Wij creëren plekken waar mensen willen zijn

Jaarverslag 2015
Maatschappelijke en financiële verslaglegging
Wij creëren
plekken
waar mensen
willen zijn
2015
Onze kernwaarden
NIEUWSGIERIG
ORiGINEEL
VERBINDEND
AMBITIEUS
CONCREET
Jaarverslag 2015
Maatschappelijke en financiële verslaglegging
2015
Inhoud
Duurzaam bouwen en milieu
52
Wij creëren plekken waar mensen willen werken
54
“Elk gebouw dezelfde prettige werkomgeving”
56
Wij creëren plekken waar mensen willen werken
58
20
Maatschappij
62
Kengetallen
23
Verslag Gezamenlijke Ondernemingsraad 2015
64
Personalia Bestuur van de Organisatie
24
Innovatie: Holland Contech
66
Personalia Raad van Commissarissen
25
Nieuws en nog meer innovaties
68
NPS Heembouw
70
Bericht Raad van Commissarissen
27
Wij creëren plekken waar mensen willen zijn
71
Wij creëren plekken waar mensen willen ondernemen
28
Innovatie: Mobiliteitsscan
30
Jaarrekening 2015
74
Wij creëren plekken waar mensen willen ondernemen
32
Innovatie: Locatiegenerator
36
Overige gegevens
95
Controleverklaring
96
Over dit verslag
5
Jaarverslag 2015 Heembouw Holding
6
Wij creëren plekken waar mensen willen wonen
12
“Betaalbare huurwoningen”
14
Wij creëren plekken waar mensen willen wonen
16
Innovatie: ED Controls
Menselijk kapitaal
38
HR strategie
Personeelsbezetting en verloop
“Zorgen dat bewoners super tevreden zijn”
42
Menselijk kapitaal
44
Opleidingen, stagiaires, jubilea, pensioen
Innovatie: E-learning module
46
Menselijk kapitaal
48
Verzuim, ongevallen, werving & selectie
Innovatie: BIM-engineers
50
GRI-G3 index toepassingsniveau C
binnenzijde omslag
Over dit verslag
“Wij creëren
plekken
waar mensen
willen zijn”
Maatschappelijke en financiële verslaglegging 2015
Wij creëren plekken waar mensen willen zijn. Onze merkbelofte is het thema van
dit financiële en maatschappelijke verslaglegging. Dit is wat ons drijft en waar
we dagelijks vol enthousiasme en overtuiging mee bezig zijn.
Om plekken te creëren waar mensen willen zijn, is onze sterke klantgerichte bedrijfscultuur onontbeerlijk.
Een cultuur die erop gericht is de verwachtingen van onze klanten te overtreffen. Door steeds te blijven
verbeteren en open te staan voor innovaties, kunnen we onze klanten blijven verrassen met onze toegevoegde
waarde. En dit wordt gewaardeerd. In 2015 konden we een flinke groei in omzet en resultaat noteren en ook
voor 2016 en de jaren daarna zijn de vooruitzichten gunstig.
We zetten onze strategie van klantfocus en veel aandacht voor onze innovatieve bedrijfscultuur dan ook
onverminderd voort. Zodat we plekken kunnen blijven creëren waar mensen willen zijn.
Namens de Holdingdirectie,
Peter Lammertink
Heembouw 2015
5
Heembouw Holding
Jaarverslag 2015
Bedrijfsruimten
S & O afdelingen, met een eigen plek binnen de
klantgroepen. Per klantgroep worden, in nauwe
De markt voor bedrijfsruimten had het afgelopen jaar
samenwerking met onze leveranciers, service en
nog last van achterblijvende investeringen, wat, mede
onderhoudspakketten ontwikkeld, die klanten tijdens
gezien de grote concurrentie, nog druk legde op de
de gebruiksfase van hun gebouw toegevoegde waarde
prijzen. Dit neemt niet weg dat Bedrijfsruimten ook het
bieden. We verwachten het aandeel service en onderhoud
Heembouw is tevreden over de prestaties in 2015. De opgaande lijn die zich eind 2014 aftekende,
afgelopen jaar weer een groot aantal mooie projecten
de komende jaren nog verder uit te kunnen breiden.
is nadrukkelijk doorgezet en kondigt een nieuwe periode van groei van onze organisatie aan.
onder handen had. In totaal leverde deze klantgroep
Deze groei manifesteert zich in meerdere opzichten. Niet alleen groeien de omzet en het resultaat,
afgelopen jaar bijna 92.000 m2 aan bedrijfsruimten op,
ook de organisatie groeit in haar mogelijkheden om onze klanten nog beter te kunnen bedienen.
onder andere door optimaal te profiteren van de groei
We zien dat onze focus op het continu blijven verbeteren van de organisatie en de dienstverlening
in de logistieke branche. Onze turnkey aanpak heeft in
aan onze klanten zich uitbetaalt.
deze markt zijn sporen verdiend. Ruim 85% van onze
Onze innovaties zijn uiteenlopend en variëren in omvang
Onze omzet is met ruim 11% gegroeid van € 106 miljoen in 2014 naar € 118 miljoen in 2015.
projecten in de bedrijfsruimtemarkt voerden wij in 2015
en impact, maar hebben een gemeenschappelijke
Het resultaat nà belasting is ten opzichte van 2014 sterk verbeterd en komt voor 2015 uit op € 1,6 miljoen.
turnkey uit.
noemer: ze leveren onze klanten toegevoegde waarde.
Innovatie
De mobiliteitsscan bijvoorbeeld geeft inzicht in de
Het DC New Logic II dat Heembouw in opdracht van
invloed van mobiliteit op de totale operationele kosten.
Dok Vast realiseerde, kreeg in 2015 het BREEAM-
In combinatie met onze gronddatabank bieden we met
organisatie. Ook in de mindere jaren die achter ons
outstanding certificaat. Met een score van 91,18% is dit
name onze klanten uit de logistieke branche hiermee
liggen, was er volop aandacht en ruimte voor innovatie.
distributiecentrum, waarin de Amerikaanse elektrische
extra toegevoegde waarde. De locatiegenerator maakt
Waar de bouwproductie in 2015 toenam met 7%
Het positieve effect ervan is mede terug te zien in onze
autofabrikant Tesla gevestigd is, het meest duurzame DC
het mogelijk verschillende data in kaartlagen te vatten,
(Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid
resultaten.
van Nederland. Habeon Architecten maakte het ontwerp.
waardoor snel een goed inzicht kan worden verkregen
2016, EIB januari 2016), presteert Heembouw beter
Tesla is inmiddels genomineerd voor de internationale
in de potentie van een (woningbouw)locatie. Met de
dan de markt. We zien dat deze trend zich komend
award voor het meest duurzame gebouw ter wereld.
woonconfigurator kunnen potentiële bewoners online
Heembouw in 2015
jaar doorzet. De voorspellingen voor de bouwproductie
Klantgroepen
hun eigen woning ontwerpen. De keuzes die gemaakt
voor 2016 gaan uit van een groei 4,5% (EIB,
januari 2016). Voor ons is deze positieve afwijking
worden, zijn direct terug te zien op de plattegronden,
Wonen
Kantoren
een direct gevolg van het gegeven dat Heembouw
uitvoering zijn we ED Controls gaan gebruiken voor
altijd is blijven investeren in de ontwikkeling van
In 2014 zijn de krachten op het gebied van Wonen
De klantgroep Kantoren heeft een aantal interessante
de opleveringen en kwaliteitscontrole op de bouw.
toegevoegde waarde voor onze klanten. Met onze
gebundeld door de samenvoeging van de renovatie
opdrachtgevers aan zich weten te binden, met name in de
Deze app maakt het vastleggen van opleverpunten
klantgroepenstructuur is de organisatie hier volledig
unit uit Noordwijkerhout met de nieuwbouw unit uit
beleggersmarkt. Hiervoor hebben we de afgelopen jaren
en andere aandachtspunten gemakkelijk en eenduidig.
op ingericht en daar zien we nu de resultaten van.
Roelofarendsveen. De klantgroep Wonen maakt sinds
meerdere projecten naar volle tevredenheid uitgevoerd,
Verder hebben we een compleet vernieuwde website
die tijd een sterke groei door. De integrale benadering
met name op het gebied van renovatie. De markt voor
gelanceerd, waar onze merkbelofte: ‘Wij creëren
Het thema voor 2015 was: Blik vooruit. Kijken naar
van Heembouw, gericht op de uiteindelijke bewoners,
nieuwbouw blijft lastig. Uitzondering hierop vormen de
plekken waar mensen willen zijn’ in tekst maar vooral
de toekomst, de ontwikkelingen om ons heen en
heeft geresulteerd in een aantal aansprekende
Kantoorspecials: kantoren die op maat worden ontwikkeld
in (bewegend) beeld centraal staat.
de organisatie continu blijven ontwikkelen, vanuit
woningbouwprojecten en zorgt voor een duurzame
voor klanten met specifieke gebruikerswensen, zoals
de overtuiging dat stilstand achteruitgang betekent.
toename van het marktaandeel van Heembouw in
bijvoorbeeld op het gebied van clean rooms. In dit
Daarnaast hebben we de eerste stappen gezet op
2015 was voor Heembouw ook het jaar waarin onze
deze markt. Met een omzet in 2015 van meer dan
segment hebben we de afgelopen jaren een goed track
het gebied van sociale innovatie. We zijn op andere
cultuur centraal stond. Wij hebben onze kernwaarden
€ 38 miljoen, is de klantgroep Wonen een stevige
record opgebouwd en we verwachten hierin nog verder te
manieren met de organisatie in gesprek gegaan dan
herijkt en zijn hierover met de organisatie in gesprek
pijler van Heembouw geworden. Deze groei zien we
groeien. De prijzen blijven in de gehele kantorenmarkt nog
de traditionele beoordelings- en eindejaargesprekken.
gegaan om het bewustzijn van wat ons als Heembouw
in alle disciplines: nieuwbouw, transformatie, groot
wel een aandachtspunt.
Met ontwikkelgesprekken, ronde tafel gesprekken
sterk maakt en bindt te vergroten.
onderhoud en renovatie. Op het gebied van groot
en het spelen van het speciaal door ons ontwikkelde
onderhoud en renovatie zien we dat onze werkwijze
6
Heembouw 2015
met een inzicht in de bijbehorende kosten. In de
cultuurspel, is gericht invulling gegeven aan de
Service en Onderhoud
Op steeds meer plekken in onze organisatie ontstaan
in bewoonde situaties veel toegevoegde waarde biedt.
nieuwe ideeën en innovaties. In 2016 staat innovatie
Onze aandacht voor een goede communicatie met
centraal en ook in dit jaarverslag heeft innovatie een
de bewoners en een strakke planning zorgen voor
Met de implementatie van onze klantgroepenstructuur
een positieve flow en een nieuw elan. Verderop in dit
prominente plek. Als onderdeel van onze core business
een vlot lopend proces. Hier komt onze kernwaarde
zijn de units Service en Onderhoud het afgelopen jaar
jaarverslag staan we uitgebreider stil bij een aantal
is innovatie essentieel voor de continuïteit van de
“verbinden” duidelijk naar voren.
verder ontwikkeld en uitgegroeid tot professionele
van deze innovaties.
aandacht voor de dialoog met onze collega’s.
Dit, in combinatie met de mooie resultaten, zorgt voor
Heembouw 2015
7
Financieel beleid en risicobeheer
Bovendien bewaakt Heembouw voortdurend haar
mede gemitigeerd. Afgelopen jaar hebben zich geen
Deze HR-thema’s worden gefaseerd aangepakt.
vorderingen en hanteert Heembouw een strikte
bijzonderheden voorgedaan. De financiële impact
Ons ziekteverzuim was ook in 2015 weer lager dan
Het financieel beleid is erop gericht een goed
aanmaningsprocedure. Afgelopen jaar hebben
op dit risico is beheersbaar. Gezien de aantrekkende
het jaar ervoor: 2,5%. Het verloop was met 9,9%
rendement op onze projecten te behalen, met een
zich geen bijzonderheden voorgedaan. Heembouw
markt wordt dit risico als medium ingeschat.
hoger dan voorgaande jaren. Een logisch gevolg
verantwoord risico. We houden blijvende aandacht
beoordeelt dit financiële risico als laag. De mogelijke
voor het goed managen van ons werkkapitaal.
financiële impact voor Heembouw is beheersbaar.
van een aantrekkende economie en beweging op de
arbeidsmarkt. Om de groei van onze organisatie waar
Integriteit
Dit zorgt voor een stabiele gezonde liquiditeitspositie.
Er is een mogelijkheid dat de waardering van de
uitgezet. We zijn er goed in geslaagd deze in te vullen.
We handhaven ons beleid om financiële risico’s ten
grondposities en voorraden gereed product lager
Integriteit staat bij Heembouw in alle geledingen
Ons werving- en selectiebeleid is gemoderniseerd en
aanzien van rente en debiteuren niet af te dekken
uitvallen. Daarbij is er een mogelijk verkooprisico op
hoog in het vaandel. Afgelopen jaar was het jaar van
aangescherpt en we hebben onze recruitement-functie
met financiële instrumenten. De onderneming is
de huidige voorraden. Gezien de huidige aantrekkende
de cultuur. Middels het spelen van ons cultuurspel,
weer dedicated ingevuld. Onze nieuwe website, met
solide gefinancierd en beschikt over voldoende
markt, de omliggende prijzen van vergelijkbare locaties
kwamen ook dilemma’s op het gebied van integriteit
een prominente plek voor onze vacatures, speelt ook
financiële faciliteiten om te voorzien in haar
en onderhanden projecten worden de waarderingen
aan de orde. Het was een goede aanleiding om
een belangrijke rol in de personeelswerving.
financieringsbehoefte. Goed risicobeheer is
van de huidige grond- en voorraadposities voldoende
onze normen en waarden weer met elkaar te delen.
essentieel om de operationele en financiële doelen
gemonitord en tegen actuele waarden gewaardeerd.
De gedragsnormen die Heembouw hanteert zijn
te kunnen realiseren. De interne risicobeheersings-
Afgelopen jaar hebben zich geen noemenswaardige
vastgelegd in een bedrijfscode, die is geregistreerd
en kwaliteitssystemen worden jaarlijks getoetst als
afwaarderingen voorgedaan. De mogelijke financiële
bij de Stichting Beoordeling Integriteit Bouwnijverheid
onderdeel van bedrijfsbrede projectaudits.
impact voor Heembouw is beperkt. Heembouw
(nummer 04-01-0032). Deze is afgestemd op de
De organisatie is met de implementatie van de
De focus ligt op de beheersing van projectrisico’s
beoordeelt dit risico dan ook als laag.
gedragscode, zoals ontwikkeld door het Algemeen
klantgroepstructuur meer wendbaar geworden.
Verbond Bouwbedrijf (AVBB) en is voor alle
Alle klantgroepen, bedrijfsruimten, kantoren en wonen,
medewerkers leidend.
zijn sterk gegroeid. De keuze voor de volledige focus
tijdens het gehele proces, van de verwerving- en
voorbereidingsfase tot en met de uitvoeringsfase en
Met de groei van onze organisatie worden ons vaker
nazorgfase.
complexe en risicovolle projecten aangeboden.
Heembouw 2015
Structuur
op een klantgroep zorgt ervoor dat we nog beter
Juist met het oog op dit soort projecten, hebben
Het verslag dat de vertrouwenspersoon jaarlijks
invulling geven aan het bieden van toegevoegde
Als belangrijkste bedrijfsrisico’s zien wij markt- en
wij afgelopen jaar nogmaals onze processen ten
maakt, wordt in de Holdingdirectie besproken en
waarde aan onze klanten, zodat we “een plek creëren
kredietrisico’s. In de navolgende paragraaf wordt
aanzien van contract- en projectbeheersing verder
geëvalueerd. De directies van de klantgroepen
waar mensen willen zijn”.
verder inzicht gegeven in de vier voor Heembouw
aangescherpt en verankerd in de organisatie. Dit zorgt
bieden elk jaar hun verantwoordingsbrieven aan,
belangrijkste mogelijke bedrijfsrisico’s en de wijze
ervoor dat op structurele wijze significante risico’s tijdig
die met de financieel directeur worden besproken.
