Zontrailer - RTC West

advertisement
Didactische installatie PV
De zonnetrailer
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
1.
Voorwoord ........................................................................................................................................... 3
2.
Voorstelling project .............................................................................................................................. 5
3.
Technische gegevens van de verschillende onderdelen. ....................................................................... 8
4.
5.
3.1.
Zonnepan.......................................................................................................... 8
3.2.
Omvormer ...................................................................................................... 13
3.3.
Bespreking belangrijkste technische gegevens. ................................................ 15
3.4.
Kwh meter en vermogenschakelaar ( automaat) .............................................. 17
3.5.
Didactisch schakelpaneel................................................................................. 18
Aandachtspunten en praktische tips bij opstellen van zonnepanelen. .................................................20
4.1.
Algemeen........................................................................................................ 20
4.2.
Specifiek voor ideaal gebruik van de didactische opstelling. ............................. 20
Theoretische voorbeschouwing. ..........................................................................................................21
5.1. Berekening te verwachten dc spanning en stroom bij in serie geschakelde
panelen. .................................................................................................................... 22
5.1.1.
5.1.1.
5.1.2.
5.1.3.
5.1.4.
5.1.5.
Spanning en stroom uit 1 rij in serie geschakelde panelen..................................................... 22
Spanning en stroom uit 2 rijen in serie geschakelde panelen. ............................................... 22
Spanning en stroom uit 3 rijen in serie geschakelde panelen................................................ 22
Spanning en stroom uit 4 rijen in serie geschakelde panelen................................................ 22
Besluit ...................................................................................................................................... 23
Praktische wenken en nuttige info. ........................................................................................ 23
5.2. Berekening te verwachten spanning en stroom bij parallel schaken van rijen
panelen. .................................................................................................................... 24
5.2.1.
5.2.1.
5.2.2.
5.2.3.
5.2.4.
5.2.5.
6.
Praktische proeven. .............................................................................................................................26
6.1.
Meten van Dc spanning per rij. ........................................................................ 26
6.1.1.
6.1.2.
6.1.3.
6.1.4.
6.1.5.
7.
Spanning en stroom bij 2 rijen parallel geschakeld. ................................................................ 24
Spanning en stroom bij 4 rijen parallel geschakeld. ................................................................ 24
Spanning en stroom bij 6 rijen parallel geschakeld. ................................................................ 24
Spanning en stroom bij alle 12 rijen parallel geschakeld. ........................................................ 24
Besluiten. ................................................................................................................................. 25
Praktische wenken en nuttige info .......................................................................................... 25
Spanning en stroom uit 1 rij in serie geschakelde panelen..................................................... 26
Spanning en stroom uit 2 rijen in serie geschakelde panelen. ............................................... 26
Spanning en stroom uit 3 rijen in serie geschakelde panelen................................................ 26
Spanning en stroom uit 4 rijen in serie geschakelde panelen................................................ 26
Besluit ...................................................................................................................................... 27
Het rendement van zonnepanelen.............................................................. Error! Bookmark not defined.
2
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
1. Voorwoord
Een zonnecel is een elektrische cel die lichtenergie omzet in bruikbare
elektrische energie.
Er zijn twee soorten zonnecellen. De bekendste is de geheel uit vaste
stof bestaande fotovoltaïsche cel, die met vele tegelijk wordt
gemonteerd in zonnepanelen. De tweede is de foto-elektrochemische
cel, welke terug te vinden is in foto-elektrochemische generatoren.
Een fotovoltaïsche cel, ook wel PV-cel genoemd, is het bekendste en
meest toegepaste type zonnecel.
Het belangrijkste onderdeel van een gewone fotovoltaïsche cel is een
stuk halfgeleidend materiaal dat een scheidingsvlak tussen p-type en ntype dotering bevat (fotodiode). De elektrische stroom kan maar in één
richting door de zonnecel lopen. Als er zonlicht (elektromagnetische
straling) op de zonnecel valt, worden er elektronen losgestoten. Die gaan
dus in de gewenste richting bewegen. De beweging van alle losgemaakte
elektronen samen is de elektrische stroom die door de zonnecel loopt.
