L27 Maak kennis met extremofielen

advertisement
Maak kennis met extremofielen
Prof. dr. Huub Op den Camp
NIBI Onderwijsconferentie, Lunteren, 13 januari 2017
“De biologie van het allerkleinste”
Department of Microbiology
Wat weten jullie al: instaptoets
Ga naar  https://b.socrative.com/login/student
Room number: 286260
Succes !!
Department of Microbiology
Wat is een extremofiel?
Department of Microbiology
Inleiding
• Microbiologen bestuderen microscopisch kleine
levende wezens: bacteriën, gisten, schimmels,
algen en protozoen
• Onderzoek is gericht op vorm, structuur,
reproductie, (eco)fysiologie, metabolisme en
classificatie
• Onderzoek en onderwijs gericht op begrijpen en
toepassen
Department of Microbiology
Genomic – Molecular – Biochemical – Physiology – Ecology – Applied
Stikstof cyclus
• Ammonium
• Nitraat
• Nitriet
• NOx
• Hydrazine
Koolstof cyclus
• Methaan
• Koolstofdioxide
Zwavel cyclus
• (IJzer) Sulfide
• VOZV
Department of Microbiology
Biogeochemische cycli
Bacteriële redox reacties zijn
de drijvende kracht in alle
ecosystemen !!
Inleiding
Wie doet Wat,
Waar,
Wanneer,
Waarom
en met Wie
Department of Microbiology
Simone de Koster
* 15 april 1989
† Department
29 maartof2015
Microbiology
http://www.sistersdiary.nl/
Kunst
Wetenschap
Department of Microbiology
Hug et al. 2016, Nature Microbiology
The Tree of Life: een eenvoudigere weergave
Extremofilie komt voor in alle
domeinen van het leven
De mens
Escherichia coli
LUCA
http://www.nature.com/articles/nmicrobiol201656
Department of Microbiology
Methanosarcina subterranea
Bakkersgist
Micropia Amsterdam
Department of Microbiology
Het beerdiertje (Tardigrada)
0.5 tot 1.5 mm groot
http://www.flabber.nl/Bart-Jan de Brouwer
Department of Microbiology
 alleen overleving, geen groei
Voorbeelden van extremofielen
 Barofielen (hoge druk, 1100 atm)
 Halofielen (hoge zout concentraties 3.5% [zee] tot 30%)
 Xerofielen (droogte)
 Alkalifielen (hoge pH, >11)
 Acidofielen (lage pH, < 1)
 Psychrofielen (lage temperatuur, -15°C)
 Thermofielen (hoge temperatuur, 122°C)
De Psychrofiel
Department of Microbiology
Barofielen
http://www.jamstec.go.jp
Mariana Trench: 2.5 °C, druk 1100 atm
Department of Microbiology
Groei van barofielen uit de Mariana trench
Robot-arm voor monstername
op 11 km diepte
Groeisnelheid (1/td)
Optimale groei
Stam DB21MT-2
Geen groei
Stam DB21MT-5
1100 atm
1 µm
Stam DB21MT-2
1 µm
Stam DB21MT-5
Department of Microbiology
1
200
400
600
800
Druk (atmosfeer)
Kato et al. (1998) Appl. Environ. Microbiol. 64: 1510–1513
1000
Nog meer verrassingen in de diepzee (2,5 – 3 km diepte)
Department of Microbiology
©NOAA
Okeanod Explorer Program
Black smokers
https://www.youtube.com/watch?v=QffkyLYB_PA
Department of Microbiology
Een perfecte symbiose
Pluim
Hart
Dorsaal bloedvat
Organische stof
Energie
Trofosoom
Ventraal
bloedvat
Trofosoom
Capilair bloedvat
Worm
Buis
Worm
Buis
Bacteriën
Afvalopslag
Sulfide
Zuurstof
Kooldioxide
Bacteriën
NOAA Okeanos Explorer Program, Galapagos Rift Expedition 2011 - Flickr NOAA Photo Library
Department of Microbiology
Halofielen (vaak ook alkalifiel)
Octopus spring Yellowstone Parc
Lake Natron, Tanzania
Department of Microbiology
Monod Lake, California
Lake Magadi, Kenia
Halofielen en zoutwinning
Great Salt Lake, Utah
Department of Microbiology
https://www.flickr.com/photos/gabojor/7761000542/
Halofielen
Alicante, Spain
MicrobeWiki
Haloquadratum walsbyi
http://www.slideshare.net/AnjaliMalik3/extremophiles-imp-1
http://www.slideshare.net/guest82ae33/extremophiles?next_slideshow=1
Department of Microbiology
Henk Bolhuis & Francisco Rodriguez-Valera
Haloquadratum walsbyi
www.labroots.com
Department of Microbiology
Mount Etna erupts on December 3, 2015. MARCO RESTIVO/DEMOTIX/CORBIS
Department of Microbiology
Hier is het allemaal begonnen, …
Campi Flegrei (brandende velden), Napels
Department of Microbiology
Oude Romeinse Sauna
Modderpoel (Fangaia)
Fumarolen
Department of Microbiology
Fumarolen
“Bocca Grande”
(= grote mond)
Stoom van 160°C
Department of Microbiology
Arjan Pol neemt monsters van de modderpoel ……
Heet: 50-70 ºC
Zuur: pH 1-2
Weinig zuurstof
Fangaia (mudpot)
Department of Microbiology
bij de oude sauna …….
