Naslagwerk Economie van Duitsland Hoofdstuk 6

 NaslagwerkEconomievanDuitsland
Hoofdstuk6:Handelsrelaties
6.1Overzicht
DuitslandismetafstanddebelangrijkstehandelspartnervanNederlandenvangroot
belangvoordeNederlandseeconomie.ZoisRotterdamindepraktijk‘debelangrijkste
Duitsehaven’.DeNederlandsehavenstadisvangrootbelangvoordeop‐enoverslagvan
Duitsegoederen.NederlandisbovendienvrijwelhetenigelanddatmeernaarDuitsland
exporteertdaninvoert.ZoimporteerdedeBondsrepubliekin2010voor68,8miljardeuro
aanNederlandsegoederen.DeDuitseexportnaarNederlandbedroegdatjaarruim54
miljardeuro.
Meteenhandelsvolume(importplusexport)vanruim158miljardeuroin2011,is
NederlandopFrankrijknadebelangrijkstehandelspartnervanDuitsland.Hetvolume
vandehandeltussenFrankrijkenDuitslandbedroegin2011168miljardeuro.
NederlandblijfthiermeeeconomischegrootmachtenalsChinaendeVerenigdeStaten
ruimvoor.
DetotalewaardevandeDuitseexportvanvooralmachines,auto’senchemische
productenlagin2010op959,5miljardeurotegenovereeninvoervan806,2miljard
euro.Duitslandheeftduseenflinkhandelsoverschotvanmeerdan152miljardeuro.
Tussende35en40procentvanhetDuitsebrutobinnenlandsproduct(bbp)is
afhankelijkvandeexport.JarenlangwasDuitslanddanookExportweltmeister,de
grootstegoederenexporteurterwereld,sinds2009afwisselendmetChina.
Duitslandiseenexportnatie,maarbijhetsuccesvandeexportzijnwelenkele
kanttekeningenteplaatsen.TeneersteheefttoenamevandeexportnaarChinaniettot
eentoenamevandebinnenlandsevraaggeleid,waardoornietteverwachtenisdat
DuitslandalsmotorvandeEuropeseeconomiedeEurozoneuitderecessietrekt.Ten
tweedekonerdoordeopmerkelijkegroeivandeDuitseeconomiein2011eenverschil
tussenDuitslandenderestvandeeurozoneontstaan.Tenderdeisenblijfteen
exportlandalsDuitslandafhankelijkvandeeconomischesituatiebijdevoornaamste
handelspartners.
Duitslandgenieteenaantalvoordelendieanderegroteexportlandenniethebben.Zois
deBondsrepubliekcentraalgelegeninEuropaengrenstzijaannegenbuurlanden,
hetgeendebuitenlandsehandelbevordert.Ditvoordeelheefteeneilandengroepals
Japanniet.
Hoofdstuk6:Handelsrelaties
Juni2012/KijkvoordeactueleversievanhetNaslagwerkEconomieopwww.duitslandweb.nl1
BovendienmaaktDuitslanddeeluitvandeEuropeseUnie:eengrotevrijhandelszone
meteengemeenschappelijkemunt.Hetisdaaromnietverwonderlijkdatongeveer70
procentvandeDuitseexportisbedoeldvoordeEuropesemarkt.
BuitenEuropaisAziëdegrootsteafzetmarktvoorDuitsegoederen.Ongeveer16
procentvandeDuitsegoederenbelandtinAzië,en10procentinAmerika,blijktuit
cijfersvan2011.HetbelangvanJapannamsinds2006welaf.Ookhetaandeelvan
Noord‐enZuid‐Amerikanamna2002afdoordehogestandvandeeuro.