Om praktisch nut van deze cellen te hebben, worden deze meestal in een
zonnepaneel gemonteerd dat dan de naam PV-paneel (Photo-Voltaic)
krijgt. Een zonnepaneel levert gelijkstroom. Het kan aangesloten worden
op een omvormer om wisselstroom te krijgen. De energie kan meteen
gebruikt worden door aangesloten apparaten. Er kan ook een accu mee
opgeladen worden. Opslaan op een batterij is enkel nuttig indien er geen
netstroom ter beschikking is, bijvoorbeeld voor lichtbakens en
signalisatie. Als een PV-paneel op het lichtnet aangesloten is, kan het
daar eventueel stroom aan leveren. De wisselwerking tussen eigen
opbrengst en terugleveren van overschotten aan het net is veel
rendabeler dan opslaan op een batterij.
3
RTC
1.1
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
Geschiedenis
Het 'fotovoltaïsch effect' werd voor het eerst waargenomen in 1839 door
de Franse natuurkundige Alexandre-Edmond Becquerel.[1] Het duurde
echter tot 1883 voordat de Amerikaanse wetenschapper Charles Fritts dit
fenomeen benutte voor het bouwen van de eerste zonnecel. Fritts'
zonnecel was opgebouwd uit een halfgeleidend seleen gecoat met een
extreem dun, transparant laagje goud. Zijn zonnecel kon slechts 1
procent van het licht omzetten in stroom. In plaats van
energieopwekking zoals Fritts zelf voor ogen had vond zijn inefficiënte
zonnecel voornamelijk toepassing in de fotografie als
belichtingsmeter.[2]
Aansluitend maakte de Russisch natuurkundige Aleksandr Stoletov de
eerste zonnecel gebaseerd op het principe van het foto-elektrisch effect
(eerder in 1885 ontdekt door Heinrich Hertz) waarbij licht direct omgezet
wordt in elektriciteit. Het was Albert Einstein die pas in 1905 dit effect
wist te verklaren, waarvoor hij in 1921 met de Nobelprijs voor de
Natuurkunde werd onderscheiden.
De moderne halfgeleider zonnecel op basis van silicium werd in 1941
gepatenteerd door de Amerikaan Russell Ohl, destijds werkzaam bij Bell
Labs.[3] In mei 1939 had hij bij toeval ontdekt dat er spontaan een
elektrische stroom werd opgewekt in een siliciumkristal wanneer
hij dit bescheen met een bureaulamp. De oorzaak bleek een barst in
het kristal te zijn, later de pn-overgang genoemd. Zijn pionierswerk
op dit gebied zou uiteindelijk leiden tot de uitvinding van de transistor.
Voortbouwend op het werk van Ohl werd in 1954 een efficiëntere
zonnecel ontwikkeld bij Bell Labs door Gerald Pearson, Calvin Fuller en
Daryl Chapin. Door silicium te doteren met arseen bouwden ze een
zonnecel die een rendement haalde van 4½ tot 6 procent.
Vanwege de hoge productiekosten werden zonnecellen – in eerste
instantie – alleen voor speciale toepassingen gebruikt, en dan
voornamelijk in de ruimtevaart. Zo was de Amerikaanse satelliet
Vanguard I in 1958 de eerste die radiosignalen vanuit de ruimte uitzond
met een zonnecel van 1 watt. Pas na de oliecrisis werden in de jaren
1980, op basis van galliumarsenide (GaAs), zonnecellen ontworpen met
een rendement van meer dan 20 procent.
4
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
2. Voorstelling project
De didactische opstelling werd als volgt samengesteld:
12 rijen pannen met in elke rij 4 pannen uitgerust met een
zonnepaneel.
In elke rij pannen werden de cellen in serie geschakeld. Per rij
komen zowel de plus als de min klem naar voor tot op het
didactisch schakelpaneel.
5
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
In het schakelbord werden dan ook alle onderdelen om een
zonne installatie in werking te krijgen geplaatst.
6
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
Deze onderdelen zijn de volgende:
1) Kast met dc zekeringen ondergebracht in een scheider.
2) Omvormer ( stecaGrid 500)
3) Zekeringskast met vermogenschakelaar (automaat) en kwh
meter voor het meten van de geproduceerde energie.