Hete damp: >70 ºC
Zuur: pH 1-2
Department of Microbiology
en monsters van de zure bodem van de vulkaan
Department of Microbiology
Mogelijke voedingsstoffen voor de vulkaan microben
 Koolstofdioxide
 Zwavelverbindingen (o.a. waterstofsulfide)
 Methaan (aardgas)
 Waterstofgas
 Ammoniak
 Koolmonoxide
 Zuurstof (vanuit de lucht)
Department of Microbiology
Pol et al. Nature 450: 874-878 (2007)
 Methaan (aardgas)
Department of Microbiology
Smeulders et al. Nature 478: 412-416 (2011)
 Zwavelverbindingen
Koolstofdisulfide (CS2)
 Koolstofdisulfide wordt als oplosmiddel
gebruikt in de viscose/kunstzijde
industrie
 Toxisch, vluchtig, ontvlambaar en
explosief
 Koolstofdisulfide moet verwijderd
worden
 Biofilters zetten koolstofdisulfide om in
zwavelzuur (>10%  recyclen )
Nieuwe acidofiele bacteriën
uit de Solfatara voor biofilters
Department of Microbiology
Marc Ruygrok, 2009
Department of Microbiology
Ophoping van acidofiele methaan-eters
 10 ml mineraal medium in 100 ml flesjes
 pH 2, 50 °C
 Methaan als voeding
 1 ml modder uit de Solfatara modderpoel
 Schudden
Wekenlang geen activiteit maar
dan …..
Department of Microbiology
Ophoping van acidofiele methaan-eters
Opnieuw methaan toegevoegd
Methaan concentratie (µmol)
100
90
80
Arjan’s Paasvakantie
70
60
50
40
30
20
10
0
11/02
21/02
3/03
13/03
23/03
Datum
Department of Microbiology
2/04
12/04
Isoleren van de bacterie via drijvende filters
Geen groei op agar !
Verdunningsreeks
Department of Microbiology
Losse kolonies  reincultuur
Groei karakeristiek
Temperatuur 55 °C
pH = 2
Verdubbelingstijd: 10 h
9
2.0
1.6
Methaan (mmol)
7
6
1.2
5
4
0.8
3
2
0.4
1
0.0
0
0
20
40
Tijd (u)
Department of Microbiology
60
80
Troebelheid bij 600 nm
8
Identificatie van de bacterie: 16S rRNA
Verrucomicrobia
(subdivision 2)
Verrucomicrobia
(subdivision 1)
Verrucomicrobia
(subdivision 4)
FISH
Solfatara mudpot isolaat SolV
Verrrucomicrobia
(subdivision 3)
Verrucomicrobia
(subdivision 5)
0.05
Lentisphaerae
Methanotrophic
γ- Proteobacteria
Methanotrophic
α - Proteobacteria
Protochlamydiae
/Chlamidiae
Planctomycetes
Anammoxacaea
To other groups
Department of Microbiology
450: 874-878 (2007)
Department of Microbiology
Een verassende bevestiging:
 Hell’s gate, New Zealand
Verrucomicrobia
(subdivision 2)
Verrucomicrobia
(subdivision 1)
Verrucomicrobia
(subdivision 4)
Methylacidiphilum infernorum V4
Verrrucomicrobia
(subdivision 3)
Methylokorus infernorum V4
Methylacidiphilum fumariolicum SolV
Acidimethylosilex fumarolicum SolV
Methylacidiphilum kamchatkense Kam1
Methyloacida kamchatkensis Kam1
Verrucomicrobia
(subdivision 5)
0.05
Lentisphaerae
Methanotrophic
γ- Proteobacteria
Methanotrophic
α - Proteobacteria
Protochlamydiae
/Chlamidiae
Planctomycetes
Anammoxacaea
To other groups
Op den Camp et al. (2009) Environ. Microbiol. Rep 1:293-306
Department of Microbiology
 Uzon Caldera, Kamchatka
Morfologisch onderzoek: elektronen microscopie
Methylacidiphilum fumariolicum SolV
A.