Heembouw Ontwikkeling is het afgelopen jaar
waarop deze risico’s worden beheerst.
worden gesignaleerd. Dit leidt tot een constructieve
Cultuur is een vast agendapunt in het overleg met
volledig geïntegreerd in de klantgroepstructuur.
dialoog, zodat er een nog betere afweging gemaakt
de GroepsOndernemingsraad. Wanneer er aanleiding
De afdeling is gesplitst in een deel Wonen en
Risicoparagraaf
kan worden welke werken worden aangenomen en
voor is, wordt integriteit bij dit agendapunt besproken.
een deel Bedrijfsruimten en de collega’s zijn in
Hierin worden de vier belangrijkste mogelijke
onder welke voorwaarden. De mogelijke financiële
Er zijn geen bijzonderheden gemeld.
deze klantgroepen opgenomen. De kennis van
bedrijfsrisico’s van Heembouw met haar
impact hiervan is daarbij beheersbaar. Dit risico wordt
beheersingsmaatregelen en risicoprofiel per
zodoende als laag beoordeeld.
Human resources
Er is een mogelijkheid tot prijsfluctuaties op
Ons menselijk kapitaal is één van de belangrijkste
Hiermee zijn alle onderdelen van de Heembouw
De mogelijkheid is aanwezig, dat opdrachtgevers
inkoop. De aantrekkende markt heeft invloed op
succesfactoren van Heembouw. Met onze
organisatie volledig op de klantgroepen georganiseerd.
of leveranciers contractuele verplichtingen niet
de inkoopprijzen. Onze leveranciers spelen een
medewerkers behalen we onze resultaten en
nakomen. Heembouw heeft hiervoor stringente
belangrijke rol in de verkoop- en realisatiefase
successen. Het is belangrijk om veel tijd en aandacht
procedures opgesteld om de kredietwaardigheid
van onze projecten. Heembouw werkt meer
te blijven geven aan het welzijn, de ontwikkeling en
van haar opdrachtgevers en leveranciers te bepalen.
met strategische partners en ook in 2015 heeft
het werkplezier van onze medewerkers. Daarom
Ter beheersing van dit risico wordt gebruik gemaakt
Heembouw hieraan een vervolg gegeven, mede
hebben we 12 belangrijke HR-thema’s vervat in een
Wij creëren plekken waar mensen willen zijn. Of en
van informatie van erkende instellingen die zich op
door het organiseren van strategische partnerdagen.
richting gevend kader. Hierin is beschreven hoe we
in welke mate we daarin slagen, meten we aan
het leveren van kredietinformatie hebben toegelegd.
Per klantgroep worden de vaste partners waarmee
de komende jaren invulling geven aan de verdere
de hand van klantonderzoeken. Sinds 2014 werkt
Continue bewaking van het kredietrisico vormt
gewerkt wordt, uitgenodigd om kennis te delen
ontwikkeling van ons menselijk kapitaal, in een sterk
Heembouw hierin samen met tevreden.nl. Dit bureau
onderdeel van het debiteurenbeheer. Tevens heeft
en met ons en met elkaar open van gedachten te
groeiende organisatie als de onze. “De juiste mens
voor tevredenheidonderzoeken combineert continu
Heembouw richtlijnen opgesteld om de omvang van
wisselen over de manier van samenwerken. Door tijdig
op de juiste plek” is essentieel om een goede
onderzoek met een transparante terugkoppeling van
het kredietrisico bij elke partij te beperken.
afspraken te maken wordt een mogelijke prijsstijging
invulling aan onze groei ambities te kunnen geven.
de resultaten via digitale platforms. projectontwikkeling wordt hierdoor naadloos
bedrijfsrisico toegelicht.
8
te maken, hebben we in 2015 maar liefst 45 vacatures
opgenomen in de oplossing die we onze klanten
bieden en zorgt voor nog meer toegevoegde waarde.
Klanttevredenheid en NPS
Heembouw 2015
9
Klanten hebben direct inzicht in de ervaringen en
de installateurs, leveranciers en constructeurs en
wisselen over de manier van samenwerken. Aan deze
slagkracht verder kunnen vergroten. Met een goed
meningen van andere klanten over onze prestaties.
gecontroleerd op volledigheid en juistheid. Samen met
uitnodiging werd enthousiast gehoor gegeven.
gevulde orderportefeuille verwachten we dat onze
Heembouw is in Nederland het eerste bouwbedrijf
onze klanten bespreken we de projecten en maakt
De strategische partnerdag vormt een goed platform
omzet in 2016 substantieel zal groeien. Hierbij wordt
dat op deze manier de meningen en reviews van haar
Habeon Architecten in het model wijzigingen visueel. om projectoverstijgende onderwerpen met elkaar
verwacht dat het resultaat ruim boven het niveau van
klanten op deze open en transparante wijze deelt.
In 2015 zijn via training-on-the-job drie collega’s
te bespreken en leverde waardevolle informatie en
2015 zal uitkomen.
Hierbij sturen wij op de net promoter score (NPS): het
opgeleid tot BIM-engineer. Elke klantgroep heeft
inzichten op. Deze sessies zullen voortaan jaarlijks
getal tussen de -100 en + 100 dat aangeeft in welke
een eigen BIM engineer. Dit is de spil in het
georganiseerd worden.
mate klanten het bedrijf aan zouden bevelen aan hun
voorbereidingstraject en bouwt, net als een uitvoerder,
groei. We bedanken onze medewerkers voor hun niet
omgeving. Na meer dan 50 onderzoeken, is onze NPS
gezamenlijk met alle betrokkenen het gebouw, maar
aflatende inzet de afgelopen jaren en kijken er naar uit
+33, met een gemiddeld rapportcijfer van 8,0. Een
dan in een virtuele 3D omgeving. Hiermee kan digitaal
mooie score, zeker wanneer je dit vergelijkt met de
een prototype van het gebouw worden gemaakt en
NPS-scores in andere branches. Banken bijvoorbeeld
kunnen vooraf de eventuele knelpunten opgelost worden.
kennen een NPS van -27; bij telecomleveranciers ligt
Vooruitzichten 2016
Heembouw is klaar voor een volgende periode van
met hen samen deze nieuwe bloeiperiode in te gaan.
Onze klanten bedanken wij voor hun vertrouwen in
Volgens de voorspellingen zet het herstel van de
onze onderneming.
bouwproductie, die in 2015 is gestart, zich door.
dit op -32 en de dienstverlening door gemeenten kent
Het EIB voorspelt een groei van 3% en is daarmee
een NPS van -18 (NPS branchemeting februari 2015).
Marketing en social media
We merken dat steeds meer klanten voor ons kiezen
In de bouwbranche wordt Heembouw gezien als
vanwege de extra toegevoegde waarde die we
een van de koplopers op het gebied van online
Wij verwachten ook voor 2016 een mooie groei in
kunnen bieden, in de vorm van kennis en ervaring
marketing. Via social media wordt onze kennis en
omzet en resultaat, ondanks de behoudendheid
op specialistisch gebied. Voor Staay Food Group
ervaring actief met de markt gedeeld. Daarnaast zijn
binnen de branche over de verwachtingen voor 2016.
bijvoorbeeld zetten we onze samenwerking, die
steeds meer collega’s actief aan het bloggen, worden
Onze organisatiestructuur, gericht op klantgroepen,
in Papendrecht is begonnen, in Dronten voort.
digitale nieuwsbrieven verstuurd en wordt veel nieuws
is wendbaar en kan door haar schaalgrootte snel
Hier is onze kennis en ervaring op het gebied van
gedeeld via onze website. Met positieve gevolgen.
schakelen. Wij zien volop kansen in een aantrekkende
Roelofarendsveen, 10 maart 2016
wat voorzichtiger in zijn prognose dan bijvoorbeeld
de ING, die een groei van 4% voorspelt.
Holdingdirectie Heembouw:
Peter Lammertink
Roland van Oostrom
markt, waarin toegevoegde waarde het verschil maakt.
logistiek, waardoor we een optimale indeling van
hun productiehal kunnen ontwerpen en realiseren,
Het aantal bezoekers van onze website is in 2015
We zijn in het afgelopen jaar al gestart met het verder
gecombineerd met onze kennis van de foodsector,
toegenomen tot 103.000. Heembouw is met
versterken van onze organisatie, waardoor we onze
doorslaggevend. Ditzelfde geldt voor Applied Medical.
ruim 150 medewerkers actief op LinkedIn en de
Mede op basis van onze kennis en ervaring met
bedrijfspagina heeft bijna 4.000 volgers.
laboratoria en cleanrooms heeft deze wereldwijd
De corporate twitter account van Heembouw heeft
opererende producent en ontwikkelaar van medische
ruim 6.300 volgers. Elke week worden de belangrijkste
hulpmiddelen besloten om ook haar tweede kantoor in
activiteiten op het gebeid van online marketing en
Nederland met Habeon Architecten en Heembouw te
social media met de organisatie gedeeld met behulp
realiseren. In Delft zijn we direct na oplevering van de
van een infographic; dit zorgt voor betrokkenheid en
eerste woontoren boven De Hoven Passage nu bezig
continue aandacht.
met de realisatie van een tweede woontoren voor
opdrachtgever Van der Vorm Vastgoed.
Strategische partners
Bouw Informatie Model (BIM)
Onze partners spelen een belangrijke rol in de
verkoop- en realisatiefase van onze projecten.
10
Heembouw 2015
BIM wordt wel de meest ingrijpende innovatie in de
Een goede samenwerking met onze leveranciers
bouw van de laatste jaren genoemd. Hierbij wordt
levert meer waarde voor de klant, leidt tot nieuwe
in een 3-dimensionaal Bouw Informatie Model (BIM)
ideeën en een efficiënt proces. In 2015 zijn we gestart
samengewerkt door verschillende disciplines in de
met de organisatie van strategische partnerdagen.
bouw. Habeon Architecten is al sinds 2010 bezig
Per klantgroep worden de vaste partners waarmee
met BIM en werkt inmiddels volledig samen in BIM.
gewerkt wordt uitgenodigd om kennis te delen
De modellen worden gedeeld met onder andere
en met ons en met elkaar open van gedachten te
Heembouw 2015
11
Wonen
Wonen
De Oevers van Roelofarendsveen
Nieuwsgierig
Bij Heembouw willen we graag weten hoe
mensen willen wonen. Bij de ontwikkeling van
De Oevers konden de toekomstige bewoners
meedenken over het ontwerp en inrichting van
de openbare ruimte. En hebben kopers veel
Wij creëren
plekken
waar mensen
willen wonen keuzemogelijkheden om hun woning een eigen,
unieke identiteit te geven.
12
Heembouw 2015
Heembouw 2015
13
Wonen
Wonen
Wethouder Lex Scholten en coördinator team projecten
Rinze van Veen, gemeente Diemen
“Begrip voor elkaars belangen
en de wil om mee te denken”
Veel gemeenten in Nederland hebben te maken met een tekort aan huurwoningen.
Er is onvoldoende aanbod voor het groeiend aantal kleine en eenpersoonshuishoudens.
Daarnaast is er weinig doorstroming van ‘scheefhuurders’ naar een duurdere sociale
huurwoning of vrije sector. Heembouw biedt gemeenten een oplossing door gericht
op de actuele lokale marktvraag woningen te ontwikkelen en realiseren, die aansluiten
op de wensen en behoeften die er lokaal zijn. Hierin wordt samengewerkt met andere
marktpartijen, waardoor er een totaaloplossing geboden wordt, inclusief afnamegarantie.
Een goed voorbeeld hoe dit in de praktijk werkt, vinden we in Diemen.
Lex Scholten, wethouder wonen en ruimtelijke
een overeenkomst gesloten voor de sloop van de
ontwikkeling, schetst kort de situatie: “In 2008/2009
beide oude scholen en de realisatie van de woningen.
hebben we het besluit genomen een nieuwe brede
We hebben in samenwerking met Heembouw en
school te gaan bouwen: Noorderbreedte. Twee
MN de buurt geïnformeerd, presentaties gegeven,
bestaande basisscholen in Diemen Noord werden in
inloopavonden georganiseerd. Op de gebruikelijke
die nieuwe brede school gehuisvest; daarmee zouden
bezwaren met betrekking tot parkeren na zijn de
twee schoolgebouwen, aan de Rietgors en de Schouw,
plannen goed ontvangen.”
leeg achter gelaten worden. Voor ons als gemeente
Actuele
marktvraag
ingevuld met
betaalbare
huurwoningen
Grote foto: Rinze van Veen (links) en Lex Scholten (rechts)
14
Heembouw 2015
was het belangrijk dat de leegstand van beide scholen
Lex Scholten: “Voor ons als gemeente was het
zo kort mogelijk zou duren. Aan de ene kant vanwege
belangrijk dat we het risico konden minimaliseren:
de leefbaarheid van de buurt (een leegstaande school
we waren de grond in een keer kwijt en daarna is
is vandalisme gevoelig) maar ook omdat we bij een
het traject snel gegaan: we waren eind 2013 met
snelle verkoop van de locaties ook snel opbrengsten
Heembouw en MN in gesprek gekomen, een jaar
zouden hebben. We hebben met verschillende partijen
later was de transport van de grond en daarna heeft
gesprekken gevoerd. Op een gegeven moment kwam
Heembouw de woningen snel gerealiseerd: in de herfst
daar een nieuwe partij bij: een combinatie van een
van 2015 was de oplevering. Het zijn knappe woningen
ontwikkelende bouwer, Heembouw en een belegger,
geworden, die voor de oplevering allemaal verhuurd en
MN. Op dat moment was al duidelijk dat de locaties voor
verkocht waren.”
woningbouw ontwikkeld zouden worden. Heembouw
en MN schakelden snel en hebben goed met ons
Lex Scholten en Rinze van Veen kijken tevreden terug
meegedacht welke oplossing het beste zou zijn.”
op de samenwerking met Heembouw en MN. “Van alle
kanten is er snel geschakeld, dat kon ook omdat het
Minimaliseren risico en snel traject
project al helemaal voorbereid was. Het hele traject
Rinze van Veen, coördinator team projecten
tussen het eerste gesprek dat we met Heembouw en
Diemen, vult aan: “Er is een plan uitgekomen met
MN voerden en de oplevering heeft nog geen 2,5 jaar
60 grondgebonden woningen, waarvan 53 voor de vrije
geduurd. Als er begrip is voor elkaars belangen en de
sector huur en 7 koopwoningen. MN heeft de locaties
wil om mee te denken, dan kan het heel snel gaan.
van de gemeente aangekocht en met Heembouw is
En dat is hier gebeurd.”
Heembouw 2015
15
Wonen
Wonen
Transformatie
laats: Den Haag
P
Opdrachtgever: Gemini Development
Architect: Kroeze Ruys architecten
Plaats: Roelofarendsveen
Mulleners + Mulleners
Opdrachtgever: Centrumplan Roelofarendsveen VOF
Stedenbouwkundig ontwerp en architectuur: KK Architecten en
De bestaande situatie
In het centrum van Roelofarendsveen, omringd door water, is een nieuw woon- en winkelgebied in wording: De Oevers van Roelofarendsveen.
Hier worden totaal circa 300 woningen en een uitbreiding van het winkelgebied gerealiseerd. Door de vele keuzemogelijkheden die er zijn, kunnen
de kopers echt hun eigen, unieke droomhuis samenstellen. Zo hebben de bewoners bijvoorbeeld de mogelijkheid hun eigen gevel te kiezen.
De nieuwe situatie
Transformatie kantoorpand tot 4 luxe appartementen
In de Haagse Archipelbuurt transformeert Heembouw een kantoorpand tot
4 luxe loft- appartementen, waaronder een penthouse. De appartementen,
die alle 4 zijn verkocht, worden naar verwachting in het 4e kwartaal van 2016
opgeleverd.
Ontwikkeling en
realisatie 46 vrije
sector huurwoningen
Hoge Weide Utrecht.
Klantcijfer
9.0
16
Heembouw 2015
Heembouw 2015
17
Wonen
Wonen
Plaats: Delft
Opdrachtgever: Van der Vorm Vastgoed
Architect: Habeon Architecten
Boven winkelcentrum De Hoven Passage in Delft ontwikkelden en realiseerden Heembouw en Van der Vorm Vastgoed een woontoren van
12 verdiepingen. Alle 70 huur- en 13 koopappartementen waren ruim voor de feestelijke opening van de woontoren op 4 november 2015,
verhuurd en verkocht. Inmiddels is Heembouw gestart met de realisatie van een tweede woontoren boven De Hoven Passage.