7
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
3. Technische gegevens van de
verschillende onderdelen.
3.1.
Zonnepan
Heel wat mensen twijfelen om zonnepanelen op hun dak te installeren
omwille van esthetische redenen. Sinds enkele jaren biedt een
Belgische firma hiervoor een waardig alternatief in de vorm van
zonnedakpannen.
Zonnedakpannen zijn niet nieuw. Ze werden een vijftiental jaar geleden
ontworpen door een Belgisch bedrijf. Het principe is eenvoudig: een
synthetische dakpan met fotovoltaïsche cellen zorgt voor de
productie van elektriciteit. Zo’n dakpan heeft hetzelfde rendement als
een fotovoltaïsch paneel en het uitzicht van je dak blijft behouden.
Een zonnedakpan biedt veel voordelen. Om te beginnen is ze veel
lichter dan een zonnepaneel (voor hetzelfde rendement).
De pannen hebben afkoelingskanalen zodat ze niet vervormen door de
hitte. De gerecupereerde warmte kan gebruikt worden voor
vloerverwarming om bijvoorbeeld je keuken of badkamer te
verwarmen. Een gezin kan via dit systeem tot 15% op zijn
energiefactuur besparen.”
Omdat ze niet veel wegen, kunnen ze op elk type gebinte geplaatst
worden, zowel op een oud als een nieuw dak. Een zonnedakpan is
geschikt voor nieuwbouw en voor renovatiewoningen.
8
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
Elektrische specificaties van een volledig zonnepaneel.
-
Nominale vermogen : 12,5 Wp
Spanning bij nominaal vermogen Ump: 5,3 V
Stroom bij nominaal vermogen Imp: 2,36 A
Open klemspanning Uoc: 6,475 V
Kortsluitstroom Isc: 2,475 A
Temperatuurcoëfficiënt spanning (Uoc ) % /K : -0,329 %/K
Temperatuurcoëfficiënt stroom (Isc) % /K : +0,043 %/K
Temperatuurcoëfficiënt vermogen (Pm ) % /K = -0,42 %/K
Maximale systeemspanning : 600 VDC (conform IEC61215 en IEC61730)
Waarde zekering bij serieschakeling : maximaal 5 A (DC)
Bypassdiode : 5 A
9
RTC
3.2.
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
10
Bypass diodes
Wat zijn bypass diodes en waarvoor dienen ze.
Een zonnepaneel bestaat uit verschillende zonnecellen. Wanneer op alle
zonnecellen evenveel zonlicht valt, produceren ze allemaal even veel
stroom.
Wanneer enkele zonnecellen in de schaduw vallen van bijvoorbeeld een
schoorsteen, dan produceren deze cellen minder stroom. Maar de stroom
van de zonnecellen waar wel het zonlicht op valt, moet nog wel door
deze beschaduwde, minder actieve zonnecellen.
De stroom die hierdoor gedwongen wordt "geduwd", zorgt ervoor dat de
beschaduwde zonnecellen erg gaan opwarmen. Dit is een "Hot Spot". Dit
kan de zonnecellen beschadigen, of zelfs de glasplaat van de panelen
vervormen of doen barsten.
Om dit te voorkomen, worden er bypass diodes in een zonnepaneel
ingebouwd. Wanneer er zonnecellen zijn die minder energie produceren,
wordt de stroom die door deze cellen moet via een bypass diodes
omgeleid.
Zo wordt het paneel beschermd wanneer er op een stuk schaduw valt.
Doordat het paneel meerdere "bypass zones" heeft, gaat de elektriciteit
van de zonnecellen die wel nog zonlicht krijgen niet verloren.
In deze schematische afbeelding wordt het principe afgebeeld, hier met
een zonnepaneel met 2 bypass diodes.
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
In fig. 1 valt er zonlicht op het hele paneel. De 2 diodes blijven
gesloten.
In fig. 2 valt er schaduw op de rechterkant. De rechter diode stelt zich
open en leidt de stroom (afkomstig van andere panelen) om.
11
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
Bypasdiode.
12
RTC
3.3.
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
13
Omvormer
Een omvormer voor zonne-energie is een omvormer die gelijkstroom
afkomstig van zonnepanelen omzet naar wisselstroom of
wisselspanning.