B.
C.
D.
Hoge druk vriezen en vries-substitutie
Negatief kleuring
Vries-etsen
cryoSEM
Schaalbalkjes 200 nm
van Teeseling et al. (2014) AEM 80:6782-6791
Department of Microbiology
Identificatie van de lichte en donkere deeltjes in de bacteriecel
Courtesy Rob Mesman
Department of Microbiology
Tomography: Joey Kampman et al. unpublished
Methylacidiphilum fumariolicum SolV
CH4
Methylacidiphilum infernorum V4
OD600
O2
CH4
Td = 10 h
OD600
Td = 21 h
Methylacidiphilum kamchatkensis Kam1
 OD600 = 0.4
CH4
Td = 38 h
Department of Microbiology
Groei karakeristiek
Td = 10 hours
9
2.0
1.6
Methaan (mmol)
7
6
1.2
5
4
0.8
3
2
0.4
Troebelheid bij 600 nm
8
Water monster
uit de Solfatara
1
0.0
0
0
20
40
60
80
Tijd (u)
Voor optimale groei is water uit de
Italiaanse modderpoel nodig
 waarom?
Department of Microbiology
Droog  4 uur bij 550 ºC
 oplossen in zuur
 het werkt nog !!
 moet een mineraal zijn
ICP-MS analyse van het modderpoelwater
Table 1. Bijzondere aardmetalen in water van de
Solfatara modderpoel
Concentratie (µM)
Bemonstering
Chemische
symbolen
2011
2009
La
0.7
0.47
Ce
1.4
0.95
Pr
0.13
0.09
Nd
0.45
0.29
Sm
0.07
0.045
Eu
0.01
0.01
Gd
0.06
0.04
Totaal
2.8
1.9
Department of Microbiology
Wat gebeurt er tijdens de groei met Solfatara water?
= Cerium
MPW-supplemented (4 %) medium
Department of Microbiology
= Praseodymium
= Neodymium
Tijd (u)
Troebelheid (600 nm)
Concentratie (nM)
= Lanthanum
Groei op medium met Cerium
4
320 nM Ce
Troebelheid bij 600 nm
3.5
3
2.5
80 nM Ce
Vervangt het water
uit de modderpoel
2
40 nM Ce
1.5
20 nM Ce
1
Nodig om een enzym
actief te maken
10 nM Ce
5 nM Ce
0 nM Ce
0.5
0
0
10
20
30
Tijd (u)
Department of Microbiology
40
50
60
Kristalstructuur van het methanol dehydrogenase
In “normale” methanol dehydrogenases
zit hier een calcium atoom
Pol et al. Env. Microbiol. 2014
Department of Microbiology
Kristalstructuur van het methanol dehydrogenase
Cerium ????
Pol et al. Env. Microbiol. 2014
Department of Microbiology
0.09
0.08
Growth rate (h-1)
0.07
0.06
0.05
0.04
0.03
0.02
Zeldzame aardmetalen
0.01
0
La, Ce, Nd
or Pr
Sm
Department of Microbiology
Eu
Gd
None or Ca
Toenemende belangstelling in REE
 Achterzijde van bladeren van planten gevonden op de campus van San José State University
 Afdrukken op een agar plaat ammonium mineraal medium met methanol
 zonder (links) o f met (rechts) 20 µM LaCl3
 Incubatie bij kamertemperatuur gedurende 1 week
Skovran & Martinez-Gomez (2015) Science 348:862-863
Department of Microbiology
Plannen voor de toekomst
Solforata di Pomezia
Solfatara di Pozzuoli
Department of Microbiology
Eiland Vulcano
Department of Microbiology
Department of Microbiology
Kopergravure uit1751
Download