Symposium Psychose in de context

Symposium
Psychose in de context
29 oktober 2015 - GGz Centraal - Amersfoort
GGzAmersfoort
ik schrijf me in
Ja,
Voorletters
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Voornaam
……………………………………………………………………………………………………………………………………
Naam
……………………………………………………………………………………………………………………………………
m/v
Discipline
……………………………………………………………………………………………………………………………………
BIG-registratienummer:……………………………………………………………………………………………………………………….
Werkzaam bij GGz Centraal:
Afdeling
……………………………………………………………………………………………………………………………………
RVZe: Flevoland / G&V / Oostelijk Utrecht / Veluwe&Veluwevallei
Elders werkzaam:
Organisatie
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Factuuradres
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Er zijn 3 workshoprondes, je kunt uit elke ronde 1 workshop kiezen en uit het geheel 1 workshop
extra, zodat wij je zoveel mogelijk in de workshops van jouw voorkeur kunnen plaatsen.
Workshops van voorkeur:
1e – workshopronde 1:
2e – workshopronde 2:
3e – workshopronde 3:
4e – extra workshop:
1
Workshopronde 1:
A. Detectie, monitoring, preventie en behandeling van bijwerkingen bij psychofarmaca
Mariëlle F. de Ruijter, Coördinerend Verpleegkundig specialist polikliniek bijwerkingen, GGz Centraal
Tijdens de workshop gaan we in op de meest voorkomende bijwerkingen van psychofarmaca met
daarbij in het bijzonder aandacht voor cardiovasculair risicomanagement. Daarnaast besteden we
aandacht aan de werkwijze van de polikliniek bijwerkingen en geven we uitleg over de meerwaarde
van gestructureerd en volledig screenen naar somatiek, bijwerkingen en leefstijl. Aan de hand van
praktijkvoorbeelden laten we zien hoe de kwaliteit van leven van patiënten positief kan worden
beïnvloed door vroegtijdige detectie, monitoring en behandeling van bijwerkingen.
B. ‘Let’s talk about Sex!’
Mevr. drs. N.A. Roussel, GZ-psycholoog – seksuoloog N.V.V.S. – in opleiding tot klinisch psycholoog,
GGz Centraal
De workshop zal gaan over seksualiteit bij mensen met psychotische klachten:
- Welke seksuele problematiek komt voor bij deze patiëntengroep?
- Op welke manier kan men de seksuele problematiek aankaarten?
- Hoe kan seksuele problematiek goed uitgevraagd worden?
C. Workshop: PTSS behandelen bij psychose? Gewoon doen!
Drs. L.C.M. Verhoeven, Klinisch psycholoog i.o., GGz Centraal De Enk en Drs. C.F. Croes, Klinisch
psycholoog, GGz Centraal, FACT Flevoland
Onderwerp: Trauma en psychose
Inleiding: Het hebben van een post traumatische stressstoornis (PTSS) is erg belastend voor mensen,
zeker als iemand ook nog een psychotische stoornis heeft. De combinatie van deze beide diagnosen
is vaak een exclusie criterium in vele onderzoeken. Ook in de praktijk komen we dit gegeven tegen:
Velen in de psychiatrie denken nog te vaak dat mensen met een psychotische stoornis én PTSS te
kwetsbaar zijn om traumabehandeling te ondergaan. Maar is dit wel een terechte conclusie? En
Kunnen deze mensen behandeld worden?
Doel: Tijdens de presentatie wordt ingegaan op de prevalentie, diagnostiek en behandeling van PTSS
bij mensen met een psychotische stoornis. In Nederland is groot onderzoek verricht bij deze
doelgroep. Resultaten van deze TTIP studie (Treating Trauma in Psychosis) wordt gepresenteerd.
Tevens wordt beeldmateriaal getoond van enkele patiënten uit de studie.
Methode: Video presentatie, plenaire oefening of oefening in tweetallen, theoretische presentatie
middels PowerPoint, plenaire discussie
Workshopronde 2:
D. Familiebeleid: papieren tijger of prikkelend toekomstbeeld?
Bert Stavenuiter, Vereniging Ypsilon
2
Bijna alle GGZ-instellingen hebben zo langzamerhand hun familiebeleid goed geformuleerd. Maar
daarmee is het nog niet vanzelfsprekend dat naasten zich ook altijd betrokken en ondersteund
voelen.