Bij netgekoppelde omvormers (gekoppeld aan het lichtnet) is dit
wisselstroom.
Bij stand-alone omvormers die een eigen net voorzien van elektriciteit is
dit wisselspanning. Deze laatste (dus voor Off-grid) slaan hun teveel aan
energie op in batterijen of accu's.
Er zijn omvormers van de volgende typen:
Paneelomvormer
Elk zonnepaneel heeft haar eigen omvormer
String-omvormer
Een string van panelen heeft een omvormer
Multi-string omvormer
Meerdere strings van panelen zijn aangesloten op een omvormer
PV-centrale omvormer
Deze omvormer kan de stroom van een zonne-energie centrale
omzetten in netspanning. Dit type omvormer heeft het formaat van
een middelgrote tot een grote koelkast
Hybrideomvormer
Meerdere typen omvormers vallen in deze klasse. Zo kan deze
omvormer geschikt zijn voor opslag van energie of kan er naast
zonne-energie ook energie vanuit een windturbine ingevoerd worden.
Het vermogen van een omvormer kan lopen van een paneelomvormer van
300 tot 15.000 Wp voor een pv-centrale.
Hoewel de gemiddelde levensduur van omvormers door technologische
vooruitgang toegenomen is, gaat een omvormer vaak niet langer mee dan
12-15 jaar.
Dit is ongeveer de helft van de levensduur van zonnepanelen.
In de didactische installatie worden er twee string - omvormers gebruikt.
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
14
Steca Grid 300 MC4
Details
De mini string omvormers van Steca zijn zeer geschikt voor kleinere
systemen. De zonnepanelen zijn makkelijk zelf aan te sluiten op de
omvormer en de omvormer kan zo in het stopcontact worden gestoken.
Dynamische MPP tracker
De StecaGrid omvormers zijn uitgerust met een dynamische MPP tracker
waardoor altijd een extreem hoog rendement bereikt wordt. De
omvormers kennen geen beperkingen met betrekking tot het aansluiten
van het soort zonnepaneel (silicium, amorf silicium of thin-film
technologie, enz.) en zorgen altijd voor optimale prestaties van uw
zonnesysteem.
Ingangsbereik
Met het spanningsbereik van 45 tot 100V DC en het stroombereik van 5
Ampere kunnen zo goed als alle zonnepanelen worden aangesloten.
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
Algemene specificaties
Maximum DC-vermogen:
Maxmimum AC-vermogen
Maximum DC stroombereik:
Aantal strings:
Maximum efficiency:
Europese efficiency:
Afmetingen:
Gewicht:
Veiligheidsklasse:
Beschermingsgraad:
Werktemperatuur
320 W
300 W
5A
1
94,8%
93,4%
176 x 243 x 71 mm
1,4 kg
Klasse 1
IP 20 (geschikt voor binnenshuis)
-20 °C tot 45 °C
Technische specificaties
Maximaal vermogen @ 25 °C: 500 watt
PV Vermogen:
100 - 380 wattp
MPP spanning:
45 - 100 V
Netspanning AC:
230 V
Maximale stroom:
1,5 A
Product specificaties
AC-Vermogen
Stroomaansluiting
Fabrikant
< 1.000 Watt
1 fase
Steca
15
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
16
3.4 Kast met DC zekeringen ondergebracht in
een scheider
Smeltzekering van 6A gG, 500V Legrand
Beide strings ( 6 x 4 pannen ) zijn afzonderlijk verzekerd voor de
aansluiting aan de omvormer.
Een smeltveiligheid beschermt de bedrading van elektrische installaties
tegen schade door te hoge elektrische stromen.
Smeltveiligheden komen voor in elektrische apparatuur, in voer- en vaartuigen, en in
de elektrische installatie van gebouwen, hoewel deze laatste tegenwoordig steeds meer
tegen overstroom beveiligd worden met installatieautomaten.
Smeltveiligheid is de formele naam voor een elektrische zekering in de volksmond ook
wel stop of plon (Vlaanderen) genoemd, zoals die bijvoorbeeld in verdeelinrichtingen
wordt toegepast, in woningen ook (enigszins verouderd) stoppenkast genoemd.