Plaats: Leiden
Opdrachtgever: woningcorporatie de Sleutels
Architect: Habeon Architecten
Groot onderhoud 77 huurwoningen
In de Leidse Merenwijk voert Heembouw als één van de vaste ketenpartners van
Klanttevredenheid
8.8
de Sleutels groot onderhoud uit aan 77 huurwoningen. Dit gebeurt in bewoonde
toestand. Een strakke planning, heldere communicatie en een goede uitvoering
zorgt ervoor dat de bewoners tevreden zijn met het resultaat.
Op twee voormalige schoollocaties in
Diemen realiseerde Heembouw
53 vrije sector huur- en 17 koopwoningen.
Klanttevredenheid
9.0
18
Heembouw 2015
Heembouw 2015
19
Innovatie
Innovatie
Nog
geen
opleverpunt
per
woning
Bouwplaatsmanager René Lem en senior werkvoorbereider Stef Kuipers
“ED Controls maakt
opleveren tot een feestje”
De digitalisering rukt op, ook op de bouw. Nieuwe apps doen hun intrede om de
papierwinkel op de bouw te beperken. Een daarvan is ED Controls: deze app wordt onder
andere op ons woningbouwproject De Oevers van Roelofarendsveen gebruikt voor een
effectieve registratie en communicatie van opleverpunten. Bouwplaatsmanager René Lem
en sr. werkvoorbereider Stef Kuipers zijn er blij mee. Zij zetten ED Controls breed in als
kwaliteitscontroletool.
ED Controls is een iPad toepassing die gebruik
door de woningen en kijk of alle overeengekomen
maakt van gedigitaliseerde plattegronden en foto’s,
opties zijn uitgevoerd; gaan we richting oplevering,
in combinatie met een workflowsysteem. Zie je
dan controleer ik met ED Controls of de afwerking is
een afwijking, dan markeer je die op de digitale
zoals afgesproken. Zo niet, dan maak ik een foto met
plattegrond, met een foto en/of werkopdracht erbij;
de iPad, markeer wat er aan de hand is en zet het
dit wordt automatisch gemaild aan degene die de
direct door naar de betrokken leverancier. Het werkt
afwijking op kan lossen. Via mail en ED Controls is
geweldig; er wordt snel gereageerd en het is voor alle
de status van deze meldingen te volgen. Alle info
partijen duidelijk wat er moet gebeuren.”
wordt in de cloud opgeslagen en is direct toegankelijk.
René Lem: “We zijn begonnen met ED Controls
Leveranciers kunnen snel en gemakkelijk gebruik
voor de opleveringen. Elke uitvoerder deed de
maken van de app; die hoeven zich alleen aan te
opleveringen op zijn eigen manier, met veel tekst om
melden en via internet in te loggen. René: “Niet elke
een opleverpunt te omschrijven. 3, 4 jaar geleden
leverancier staat direct te springen om mee te doen;
ging ik op zoek naar een manier om dit handiger te
maar als je ze meeneemt in het verhaal en je laat
doen en kwam bij ED Controls uit. Door de crisis is de
zien welke voordelen het ook voor hen heeft, werken
implementatie van ED Controls tijdelijk on hold gezet,
ze er graag mee. Het geeft ze direct inzicht in de
maar nu werken we er alweer een tijdje naar volle
kwaliteit die geleverd is; ze zien hoe een werk wordt
tevredenheid mee. Het wordt nu ook over de andere
achtergelaten en wat er eventueel te verbeteren is.”
klantgroepen uitgerold. Het is ook een goede tool om
ED Controls is ook voor de kopers een handige
kwaliteitsafwijkingen tijdens de bouw vast te leggen en
tool. Stef: “Bij de oplevering gebruiken we
te bewaken. Alles wat ik zie wanneer ik over de bouw
de mogelijkheden van ED Controls volop.
loop, leg ik direct vast en koppel ik aan de persoon
De verbeterpunten die we bij de vooroplevering zien
die er iets mee moet doen; zo kan ik niets vergeten.
en voor de eindoplevering moeten oplossen, printen
Zolang een punt niet is afgehandeld blijft het in het
we voor de koper, zodat hij ook het totaallijstje
systeem. De leverancier krijgt per mail, en dat gebeurt
heeft. Bij de eindoplevering lopen we samen met
zo’n 3 keer per dag, een melding dat er nieuwe punten
de kopers de punten van de vooropleverlijst af. Dat
voor hem in het systeem staan. Zijn we ook van die
werkt heel goed; bij de oplevering van de laatste fase
excell bestanden af.”
van 13 woningen hadden we nog geen opleverpunt
per woning. Kopers zijn blij en verrast dat we ze de
De Oevers van Roelofarendsveen
20
Heembouw 2015
Kopersopties
vooropnamelijst op deze manier verstrekken; open
Sr. werkvoorbereider Stef Kuipers gebruikt ED
en transparant. Opleveren wordt op deze manier een
Controls voor controle van de kopers opties: “Ik loop
feestje en daar gaat het om.”
Heembouw 2015
21
Kengetallen
Omzet (x € 1 miljoen)
Som der bedrijfsopbrengsten 2015 20142013 2012 2011
117,9
105,7
107,2 114,8
110,0
Resultaat voor belasting 2.153 542
-1.695
1.065
2.139
Resultaat na belasting 1.611
396
-1.295
797
1.601
1,8%
0,5 %
-1,5%
0,9 %
1,9%
Current ratio
1,5
1,6
1,4
1,6 1,6
Solvabiliteit 40,0%
41,9 %
38,8%
40,8 %
41,4%
9,7% 2,5 %
-8,1%
4,8 %
10,1%
Aantal personeelsleden per 31/12
221
215
223
251
256
Aantal personeelsleden in FTE’s per 31/12
209
205
212
238
244
Ziekteverzuim 2,5%
3,1 %
3,0%
3,7 %
3,9%
Personeelsverloop 9,9%
5,6 %
11,8%
5,8 %
8,6%
569
507
476
475 442
Resultaat (x € 1000)
Resultaat in percentage van de omzet
Resultaat voor belasting
Balansverhoudingen
Rendement eigen vermogen (na belastingen) Personeel
Productiviteit (x € 1000)
Omzet per gem. aantal FTE 22
Heembouw 2015
Heembouw 2015
23
Personalia
Bestuur van de organisatie
Raad van Commissarissen
V.l.n.r. Roland van Oostrom en Peter Lammertink
V.l.n.r. Ruud van Berkel, Marlon Huysmans, Jaap Blokhuis en Gerrit Witzel
R.P.M. (Roland) van Oostrom RC (1972)
Ing. P.J. (Peter) Lammertink (1954), voorzitter
R. (Ruud) van Berkel (1942)
Ir. G.A. (Gerrit) Witzel (1951)
Financieel directeur Heembouw Holding
Directeur Heembouw Holding Nederlandse nationaliteit
Nederlandse nationaliteit
Nederlandse nationaliteit
Nederlandse nationaliteit
Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen van
Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen
Benoemd tot lid van de holding directie in 2013.
Benoemd tot lid van de holding directie in 1993.
Heembouw Holding in 1998, na beëindiging van zijn
van Heembouw Holding in 2015.
Werkzaam bij Heembouw Groep sinds 2009.
Werkzaam bij Heembouw Groep sinds 1984.
loopbaan als directeur Heembouw Holding (1973-1998).
Belangrijkste nevenfuncties:
Heeft finance & control, personeel & organisatie,
Heeft het algemeen beleid, marketing, sales,
Belangrijkste nevenfuncties:
Voorzitter Raad van Toezicht St. Anna Zorggroep
legal, Lean en ICT als specifieke aandachtspunten.
projectmanagement, projectontwikkeling en
Directeur Heembouw Beheer B.V.;
Geldrop; Voorzitter Raad van Commissarissen
Habeon Architecten als specifieke aandachtspunten.
Directeur Habejo Holding B.V. en
G. Wijma & Zn NV Kampen; Voormalig voorzitter
dochterondernemingen; Directeur Hestaro B.V.
Raad van Bestuur Heijmans NV.
Drs. J.G. (Jaap) Blokhuis (1958), voorzitter
Ir. M.A.P. (Marlon) Huysmans (1976)
Nederlandse nationaliteit
Nederlandse nationaliteit
CEO/Chairman bij Multi Corporation.
Bestuurder SoBuildings BV,
Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen
Management Consultant MH Projects
van Heembouw Holding in 2013.
Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen
Belangrijkste nevenfunctie:
Bestuurder Stichting Administratiekantoor Mahegro.
Belangrijkste nevenfunctie:
Bestuurder Stichting Administratiekantoor Mahegro.
van Heembouw Holding in 2015.
Belangrijkste nevenfuncties:
Lid Raad van Commissarissen WonenBreburg;
Lid Raad van Toezicht Woonwenz;
Lid Raad van Advies Deerns Nederland.
24
Heembouw 2015
Heembouw 2015
25
Bericht RvC
Preadvies aan de Algemene vergadering van Aandeelhouders (AvA)
Bericht van
de Raad van Commissarissen
over 2015
Hierbij bieden wij u het jaarverslag 2015 van Heembouw Holding B.V. aan. De jaarrekening
is opgesteld door de Directie, gecontroleerd door Ernst & Young Accountants LLP en door
hen voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring.
De Raad van Commissarissen (RvC) adviseert de aandeelhouders de jaarrekening vast te
stellen conform de huidige opstelling en adviseert tevens het dividendvoorstel over te
nemen. Daarnaast adviseren wij de AvA om decharge te verlenen aan de Directie voor het
gevoerde beleid en aan de RvC voor het gehouden toezicht gedurende het boekjaar 2015.
Verslag over 2015
Het jaar 2015 was een goed jaar voor Heembouw. In een voorzichtig
werden de sterk wijzigende marktomstandigheden, innovatie op het
aantrekkende markt wist de onderneming relatief sterk te presteren,
gebied van producten en processen, de langere termijn groei ambitie
zoals blijkt uit een gezonde groei van de orderportefeuille en een
en de bijbehorende strategie van Heembouw besproken. Dit heeft
substantiële margeverbetering. In deze positieve ontwikkelingen is
geresulteerd in een Strategisch Document dat als basis dient voor
het fundament zichtbaar dat in de voorgaande crisisjaren gelegd
toekomstige Ondernemingsplannen.
werd, toen ondanks uitdagende marktomstandigheden verder is
geïnvesteerd in het versterken van de onderneming. Het management
In de reguliere vergaderingen, waarbij eenmaal EY aanwezig was,
heeft zich hierbij ingezet om de sterke bedrijfscultuur van Heembouw
is gesproken over de kwartaalcijfers, het financieel jaarverslag,
te bewaken.
het accountantsverslag en de management letter. Daarnaast is
uitgebreid stilgestaan bij de assets op de balans van de onderneming
Als gevolg van deze ontwikkelingen is het bedrijfsresultaat in 2015
en de belangrijkste bouwprojecten; de liquiditeitspositie van
aanzienlijk verbeterd en zijn de vooruitzichten voor de komende jaren
Heembouw en het beschikbare werkkapitaal mede in het kader van
goed.
projectontwikkelingsactiviteiten; verder successieplanning en de
daaruit voortvloeiende versterking van de managementstructuur,
De RvC, die geen subcommissies kent, bestond per 1 januari 2015
beloningsbeleid en bedrijfscultuur. Ook werd stilgestaan bij de
uit de volgende leden: mevrouw Marlon Huysmans en de heren Ruud
naamsbekendheid en de innovatieve kracht van de onderneming.
van Berkel (voorzitter), Henk Breukink, Gerrit Witzel en Jaap Blokhuis.
Per 18 maart 2015 trad de heer Henk Breukink af en per 1 april 2015
Wij hebben groot respect voor de prestaties van de directie van
nam de heer Jaap Blokhuis het voorzitterschap over van de heer van
Heembouw en haar medewerkers in het afgelopen jaar. Door hun
Berkel. De RvC is Henk Breukink zeer erkentelijk voor zijn bestuurlijke
passie en toewijding mag verwacht worden dat de onderneming ook in
bijdrage aan de ontwikkeling van Heembouw gedurende een periode
2016 weer in staat zal zijn om hoge kwaliteit te leveren en daarmee het
van zeven jaar.
bestaande uitzonderlijke niveau van klanttevredenheid vast te houden.
De heer Ruud van Berkel was namens de RvC aanwezig bij de
Roelofarendsveen, 10 maart 2016
vergadering van de OR waar de jaarresultaten werden besproken.
Ruud van Berkel
26
Heembouw 2015
In het afgelopen boekjaar vergaderde de RvC zeven maal; zes maal
Jaap Blokhuis
een reguliere vergadering en daarnaast werd er in augustus 2015
Marlon Huysmans
een Strategie bijeenkomst gehouden. In deze brainstormsessie
Gerrit Witzel
Heembouw 2015
27
Bedrijfsruimten
Bedrijfsruimten
Bedrijfspand voor Mennens
Verbindend
Verbindend is een van de belangrijkste
kernwaarden van Heembouw. Wij stimuleren
samenwerking, zowel in- als extern. Aan de
Deltaweg/Heliniumweg in Vlaardingen zijn de
gebr. Van Adrichem bezig met een grootscheepse
ontwikkeling van circa 11 hectare voor haven
gerelateerde bedrijvigheid met kadefaciliteiten.
Wij creëren
plekken
waar mensen
willen
ondernemen
Een prima locatie voor Mennens, marktleider in
staalkabel, hijs- en heftechniek, dat zich hier als
één van de eerste partijen heeft kunnen vestigen.
28
Heembouw 2015
Heembouw 2015
29
Innovatie
Innovatie
Onder veel belangstelling lanceerden Heembouw en Simacan tijdens de beurs Logistica
de Mobiliteitsscan. Deze tool helpt klanten bij het maken van de keuze voor een nieuwe
vestigingslocatie en is een waardevolle aanvulling op de Heembouw gronddatabank.
Rob Schuurbiers, mede oprichter van Simacan en commercieel manager Heembouw
Suzan Buter, hebben de Mobiliteitsscan de afgelopen periode bij verschillende klanten
geïntroduceerd en zijn enthousiast over de positieve reacties.
Vanuit een jarenlange ervaring met de verwerking
van data, onder andere bij CMG en TomTom, richtten
Rob Schuurbiers en zijn compagnon Felix Faassen
eind 2013 Simacan op. “We zien een toenemende
behoefte aan geografische data; er komt ook steeds
meer data beschikbaar. Aan de andere kant zien we
ook dat het lastig is voor bedrijven om goed met deze
Er komt
steeds
meer data
beschikbaar,
maar die
bruikbaar
maken is de
uitdaging
Flyer Mobiliteitsscan
Commercieel manager Suzan Buter en Rob Schuurbiers
“De Mobiliteitsscan helpt onze
klanten de meest optimale
locatie te kiezen”
30
Heembouw 2015
data te kunnen werken. Het kost veel tijd en geld
om data bruikbaar te maken. Voor Felix en mij geldt
het meest belangrijk is. Dit wordt verwerkt en gematched
dat we altijd al bezig zijn geweest om geodata zo
met de verschillende locaties die uit de gronddatabank
gebruikersvriendelijk mogelijk aan te bieden; daar zijn
komen. Daar komt dan de meest optimale locatie uit.”
wij met Simacan ingestapt. Onze eerste klant was de
ANWB; die wilde lokale verkeersinformatie verrijken met
Simacan en Heembouw werken sinds de bouwvak van
meer informatie, zodat lokale radiostations real time
2015 samen aan de ontwikkeling van de Mobiliteits­
kunnen berichten over de actuele stand van zaken op
scan. ”Door de Logistica in november is het in een
de lokale wegen. Inmiddels is Simacan verantwoordelijk
stroomversnelling geraakt,” vertelt Rob. “Deze beurs
voor de verwerking van alle geodata van de ANWB.“
voor de logistiek branche was een mooi moment
Showcase ANWB vormde een mooie opstap naar de
om bij de juiste doelgroep de Mobiliteitsscan te
logistieke sector, “maar we hebben klanten in veel
introduceren. We hadden een prominente plek op de
verschillende branches.” Simacan is inmiddels een
beursstand van Heembouw met een demonstratie en
organisatie met 22 medewerkers en nam in 2014 zijn
Suzan en ik hebben elke dag een lunchpresentatie
intrek in het pand waar ook Heembouw Amersfoort is
gehouden. Dat sloeg enorm aan. Het was heel leuk om
gevestigd. Dit zorgde voor het contact met Heembouw.
te doen en er was veel belangstelling voor ons verhaal.