Goed familiebeleid is immers meer dan regeltjes en procedures. Het is mensenwerk.
Hulpverleners vinden het soms lastig om in gesprek te gaan met familie, terwijl het vaak veel
oplevert.
- Hoe doe je dat eigenlijk, zo’n ‘triadegesprek’?
- Hoe stem je de wederzijdse verwachtingen op elkaar af? En wat verwacht familie dan?
- Wat doe je als de patiënt het niet wil? En mag dat dan wel van ‘de privacywet’?
Bert Stavenuiter, directeur van familievereniging Ypsilon, gaat met u in gesprek over de do’s en
don’ts bij het betrekken van familie in de GGZ en zoekt samen met u antwoorden op deze vragen
onder het motto: Familie maakt je werk leuk!
In deze workshop:
- Staan we stil bij het waarom van familie-inbreng
- Wordt u bijgepraat over de laatste ontwikkelingen
- Krijgt u tips over hoe u een triadegesprek aan kunt gaan
- En denken we samen na wat er verder nodig is om familie te betrekken bij de zorg.
E. Evidence based behandelingen van verslaving
Drs. Joost Habets, psychiater Juliana Oord, GGz Centraal
Welke evidence based (medicamenteuze) behandelingen bestaan er voor de verslaving van
respectievelijk sigaretten, sedativa, opioïden en stimulantia.
Wat kun je doen als behandelaar bij intoxicatie, afkick en verslaving aan bovenstaande middelen?
F. Kijkje in de toekomst: EMDR als nieuwe behandelinterventie voor mensen met stemmen en
wanen?
Drs. L.C.M. Verhoeven, Klinisch psycholoog i.o., GGz Centraal De Enk en Drs. C.F. Croes, Klinisch
psycholoog, GGz Centraal, FACT Flevoland
Onderwerp: Wat is de impact van EMDR bij mensen die last hebben van stemmen of wanen?
Inleiding: EMDR is een relatief nieuwe interventie waar tegenwoordig veel aandacht voor is. De
behandeling is zeer succesvol gebleken bij mensen met een post traumatische stressstoornis (PTSS).
Maar hoe werkt deze interventie eigenlijk? Uit onderzoek is gebleken dat vooral het belasten van het
werkgeheugen tijdens het ophalen van herinneringen (intrusies) aan het trauma de positieve
effecten van EMDR kan verklaren. Maar kan deze behandelvorm ook effectief toegepast worden bij
mensen die last hebben van stemmen en wanen? EMDR is een interventie waarbij de patiënt
horizontale oogbewegingen volgt en tegelijkertijd een visueel beeld oproept. Onderzoek wijst uit dat
ook luisteren naar een tekst, hoofdrekenen of Tetris spelen ook effect op de klachten. We vragen ons
af welke impact EMDR heeft bij het behandelen van stemmen of wanen boven andere interventies,
wat het verschil is tussen EMDR als toepassing op visuele intrusies versus auditieve intrusies en
welke vorm van belasting (oogbewegingen of tellen) tijdens de EMDR behandeling het meest
effectief is.
Doel: Tijdens deze presentatie wordt de werkgeheugenhypothese uiteengezet, en hoe deze in GGZ
Centraal onderzocht wordt. Twee onderzoekers presenteren hun onderzoeksopzet en voorlopige
3
resultaten van hun onderzoek. Ten slotte wordt nieuwe data gepresenteerd van het effect van EMDR
bij mensen met stemmen en wanen.
Methode: Theoretische presentatie middels PowerPoint en een plenaire discussie
Workshopronde 3:
G. Familiebeleid: papieren tijger of prikkelend toekomstbeeld?
Bert Stavenuiter, Vereniging Ypsilon
Bijna alle GGZ-instellingen hebben zo langzamerhand hun familiebeleid goed geformuleerd. Maar
daarmee is het nog niet vanzelfsprekend dat naasten zich ook altijd betrokken en ondersteund
voelen.
Goed familiebeleid is immers meer dan regeltjes en procedures. Het is mensenwerk.
Hulpverleners vinden het soms lastig om in gesprek te gaan met familie, terwijl het vaak veel
oplevert.