Hoofdstuk6:Handelsrelaties
Juni2012/KijkvoordeactueleversievanhetNaslagwerkEconomieopwww.duitslandweb.nl2
6.2Globalisering
Deglobaliseringvandewereldeconomieheeftgroteconsequentiesvooreenexportlandals
Duitsland.DeopkomstvandeBRIC‐landen‐Brazilië,Rusland,IndiaenChina‐alsnieuwe
economischegrootmachtenendetoetredingvaneenaantalOost‐Europeselandentotde
EUbiedenzowelkansenalsgevaren.
Doordesterkverbeterdecommunicatie‐entransportmiddelenkunnenproductenuit
éénfabriekoveralterwereldwordenverkocht.Dithoudtbijvoorbeeldookindat
concurrentenvanDuitsebedrijvenuitalledelenvandewereldkunnenkomen.
Globaliseringleiddeertoedatgebiedenindewereldzichzijngaanspecialiserenin
bepaaldeeconomischeactiviteiten(regionalespecialisatie),waarmeezeopde
wereldmarktkunnenconcurreren.ZolegtZuidoost‐Aziëzichtoeopdeproductievan
industrieproductenwaarweinigtechnischekennismaarveelarbeidskrachtvoornodig
is.
AangezieninWest‐Europaarbeidveelduurderis,zijnhiereconomischeactiviteitendie
juistveeltechnischekennisenhoogopgeleidpersoneelvereisenbelangrijker.Ditzijn
metnamehightechindustrieproductenenhoogwaardige(financiële)diensten.Maar
ookditglobaliseringmodelisaanveranderingonderhevig.Opkomendeeconomieën
wetenhuntechnologischeachterstandrazendsnelintehalen.
DergelijkeontwikkelingenstellenveelwesterseendusookDuitseondernemingenvoor
eendilemma.Deproductievanhightech‐goederenkannuookindeBRIC‐landenplaats
vindentegenlagereloonkostenalsinhetwesten.ZoverplaatstedeFinse
mobieltjesmakerNokiaeengrootdeelvandeproductievanhetDuitseBochumnaar
Hongarijevanwegedeloonkosten.AutobouwersalsVolkswagen,AudienOpelopenden
fabriekeninondermeerChina,Brazilië,Polen,Tsjechië,RuslandenHongarijeom
dezelfdereden.
Deglobaliseringendeverplaatsingvandeproductienaardelage‐lonen‐landendroegen
bijaandestijgendewerkloosheidinDuitsland.ZobezienwasAgenda2010ookeen
reactieopdeveranderendesituatievandewereldeconomie.
Hoofdstuk6:Handelsrelaties
Juni2012/KijkvoordeactueleversievanhetNaslagwerkEconomieopwww.duitslandweb.nl3
Duitslandwasindejarennegentigdoordehogeloonkostenenbelastingenvoorveel
bedrijvensteedsonaantrekkelijkergewordenalsvestigingsland.Sindsde
eeuwwisselingisStandortDeutschlandweerattractievergewordenvoorhoogwaardige
kennisintensieveindustrie.ErisdeBondsregeringveelaangelegenditzotehouden,
maardatkanalleenalsdeloonkostenendebelastingenvoorondernemingenlaag
blijven.
Globaliseringbiedtookkansen.Hoehogerhetwelvaartsniveauwordtinbijvoorbeeld
deBRIC‐landen,destemeerhoogwaardigeproductenkanDuitslanddaaraandeman
brengen.DaarstaattegenoverdatDuitseproductenconcurrerendmoetenzijngeprijsd.
Datstimuleertinnovatie.OokmoetdeDuitseberoepsbevolkingsteedsbeterzijn
geschooldomhetverschiltemakenmetgoedopgeleide,maargoedkopeChineseof
Indiasevakgenoten.KanselierMerkel,diesinds2005regeert,zetinopgrootschalige
investeringeninresearchanddevelopmentomzodoendeeenmoderneinfrastructuur
enduurzameeconomietebehouden.
Hoofdstuk6:Handelsrelaties
Juni2012/KijkvoordeactueleversievanhetNaslagwerkEconomieopwww.duitslandweb.nl4