Daar zijn enkele mooie leads uitgekomen.”
Logistica als stroomversneller
Suzan Buter: “Wat Simacan doet is super interessant
Intelligente DC’s
voor onze klanten, vooral in de logistieke branche. We
Rob en Suzan zien nog meer mogelijkheden voor
zijn met elkaar in gesprek gegaan over de mogelijkheden
verdere samenwerking. Suzan: “Als Heembouw
en daar is het idee van de Mobiliteitsscan uitgekomen.
bedrijfsruimten zijn we veel in gesprek met
Hiermee krijgt een klant die op zoek is naar een
logistieke partijen. Voor hen is het belangrijk dat
vestgingslocatie inzicht wat de beste plek voor hem is,
hun vrachtwagens zo kort mogelijk stil staan en
op basis van de gegevens die van belang zijn voor zijn
direct weten bij welk dock ze moeten aan docken.
bedrijfsvoering. Stel, een klant zoekt een locatie voor een
We bekijken met Simacan hoe DC’s meer intelligent
nieuw DC. Wat is dan de beste plek? Dat hangt van veel
kunnen worden gemaakt.” Rob: “We werken nu samen
factoren af: waar zijn producten vandaan komen, hoe
voor bedrijfsruimten, maar Heembouw doet ook veel
die worden vervoerd, waar zijn personeel woont, waar
met geodata in de woningbouw. Daar zien we ook
de meeste leveringen naar toe gaan. We vragen de klant
aanknopingspunten. Het is leuk om elkaar op deze
ons deze data te leveren en aan te geven wat voor hem
manier te versterken.”
Heembouw 2015
31
Bedrijfsruimten
Bedrijfsruimten
Hypsos
Soesterberg
Klantcijfer
Plaats: Soesterberg
Opdrachtgever: WDP
Gebruiker: Hypsos BV
Architect: Habeon Architecten
Nieuwe huisvesting Hypsos, internationaal design- en productiebedrijf, gericht op creatieve concepten
voor live communicatie; gerealiseerd in opdracht van eindinvesteerder WDP.
9.0
Plaats: Tilburg
Gebruiker: Tesla
Opdrachtgever: Dok Vast
Architect: Habeon Architecten
Genomineerd voor
meest duurzame gebouw ter wereld.
Klantcijfer
9.0
Plaats: Delft
Bierens machinefabrieken
Plaats: Tilburg
32
Heembouw 2015
Architect: Arec Ingenieursgroep
Bakkerij Hoogvliet
P
laats: Bleiswijk
Architect: Casteo
Bureau voor bouwkunde en architectuur
Opdrachtgever: HANOS
Architect: Habeon Architecten
Nieuwe vestiging
Nieuwe vestiging horecagroothandel HANOS op bedrijventerrein Ypenburgse Poort in
horecagroothandel HANOS
Delft. Deze zelfbedieningsgroothandel werd in iets meer dan 7 maanden gerealiseerd en
omvat 25.000 m2, met een verdiepingsvloer van 7.500 m2 en een parkeerdek van 4.650 m2.
Heembouw 2015
33
Bedrijfsruimten
Bedrijfsruimten
Plaats: Rijswijk
Opdrachtgever: Heembouw Ontwikkeling Bedrijfsruimten
Architect: Habeon Architecten
Plaats: Papendrecht
Opdrachtgever: WDP
Gebruiker: Staay-Hispa
Architect: Habeon Architecten
Adviseur en directievoering: BOAG advies en management
Op bedrijventerrein Nieuwland Parc in Papendrecht
realiseerde Heembouw een state-of-the-art warehouse
voor Staay-Hispa, dat bestaat uit 7.500 m2 hal met
koelcellen en circa 2.100 m2 kantoor. Het nieuwe
Een aantrekkelijke
bedrijfspand ligt tegenover het al bestaande pand van
en waterrijke nieuwe
Staay Export, gelegen in Alblasserdam. Dit bestaat uit
bedrijvenlocatie
ruim 6.500 m2 hal, inclusief entresol en circa 1.500 m2
kantoor. Beide bedrijven behoren tot de Staay Food
Bedrijvencomplex Harbour Village
Group, dat onder het motto “De wereld is onze tuin”
wordt ontwikkeld i.s.m. Industrieschap
wereldwijd kwalitatief hoogwaardige en betrouwbare
de Plaspoelpolder (IPP) en de
groenten en fruit uit eigen bron levert.
gemeente Rijswijk. Een aantrekkelijke
en waterrijke nieuwe bedrijvenlocatie,
speciaal gericht op kleinschalige
bedrijfsruimten, dienstverlening en
horeca. De 27 units die in de eerste
twee fasen zijn gerealiseerd zijn
Coca Cola
allemaal in gebruik; de verkoop van
Plaats: Dongen
fase drie is eind februari 2016 gestart.
Plaats: Vlaardingen
Opdrachtgever: Gebr. Van Adrichem
Architect: Habeon Architecten
Gebruiker: Mennens
Bedrijfspand voor Mennens
Specialist op het gebied van staalkabel, hijs- en heftechniek, aan de Deltaweg/
Heliniumweg in Vlaardingen. De nieuwe huisvesting bestaat uit 2.500 m2 hal en
800 m2 kantoor.
Hittech Multin
Plaats: Den Haag
Opdrachtgever: Duynstede Beheer
Architect: EGM Architecten
Heemskerk fresh & easy
Plaats: Rijnsburg
Architect: Royal Haskoning
Klantcijfer
9.0
34
Heembouw 2015
Heembouw 2015
35
Innovatie
Innovatie
“Voor ons als commerciëlen is het belangrijkste doel: het creëren en verzilveren van kansen.
Dat begint met het vinden van locaties die geschikt zijn voor woningbouw.
Via netwerkrelaties komen er weliswaar wekelijks talloze locaties voorbij, maar welke is
de beste en waar ga je je op focussen? Hoe groot is de kans op exclusiviteit? Hoe verkrijg je
objectieve inzichten die ervoor zorgen dat je de concurrentie voorblijft?” Een interessante
puzzel, waar Wout Grote en planoloog Djoerd van Velzen dagelijks mee bezig zijn.
Djoerd: ‘We willen de komende jaren flink gaan
groeien. Dat kan alleen wanneer je in staat bent een
blue ocean te vinden. Blue ocean kan je zien als een
strategie waarin je je eigen marktruimte creëert. Dit in
plaats van de strijd aan te gaan in concurrentie; ook
wel red ocean wordt genoemd.”
Met
de locatie­
generator
pro-actief
spotten van
kansen
‘’Onze blue ocean begint nu gestalte te krijgen in de
vorm van de Locatiegenerator. Het is een geografisch
informatie systeem dat ons in staat stelt door middel
van geodata binnen no-time ongekende inzichten te
bieden door data slim te combineren. Het kan locaties
objectief beoordelen op aspecten als bereikbaarheid,
voorzieningenniveau, doelgroepen en woningmarkt.
In Zeist werd ons een locatie traditioneel aangeboden
via het makelaarscircuit, met de vraag of de locatie
We zijn een goed
ingevoerde gesprekspartner
voor onze klanten
interessant is voor senioren appartementen. Zeist
staat bekend om zijn chique wijken, maar kent ook
een groot aandeel sociale huurwoningen. Uit analyses
Hoofd commercie Heembouw Wonen Wout Grote
en commercieel medewerker Djoerd van Velzen
“De locatiegenerator is hét middel
om kansen te beoordelen en
nieuwe aan te boren”
36
Heembouw 2015
bleek vrij snel dat er juist vraag was naar vrije sector
van locaties aan te bieden die iedereen al kent. Deze
huurappartementen voor middeninkomens en een
manier van data analyse is uniek binnen de branche.
doelgroep met de leeftijd van 25 t/m 40 jaar. Onze
Er komt steeds meer geodata beschikbaar, maar het
locatie kan perfect op deze behoefte inspelen en sluit
is de kunst om uit deze brij van data de gegevens te
bovendien aan op de omgeving: een gebied dat op de
filteren die ervoor zorgen dat je je bedrijfsvoering kunt
grens ligt van chic Zeist en buurten met groot aandeel
optimaliseren.”
sociale huurwoningen.”
Wout: “Op basis van samenhangende informatie
Wout: “Met name voor onze opdrachtgevers wordt
zijn we een goed ingevoerde gesprekspartner voor
deze manier van werken interessant. De grootste
onze opdrachtgever. We komen in een vroegtijdig
kracht van het systeem zit ‘m met name in het
stadium aan tafel en is de locatie geschikt, dan gaan
pro-actief spotten van kansen waar niemand mee
we verder om uiteindelijk samen de locatie verder
bezig is. Dat gaat ons komende jaren veel opleveren.
te kunnen ontwikkelen.” Djoerd: “Het is prachtig om
Ontwikkelaars en beleggers zijn op zoek naar plekken
te zien dat de Locatiegenerator in nog geen jaar tijd
die nu goed renderen of in de toekomst veel geld gaan
zo gewaardeerd wordt. Het is begonnen als word
opleveren. Hun besluitvorming kunnen wij nu middels
document van twee van onze commerciële collega’s,
deze analyses ondersteunen. Ook kunnen wij op basis
die datastromen wilden gaan combineren en daar is dit
van hun specifieke wensen perfect locaties in kaart
uitgekomen: dé manier om kansen te beoordelen en
brengen die passen bij hun zoekprofiel in plaats
nieuwe aan te boren.”
Heembouw 2015
37
Menselijk kapitaal
People
HR Strategie
Bij flexibele tijden en een toenemend aantal collega’s hoort ook
de aandacht voor een innovatieve werkomgeving. De in 2015
opgerichte stuurgroep verdiepte zich in de optimale workflow en het
Onze kernwaarden
en principes
werkplekconcept dat hieruit tot stand komt. Met als doel optimale
samenwerking en innovatie te stimuleren. Met andere woorden:
2015 was een enerverend en dynamisch jaar. De groei zette weer in en we hebben dan
plekken creëren waar mensen willen zijn. Dit werkplekconcept
Nieuwsgierig
ook een groot aantal nieuwe collega’s verwelkomd. Samen met een aantrekkende
wordt als eerste in Roelofarendsveen ingevoerd.
1Wij willen ècht weten wat de ander drijft.
arbeidsmarkt vroeg dit om aantrekkelijk werkgeverschap en aandacht voor de drijfveer
2Wij vragen door om de context echt te begrijpen.
achter ons HR beleid: ‘de juiste medewerker op de juiste plek’. In het zogenoemde
3Wij zijn leergierig, onderzoekend en continu bezig
‘Richtinggevend kader HR 2015-2017’ hebben we per HR aspect in grote lijnen
Met de toenemende instroom en groeiende behoefte
verder bouwen aan een cultuur die duurzame groei
aan nieuwe collega’s is de aanzet gedaan tot het
ondersteunt en waarin mens en resultaat samen gaan.
opzetten van een strategische personeelsplanning
We hebben onze cultuur verwoord in 5 mooie
en het opnieuw onder de loep nemen van ons
eigentijdse kernwaarden en geladen met
aannamebeleid. De ontwikkelde e-learningmodule
richtinggevende principes. Onze kernwaarden:
als onderdeel van ons introductieprogramma is
nieuwsgierig, origineel, verbindend, ambitieus, concreet.
hiervan een mooi voorbeeld.
met het ontwikkelen van kennis en het verbeteren
WAT
IS JE
PASSIE
de richting voor de komende jaren beschreven.
GELUKKIG
MAAR
ARM
WAT
IS JE
TALENT
WIN
-
van onszelf.
Origineel
HET BLIJFT
EEN
DROOM
WIN
RIJK
MAAR
VERVEELD
WAT
LEVERT
HET OP
1Wij onderscheiden ons door een oorspronkelijke
en authentieke aanpak.
2Wij zijn creatief en innovatief in het bedenken van
de beste oplossing.
3Wij verrassen de klant op positieve wijze.
Verbindend
Egelprincipe ontwikkelgesprekken
1Wij luisteren naar de ander en geven oprechte
feedback.
Juist in tijden van groei is een sterke cultuur van
Cultuurspel
2Wij stellen ons kwetsbaar en transparant op en
Ontwikkelgesprekken
belang. 2015 werd dan ook het Heembouw Cultuurjaar.
geven elkaar de ruimte om optimaal te presteren.
3Wij stimuleren samenwerking, waarbij iedereen
Bewust van het belang en het onderscheidend
Vol enthousiasme hebben we met het speciaal
vermogen van onze sterke cultuur zijn we, samen met
ontwikkelde Heembouw Cultuurspel op een
Onze communicatiecyclus was ook aan een nieuwe opzet
een externe partij, intensief in gesprek gegaan over
interactieve manier de nieuwe kernwaarden met de
toe. Ter vervanging van de functioneringsronde zijn na onze
de toekomst. Vragen als ‘waar staan we nu’, ‘waar
collega’s gedeeld. Met een echt Heembouw spelbord
structuurwijziging in 2014 eenmalig de ‘kop koffie gesprekken’
Ambitieus
willen we naar toe’, ‘wat maakt onze huidige cultuur
met toepasselijke vragen en verschillende speelvelden
gehouden: twee tot drie persoonlijke gesprekken met elke
1Wij creëren de hoogste klantwaarde door het
sterk’ en ‘wat willen we loslaten of toevoegen’ werden
is het cultuurspel in alle klantgroepen en stafafdelingen
medewerker. Mede door deze persoonlijke aandacht hebben de
beantwoord. Een inspirerende zoektocht naar het
gespeeld. Ons bewustzijn over de (nieuwe) waarden
medewerkers hun plek in de nieuwe organisatie kunnen hervinden.
en het gedrag is hiermee vergroot, en zorgde voor
zijn verantwoordelijkheid neemt.
beste uit onszelf en onze omgeving te halen.
2Wij halen motivatie en inspiratie uit behaalde
resultaten.
3Het is onze overtuiging dat we ons steeds kunnen
verbinding met onze cultuur en kernwaarden en
daarmee de visie van Heembouw. Ook in 2016
blijven verbeteren.
blijven we aandacht besteden aan het versterken
Concreet
en behouden van onze cultuur.
1Wij communiceren duidelijk en benoemen
De huidige tijd waarin veranderingen zich snel
de feiten.
2Wij begrijpen de vraag en realiseren
opvolgen en we een verdergaande flexibilisering in
arbeidsrelaties zien, heeft geleid tot een verdiepende
de beste oplossing.
3Wij maken het waar!
dialoog over flexibel werken. Daarbij hebben we
verschillende bedrijven bezocht om te ervaren hoe
zij met flexibel werken omgaan. Zo konden we een
zorgvuldige afweging maken over welke flexibele
arbeidsomgeving bij Heembouw past. Met als eerste
resultaat het werken met flexibele arbeidstijden per
E-learning module
38
Heembouw 2015
1 januari 2016.
Heembouw cultuurspel
Heembouw 2015
39
Menselijk kapitaal
People
Personeelsbezetting en verloop
Vanaf 2015 voeren we ontwikkelgesprekken met
Personeelsbezetting
elkaar. Kern van deze gesprekken is de dialoog over
Aantal medewerkers
de passie, het talent en de toegevoegde waarde van
Het aantal medewerkers van Heembouw Groep
de medewerker en het bepalen van de wensen en
is gestegen, van 215 in 2014 naar 221 op
mogelijkheden voor de toekomst.
31 december 2015. De man-vrouw verhouding was op
2014: 215
221
dat moment als volgt: 173 mannelijke personeelsleden
In het kader van de ontwikkeling en het versterken
(78%) en 48 vrouwelijke personeelsleden (22%).
van onze commerciële slagkracht hebben al onze
De leden van het bestuur van de organisatie horen
commerciële mensen een uitgebreide commerciële
allen tot het mannelijk geslacht. Deze functies staan
training gevolgd en de geleerde vaardigheden in de
medewerkers
evenwel, net als andere functies in de organisatie,
praktijk leren toepassen.
