussen, bacteriën en lichaamsvreemde stoffen. Artrose Een van de reumatische aandoeningen, waarbij het gewrichtskraakbeen in kwaliteit achteruit gaat, de vorm en structuur van het gewricht verandert en gewrichtsbeschadiging optreedt. Artritis Gewrichtsontsteking. Ontsteking van het gewrichtskapsel. Auto immmuunziekte Een ziekte waarbij het afweersysteem van het lichaam zich keert tegen eigen lichaamsweefsels.Het valt niet alleen indringers aan van buitenaf, zoals virussen en bacteriën, maar ook het lichaam zelf. Bewegingsapparaat Het geheel van alle lichaamsdelen die nodig zijn om te kunnen bewegen. Tot dit bewegingsapparaat horen de botten, de verbindende gewrichten, gewrichtsbanden en de spieren en pezen. Bindweefsel Weefsel dat, naast cellen, voor een groot deel uit vezels bestaat. Het weefsel geeft steun en zorgt voor samenhang van de organen. Biologicals Een nieuwe groep medicijnen voor de behandeling van onder andere RA. Deze stoffen zijn niet chemisch geproduceerd, maar in het laboratorium met biologische celtechnieken gemaakt. Daarom hebben ze de Engelse naam biologicals (biologische stoffen) gekregen. Ze kunnen de afweerreactie tegen eigen lichaamsbestanddelen (autoimmuunziekten) remmen. Voorbeelden zijn de TNF-alfa blokkerende middelen. Biopsie Wegnemen van een klein stukje weefsel voor onderzoek. Bloedbezinking Een meting van de snelheid van bezinking van rode bloedlichaampjes. Ze wordt gebruikt als maat voor ontstekingsactiviteit in het lichaam. Chronische ziekte een ziekte die langer dan drie maanden duurt en niet vanzelf of gemakkelijk overgaat. Corticosteroïd Bijnierschorshormoon. Een medicijn ( bijv. Prednison) dat veel gebruikt wordt om ontstekingen te onderdrukken. CRP (afkorting van C-reactief proteïne) Een stof, die bij een actieve ontsteking in verhoogde mate in het bloed aangetroffen kan worden. 1 DMARDs Afkorting voor disease-modifying antirheumatic drugs. Ook wel reumaremmers genoemd. Dit zijn medicijnen die chronische ontstekingen remmen. Ze helpen de schade te beperken en de pijn te verminderen. DNA Bestanddeel van het chromosoom, dat de drager is van erfelijke eigenschappen. Eiwit Een van de drie belangrijkste bouwstoffen van het lichaam. De andere twee zijn koolhydraten en vetten. Ergotherapie Ergotherapie heeft tot doel een zo zelfstandig mogelijk functioneren in het dagelijks leven te behouden dan wel te bereiken. Fibromyalgie Een aandoening met klachten van pijn en stijfheid in spieren en rond gewrichten, en met vermoeidheid. Fysiotherapie Behandelmethode bedoeld om de conditie van gewrichten, pezen en spieren in stand te houden of te verbeteren en een goede houding aan te leren. Gewricht Een gewricht is de plaats waar twee botuiteinden bij elkaar komen. Op die plaats kunnen zij ten opzichte van elkaar bewegen. De boteinden zijn bekleed met kraakbeen en worden bij elkaar gehouden door een gewrichtskapsel en gewrichtsbanden. De binnenzijde van het gewrichtskapsel is bekleed met slijmvlies, het zogenaamde synovium, dat gewrichtsvocht produceert. De gewrichtsbanden zorgen voor de stevigheid van een gewricht. Gewrichtsontsteking Ontsteking van de binnenbekleding van het gewrichtskapsel. Immuniteit Afweer van het lichaam tegen indringers van buiten. Infectie Het binnendringen en vermenigvuldigen van ziektekiemen in het lichaam. Kraakbeen Veerkrachtig weefsel, dat goed bestand is tegen druk. Kraakbeen komt voor in gewrichten en ook in de oorschelpen, neus en luchtpijp. Mantelzorg Zorg die mensen elkaar wederzijds gevraagd en ongevraagd geven vanuit een persoonlijke betrokkenheid, bijvoorbeeld door buren of familie. NSAID’s Afkorting voor Non Steroidal Anti-Inflammatory Drugs. Dit zijn medicijnen die de verschijnselen van de ontsteking verlichten en pijn en stijfheid verminderen. Ze kunnen de schade die door reumatische ontstekingen wordt veroorzaakt niet voorkomen of afremmen. 2 Ontsteking Een ontsteking is een plaatselijke reactie van het lichaam op beschadiging van het weefsel. Voorbeelden van een ontsteking zijn de reactie van het lichaam op een infectie met ziekteverwekkers, of een stoornis in het afweersysteem. Reuma Een algemene benaming voor aandoeningen van het menselijk bewegingsapparaat. Aandoeningen die door een letsel of ongeval zijn veroorzaakt vallen er niet onder. Reumaconsulent De reumaconsulent is een verpleegkundige met specifieke deskundigheid in reumatische aandoeningen. De consulent heeft een aanvullende en zo mogelijk coördinerende rol bij de behandeling en begeleiding van de reumapatiënt. De reumaconsulent geeft voorlichting en advies over voorzieningen. Reumafactor Een afweerstof in het bloed, die vaak voorkomt bij mensen met chronische ontstekingsreuma. Reumafactoren komen voor bij 70% van de mensen met reumatoïde artritis. Daarnaast bij enkele andere reumatische ziekten in veel mindere mate. Ook bij ongeveer 5% van de gezonde mensen is de reumafactor aantoonbaar. Reumaremmers (zie ook DMARD’s) Medicijnen die chronische ontstekingen remmen. Ze helpen de schade te beperken en de pijn te verminderen. Deze medicijnen werken meestal pas na enige weken tot maanden. De behandeling moet langdurig worden voortgezet. Reumatische aandoeningen Onder reumatische aandoeningen vallen een groot aantal ziekten, die gepaard gaan met klachten en afwijkingen van het bewegingsapparaat. Ook kunnen andere (inwendige) organen bij deze ziekten betrokken raken. Zij zijn niet veroorzaakt zijn door letsel van buitenaf. Reumatoïde Artritis (RA) Chronisch gewrichtsreuma, een ontsteking van meerdere gewrichten die langer dan drie maanden duurt. Mensen met RA hebben last van pijn, stijfheid en zwelling van gewrichten. Op den duur treedt vaak beschadiging op van het gewricht. Alle gewrichten kunnen aangetast worden. De ziekte verloopt grillig: de klachten kunnen van dag tot dag verschillen. Periodes waarin de ziekte actief en rustig is, wisselen elkaar af. Reumatoloog De reumatoloog is een medisch specialist met speciale kennis en deskundigheid van de reumatische ziekten. Hij/ zij is bij uitstek toegerust om reumatische ziekten te behandelen waarbij ontsteking in gewrichten optreedt, maar ook inwendige organen betrokken kunnen zijn. Tenderpoints Plaatsen in het lichaam die pijnlijk zijn bij drukken. Weke-delenreuma Een groep reumatische aandoeningen waarbij meestal niet het bot of kraakbeen, maar de omliggende weefsels (de weke-delen) zijn aangedaan, zoals bijvoorbeeld de pezen, spieren en slijmbeurzen. 3