Het Ministerie van Economische Zaken T.a.v. de minister, de heer Kamp Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG datum zaaknummer 1 april 2015 2015-004995 Bezoekadres Huis der Provincie Markt 11 6811 CG Arnhem Postadres Postbus 9090 6800 GX Arnhem telefoonnummer (026) 359 91 11 telefaxnummer (026) 359 94 80 e-mailadres [email protected] internetsite www.gelderland.nl onderwerp Ondersteuning uitrol glasvezel buitengebied Geachte heer Kamp, Graag doen wij ten behoeve van ons project om het buitengebied van de Achterhoek te voorzien van snel internet, een beroep op de faciliterende rol die u aangeeft te willen invullen ten behoeve van lokale en regionale projecten. Op plekken waar marktpartijen dit niet oppakken, gaan wij bedrijven en huishoudens in het buitengebied van de Achterhoek voorzien van een snelle en toekomstvaste internetverbinding. Hierbij lopen wij tegen een aantal zaken aan, waarbij u ons zou kunnen helpen. Graag gaan wij met u daarover het gesprek aan. Wij waren verheugd om in de Kamerbrief van 9 maart jl. te lezen dat u grote waarde hecht aan de beschikbaarheid van snel internet. U stelt in de Kamerbrief terecht dat door de beschikbaarheid van snel internet Nederland mondiaal een goede uitgangspositie heeft om economisch en maatschappelijk te kunnen profiteren van de innovatieve mogelijkheden die het internet biedt. U geeft in bovenstaande brief aan dat Nederland met het gebruik van snel internet tot de wereldtop hoort. Nederland is wereldwijd de nummer zes als het gaat om de gemiddeld gerealiseerde internetsnelheid. In Nederland heeft circa 95% van de huishoudens toegang tot een snelle en toekomstvaste internetverbinding. In de gehele provincie Gelderland is dat circa 90%. Maar op lokaal en regionaal niveau zien deze getallen er soms heel anders uit. Uit eigen onderzoek weten wij dat in het buitengebied lokaal circa éénderde van de huishoudens en bedrijven verstoken blijft van een snelle en toekomstvaste internetverbinding. Wij zijn ook verheugd te lezen dat u voor gebieden die geen snel internet hebben een rol voor gemeenten en provincies ziet om de uitrol van snel internet in die gebieden te bevorderen, samen met bewoners en bedrijven. U geeft aan dat u kiest voor een faciliterende rol om deze uitrol te bevorderen, onder andere door u te richten op informatievoorziening en kennisuitwisseling tussen partijen. Ook wilt u een rol spelen bij het onder de aandacht brengen van Nederlandse projecten aan de Europese Commissie. inlichtingen bij M. Bruil e-mailadres [email protected] telefoonnummer (026) 359 97 95 BNG Bank Den Haag, rekeningnummer 28.50.10.824 IBAN-nummer: NL74BNGH0285010824 BIC-code van de BNG: BNGHNL2G btw-nummer: NL001825100.B03 KvK-nummer: 51468751 Gezien de rol die u voor zichzelf ziet en de rol die u ziet voor de provincies en de gemeenten willen wij graag van uw aanbod gebruikmaken. Wij hebben daartoe twee vragen aan u. 1. De ambitie van de provincie en de 10 gemeenten in de Achterhoek is een toekomstvast breedband met een snelheid van 100 Mb, waarmee ook vernieuwende zorgconcepten via glasvezel mogelijk zijn. U zet in op een snelheid van 30Mb. Wij hebben signalen ontvangen van een telecompartij dat zij hun bestaande netwerk willen upgraden naar VDSL. Een VDSL-netwerk haalt in het buitengebied niet overal de door u gewenste minimale snelheid van 30Mb. Bent u met ons van mening dat een VDSL-netwerk ook geen NGA-netwerk is en dat daarmee geen toekomstvaste internetverbinding wordt gerealiseerd? . 2. Wij willen u vragen de ACM een rol te geven in het vaststellen van de witte gebieden. Hieronder lichten wij de achtergrond van deze twee vragen toe. Ad 1) Ambitie 100 Mb De Provincie Gelderland trekt samen met 10 Achterhoekse gemeenten (Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doesburg, Doetinchem, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk) op om ook de buitengebieden van snel en toekomstvast internet te voorzien. Juist op die plekken waar marktpartijen dit niet oppakken, zodat uiteindelijk iedereen een snelle en toekomstvaste internetverbinding kan krijgen. Hierdoor kan ook het buitengebied mee met de vooraanstaande positie van Nederland. Zo houden wij ook de leefbaarheid en de economische mogelijkheden van het buitengebied op peil. Dit is goed voor de economische groei en maakt dat ook het buitengebied kan profiteren van digitale diensten, zoals zorg en onderwijs op afstand. Wij stuiten echter op Europese regelgeving, met name wat betreft staatssteun. Deze regelgeving is onduidelijk en roept veel vragen op. Wij hebben de Europese Commissie vorige week vragen gesteld om helderheid te verschaffen en een comfort letter te krijgen. Eén van de knelpunten is dat Europa de grens legt bij een snelheid van 30 Mb. Ook u legt in uw brief aan de Tweede Kamer en het bijbehorende onderzoek, de grens bij 30 Mb. Uit verschillende onderzoeken blijkt echter dat een toekomstvaste internetverbinding minimaal een capaciteit van 100 Mb dient te hebben. Dat is ook de doelstelling van de provincie en de 10 gemeenten. Als de grens wordt gelegd bij 30 Mb is het mogelijk dat marktpartijen met een niet toekomstvaste techniek de bestaande infrastructuur opwaarderen voor de aantrekkelijkste delen van het buitengebied, terwijl zij geen toekomstvast netwerk aanbieden. De minder rendabele delen zullen nog steeds niet op dat opgewaardeerde netwerk worden aangesloten door marktpartijen. Daarmee wordt het lastiger om ook de andere adressen op een voor de consument haalbare wijze aan te kunnen bieden. Hierdoor wordt dus nog steeds niet iedereen bereikt, terwijl wij dit van groot belang vinden voor de leefbaarheid én economische ontwikkeling van het buitengebied Bovendien is bij deze techniek de kwaliteit en snelheid van het netwerk afhankelijk van de afstand tot de voorziening; hoe groter deze afstand hoe lager de snelheid. Deze adressen voldoen volgens ons dan ook niet aan de vereisten van een NGA-netwerk. Bent u het met deze constatering eens? In dat licht verwijzen wij ook graag naar Duitsland: de Duitse regering wil dat er in 2018 overal in het land breedband beschikbaar is met een minimale snelheid van 50 Mbit/s. Deze doelstelling is een van de tien punten die in de digitale agenda van het Duitse kabinet staan om de komende jaren te investeren in de digitalisering van de industrie, de samenleving en de overheid. Volgens bondskanselier Angela Merkel beschouwt Duitsland zich als toonaangevend innovatieland en moet het die ambitie dan wel waarmaken. Nederland kan hierbij niet achterblijven. 2 Ad 2) Rol ACM bij bepalen ‘witte’ gebieden Een tweede punt dat wij bij u onder de aandacht willen brengen is het volgende. Eén van de eisen van de EC is dat wij in beeld moeten brengen bij welke adressen marktpartijen nu en in de komende 3 jaar geen snel en toekomstvast netwerk aanleggen. De gebieden waarvoor de marktpartijen geen plannen hebben, worden aangemerkt als witte gebieden. In die gebieden mag de overheid een netwerk laten aanleggen zonder dat sprake is van ongeoorloofde staatssteun. Wij hebben daartoe een openbare uitvraag gedaan naar alle telecompartijen. Helaas stuurden zij deels onvolledige informatie. Met name over de toekomstige investeringen hebben wij geen informatie van de telecompartijen ontvangen. Wij hebben daarom een adviesbureau in beeld laten brengen wat nu de witte adressen zijn. Om volledige zekerheid te krijgen hebben wij de ACM gevraagd een check op de juistheid van deze gegevens te doen. De ACM gaf ons in een gesprek echter aan hier van het Ministerie van EZ geen opdracht voor gekregen te hebben waardoor zij niet aan onze vraag konden voldoen. Wij vragen van de ACM niet dat zij vertrouwelijke informatie met ons delen, maar slechts een check op het door ons vastgestelde ‘witte’ gebied. De Europese regelgeving moedigt aan dat de nationale overheden de National Regulatory Authorities, (NRA’s), zoals de ACM, de middelen verschaft om ondersteuning te bieden bij het vaststellen van de steungebieden (zijnde de witte gebieden). Europa stelt dat de nationale overheid zorg moet dragen voor een juiste rechtsgrondslag voor NRA’s om deze rol te vervullen bij breedbandprojecten met staatssteun. Europa vindt het een goede praktijk dat NRA's voor lokale autoriteiten richtsnoeren opstellen die onder andere aanbevelingen bevatten inzake marktanalyse, wholesaletoegangsproducten en tariferingsbeginselen. Europa stelt dat dit onder andere de regeldruk voor lokale autoriteiten verlicht. Wij willen u vragen de ACM deze rol ook te laten vervullen. In bijvoorbeeld Finland en Duitsland hebben de evenknieën van de ACM (de National Regulatory Authorities, respectievelijk de FICORA en de Bundesnetzagentur) een veel grotere en stimulerende rol om snel en toekomstvast breedband in de buitengebieden mogelijk te maken. De FICORA heeft bijvoorbeeld de witte gebieden gedetailleerd in beeld gebracht en een marktconsultatie onder telecompartijen gehouden. Het resultaat daarvan is een voor eenieder inzichtelijk gebied waar staatssteun in een snel en toekomstvast breedbandnetwerk is toegestaan. Wij willen u daarom vragen om de ACM opdracht te verlenen om een vergelijkbare rol te spelen als een aantal andere NRA’s om zo de aanleg van een snel en toekomstvast netwerk te stimuleren. Zowel u als wij zijn van mening dat een toekomstvast netwerk in de buitengebieden van Nederland van groot belang is voor het tegengaan van de krimp, maar beter nog de verdere ontwikkeling van deze gebieden. Graag gaan wij met u over bovenstaande ontwikkelingen een gesprek aan. 3 Voor meer informatie of vragen kunt u contact opnemen met de heer M. Bruil, telefoonnummer (026) 359 97 95 of per e-mail: [email protected]. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Gelderland, Commissaris van de Koning secretaris 4