De klantgroep Bedrijfsruimten speelt het cultuurspel
open voor geschikte kandidaten van beide geslachten.
Veranderingen golden ook voor ons architectenbureau
Wijzigingen van wetten en regelgeving vragen
drie mannelijke leden en een vrouwelijk lid.
Habeon Architecten. Mede door de komst van
altijd veel aandacht en leiden tot aanpassingen.
Onderstaande tabel geeft de personeelsbezetting
BIM en een andere wijze van werken, was het
Begin 2015 hadden we te maken met een complexe
en verlooppercentages weer van de verschillende
functiehuis Habeon Architecten aan vernieuwing
pensioenwijziging en eind 2015 vergde de
organisatieonderdelen en de totaaltelling voor de
toe. Gesprekken met een ingestelde werkgroep en
implementatie van de nieuwe Bouw-cao veel overleg
Heembouw Groep.
externe expertise leidden tot nieuwe functie-inhoud en
en tijd.
De Raad van Commissarissen bestaat uit vier leden:
173
48
functiebenamingen.
hebben we voor de langere termijn vastgesteld, zodat
we de komende jaren als organisatie onze
CO2-uitstoot verlagen.
BIM engineers. Twee uitvoerders zijn in 2015 opgeleid
tot BIM engineer. Met de al aanwezige BIM engineer
Van alle bedrijfsbussen verlangt de fiscus een
beschikt nu elke klantgroep over een BIM engineer
gedetailleerde rittenadministratie. Onze huidig
(zie ook pagina 50-51).
rittenadministratiesysteem was aan vervanging toe
en rond de bouwvak zijn alle bussen voorzien van
een nieuw systeem. Dit nieuwe systeem is niet alleen
BIM engineers
Iedere klantgroep een
eigen BIM engineer
gebruiksvriendelijker voor de berijder, maar vergt
ook veel minder handelingen van de administratieve
ondersteuning. Met gelijkblijvende kosten is dit een
mooie efficiencyslag.
Aantallen
Klantgroepen
De komst van BIM vergrootte ook onze behoefte aan
Heembouw Groep
CO2-norm toegevoegd. Deze maximale CO2-norm
beloningssystematiek hierop aangepast.
Heembouw Holding
gehouden en op basis van de uitslag ook de
Habeon Architecten
aan onze bestaande leasenormen een maximale
Heembouw Ontwikkeling
In het kader van duurzaamheid hebben we in 2015
Tegelijkertijd hebben we een beloningsbenchmark
Bouwplaatsmedewerkers
Bezetting per 01-01-2015
45
0
45
Bezetting per 31-12-2015
44
0
44
Bezetting per 01-01-2015
28
0
28
Bezetting per 31-12-2015
26
0
26
UTA-uitvoerder
UTA-kantoormedewerkers / Habeon Architecten
Bezetting per 01-01-2015
101
41
142
Bezetting per 31-12-2015
108
43
151
Bezetting per 01-01-2015
174
41
215
Bezetting per 31-12-2015
178
43
221
9,7%
10,6%
9,9%
Totaal:
Personeelsverloop in fte %
Alle medewerkers van Heembouw vallen
onder de CAO voor de Bouwnijverheid; de medewerkers
van Habeon Architecten onder de architecten CAO.
40
Heembouw 2015
Heembouw 2015
41
Menselijk kapitaal
People
In de Merenwijk in Leiden is Heembouw bezig met een omvangrijk groot onderhoudsproject.
Richard Guldemond is hier als assistent uitvoerder aan het werk. Samen met projectleider
Fred Verlaan, werkvoorbereider Michel van Breugel en uitvoerder Nico Pieterse vormt hij
de spil van het team dat ervoor zorgt dat de werkzaamheden, die voor de bewoners erg
ingrijpend zijn, zo goed en vlot mogelijk worden uitgevoerd. En met succes, gezien een
gemiddelde bewonerstevredenheid tot nu toe van 8.8. Richard Guldemond is in het project
als assistent uitvoerder goed op zijn plek, maar de weg daar naartoe was een bijzondere.
Gemiddelde
Richard: “Ik zit mijn hele werkzame leven al bij
assistent uitvoerder mee. In opdracht van corporatie de
bewoners­
Heembouw. Voor ik 21 jaar geleden in dienst
Sleutels, waarvoor Heembouw een vaste ketenpartner
tevredenheid
kwam als leerling timmerman was ik via het
is, krijgen 77 huurwoningen nieuwe kunststofkozijnen,
8.8
samenwerkingsverband van school al vier jaar bij
wordt enkel glas vervangen door dubbel glas, wordt het
Heembouw aan de slag. Op zich wel grappig: Nico
voegwerk gedeeltelijk vernieuwd en worden de daken
Pieterse, die ik hier als uitvoerder assisteer, was mijn
beter geïsoleerd. Door de verbetering van de isolatie in
leermeester op de leerlingbouwplaats aan de Grundel.”
de schil gaan de woningen van energielabel D/E naar
In de jaren daarna groeide Richard door naar de functie
label B. Alle woningen krijgen mechanische ventilatie en
van voorman. “Dat beviel prima; een goede combinatie
de elektrische installatie wordt gemoderniseerd. In circa
van lichamelijk aan de slag zijn, lekker meewerken
75% van de woningen komt een nieuwe badkamer,
maar ook het nodige geestelijke werk. Tot ik 2012 een
keuken en/of toilet. Verder is er asbestsanering
ongeluk kreeg, had ik er nooit over nagedacht om de
uitgevoerd. Naast de 77 huurwoningen kunnen ook
Goed
overstap naar assistent uitvoerder te maken.”
communiceren
Terug naar de schoolbanken
en uitleggen
Vier jaar geleden kwam Richard tijdens de uitvoering
wat je gaat
van het project Haganum onder een stapel
houtskeletbouwwanden, met de nodige gevolgen.
doen
Assistent uitvoerder Richard Guldemond
“Goed uitleggen wat je gaat doen,
doen wat je afspreekt en zorgen dat
de bewoners super tevreden zijn”
42
Heembouw 2015
de eigenaren van 104 koopwoningen in deze buurt
meedoen aan het groot onderhoudstraject.
Bewoners meenemen in het proces
Werkzaamheden die voor de bewoners aardig
ingrijpend zijn. Richard: “Ik heb ook als voorman
“Ruggenwervels gebroken, knie kapot. De onderste
veel projecten in bewoonde situatie gedaan. Het is
rugwervels zijn vastgezet, de voorste kruisband van
belangrijk om goed te communiceren. Tijdens de
mijn knie is vervangen en er is een stuk meniscus
vooropname moet je goed uitleggen wat je gaat
weggehaald. Ik functioneer nu weer goed, maar
doen. Er komt herrie en stof, dan is het belangrijk om
lichamelijk werk lang achter elkaar valt hierdoor zwaar,
de bewoners goed door het proces mee te nemen.
dus mijn werk als voorman kon ik hierdoor niet meer
De meterkastlijsten helpen daarbij; daarop staat
doen.” Na bijna twee jaar revalidatie is Richard twee
omschreven wat er wanneer in de woning gebeurt.
jaar geleden gestart met de MBO opleiding uitvoerder 4.
Alle afspraken staan erop, met foto’s van de gekozen
“Het was best wel pittig om weer in de schoolbanken te
tegels, kleur etc. De reacties uit de wijk zijn overigens
zitten. In overleg met Heembouw hebben we gekeken
positief. De bewoners zijn blij dat het achterstallige
voor welke onderdelen ik certificaten moest behalen
onderhoud wordt aangepakt. Er gebeurt wel heel
om het werk als uitvoerder te kunnen doen. Inmiddels
veel in korte tijd in hun woning; daar zijn bewoners
heb ik alles met mooie cijfers afgerond en ben ik sinds
soms wat onzeker over, maar dan is het aan ons om
1 januari officieel assistent uitvoerder.”
dat goed uit te leggen. We hebben 17 dagen per
woning ingepland; tot nu toe hebben we elke woning
Het project in de Merenwijk is niet zijn eerste klus in
binnen 15 dagen opgeleverd met gemiddeld twee
deze functie. “Ik ben er een beetje ingerold; heb eerst
opleverpunten per woning. En de bewoners
in Utrecht bij een nieuwbouwproject het oplevertraject
en opdrachtgever zijn blij met het eindresultaat;
gedaan en daarna bij een nieuwbouwproject in Diemen.”
daarbij streven we naar een klanttevredenheid
In de Merenwijk loopt Richard het hele project als
van minstens een 9.”
Heembouw 2015
43
Menselijk kapitaal
People
Opleidingen
Jubilea
Middels diverse opleidingen en workshops zijn
Een aantal collega’s heeft deelgenomen aan het
Ook dit jaar vierden we 12,5 jarige, 25 jarige en
we actief bezig geweest met het ontwikkelen van
Loopbaantraject Bouw om uiteindelijk door te kunnen
zelfs weer 40 jarig jubilea! Alle jubilarissen zijn,
kennis en het verbeteren van onszelf. Naast de vaste
stromen naar een andere functie. Met succes hebben
zoals gebruikelijk, goed in het zonnetje gezet met
trainingen om de Veiligheid en Breeam Certificeringen
inmiddels 4 collega’s dit traject in 2015 weten af
een huldiging en een feestelijke bijeenkomst.
te borgen op onze projecten, is middels de inzet van
te sluiten.
Teamlifo’s en Insights Discovery aandacht besteed
Werknemer
Functie
Jubileum
Klantgroep/organisatieonderdeel
opgepakt om eenieder optimaal te laten presteren.
Frans Olierook
Projectleider
25
Wonen
alle klantgroepen een op maat gemaakte sales training
Mede door de focus op projecten ligt het aantal
Ronald van Diemen
Bouwplaatsmanager
25
Bedrijfsruimten
gevolgd, gericht op het vergroten van de effectiviteit bij
opleidingsdagen nog onder onze doelstelling.
Geert van Amerongen
Timmerman II
12,5
Wonen
Jos Baak
Timmerman II
25
Bedrijfsruimten
Birgite Kasten-Lips
P&O Adviseur
12,5
Staf
Frenk van der Ham
Timmerman I
25
Wonen
Koos Rietbroek
Projectleider
40
Wonen
Frans van Veen
Service coördinator
40
Wonen
Gert uit de Bosch
Planontwikkelaar
12,5
Bedrijfsruimten
aan het effectiever communiceren en het verder
Via de persoonlijke ontwikkelgesprekken hebben we
verbeteren van de samenwerking binnen een aantal
daar waar nodig trainingen en opleidingen individueel
teams. Daarnaast hebben de commerciële teams van
de acquisitie van nieuwe projecten.
Opleidingsdagen
6
5
Pensioen
4
In 2015 ging één medewerker met pensioen,
3
1
met 33 jaren dienstverband.
2,7
2
2,0
1,3
0
2,1
1,3
2011
1,2
2,0 2,3
1,5 1,3
Wij bedanken onze pensionaris voor zijn jarenlange
1,5
1,8
inzet en wensen hem een goede welverdiende
1,3 1,6
pensioentijd.
0,7
2012
2013
2014
2015
Gemiddelde opleidingsdagen per medewerker Heembouw Groep
Doelstelling Bouw
Bouw UTA-U
UTA
Doelstelling UTA/UTA-U
Werknemer
Pensioendatum
Functie
Klantgroep
Ad Verwijmeren
31-03-15
Timmerman II
Bedrijfsruimten
Stagiaires
2011
23
2012
21
2013
21
2014
11
2015
17
In 2015 hebben we flink ingezet op het vergroten
van het aantal stageplaatsen binnen Heembouw
LinkedIn
om zo meer kennisuitwisseling tussen stagiaires en
Heembouw 2015
werknemers te laten plaatsvinden. Dit heeft ervoor
gezorgd dat het aantal stageplaatsen is gestegen van
11 naar 17.
44
Heembouw 2015
2014 : 2.174 volgers
3.488
LinkedIn volgers
Heembouw 2015
45
Innovatie
Innovatie
E-learning module
Sinds 1 december 2015
Live
Met het aantrekken van de markt, gebeurt er ook weer het nodige op het gebied van
personeelswerving. Voor Heembouw een goed moment om het hele proces van werving en
de eerste periode daarna kritisch te bekijken. Dit leidde tot de ontwikkeling van een e-learning
module voor de introductieperiode. Heembouw recruiter Mariëlle van der Weijden en de
ontwikkelaar van de e-learning module, Grietje de Boer zijn enthousiast over het resultaat.
Mariëlle: “Toen we vorig jaar weer meer mensen
gingen aannemen, hebben we kritisch naar ons
introductieprogramma voor nieuwe medewerkers
gekeken. Een onderdeel daarvan was de introductie
workshop: een middag met alle nieuwe collega’s
die we met een uitgebreide presentatie alles over
Heembouw probeerden te vertellen: de geschiedenis,
de cultuur, BIM, Lean, hoe de klantgroepen werken.
Een middag waarin we vooral veel informatie aan
het zenden waren en waar weinig interactie was.
We merkten dat de informatie niet echt goed
vragen juist beantwoord hebt; zo blijft de info beter
bleef hangen; het was ook heel veel wat we in
hangen. Je kan de tekst terug lezen en de vragen
korte tijd wilden vertellen. Dat wilden we anders
opnieuw invullen. Het doorlopen van de hele module
doen. We wisten dat er bij de bouwopleiding BOB
duurt ongeveer 45 minuten. Dat kan je in je eigen
gebruik werd gemaakt van e-learning modules,
tempo doen; na elk onderdeel kan je stoppen en later
en het leek ons wel wat dat als alternatief voor
weer doorgaan daar waar je was gebleven.”
Voor
de introductieworkshop te gebruiken.”
overbrengen
Tekst, filmpjes en vragen
van kennis
Opleidingsdeskundige Grietje de Boer is met haar
zijn de
bureau Grietje training & coaching al een tijdje bezig
mogelijkheden met het ontwikkelen van e-learning modules en maakte
van e-learning de module voor Heembouw. “We hebben nu een
module waarmee nieuwe medewerkers kennis kunnen
ongekend
Recruiter Mariëlle van der Weijden en Grietje de Boer
“E-learning module is echt
iets om vrolijk van te worden”
46
Heembouw 2015
Medewerkers enthousiast
Elke nieuwe medewerker doorloopt de e-learning
module in de eerste werkweek. Mariëlle: “Dat
controleren we niet, maar tijdens de wekelijkse
gesprekken die we voeren met nieuwe medewerkers
vragen we wel of de module gevolgd is. Het blijft een
eigen verantwoordelijkheid van de medewerker, we
maken met de basis informatie over Heembouw en
doen geen test om te zien of iedereen alle vragen goed
Habeon Architecten. Collega’s kunnen de module zelf
heeft. De module is sinds 1 december 2015 live, en de
vanachter hun computer, smartphone of tablet volgen,
eerste reacties zijn enthousiast, niet alleen van nieuwe
op het moment waarop het hen uitkomt. Het is een
collega’s maar ook van de bestaande.
combinatie van tekst, filmpjes en vragen. De module
Via intranet hebben we een linkje verspreid om de
is een leuke manier om door de basis informatie over
module zelf te volgen en daar is druk gebruik van
Heembouw heen te lopen.”
gemaakt. Ik ben ook echt blij met het eindresultaat;
je wordt er echt vrolijk van als je het ziet en leest en de
Grietje: “De module bestaat uit een aantal hoofd­
module doorloopt, vooral de filmpjes slaan echt aan.”
stukken: geschiedenis van Heembouw, klantgroepen,
kernwaarden en cultuur, de locaties, BIM, Lean.
Grietje: “Dat is fijn om te horen. Ik ben er ook blij
Elk onderdeel start met een stuk tekst over het
mee, het is echt mooi geworden. En we kunnen
onderwerp, met filmpjes of andere beelden.
er in de toekomst verder mee, we kunnen zaken
Daarna volgt een aantal vragen; die moet je
aanpassen of uitbreiden met nieuwe modules. Als het
beantwoorden en dan zie je of het antwoord goed of
gaat om overbrengen en toetsen van kennis zijn de
fout hebt. Je kan niet verder in de module voor je alle
mogelijkheden van e-learning echt ongekend.”
