Commissie voor cultuur, onderwijs en stedelijke vernieuwing Datum commissievergadering: DIS-stuknummer Secretaris Doorkiesnummer Behandelend ambtenaar Dienst/afdeling Nummer commissiestuk Status Datum Bijlagen : : : : : : : : : : : : 750629 H.J.I.M. Wouters 073 6812875 M. Post MCO/S&P COS-0258 ter advisering ter bespreking ter kennisneming ter vaststelling 24 april 2001 1 (notitie) Onderwerp: Grotestedenbeleid: Wijkexperimenten ABCD. Voorstel aan commissie: Kennisnemen van bijgevoegde notitie. Eventuele nadere opmerkingen: Overeenkomstig het door Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant genomen besluit, namens deze, H.J.I.M. Wouters, secretaris Commissie voor cultuur, onderwijs en stedelijke vernieuwing Bijlage: 1. Notitie inzake wijkexperimenten ABCD in het kader van het grotestedenbeleid (digitaal beschikbaar) 317484254 Notitie ten behoeve van de commissie voor cultuur, onderwijs en stedelijke vernieuwing inzake wijkexperimenten ABCD in het kader van het grotestedenbeleid. Inleiding. In 1999 hebben gedeputeerde Van Harten en de projectleider GSB samen met andere vertegenwoordigers van steden (G21), provincies en departementen in het kader van het grotestedenbeleid een studiereis gemaakt naar de Verenigde Staten van Amerika. In de USA is kennis gemaakt met Asset Based Community Developement (ABCD), ontwikkeld door prof. John McKnight van de Northwestern University of Chicago. Asset Based Community Developement (ABCD). Deze benadering gaat er vanuit dat veel (westerse) samenlevingen onvoldoende het zelforganiserend potentieel van wijken erkennen en benutten en te eenzijdig inzetten op het oplossen van problemen door instituties. Instituties gaan daarbij uit van de behoeften en de problemen van de wijk (het halflege glas). Voor het versterken van het zelforganiserend vermogen is het cruciaal om uit te gaan van de kwaliteiten en talenten (assets) van individuen, wijkgroepen, scholen en bedrijven in de wijk (het halfvolle glas). Aanspreken van personen op hun talenten (gifts), gebruik maken van het sociale kapitaal uit de wijken, is de basis voor een productief burgerschap. Conferentie Zelforganiserend Vermogen van Wijken, 10 april 2000. Op 10 april 2000 is door de G21, mede met steun van de provincie Noord-Brabant, als uitvloeisel van de studiereis naar de USA een conferentie gehouden in 's-Hertogenbosch over het ‘Zelforganiserend Vermogen van Wijken’. Op de conferentie werden inhoudelijke bijdragen geleverd door prof. McKnight (ABCDmethode), J.W. Duyvendak (Wijkontwikkeling in Nederland) en prof. dr. P.E.W.M. Tops respectievelijk drs. A.C.M. Breij (De bestuurder en professional en wijkontwikkeling). Het doel van de conferentie was om als steden een inspirerende gedachtewisseling te hebben over de potentie van het zelforganiserend vermogen van wijken. Gezien de respons (meer dan 200 deelnemers) en het verloop van de dag zelf mag gesteld worden dat er een verdere betrokkenheid (inhoudelijk en actief) op de ABCDgedachte is gegroeid. Op het einde van de conferentie is bij de deelnemers de uitdaging neergelegd om zelf binnen hun eigen stad een proef te starten met de toepassing van de ABCDaanpak in de Nederlandse situatie. Om zo de behoefte aan concretisering die op de conferentie werd verwoord en na afloop geproefd, in te vullen. Belangrijke start daarbij zal zijn om eerst op zoek te gaan naar (informele) organisaties en sociale verbanden in de wijken. En als ze er zijn, te bezien of deze dan in staat zijn om mensen daadwerkelijk te mobiliseren. De uitdaging die werd geformuleerd is de werkelijkheid van sociale verbanden in wijken opnieuw te onderzoeken en de dynamiek daarvan te ontdekken. Alleen zo kan duidelijk worden waar de mogelijke verbindingen liggen tussen de abstracties van het beleid en de concrete leefwereld waarop deze organisaties en sociale verbanden zich richten. Provinciaal beleid. Om deze uitdaging in de Brabantse grote steden te stimuleren en te ondersteunen is in de Voorjaarsnota 2000 een bedrag gereserveerd van ƒ 1 miljoen. In overleg met de steden zijn de randvoorwaarden opgesteld voor de inzet van de middelen. Conform de uitgangspunten van het raamconvenant grotestedenbeleid willen wij niet te veel regels vaststellen als het gaat om de aanwending van deze middelen. Met de steden zijn uiteraard wel randvoorwaarden, aandachtspunten en elementen afgesproken die bij de uitwerking van de experimenten moeten worden betrokken. 317484254 - 2 Het betreft de volgende zaken: Toetsing praktijkbestendigheid van de ABCD-methodiek Koppeling aan doelen van het GSB-beleid Een extra uitdaging ligt in het feit dat bij het ‘aanboren van sociaal kapitaal’ het toch vooral zal gaan om groepen en individuen die veelal buiten het gebruikelijke gezichtsveld van de gemeente en de officiële instanties liggen Het gegeven dat in achterstandswijken vaak sprake is van een grote concentratie allochtonen. De ABCD-methodiek heeft ook consequenties voor de rolverdeling tussen bewoners en de officiële instanties. Zelforganisatie betekent voor de bestaande instituties dat ze vertrouwen ontwikkelen in de kracht van burgers en loskomen van cliënt- en probleemdenken. Dit betekent ook dat het overgrote deel van onze bijdrage ter beschikking dient te komen van bewoners(-groepen), die over de besteding ervan zelf beslissen. Uiteraard kunnen instituties daarbij wel een adviserende rol vervullen. Interventies van overheden en instellingen dienen natuurlijke relaties en netwerken in de buurten en wijken te versterken. Gezien de deelname van het LSA (Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken) aan genoemd congres en het enthousiasme waarmee men met het gedachtegoed aan de slag is gegaan, hebben wij de steden in overweging gegeven te bezien of het LSA bij de vormgeving en uitvoering van projecten te betrekken is. De steden zijn gevraagd om binnen de boven omschreven punten en in overleg met één of meerdere buurten, wijken of stadsdelen te komen tot een concreet project. Conform de uitgangspunten van ons grotestedenbeleid leggen de steden na afloop van het project verantwoording af over de geboekte resultaten en ervaringen, waar mogelijk gekoppeld aan de momenten van verantwoording die in het kader van onze eerdere algemene GSB-bijdrage zijn afgesproken. In het kader van onze intentie om ‘samen te leren door doen’ hebben wij de steden voorgesteld de door bewoners/buurten opgezette plannen te volgen in de B5-portefeuillehoudersoverleggen GSB en Zorg-Welzijn-Jeugd, zodat van elkaars ervaringen kan worden geleerd. Wij hebben besloten om elke stad voor het uitvoeren van een ABCD-pilot een bijdrage te verstrekken van ƒ 200.000,-- (89.401,46 euro). Over de uitkomsten van de pilots zullen wij u uiteraard informeren. 's-Hertogenbosch, 24 april 2001 Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant.