Systematiek en begrip soort Indelen in rijken Definiëren van soort 2 rijken Schimmels Bacteriën Eencellige algen Pantoffeldiertje Plantenrijk Dierenrijk 2 rijken Plantenrijk Schimmels Bacteriën Eencellige algen Dierenrijk Pantoffeldiertje Dieren Schimmels Planten Bacterien 4 rijken Domein Domein Prokaryoten Domein Eukaryoten Dieren Schimmels Planten Meerdere rijken Meerdere rijken Meerdere rijken 3 domeinen – vele rijken Vraag 1: Kenmerken 4 rijken In veel schoolboeken wordt een 4 rijken systeem gebruikt. a Welke 4 rijken zijn dat? b Op grond van welke celkenmerken worden organismen in deze Rijken ingedeeld? Antwoord vraag 1 Dier Plant Schimmel Bacterie kern + + + - celwand - + + + vacuole - + + - chloroplasten - + - - Vraag 2: Virussen En virussen dan? Bij welk rijk horen die? Antwoord vraag 2 Virussen behoren niet tot de rijken Ze hebben geen levenskenmerken (welke zijn dat ook alweer?) Ze bestaan uit DNA of RNA in een eiwitomhulsel en hebben anderen nodig om zich voort te planten. Soorten • Begrip “soort” is de basis van alle bekende indelingen • Maar over de definitie zijn wetenschappers het niet eens • In schoolboeken wordt vaak het biologische soortsbegrip gebruikt: soorten zijn groepen van onderling kruisende natuurlijke populaties, die reproductief geïsoleerd zijn van andere dergelijke groepen (biologisch soortbegrip) • Latijnse soortsnamen zijn binominaal Geslachtsnaam soortsuitgang bv. Homo sapiens Hierarchische Classificatie Link classificatie soorten in Nederland Vraag 3: Een luipaard een mens Welke taxonomische niveaus deelt een mens met een luipaard? • Overzicht Dierenrijk Antwoord vraag 3 • We delen de taxonomische niveaus tot het klasse-niveau. • Zowel de luipaard als mensen zijn zoogdieren. Populaties P Q R S T U V W • elke cirkel stelt een populatie meeuwen voor. In de gebieden waar de cirkels overlappen, komen kruisingen tussen de verschillende populaties voor. P en W kunnen samen geen nakomelingen voortbrengen. Welke conclusie uit deze gegeven is juist? A De meeuwen uit de populaties P en W behoren tot verschillende soorten. B De meeuwen uit de populaties P en W behoren tot verschillende variëteiten. C De meeuwen uit de populaties P en W behoren tot verschillende rassen. WAAROM is seksuele voortplanting meestal gunstiger voor voortbestaan populatie? 1.2 Van soort naar soort • EVOLUTIE 1 Variatie 2 selectie door milieu 3 meest gunstige genetische eigenschappen worden doorgegeven Soortvorming • Meestal door een barrière tussen populaties: • Geografische barrières • Barrières in tijd (vroeg- en laatbloeiend) • Seksuele barrières Verschil in abiotische omstandigheden → selectie → andere eigenschappen in volgende generaties