Heembouw 2015
47
Menselijk kapitaal
People
Verzuim
Ongevallen
Hieronder zijn de verzuimpercentages weergegeven
van 2014. Ons verzuim ligt hiermee nog verder onder
Het aantal ongevallen in 2015 bedraagt 21.
van de verschillende organisatieonderdelen en het
het branchegemiddelde (2014: 5,0% bron EIB) dan
De aandacht voor ongevallen met verzuim verhoogde
totaalpercentage voor de Heembouw Groep.
voorgaande jaren. Deze daling is met name het
de bewustwording en resulteerde in een daling van
resultaat van onze aanhoudende gerichte aandacht
deze ongevallen.
Het verzuimresultaat voor Heembouw Groep is voor
voor het verzuim.
2015 uitgekomen op het historisch lage niveau van
De verzuimfrequentie is in 2015 onveranderd gebleven
2,5%. Dit betekent een daling van 0,6% ten opzichte
ten opzichte van het voorgaande jaar.
Ongevallen Heembouw Groep
30
2013
2014
2015
Verzuimhistorie
Heembouw Groep
Heembouw Groep
Heembouw Holding
Habeon Architecten
Klantgroepen
Heembouw Ontwikkeling
27
25
Bouw
5,5%
UTA/Habeon Architecten
2,3%
1,8%
2,2%
Totaal 2013
3,3%
1,8%
3,0%
Bouw
7,9%
UTA/Habeon Architecten
1,5%
2,6%
1,7%
Totaal 2014
3,3%
2,6%
3,1%
Bouw
6,4%
UTA/Habeon Architecten
1,2%
1,1%
1,1%
Totaal 2015
2,7%
1,1%
2,5%
2011: 3,9% | 2012: 3,7%
2013: 3,0% | 2014: 3,1%
2,5%
5,5%
verzuim 2015
8
5
5
5
Aantal ongevallen
1
0
2011
1
2012
2013
2014
Aantal verzuimgevallen t.g.v. ongeval
2015
De groei van de organisatie geeft een toename van het
aantal vacatures. Daarom is onze recruiter medio 2015
weer voor 100% ingezet op recruitment. We hebben dit
jaar 29 nieuwe collega’s mogen verwelkomen, waarbij
het zwaartepunt in de tweede helft van 2015 lag.
3,7
Kort: 0 tot 6 dagen
Heembouw Groep
Middel: 6 tot 31 dagen
2015
Lang: 31 dagen of langer
3,1
3,0
2,5
2,3
2,1
Totaal verzuim
Heembouw Bedrijfsruimten
Heembouw Kantoren
Heembouw Wonen
1,9
1,5
1,0%
0,8 0,7
0,0%
10
In dienst
2,4
21
15
6,4%
3,0%
2,0%
20
Werving en selectie
Verzuimhistorie Heembouw
3,9
23
19
7,9%
5,0%
4,0%
23
2011
0,9 0,7
2012
0,7
0,4
2013
0,5
0,3
2014
0,6 0,4
Habeon Architecten
2015
Staf
48
Heembouw 2015
Heembouw 2015
49
Innovatie
Innovatie
BIM (Bouw Informatie Model) wordt wel de meest ingrijpend innovatie in de bouw van
de afgelopen jaren genoemd. Het werken met 3-dimensionale modellen zorgt niet
alleen voor een andere manier van samenwerken, het leidt ook tot het ontstaan van
nieuwe functies. Zo telt Habeon Architecten inmiddels een groot aantal BIM modelleurs
en heeft elke klantgroep een BIM-engineer in de gelederen. Piet Stokkel en Berry van
Dalsum zijn 1 januari 2015 aan het (interne) opleidingstraject voor deze nieuwe functie
begonnen bij respectievelijk wonen en bedrijfsruimten; Wilfred Hulst vervult deze rol
bij kantoren al wat langer.
Wat doet een BIM-engineer eigenlijk? “Voor een
gebouw echt gebouwd wordt, wordt virtueel een
prototype gebouwd. Als BIM-engineers zijn wij
verantwoordelijk voor het BIM-model, het daarin
samenvoegen van de modellen van de leveranciers
en het elimineren van clashes.”
Samenwerkingsdagen met
leveranciers
Wij
zijn feitelijk
virtuele
uitvoerders
Grote foto: Wilfred Hulst, Piet Stokkel en Berry van Dalsum
Berry en Piet maakten de stap naar BIM-engineer
al zien vóór het echt gebouwd is. Je weet precies hoe
als (assistent) uitvoerder; Wilfred als projectleider,
het er allemaal uit gaat zien.” Piet: “Dat betekent niet
hoewel ook hij eerder als uitvoerder werkzaam was.
dat we al helemaal volleerd zijn als BIM-engineer; er is
Wilfred: “Heembouw heeft bewust de keuze gemaakt
nog heel veel te leren en vooral het samenvoegen van
om oud-uitvoerders te vragen voor deze functie.
alle informatie van de leveranciers heeft best wel wat
Op de samenwerkingsdagen waarop je met elkaar
voeten in aarde. Maar we maken enorme stappen.”
een prototype bouwt, ben je een virtuele uitvoerder.
Wilfred: “Steeds meer leveranciers gaan mee in het
Je neemt dan beslissingen die onomkeerbaar zijn, en
modelleren in 3D, ook zij zien hun eigen voordelen
dan is het wel zaak dat je weet waar je het over hebt.
van een 3D model en kunnen hieruit ook produceren.
Vanuit onze ervaring als uitvoerder heb je extra inzicht
Het gaat net zo als met Lean: bij Heembouw werken
in de maakbaarheid van het ontwerp.”
we Lean, dat zijn andere partijen ook gaan doen en
De samenwerkingsdagen zijn afgelopen jaar
dat zal voor BIM ook zo zijn: wij doen alle projecten
geïntroduceerd. Wilfred: “Voor ons project Applied
van Habeon Architecten zowieso in BIM en gaan ook
Medical zitten we een hele dag per week samen met
steeds meer in BIM werken met externe architecten.
de modelleurs van onze leveranciers in een ruimte, hier
BIM is straks gewoon de standaard.”
op kantoor. Dan houden we de clashsessies, stemmen
BIM-engineers Piet Stokkel, Berry van Dalsum en Wilfred Hulst
“BIM is straks gewoon
de standaard”
50
Heembouw 2015
de modellen op elkaar af, houden de wekelijkse
Hoewel de mannen soms nog hun weg moeten vinden
werkbespreking, volgen de planning. In eerste instantie
in hun nieuwe rol “het is af en toe een beetje pionieren”,
vroegen we ons af of we dit commitment wel mochten
vinden ze hun nieuwe functie helemaal top. Piet:
vragen aan de leveranciers, maar nu ziet iedereen
“Het is heel divers, in het model ben je over alles aan
overduidelijk de meerwaarde; dit werkt gewoon.”
het nadenken en wordt zichtbaar wat je bedacht hebt.”
Berry: “Voor de klant heeft dit ook veel toegevoegde
Werktekeningen straks verleden tijd
waarde; je neemt de klant mee in het model, die ziet
De 3 BIM-engineers zijn blij met de overstap die
hoe zijn gebouw wordt. Dat maakt het leuk.” Wilfred:
ze gemaakt hebben. Berry: “Ik vind het een mooie
“Wat ik heel belangrijk vind is dat je echt samen iets
uitdaging, ik heb altijd al interesse in automatisering
maakt; je werkt samen aan een doel, dat is leuk.
en ik vind het werken in een 3D-model helemaal
En dit is de toekomst, straks werken we allemaal met
geweldig. Je kan door het gebouw heen lopen, alles
een model en zijn de werktekeningen verleden tijd.”
Heembouw 2015
51
Duurzaamheid
Planet
Reductie CO2 uitstoot
Op het gebied van de reductie van CO2 hebben wij in
Verduurzamen pand
Roelofarendsveen
materiaal moet worden gestort. Het meest efficiënt is
2012 de volgende doelstelling geformuleerd: “In 2022
afvalscheiding direct aan de bron. produceren we 25% minder CO2-uitstoot per miljoen
Ruim 95% van het bouw- en sloopafval kan worden
Heembouw groeit. Niet alleen in omzet en resultaat,
omzet (na inflatiecorrectie) dan in 2012”. De afgelopen
recycled. Sinds 2010 is Heembouw bezig bouw- en
maar ook in het aantal medewerkers. Met het oog
jaren hebben wij daar al een aantal stappen in gezet.
sloopafval op de bouwplaats te scheiden. Onze stip op
hierop werken we aan de ontwikkeling van een nieuw
Om te weten hoe het gesteld is met de
Onze CO2-uitstoot was in 2014 1.048,36 ton, wat
de horizon was toen: “40% van ons bouwafval verlaat
innovatief huisvestingsconcept, die de medewerkers
warmteweerstand van de buitenschil is in december
omgerekend naar omzet neerkwam op 9,51 ton per
de bouwplaats gescheiden.” In 2014 werd maar liefst
optimaal faciliteert en verbindt en waar nog meer
een luchtdoorlatendheidtest uitgevoerd in ons pand
miljoen omzet.
46% van het afvalvolume van Heembouw gescheiden
ruimte is voor samenwerking: met elkaar maar ook met
in Roelofarendsveen. Leverancier Aero-Dynamiek
afgevoerd. In 2015 lag dit percentage op 41%. Hiermee
onze strategische partners en leveranciers. Daarbij is
heeft daarvoor het gebouw onder druk gezet met
In 2015 is de CO2-uitstoot verder verlaagd.
hebben we ons oorspronkelijke doel weliswaar gehaald,
het ons uitgangspunt om de groei van de organisatie
behulp van twee ventilatoren die het gehele pand, met
De totale uitstoot was 981,3 ton. Bij een omzet,
maar deze daling t.o.v. vorig jaar vraagt om blijvende
op te vangen in onze bestaande panden.
uitzondering van de werkplaats, vol hebben geperst
inclusief deelnemingen, van € 122,2 miljoen komt dit
aandacht voor de afvalscheiding.
neer op 8,03 ton per miljoen omzet. Een daling ten
Meten is weten
met lucht. Door het gebouw op druk te houden,
Luchtdoorlatendheidtest
Een andere manier van werken implementeren in onze
wordt duidelijk hoeveel lucht er wegvloeit. Wanneer
Belangrijk hulpmiddel is het zogenaamde afvalportaal;
panden en tevens ruimte creëren voor groei van onze
het gebouw onder druk staat, kan je tevens zien hoe
door hierop in te loggen kan gemonitored worden
organisatie betekent dat we onze gebouwen mogelijk
het staat met thermische lekkages. Daarom is er ook
Heembouw is, naast ISO 9001:2008 en VCA**
hoe Heembouw presteert. Dit kan bekeken worden
moeten gaan aanpassen. Daarnaast zullen we onze
een thermische foto gemaakt, die aan de hand van
2008/5.1., ook ISO 14001 gecertificeerd. ISO 14001 is
op klantgroepniveau, op bouwdiscipline of op
panden waar dat kan verder gaan verduurzamen om
kleurverschillen laat zien waar warmte weglekt en waar
een internationaal geaccepteerde norm die aangeeft
projectniveau. We zien dat de alle klantgroepen beter
het energieverbruik verder terug brengen. Renovatie
koudebruggen zitten. Verder is er een zogenaamde
waaraan een goed milieumanagementsysteem moet
presteren op afvalscheiding en dat is een goede
van bestaande bouw is natuurlijk sowieso duurzaam.
PMV meting uitgevoerd (predictive mean vote), wat iets
voldoen. Ook in 2015 zijn alle klantgroepen van
ontwikkeling.
Immers, er wordt maximaal gebruik gemaakt van de
zegt over het huidige comfortniveau van het klimaat
bestaande constructie, de hoeveelheid afval is beperkt
in ons gebouw. Deze meting is in feite het vertrekpunt
en je kan materialen hergebruiken.
voor de verdere verduurzaming van ons pand.
opzicht van vorig jaar met maar liefst 15,6%.
Heembouw weer met goed gevolg geauditeerd.
Afvalscheiding op de bouw
Bouw- en sloopafval vormt in Nederland één van
de grootste afvalstromen. In tonnages zelfs ruim
tweemaal zoveel als huishoudelijk afval. Het scheiden
en recyclen van bouw- en sloopafval voorkomt dat het
Afvalscheiding op de bouw
Laadpunten elektrische
en hybride auto’s
DC Tesla genomineerd voor
meest duurzame gebouw ter wereld
Er wordt steeds meer gebruik gemaakt elektrische
van zowel onze collega’s als klanten. Alle laadpunten,
Het duurzame gebouw van Tesla is een van de
BREEAM outstanding en is het meest duurzame DC
en hybride auto’s. We vinden het belangrijk om het
zowel de bestickerde laadzuilen voor onze klanten op
genomineerden voor de internationale BREEAM
van Nederland.
gebruik van elektriciteit als brandstof te stimuleren
de bezoekersparkeerplaatsen, als de laadpalen voor
Awards 2016, voor de meest duurzame gebouwen ter
in het kader van CO2-reductie en het werken aan
de collega’s, zijn vrij te gebruiken. wereld. De nominatie voor Tesla is ook een beetje een
BREEAM is mondiaal het meest gebruikte duurzaam­
nominatie voor Heembouw en Habeon Architecten.
heidskeurmerk voor gebouwen. Meer dan een half
duurzaamheid in het algemeen.
52
Heembouw 2015
Daarom beschikt elke Heembouw vestiging over
In totaal beschikken we nu over 14 laadpalen,
Het DC in Tilburg waarin Tesla is gehuisvest, werd in
miljoen gebouwen zijn voorzien van dit keurmerk. Ieder
laadpunten voor de elektrische en hybride auto’s
verdeeld over onze vestigingen.
opdracht van Dok Vast door Heembouw gerealiseerd,
jaar wordt het meest aansprekende BREEAM-gebouw
naar een ontwerp van Habeon Architecten. Dit DC
bekroond met de BREEAM Award. Het is de eerste
werd in augustus 2015 beoordeeld met de kwalificatie
keer dat ook Nederlandse gebouwen zijn genomineerd.
Heembouw 2015
53
Kantoren
Kantoren
Kantoor met laboratorium Koppert
Ambitieus
Bij Heembouw willen we het beste voor de klant
en het beste uit onszelf halen. We zijn er trots op
dat medewerkers en klanten de uitbreiding van
de bestaande huisvesting van Koppert Biological
Systems als minstens zo’n fijne werkplek ervaren
Wij creëren
plekken
waar mensen
willen werken
als het ernaast gelegen hoofdkantoor, dat
Heembouw eerder realiseerde.
54
Heembouw 2015
Heembouw 2015
55
Kantoren
Kantoren
DE EENHEID
met de andere
gebouwen
is duidelijk
aanwezig
“Dat blijft toch het leukste: als je ziet hoe mensen werken in het gebouw dat jij ontworpen
hebt en dat het werkt, zoals het is bedacht. En dan is het helemaal mooi om te horen dat
mensen het een prettige werkomgeving vinden en het fijn vinden om er te zijn.” Martijn Glas,
senior architect bij Habeon Architecten, is trots op het kantoor met laboratorium dat
Habeon Architecten en Heembouw turnkey voor Koppert Biological Systems realiseerden.
Men geeft
om de mensen
en dat zie je
terug in de
kwaliteit die
hier nagestreefd
is
Koppert Biological Systems, wereldmarktleider
door bestaande gebouwen en moest daar goed op
in biologische gewasbescherming en natuurlijke
aansluiten. Het gebouw is helemaal in BIM als prototype
bestuiving, heeft zijn wortels in Berkel en Rodenrijs.
gebouwd, ook met het oog op de grote hoeveelheid
Dit succesvolle familiebedrijf is sinds jaar en dag
installaties onder het plafond. Dat heeft voor een
gevestigd aan de Veilingweg in Berkel, waar het
goed verlopen uitvoering gezorgd. De hoogtes van de
verschillende naast elkaar gelegen panden in gebruik
verschillende gebouwen sluiten goed aan, een kwestie
heeft. Een van deze panden is het blikvangende
van centimeterwerk, maar het past precies.”
hoofdkantoor, dat Heembouw in 2010 opleverde,
Met de komst van het nieuwe kantoor C, moesten
en waarvoor Marijn Glas ook het ontwerp maakte.
afdelingen gaan verhuizen vanuit het hoofdkantoor.