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
17
3.5 Kwh meter en vermogenschakelaar
(automaat)
Automatenkast met vermogenschakelaar (automaat) en kwh meter
voor het meten van de geproduceerde energie.
Om de teller te doen werken moeten we de installatie aan het net
koppelen.
Als beveiliging naar het net toe wordt er een automaat van 16A/2P
geplaatst.
De verbinding van de installatie naar het net gebeurd via een
monofasige stekker.
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
18
3.6 Didactisch schakelpaneel
12,5Wp
5,3V
12,5Wp
5,3V
12,5Wp
5,3V
12,5Wp
5,3V
+ 12
+ 11
+ 10
+9
+8
+7
+6
+5
+4
+3
+2
+1
- 12
- 11
- 10
-9
-8
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
SCHAKELPANEEL
Paneel :
Nominale vermogen : 12,5Wp
Spanning bij nominaal vermogen Ump : 5,3V
Stroom bij nominaal vermogen Imp : 2,36A
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
3.7 Eéndraadschema
zonnepan
zonnepan
6x4
6x4
2
6A
DC
2
6A
STECA GRID 300 MC4
DC
AC
AC
kWh
25A 1fase meter
16 A
2 P.
STECA GRID 300 MC4
19
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
20
4. Aandachtspunten en praktische tips bij
opstellen van zonnepanelen.
4.1 Algemeen
4.2 Specifiek voor ideaal gebruik van de
didactische opstelling.
De kar met het dak opstellen naar het zuiden om maximaal opbrengst te
generen.
Maak gebruik van een kompas om de kar te plaatsen.
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
21
5. Theoretische voorbeschouwing.
Zonnepanelen kunnen op twee manieren worden aangesloten aan het
elektriciteitsnet. Zonnepanelen kunnen ofwel in serie geschakeld
worden, ofwel in parallel. Of zonnepanelen in serie of in parallel
geschakeld zijn, zal een invloed hebben op het rendement van de
zonnepanelen.
Serie
Wanneer zonnepanelen in serie geschakeld worden, zijn de
zonnepanelen als het ware in een ketting aan elkaar geschakeld. Het
spreekwoord zegt dat de ketting maar zo sterk is als de zwakste schakel.
Dat is ook in dit geval zo. Indien een zonnepaneel minder rendement
haalt, doordat er bijvoorbeeld schaduw op valt, zal dit gevolgen hebben
voor het rendement van de hele schakel.
Door zonnepanelen in serie te schakelen maak je eigenlijk één groot
zonnepaneel, wat we solar array noemen.
Parallel
Zonnepanelen die in parallel geschakeld worden, zijn ze als het ware
naast elkaar geschakeld. In dit geval zal één minder presterend
zonnepaneel geen effect hebben op het rendement van de hele
installatie van zonnepanelen. Parallel geschakelde zonnepanelen
worden elk afzonderlijk aan de omvormer geschakeld. Dit wordt
gedaan om de ingaande voltage aan de omvormer te beperken.
Anderzijds heb je niet het gevaar dat één minder presterend
zonnepaneel je hele rendement naar beneden haalt.
Besluit
Het beste is om een combinatie van de twee te maken. Je kan
verschillende groepjes zonnepanelen in serie schakelen en vervolgens
met andere groepjes zonnepanelen in parallel aan de omvormer
aansluiten. Op die manier zullen verschillende groepjes zonnepanelen
met voldoende voltage elk worden aangesloten op de omvormer, en heb
je niet het gevaar dat één enkel zonnepaneel je hele rendement naar
beneden haalt.
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
22
5.1 Berekening te verwachten dc spanning
en stroom bij in serie geschakelde panelen.
5.1.1 Spanning en stroom uit 1 rij in serie
geschakelde panelen.
Test
5.1.2 Spanning en stroom uit 2 rijen in serie
geschakelde panelen.
5.1.3 Spanning en stroom uit 3 rijen in serie
geschakelde panelen.
5.1.4 Spanning en stroom uit 4 rijen in serie
geschakelde panelen.
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
5.1.5 Besluit
Test
5.1.6 Praktische wenken en nuttige info.
23
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
5.2 Berekening te verwachten spanning en
stroom bij parallel schaken van rijen
panelen.
