ONDERZOEKEN EN VERANDEREN VAN ORGANISATIECULTUUR

ONDERZOEKEN EN VERANDEREN VAN
ORGANISATIECULTUUR
Robert E. Quinn
Kim S. Cameron
Academic Service
ISBN 90-5261-291-9
Samenvatting: Jan Drenth 0207
© Movum
Zuiderpark 20/2, 9724 AH Groningen
Tel. 050 3604830
www.movum.nl
“Organisatiecultuur” blijkt het meest belangrijke onderscheidende kenmerk te zijn van alle succesvolle
ondernemingen. Succesvolle ondernemingen hebben iets speciaals ontwikkeld: een eigen duidelijke en
onderscheidende cultuur. En cultuur(-verandering) op organisatieniveau is ten nauwste verbonden met
gedrag(-sverandering) op individueel niveau. Dat is in feite de centrale boodschap van dit boek.
Verandering, aanpassing, ontwikkeling is een constante geworden. En wil die verandering succesvol en
effectief zijn, dan zal zij fundamenteel moeten zijn. Organisatieveranderingen worden vaak gezocht in
projecten als afslanking, TQM en reengineering. Dat faalt meestal, als de cultuur van de organisatie niet
verandert.
Een instrument om snel een (huidige en gewnste) organisatiecultuur te kunnen beschrijven: het
Organizational Culture Assessment Instrument (OCAI). Dat instrument bestaat uit een lijst met
stellingen, waarin de organisatecultuur wordt beschreven op zes centrale dimensies.
Het OCAI is gebaseerd op het theoretische model van de “concurrerende waarden”. In dit model worden
alle bestaande organisatietheorieën samengebracht op basis van twee dimensies:
- Flexibiliteit en vrijheid versus stabiliteit en beheersbaarheid;
- Interne gerichtheid en integratie versus externe gerichtheid en differentiatie.
HET CONCURRERENDE WAARDEN MODEL
Flexibiliteit
Intern
FAMILIE
ADHOCRATIE
Organisatie bestaat uit mensen.
Betrokkenheid leidt tot inzet. Nadruk op
participatie en consensus. Teamgericht.
Manager is mentor en stimulator.
Organisatie moet flexibel zijn en zich
steeds aanpassen aan de markt. Nadruk
op innovatie, verandering.
Manager is innovator en
bemiddelaar.
HIËRARCHIE
MARKT
Organisatie moet stabiel worden door
routines. Nadruk op vastleggen van
verantwoordelijkheden en procedures.
Manager is controleur en coördinator.
Organisatie is er om winst te
maken.Nadruk op duidelijke richting,
rationele analyses.
Manager is bestuurder en producent.
Beheersing
© Movum
Zuiderpark 20/2, 9724 AH Groningen
Tel. 050 3604830
www.movum.nl
Extern
Uitkomst is een typologie van vier dominante cultuurtypen.
Dit instrument biedt een snelle, handzame en herkenbare basis voor het diagnostiseren en het veranderen
van organisatieculturen.
Maar elke poging tot cultuurverandering zal spaak lopen als de leden van de organisatie ook niet
persoonlijk veranderen. Quinn heeft onderzocht, welke vaardigheden en capaciteiten midden- en
topmanagers nodig hebben: cruciale leiderschapscapaciteiten. En kwam tot het volgende overzicht:
CRUCIALE MANAGEMENTVAARDIGHEDEN
Flexibiliteit
Intern
FAMILIE
ADHOCRATIE
- Managen van teams
- Managen van interpersoonlijke
verhoudingen
- Managen van de ontwikkeling van
anderen
Manager is mentor en stimulator.
- Innovatiemanagement
- Toekomstmanagement
- Managen van voortdurende
verbetering
Manager is innovator en
bemiddelaar.
HIËRARCHIE
MARKT
- Coördinatiemanagement
- Managen van het controlesysteem
- Managen van de acculturatie
-
Extern
Managen van het
concurrentievermogen
- Bezielen van personeel
- Managen van de klantgerichtheid
Manager is controleur en coördinator. Manager is bestuurder en producent.
Beheersing
De huidige en gewenste individuele scores in deze cruciale managementcapaciteiten zijn eenvoudig vast te
stellen middels 360-graden onderzoeken.
Elk van deze cruciale capaciteiten is dan weer opgebouwd uit een groort aantal precies omschreven
vaardigheden, zodat er een lange lijst ontstaat van operationele persoonlijke vaardigheden, die bij een
gewenste cultuurverandering ontwikkeld zouden moeten worden.
Movum baseert zich o.m. op het werk van Quinn, omdat hier een zeer geslaagde poging is ondernomen
om abstacte begrippen als “cultuur” en “organisatie” te vertalen naar hun praktische consequenties op het
niveau van individueel gedrag.
© Movum
Zuiderpark 20/2, 9724 AH Groningen
Tel. 050 3604830
www.movum.nl