Naar volle tevredenheid van de opdrachtgever, die
Martijn: “Het hoofdkantoor, gebouw A, is echt de blik
graag wilde dat Habeon Architecten ook dit kantoor
op de wereld. Dit is het wereldwijde hoofdkantoor
zou ontwerpen. “Eis hierbij was dat dit gebouw,
en hier worden regelmatig grote delegaties uit het
wat bij Koppert bekend staat als gebouw C, een
buitenland ontvangen. Daar leent dit gebouw zich ook
duidelijke eenheid zou vormen met het aangrenzende
voor. Het is een mooi compliment wanneer je dan hoort
hoofdkantoor en erachter gelegen laboratorium, oftewel
dat mensen dit gebouw, 6 jaar na oplevering, ervaren
gebouw A en B. Geen gemakkelijke opgave, ook
als gloednieuw. Toch is het verhuizen van A naar C
omdat in de loop van de tijd de klantvraag veranderde.
voor niemand een probleem gebleken. Dat komt omdat
Eerst ging het om een productiehal met kantoor ervoor.
Koppert al haar medewerkers een goede werkplek wil
Onder invloed van de voortdurende groei van het
bieden, met dezelfde hoge kwaliteit als in de andere
bedrijf, ontstond de wens om meer kantoor te creëren,
gebouwen. De werkomgeving wordt in de verschillende
met laboratoria en kweekcellen. Wat oorspronkelijk als
gebouwen als even prettig ervaren.” Martijn heeft veel
een vrij donker gebouw bedacht was, ingeklemd tussen
lof voor de visie van opdrachtgever Koppert. “Dit is een
twee andere gebouwen van Koppert, met daglicht van
heel mooi bedrijf, dat steeds verder groeit. Berkel en
de voor- en zijkant, is een ruimtelijk kantoor met mooie
Rodenrijs is echt de basis, hier is het hoofdkantoor,
lichthof geworden.”
dat is goed voor de regio en voor de mensen die
hier vandaan komen. Men geeft om de mensen en
Martijn Glas, senior architect | Habeon architecten
“Goed om te horen dat deze
werkomgeving even prettig is als
die van de andere gebouwen”
De gebouwen geven hetzelfde
gevoel van eenheid en kwaliteit
dat zie je terug in de kwaliteit die hier nagestreefd is.
De eenheid met de andere gebouwen is duidelijk
uitgangspunt is een goede kwaliteit, en die moet ook
aanwezig. Martijn: “Hier is het strakke ritme van
goed blijven. Dat vind ik mooi om te ervaren.”
De panden worden ook ontzettend goed onderhouden;
de gevel van gebouw B doorgezet. Verder wilde
opdrachtgever Paul Koppert, directeur en medeeigenaar, het interieur hier doorzetten: hetzelfde tapijt,
hetzelfde meubilair etc., tot en met de toiletpotten
aan toe. Interieurarchitect Sprank, die ook bij
A en B de inrichting heeft verzorgd, is daar goed in
geslaagd. De gebouwen geven hetzelfde gevoel van
eenheid en kwaliteit, terwijl ze toch heel verschillend
zijn. Gebouw C was aan drie kanten omsloten
56
Heembouw 2015
Heembouw 2015
57
Kantoren
Kantoren
Kantoor Koppert
Kantoor van 3.600 m2 bvo, inclusief entomologisch
inclusief
laboratorium. Het is een uitbreiding van de bestaande
entomologisch
huisvesting van Koppert Biological Systems aan de
laboratorium
Veilingweg in Berkel en Rodenrijs. Hiermee wordt de groei
opgevangen die deze wereldwijde marktleider op het
gebied van biologische gewasbescherming en natuurlijke
bestuiving voor professionele telers, al jaren doormaakt.
Het nieuwe pand is met een glazen corridor verbonden
met het ernaast gelegen hoofdkantoor, dat ook door
Plaats: Berkel en Rodenrijs
Opdrachtgever: Koppert Biological Systems
Architect: Habeon Architecten
Heembouw werd gerealiseerd en in 2010 is opgeleverd.
CBS Newsroom
Plaats: Leidschenveen
Plaats: Leiden
Opdrachtgever: Auma Benelux
Architect: Habeon Architecten
Auma Benelux
Plaats: Den Haag
Opdrachtgever: Corporatie Staedion
Renovatie
hoofdkantoor
Uitbreiding en facelift kantoor Auma Benelux.
Staedion
Het complex is opgetopt met een nieuwe
58
verdieping en er is een nieuwe entree gecreëerd.
Renovatie hoofdkantoor Staedion (9.400 m2) aan
Verder heeft het exterieur van zowel het
het Koningin Julianaplein in Den Haag. Een van de
kantoor als de bedrijfshal een nieuwe uitstraling
uitgangspunten voor de renovatie was de centralisatie
gekregen en is het interieur op de bestaande
van kantoren, van drie bezoekerslocaties naar één.
twee verdiepingen gerestyled.
Tijdens de renovatie is het pand in gebruik gebleven.
Heembouw 2015
Heembouw 2015
59
Kantoren
Kantoren
Transformatie
bezoekerscentrum
“Waterrand”
Plaats: Scheveningen
Opdrachtgever: Dunea Duin & Water
laats: Amersfoort
P
Opdrachtgever: Applied Medical Europe
Architect: Habeon Architecten
Architect: Zenber interieur | architectuur
Transformatie bezoekerscentrum “Waterrand” in het kader van herstructurering vastgoedportefeuille Dunea. Deze renovatie is in hernieuwde
samenwerking tussen Heembouw, Zenber en Dunea uitgevoerd; eerder werkten deze partijen samen bij de duurzame renovatie van
het hoofdkantoor van Dunea in Zoetermeer, waarbij van twee verouderde panden één modern kantoor is gemaakt.
Kantoorspecial
Nieuwe productieruimte met kantoor Applied Medical Europe
Nieuwe productielocatie met kantoor voor Applied Medical Europe op
Kantoorruimte
bedrijventerrein de Wieken in Amersfoort. Applied Medical Europe is een
De Sfinx
wereldwijd opererende ontwikkelaar en producent van medische hulpmiddelen,
en wil met de nieuwe locatie haar groeiambities op de Europese markt verder
vormgeven. Het nieuwe kantoor met productielocatie komt vlakbij het huidige
Klantcijfer
hoofdkantoor van Applied Medical, dat Heembouw in 2012 heeft gerealiseerd
9.0
De nieuwe vestiging van Applied Medical bestaat uit een ruime “state-of-the-art”
cleanroom, een productieruimte en magazijn en 8.700 m² kantoor, in totaal
27.000 m² vloeroppervlak.
Plaats: Rijswijk
Renovatie terwijl
business huurders doorgaat
In WTC Schiphol (65.000m2) zijn vele ambitieuze,
P
laats:
Amsterdam - Schiphol
O
pdrachtgever:
World Trade Center
­Schiphol Airport
internationale georiënteerde bedrijven gevestigd.
Heembouw werkt i.s.m. WTC Schiphol aan een upgrade
Klantcijfer
van het complex. In 2014 is Heembouw gestart met een
8.0
1e showfloor voor de “look&feel”. Nu voert Heembouw
gefaseerd de werkzaamheden uit over de verdiepingen
die verdeeld zijn over 8 kantoortorens en staan ook voor
2016 de nodige werkzaamheden gepland.
60
Heembouw 2015
Heembouw 2015
61
Maatschappij
Profit
Maatschappij
Strategische partnerdagen in teken van
kennisdelen en samenwerken
10 jaar sponsor
huttenbouw
De Stichting Vakantiespelen Alkemade kan weer terug kijken op een
Stichting Mont Ventoux
mooie zomer. De vele activiteiten die de vrijwilligers voor de jeugd
Onder het motto “Grootverzettegenkanker”
In totaal werd er € 580.190,00 voor de Stichting Mont
van de gemeente Kaag en Braassem tijdens de zomervakantie
beklommen 3 en 4 september 500 fietsers, handbikers,
Ventoux bij elkaar gesport, waarvan 60% bestemd is
organiseren, konden weer op veel belangstelling rekenen.
wandelaars en hardlopers de Mont Ventoux in
voor het KWF. De overige 40% wordt verdeeld over de
Frankrijk. Een pittige tocht, die wordt georganiseerd
zelf gekozen goede doelen van de deelnemers.
Absolute topper is elk jaar weer de huttenbouw. Kinderen kunnen
door de Stichting Mont Ventoux. Hiermee halen de
Het belang en de invloed van onze partners in de verkoop- en de
in alle vrijheid een mooie hut in elkaar timmeren, waar dan ook
sporters geld op voor de strijd tegen kanker en een
realisatiefase van projecten wordt steeds groter. Bij onze partners
nog eens een nachtje in geslapen mag worden. Het werk van
goed doel, dat de sporters zelf mogen kiezen. Een
is veel kennis en ervaring die ons in staat stelt om samen de
de Stichting Vakantiespelen wordt voor een belangrijk deel
aantal collega’s van Heembouw nam op de fiets deel
klantwens nog beter te vertalen. Door onze krachten te bundelen,
mogelijk gemaakt door de hoofdsponsors Meer Wonen (voorheen
aan de beklimming van de Mont Ventoux. Onder hen
kunnen we tot optimale oplossingen komen.
woningstichting Alkemade Wonen) en Heembouw. Heembouw stopt
Stef Kuipers, die zijn grootste sponsoren een muzikale
i
Bewoners
informatiecentrum
met deze sponsoring nà de huttenbouw van 2016. In 2007 liep
beloning in het vooruitzicht stelde. Als tegenprestatie
Afgelopen jaar hebben we voor elke klantgroep strategische
Stichting Vak tamelijk onverwacht tegen een grote extra kostenpost
voor de bijdrage van zijn collega’s van Heembouw
partnerdagen georganiseerd: een sessie met de vaste partners
op, toen door nieuwe regelgeving het hout na de huttenbouw
Wonen, traden Stef en zijn zus Sabine, ondersteund
waar mee we samenwerken. Doel: delen van kennis en verder
niet meer verbrand mocht worden, maar volgens de regels moest
door collega Marco Heemskerk, op tijdens de jaarlijkse
verbeteren van de samenwerking. Dit soort bijeenkomsten biedt
worden afgevoerd. Bij Heembouw hoorden we dit en wilden graag
Heembouw kerstborrel.
de mogelijkheid om projectoverstijgend met elkaar van gedachten
helpen. Veel van onze collega’s hebben mooie herinneringen aan
te wisselen. Zowel onze partners als wijzelf zijn enthousiast over
de huttenbouw, hun kinderen zijn ermee opgegroeid en het zou
de opzet en het verloop van de sessies. Belangrijk onderwerp van
jammer zijn deze mooie traditie te zien verdwijnen. Daarom besloot
gesprek was onze gezamenlijke klant, de eindgebruiker: door je
Heembouw bijna 10 jaar geleden de Stichting Vakantiespelen te
Bewonersinformatie­centrum: plek waar bewoners willen zijn
druk te maken over elkaars problemen kan je met elkaar de kwaliteit
steunen. Het is goed te zien dat de Stichting Vak alles weer goed
Bij groot onderhoud of renovatie in een bewoonde
als het ware mee te nemen in het proces en goed te
leveren die afgesproken is. Op deze manier werken we met elkaar
op de rit heeft.
situatie moeten bewoners zo min mogelijk hinder
informeren over wat hen te wachten staat. Dit gebeurt
aan het verbeteren van de klantbeleving en geven we invulling
ondervinden van de werkzaamheden om hen heen,
in bijeenkomsten en wordt bevestigd in persoonlijke
aan onze drijfveer: Wij creëren plekken waar mensen willen zijn.
In 2016 hebben we het mede-hoofdsponsorschap voor 10 jaar
zodat het dagelijks leven gewoon door kan gaan.
brieven. In elke woning komt een bewonerswensenlijst
Deze strategische partnerdagen zullen minstens een keer per jaar
vervuld. Een mooi moment om te stoppen. We hopen dat een ander
Dat vraagt om een uitstekende voorbereiding en een
te hangen; daarop staat omschreven wat er wanneer
plaatsvinden.
enthousiast bedrijf het stokje overneemt.
goede en heldere communicatie. Nu zorgen groot
in de woning gebeurt. Alle afspraken staan erop, met
onderhoud of renovatiewerkzaamheden onvermijdelijk
foto’s van de gekozen tegels, kleur etc.
voor overlast. Dan is het belangrijk om bewoners
Verder zorgen we voor een herkenbaar, centraal
informatiepunt tussen de te renoveren woningen.
grotere projecten is het bewonersinformatiecentrum
Kledinginzamelings­
actie AZC Katwijk
onderdeel van het ketenpark. Hier vinden de bewoners
Na een oproep op intranet
de bewonersbegeleider, waar ze voor alle vragen
kwamen de collega’s van
terecht kunt. Verder richten we hier een ‘showroom’
Heembouw in actie om
in, waar ze kunnen zien wat er verandert in en aan de
winterkleding in te zamelen
woningen. En is er iets aan de hand? De bewoners
voor de bewoners van het
vinden hier ook de uitvoerder. Maar ook voor een
AZC in Katwijk.
bak koffie of om rustig een krantje te lezen, is het
Stapels heren-, dames- en
bewonersinformatiecentrum dé plek waar bewoners
kinderjassen vonden hun weg
willen zijn. naar de vluchtelingen.
Dit kan een ingerichte modelwoning zijn, maar bij de
Bewonersinformatiecentrum project renovatie 223 woningen Holy Zuid
62
Heembouw 2015
Heembouw 2015
63
De Gemeenschappelijke
Ondernemingsraad in 2015
2015 was een dynamisch jaar met veel ontwikkelingen waarbij de ondernemingsraad actief
Medezeggenschap Heembouw
Samenstelling ondernemingsraad 2014-2017:
Klantgroep Bedrijfsruimten
Klantgroep Wonen
vertrek van 2 GOR-leden, waaronder onze voorzitter. Vanuit de aanmeldingen van de vorige
Jan van der Geest (OR)
Ilse de Jong (OR)
OR-verkiezing in 2014 zijn beide GOR-functies ingevuld en onder de GOR-leden is er een
Arthur Straathof (OR)
René Lem (OR, secretaris)
nieuwe voorzitter verkozen.
Koos Spitters (OR)
Quirien van Berkel (OC)
Martin van Straten (OC)
Victor Nieboer (OC)
Rolf Verdel (OC)
Erik van Doorn (OC)
betrokken is geweest. Reeds aan het begin van 2015 werden wij geconfronteerd met het
Rick van der Post (OC)
De gezamenlijke ondernemingsraad heeft in 2015
Daar hebben we onder andere met elkaar een
vier keer een overleg gehad met de holding directie.
visie gevormd op de, inmiddels van kracht zijnde,
Bij één van deze overleggen was de heer
flexibele arbeidstijden en met elkaar gesproken
R. van Berkel (lid Raad van Commissarissen)
aanwezig voor het bespreken van de financiële
Klantgroep Kantoren
Habeon Architecten
over acties omtrent de cultuur bij de verschillende
Jeffry Jacobs (OR)
Jordy de Jong (OR, voorzitter)
klantgroepen. Wat vooral mooi was om tijdens
Peter de Stigter* (OR)
Richard Günthardt* (OC)
cijfers van 2015. De heer Van Berkel dankte alle
deze ochtend te ervaren is dat, ondanks de nieuwe
Koen de Bruin* (OC)
Sander Dekker (OC)
collega’s voor de inzet het afgelopen jaar. Mede door
klantgroepenstructuur, er bij alle klantgroepen een
Johan ter Horst (OC)
deze inzet ontwikkelt de organisatie zich positief.
zelfde bedrijfscultuur heerst.
Anneke Verbakel (OC)
OR = ondernemingsraad
OC = onderdeelscommissie
Gedurende het jaar is de ondernemingsraad onder
Traditiegetrouw hebben wij tijdens de presentatie
andere betrokken geweest bij de flexibilisering van
van de Heembouw jaarcijfers in mei een leuke quiz
de arbeidstijden, het bespreken van werkdrukbeleving
gehouden met de collega’s over onderwerpen uit het
bij de klantgroepen, de wijzigingen binnen de nieuwe
jaarverslag. Uiteraard kijken wij nu al weer uit naar
Bouw CAO, het opzetten van een interne vacaturebank
de presentatie van dit jaar en alle mooie zaken die
en vele andere zaken in relatie tot onze bedrijfscultuur.
er komen gaan in 2016.