5.2.1 Spanning en stroom bij 2 rijen parallel
geschakeld.
Test
5.2.2 Spanning en stroom bij 4 rijen parallel
geschakeld.
5.2.3 Spanning en stroom bij 6 rijen parallel
geschakeld.
5.2.4 Spanning en stroom bij alle 12 rijen parallel
geschakeld.
24
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
5.2.5 Besluiten.
5.2.6 Praktische wenken en nuttige info
25
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
6 Praktische proeven.
6.1 Meten van Dc spanning per rij.
6.1.1 Spanning en stroom uit 1 rij in serie
geschakelde panelen.
Test
6.1.2 Spanning en stroom uit 2 rijen in serie
geschakelde panelen.
6.1.3 Spanning en stroom uit 3 rijen in serie
geschakelde panelen.
6.1.4 Spanning en stroom uit 4 rijen in serie
geschakelde panelen.
26
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
6.1.5 Besluit
27
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
28
7.Het rendement van
zonnepanelen
Het rendement van zonnepanelen
Het rendement van zonnepanelen is afhankelijk van een groot aantal
factoren. Hetzelfde paneel kan daarom op de ene plaats betere
prestaties leveren dan op een andere plaats. Dit levert voor de industrie
een probleem op; hoe druk je het vermogen van een zonnepaneel uit?
De oplossing heeft men gezocht in de eenheid wattpiek (Wp). Het
vermogen van zonnepanelen wordt nagenoeg altijd uitgedrukt in deze
eenheid, die het vermogen van het zonnepaneel onder ideale
omstandigheden (25°C bij 1000W/m2 lichtintensiteit) weergeeft. In de
praktijk zult u deze omstandigheden helaas nooit halen, omdat Belgie
eenmaal geen zonnig land is. U kunt echter wel degelijk dingen doen om
óók in Belgie het maximaal haalbare uit uw zonnepanelen te halen. Hier
bespreken we diverse factoren die van invloed zijn op de opbrengst van
de panelen.
7.1 De intensiteit van de zon
De eerste is wellicht overduidelijk . Hoe feller de zon schijnt, hoe beter
een zonnepaneel zijn werk kan doen. Het is om deze reden dat een
zonnepaneel vooral in de lente en zomer goed tot zijn recht komt.
Omdat de zon in de herfst en winter minder krachtig is, worden er
minder vrije elektronen en gaten gecreëerd (zie zonnecellen en
halfgeleiders), waardoor de stroomsterkte in de stroomkring afneemt. Bij
een goed geïnstalleerde zonnecel die weinig hinder ondervindt van
weerstanden (zie de volgende paragraaf), blijft de spanning ongeveer op
hetzelfde niveau, waardoor de afname in vermogen relatief beperkt blijft.
7.2 De weerstand van de stroomkring
Als u uw PV-systeem als losstaand systeem gebruikt (dus niet gekoppeld
aan het net), dan is het van belang de weerstand van de stroomkring zo
laag mogelijk te houden. Aangezien weerstand via de wet van ohm direct
van invloed is op de spanning en stroomsterkte, zullen deze twee
factoren met de weerstand mee veranderen. Het nadeel hiervan, is dat
de zonnecellen op een spanning-stroomsterktepunt gaan werken dat
afwijkt van het ideale maximum power point. Met verder toenemende
weerstand gaat de zonnecel zich eigenlijk steeds meer als een Ohmse
weerstand gedragen (zie grafiek). In duidelijk Nederlands: de totale
opbrengst van een zonnecel daalt met toename van de weerstand van
de stroomkring.
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
29
In deze grafiek is overduidelijk zichtbaar wat het effect van toenemende
weerstand op de I-V curve van een zonnecel is. De spanning behorend
bij een bepaalde opgewekte stroomsterkte daalt, waardoor de totale
opbrengst (P=V*I, of P=V^2/R) ook lager is.