- Hoe doe je dat eigenlijk, zo’n ‘triadegesprek’?
- Hoe stem je de wederzijdse verwachtingen op elkaar af? En wat verwacht familie dan?
- Wat doe je als de patiënt het niet wil? En mag dat dan wel van ‘de privacywet’?
Bert Stavenuiter, directeur van familievereniging Ypsilon, gaat met u in gesprek over de do’s en
don’ts bij het betrekken van familie in de GGZ en zoekt samen met u antwoorden op deze vragen
onder het motto: Familie maakt je werk leuk!
In deze workshop:
- Staan we stil bij het waarom van familie-inbreng
- Wordt u bijgepraat over de laatste ontwikkelingen
- Krijgt u tips over hoe u een triadegesprek aan kunt gaan
- En denken we samen na wat er verder nodig is om familie te betrekken bij de zorg.
H. De context van een psychose, een filosofisch gesprek
Dr. Cor Arends, geestelijk verzorger GGz Centraal, in 2013 gepromoveerd op een proefschrift over de
theologische waardering van de waan
Honderdzeventig jaar geleden werd voor het eerst het begrip psychose gebruikt door de
Australische psychiater Ernst von Feuchtersleben. Daarvoor heette dezelfde aandoening melancholie
bij Robert Burton in The anatomy of melancholia van 1621. In de laatste honderd jaar zijn er
verschillende perspectieven ontwikkeld op dit fenomeen: medisch-genetisch als een laesie of defect,
fenomenologisch en existentieel als een vorm van zijnsverlies, een waarnemingsstoornis, een
religieuze ervaring, een (noodzakelijk) moment in de identiteitsvorming, een overgang naar een
dieper inzicht in de vierde dimensie van het leven (Kusters). Binnen en vooral buiten de GGZ woedt
een hevig debat over de betekenissen die aan een psychose worden gegeven. Vooral van de kant van
ervaringsdeskundigen wordt kritisch gekeken naar de ggz, als zou deze geen oog hebben voor het
groeipotentieel dat in de psychose opgesloten zou zijn. Menselijke ervaringen zouden
gemedicaliseerd worden en er zou slechts gekeken worden naar gevaar en onaangepast gedrag;
paternalisme zou hoogtij vieren terwijl in romanliteratuur en egodocumenten van de waardevolle
betekenis verhaald wordt.
In deze workshop willen we verschillende perspectieven op de psychose met elkaar confronteren en
bespreken – van biologisch tot fenomenologisch, van gedragstherapeutisch tot religieus mystiek.
4
Doel is het eigen perspectief kritisch te onderzoeken, zicht krijgen op de eigen context van waaruit
we denken, en toelaten dat de psychose ontsnapt aan definitieve begripsvorming.
I. Leefstijl 2.0: Leefstijl binnen de structuur van een behandelafdeling is een, hoe vinden ambulante
cliënten hun eigen structuur om een gezonde leefstijl te kunnen houden?
Nadia Plambeck, projectleider Leefstijl en trajectbegeleider FACT, GGz Centraal
2 Jaar geleden is het experiment leefstijlafdeling gestart. De resultaten zijn verbluffend en
hoopgevend. De verbetering van de kwaliteit van leven maakt dat de groep cliënten die de afdeling
en het klinische wonen achter zich kan laten groeit. Vol verwachting naar het nieuwe en bang voor
terugval in oude patronen zetten zij de stap naar een nieuwe toekomst.
Op initiatief van een groep cliënten van de leefstijlafdeling is een werkgroep in het leven geroepen,
bestaand uit cliënten, behandelaars, casemanagers, woonbegeleiders, medewerkers dagactiviteiten
en andere zorgondersteuners. Samen zoeken zij naar vormen, waarin geoefend kan worden met het
vinden van een groeiende eigen structuur.
Waar krijgen zij hoop van? Waar lopen zij tegenaan? Waarin kunnen zij elkaar ondersteunen? Welke
ondersteuning hebben zij van wie nodig?
De workshop is bedoeld als presentatie van de stand van zaken, als uitnodiging om samen naar
oplossingen te zoeken en als inspiratie voor geïnteresseerden. Er worden interactieve werkvormen
ingezet.
5