7.3 Schaduwval
Ook voor zonnepanelen geldt, dat de spreekwoordelijke ketting zo sterk
is als de zwakste schakel. Met name als zowel de zonnecellen als de
zonnepanelen in serie geschakeld zijn gaat deze stelling op. Omdat
serieel geschakelde zonnecellen op de stroomsterkte van de laagste cel
werken, kan het zo zijn dat een enkele beschaduwde cel de opbrengst
van het hele systeem omlaag haalt. Het alternatief, parallel schakelen, is
in een dergelijke situatie vaak onmogelijk omdat de omvormer op een
bepaalde spanning is berekend. Gelukkig zijn de zonnepanelen van de
meeste PV-systemen voor een groot deel parallel geschakeld, omdat
zonnepanelen vaak zelf al 12V of 24V leveren. Houd bij plaatsing van
zonnepanelen hoe dan ook rekening met bijvoorbeeld gebouwen, bomen,
schoorstenen en balkons.
7.4 Het materiaal van de zonnecel
Niet iedere zonnecel is hetzelfde; cellen kunnen van verschillende
materialen gemaakt zijn, die ieder hun voor- en nadelen hebben. De
meeste huidige zonnepanelen zijn gebaseerd op monokristallijn, dan wel
polykristallijn silicium. Cellen op basis van monokristallijn silicium zijn
duurder, maar bieden een hoger rendement dan polykristallijne
zonnecellen. Dunne-film zonnecellen op basis van amorf silicium, zware
metalen en / of organische bestanddelen zijn voor de commerciële markt
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
30
nog niet interessant genoeg. De laatste jaren worden echter grote
vooruitgangen geboekt in het onderzoek naar de toepassing van
organische polymeren. De verwachting is dan ook dat het dunne-film
zonnepaneel het straatbeeld langzaam maar zeker zal gaan domineren.
7.5 Temperatuur
Veel mensen denken dat een zonnepaneel bij hoge temperaturen beter
presteert. Het omgekeerde is echter waar. Omdat de geleidbaarheid
van halfgeleiders bij toenemende temperatuur toeneemt (de elektronen
worden mobieler), wordt het makkelijker voor elektronen om gaten
elders in het materiaal weer op te vullen. Omdat dit de elektrische
balans in de cel verbetert, valt het elektrische veld bij de grenslaag weg,
waardoor de lading niet meer goed gescheiden kan blijven. Het resultaat
is een dalende spanning tussen de twee lagen. Dit effect wordt in
onderstaande figuur geïllustreerd.
Het effect van temperatuur op de I-V curve van een zonnecel. Uit deze
grafiek kunnen we afleiden dat de opbrengst van een zonnecel daalt met
toenemende temperatuur. De stroomsterkte stijgt wel door de
toenemende mobiliteit van de elektronen, maar de toename is dusdanig
gering, dat deze nauwelijks merkbaar is.
De opbrengst van zonnepanelen (in wattpiek) is bepaald bij een
temperatuur van 25°C. Op een warme zomerdag kan een zonnepaneel
echter gerust 65 graden heet worden; een temperatuur waarbij u zo’n
20% opbrengst inlevert (ruwweg 0,5% per graad celcius boven de
25°C). Het is dus van belang zonnepanelen zo koel mogelijk te houden.
Hoewel dit uiteraard niet altijd even goed mogelijk is, is het van belang
in ieder geval de passieve koeling goed op orde te hebben. Installeer de
zonnepanelen niet te dicht op elkaar en zorg ervoor dat de wind, naast
RTC
Project zonnetrailer, didactische installatie PV
31
tussen de panelen door, ook onder de panelen door kan waaien. Een
zonnepaneel presteert eigenlijk op zijn best tijdens een zonnige
zomerdag mét een koele wind die de panelen koel houdt.
Met name in warmere landen is het van belang te kiezen voor een
zonnepaneel met een lage temperatuurcoefficient. Deze waarde geeft de
gevoeligheid van het zonnepaneel voor temperatuurvariaties weer; hoe
lager, hoe beter. In Belgie maakt het nauwelijks uit, maar een
zonnepaneel op basis van monokristallijn silicium presteert met 0,4%/°C net iets beter dan een zonnepaneel op basis van polykristallijn
silicium (-0,5%/°C). Wat in de toekomst wél uit gaat maken, is het feit
dat zonnecellen op basis van amorf silicium een gevoeligheid hebben van
slechts -0,15 tot -0,25 %/°C.
Download