* = nieuwe leden!
Na een succesvolle kick-off met de complete
ondernemingsraad (GOR + OC-leden) aan het einde
Namens de GOR,
van 2014 hebben we in 2015 deze overlegvorm
voortgezet. Eind september zijn we een ochtend bij
Jordy de Jong, voorzitter
elkaar gekomen om met elkaar de lopende zaken
Rene Lem, secretaris
en acties voor de komende periode te bespreken.
De leden van De Gemeenschappelijke Ondernemingsraad: v.l.n.r.: René Lem, Peter de Stigter, Jordy de Jong,
Quirien van Berkel, Koos Spitters, Jeffry Jacobs, Ilse de Jong, Jan van der Geest, Arthur Straathof
64
Heembouw 2015
Heembouw 2015
65
Innovatie
Holland ConTech verbindt startups in de bouw met ‘grownups’
“Er gebeuren prachtige
dingen in de bouw, die
moeten we uitdragen”
Innovatie
Sabine Schoorl en Wouter Truffino zijn de bevlogen oprichters van Holland ConTech,
hét netwerk voor startups en grownups in de bouw. Sinds de start op 27 mei 2015, is
Holland ConTech in korte tijd uitgegroeid tot een organisatie met 30 leden, zowel startups
als grownups. Heembouw is een van de aangesloten grownups. Algemeen directeur
Peter Lammertink is blij met initiatieven zoals Holland ConTech: “Het is belangrijk om als
innovatief bedrijf nieuwe ontwikkelingen van nabij te volgen en het zorgt voor inspiratie.” Dat is
het ook waar het Sabine en Wouter om te doen is. “Met Holland ConTech willen we verbinden;
we maken startups zichtbaar bij gevestigde organisaties en brengen ze met elkaar in contact.”
Sabine en Wouter waren allebei voor ze met Holland
Zichtbaar zijn bij de juiste mensen
ConTech startten werkzaam in de bouw; Sabine als
Holland ConTech biedt startups een podium. Sabine:
directeur in bouw en vastgoed, Wouter als business
“We hebben nu een kleine 200 startups in beeld; die
developer in met name de Infra en Openbare Ruimte.
benaderen we rechtstreeks of via social media en
Een min of meer toevallige ontmoeting bracht een
bieden ons netwerk aan. Elke maand organiseren we
gezamenlijke passie voor innovatie in de bouw aan
meetups met onze leden, startups en grownups, waar
het licht en leidde vrij snel daarna tot het ontstaan
de startups hun innovaties pitchen aan de aanwezigen.
van Holland ConTech. Wouter: “De bouw is altijd
Tijdens de netwerkborrel daarna kunnen ze direct in
wat traditioneel geweest, en het was lastig om met
contact komen met klanten, partners of investeerders.
innovatie en vernieuwing aan de slag te gaan en
We helpen onze leden continu; vragen wat ze nodig
geld te verdienen. Met Holland ConTech brengen we
hebben voor een volgende stap en zorgen voor een
inspiratie van buiten naar de organisaties toe.” Sabine:
match met andere partijen. Wat ik zelf als marketeer
“Bestaande bedrijven zijn als tankers; het duurt lang
belangrijk vind: we helpen ze met marketing en
voor een koersverandering is doorgevoerd. Startups
zichtbaarheid. Veel startups zijn begonnen vanuit de
zijn als speedbootjes, die langs komen razen en het
techniek, en de grootste hobbel die ze tegen komen is
water in beweging brengen. Als Holland ConTech
te zorgen voor een product – markt fit. Wij helpen hen
brengen wij de kruisbestuiving en samenwerking
om zichtbaar te zijn bij de juiste mensen.”
tussen beiden tot stand.” Peter Lammertink: “Als
bestaande organisatie moet je ervoor waken geen
Peter was bij een van de laatste meetups en is
logge tanker te zijn, maar te zorgen dat je strategisch
enthousiast over de opzet. “Tijdens de pitches heb ik
wendbaar bent en blijft. Wat mij aanspreekt in Holland
veel gehoord waar wij als Heembouw iets mee kunnen;
ConTech is dat jullie snel, verfrissend en oorspronkelijk
inmiddels hebben we met verschillende partijen die
zijn. Jullie laten iets gebeuren, op het juiste moment nu
daar waren een vervolgafspraak gehad. Er gebeuren
de bouw weer de opgaande lijn te pakken heeft.”
prachtige dingen in de bouw, maar dat dragen we
onvoldoende uit. Dat is wat Holland ConTech goed
Startups
zijn als
speedbootjes,
die langs
komen razen
en het water
in beweging
brengen
66
Heembouw 2015
doet: ze vertellen erover, treden ermee naar buiten en
zorgen voor succes.” Wouter: “Het is onze uitdaging
startups met grownups te verbinden en ambitieuze
leiders met vernieuwende technologie samen te
brengen. Dit zorgt voor verbetering en vernieuwing
van de hele sector en meer rendement. Als Holland
ConTech willen we daar een positieve boost aan
geven, de sector weer laten bloeien.”
Heembouw 2015
67
Nieuws
Innovatie
Succesvolle deelname beurs Logistica
Uniek bij Harbour Village
Zelf je eigen bedrijfsunit mee ontwerpen
Van dinsdag 10 tot en met vrijdag 13 november vond de Logistica
Zo is tijdens de Logistica de Mobiliteitsscan
plaats, dé vakbeurs voor de logistiek in de Benelux. Plaats van
geïntroduceerd. Een nieuwe tool, in samenwerking met
handeling: Jaarbeurs Utrecht. Evenals voorgaande edities was
Simacan ontwikkeld, waarmee we onze klanten nog
Heembouw ook in 2015 één van de deelnemende exposanten.
beter kunnen adviseren over de juiste locatie voor hun
Op onze stand, ontworpen door Horizon Creative en gerealiseerd
bedrijfspand. Zie ook pagina 30-31.
door Hypsos, konden bezoekers kennismaken met enkele van
Op de stand konden bezoekers een demo zien van de
onze laatste innovaties.
Mobiliteitsscan en werd dagelijks een lunchpresentatie
gegeven.
Op onze stand verder aandacht voor BIM:
Bouw Informatie Model. Onze architecten van
Habeon Architecten waren op de stand aanwezig
om tekst en uitleg te geven aan de hand van enkele
modellen en BIM manager Yvonne Hoogenboom gaf
elke dag een lunchpresentatie. “Wat levert BIM op voor
de klant?” was de centrale vraag in haar verhaal.
Twitterwall
Bij bedrijvencomplex Harbour Village Rijswijk kan de koper zijn eigen unieke bedrijfsruimte samenstellen
De Twitterwall op onze stand trok veel bekijks.
keuzemogelijkheden om hun woning echt tot hun
Wij zijn enthousiast over het gebruik van Social Media
droomhuis te maken: welk woningtype, wel of geen
en delen veelvuldig nieuws en foto’s via Twitter en
LinkedIn.
We kijken terug op een succesvolle beurs.
Het complete commercieel team van bedrijfsruimten
Woonconfigurator
dakkapel of topgevel, de keuze van het geveltype,
De Oevers geeft
kleur metselwerk, wel of geen uitbreiding met een
direct inzicht in het
uitbouw en/of een andere indeling van de woning.
effect van de vele
De woonconfigurator is in dit keuzeproces een
keuzemogelijkheden
welkom hulpmiddel.
was aanwezig om veel bestaande maar ook de
nodige nieuwe relaties op de stand te ontvangen.
Bij bedrijfsruimten is een dergelijke tool nog geen
De lunchpresentaties die dagelijks gehouden
gemeengoed, sterker: we denken dat we bij
werden trokken veel aandacht en de interesse in
Harbour Village de primeur hebben. Dit bijzondere
de Mobiliteitsscan was groot. De Twitterwall bleek
bedrijvencomplex, gelegen aan de Nijverheidsstraat
een ware eye catcher. We konden gedurende de
in Rijswijk, is een aantrekkelijke en waterrijke nieuwe
hele beursperiode veel bezoekers op onze stand
bedrijvenlocatie, speciaal gericht op kleinschalige
verwelkomen, die een aantal mooie leads opleverden.
Social Media
Heembouw 2015
2014 : 5.3104 volgers
6.259
volgers op Twitter
68
Heembouw 2015
bedrijfsruimten, dienstverlening en horeca. Harbour
In de woningbouw zie je het wel vaker: zelf online je woning
Village wordt in fasen ontwikkeld. In fase 1 en 2 zijn
op maat samenstellen met behulp van een woonconfigurator.
in totaal 27 units gerealiseerd, die allemaal verkocht
De keuzes die je op je tablet of tablet aanklikt, zijn direct
zijn. Omdat alle units uit fase 1 en 2 snel waren
terug te zien op de plattegronden, met een inzicht in de
verkocht, is eind februari 2016 de verkoop van fase 3
bijbehorende kosten.
gestart. De kopers kunnen via een speciaal online
ontwerpprogramma op een eenvoudige manier zelf
Bij woningbouwproject De Oevers, dat Hoorne
mee ontwerpen en zo hun eigen stempel drukken op
Vastgoed en Heembouw samen in het centrum van
hun unit. Op deze manier kan elke ondernemer hier
Roelofarendsveen realiseren, hebben de kopers veel
zijn eigen unieke bedrijfsruimte realiseren.
Heembouw 2015
69
Nieuws
NPS maakt klantbeleving concreet
Gemiddelde
“Wij creëren plekken waar mensen willen zijn.”
Na ruim 50 klantonderzoeken, ligt de NPS van
Klanttevredenheid
Om te meten of we dit daadwerkelijk doen en in welke
Heembouw op +33. Onze klanten waarderen ons
8.0
mate, vragen we naar de mening van onze klanten.
gemiddeld met het rapportcijfer “8”.
Sinds 2014 werkt Heembouw hierin samen met
Om een indruk te geven wat dit getal van +31
tevreden.nl. Dit bureau voor tevredenheidonderzoeken
betekent: TNS Nipo en SpotONvision hebben in
combineert continu onderzoek met een transparante
maart 2015 de resultaten van onderzoek naar de
terugkoppeling van de resultaten via digitale
NPS van 10 branches in de zakelijke dienstverlening
platforms. Als eerste bouwbedrijf in Nederland
gepresenteerd. De B2B kenmerkt zich
deelt Heembouw op open en transparante wijze de
- in vergelijking met consumentenmarkten - door een
meningen en reviews van klanten. Hierbij sturen wij
lage NPS. Gemiddeld bedraagt deze -30 (voor de
op de Net Promoter Score (NPS). De NPS is een breed
10 onderzochte branches). Uitzendbureaus (NPS: -14)
ingeburgerde indicator van de klantrelatie en de wijze
en afvalverwerkingsbedrijven (NPS: -15)
waarop klanten hun leveranciers beleven. De NPS
onderscheiden zich in positieve zin met een veel beter
wordt als volgt bepaald. Klanten van een organisatie
dan gemiddelde NPS. Banken (in hun hoedanigheid
geven - op een schaal van 0 tot 10 - aan in hoeverre
als zakelijke kredietverleners) scoren een NPS van -50;
zij de betreffende leverancier aan zouden bevelen.
accountantskantoren een NPS van -37.
Het gaat
erom of
klanten je zullen
aanbevelen
Wij creëren
plekken
waar mensen
willen zijn
In de filosofie van NPS wordt een klant als Promoter
beschouwd als deze een 9 of 10 als antwoord
Na Heembouw laat ook Hercuton de klantbeoordelingen
geeft. Detractors zijn klanten die een 6 of lager
via het platform van tevreden.nl zien. Wij zouden
geven. De NPS-score krijg je door het percentage
het toejuichen wanneer meer bouwbedrijven open
Detractors af te trekken van het percentage Promoters.
en transparant hun klantbeoordelingen zouden
Theoretisch kan de NPS variëren tussen -100 en +100.
delen.
PASSIEF
TEVREDEN
CRITICASTERS
0
1
2
3
Net Promoter Score
4
=
5
6
% Promotors
7
8
–
PROMOTORS
9
NPS
+33
10
% Criticasters
Website
Heembouw 2015
2014 : 83.740 bezoekers
103.000
website bezoekers
70
Heembouw 2015
Heembouw 2015
71
Jaarrekening
Geconsolideerde balans per 31 december 2015 (voor resultaatbestemming)
Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen (bedragen in €)
Activa
31-12-2015
31-12-2014
Passiva
Eigen vermogen
Immateriële vaste activa
Software
1
347.052
225.082
Materiële vaste activa
31-12-2015
31-12-2014
347.052
225.082
2
Aanpassingen bedrijfsgebouwen
441.000
441.000
4.779.670
4.779.670
Wettelijke reserve 2.017.158906.997
Algemene reserve
8.539.683
9.253.685
Resultaat lopend boekjaar
1.611.298
396.160
710.236
898.609
Machines en transportmiddelen
Gereedschappen en inventaris
Aandelenkapitaal
Agioreserve
25.370
18.478
17.388.809
15.777.512
444.396
416.358
Voorzieningen
1.180.002
1.333.445
Voorziening voor jubileumuitkeringen11
101.506 162.579
Financiële vaste activa
Deelnemingen
3
Lening u/g derden
4
2.035.158 924.997
- 40.674
Schulden op korte termijn
Onderhanden projecten
2.035.158
965.671
12
7.045.461
3.486.420
Crediteuren
12.918.128
13.651.907
Gelieerde maatschappijen Voorraden
Belastingen en premies sociale verzekeringen
Grond
101.506
162.579
13
5.344.710
5.344.710
Pensioenen
Gereed product
5
2.515.198
2.654.198
Overige schulden en overlopende passiva
Onderhanden werk
6
2.925.510
2.525.405
Grond- en hulpstoffen
7
26.751
35.334
9604.659.707
3.301.554
-
43.909
1.410.290
1.209.104
26.034.546
21.692.894
14
10.812.169
10.559.647
43.524.861
37.632.985
Vorderingen en vooruitbetaalde kosten
Debiteuren 16.702.012
12.667.747
Gelieerde maatschappijen
Belastingen en premies sociale verzekeringen
Overige vorderingen en overlopende activa
8
9
10
6.051.070
7.552.608
455 252.420 256.606
23.005.957
20.476.961
Liquide middelen 6.144.523
4.072.179
43.524.861
37.632.985
74
Heembouw 2015
Heembouw 2015
75
Geconsolideerde winst- en verliesrekening 2015
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen (bedragen in €)
(Bedragen in €)
2015
Netto omzet
Wijziging in voorraad onderhanden werk en onderhanden projecten
2014
121.001.377
107.882.719
-/-3.158.936
2015
2014
Netto-liquiditeiten per 1 januari 4.072.179
2.714.917
-/-2.220.751
Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf
20.320
22.436
Overige bedrijfsopbrengsten
-
750
Som der bedrijfsopbrengsten
15117.862.761
105.685.154
Kasstroom uit operationele activiteiten
Bedrijfsresultaat 745.531
Aanpassingen voor:
Afschrijvingen
Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten
Lonen en salarissen
97.249.301
87.756.174
16 12.038.494
11.886.878
Sociale lasten (incl. pensioenlasten)
3.253.530
3.340.105
Afschrijvingen op materiële vaste activa
527.635
519.940
Overige bedrijfskosten
17
4.048.270
3.719.819
-/-1.537.762
Mutaties van voorzieningen
Mutatie (niet) gerealiseerde waardeveranderingen
1, 2
11
-/-
527.635
519.940
61.073
3.188
-/-151.381
-/-52.500
315.181
470.628
Veranderingen in werkkapitaal:
Toename handelsvorderingen -/- 4.160.092 Som der bedrijfslasten
117.117.230
107.222.916
Toename overlopende activa
Toename voorraden en onderhanden projecten
Bedrijfsresultaat
745.531
-/-1.537.762
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten
18
Rentelasten en soortgelijke lasten
19
351.036
282.306
-/-54.728
20
Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen
232.266
403.092
3.306.519
1.086.831
Toename handelsschulden -/-733.779
-/-4.198.415
Toename schuld belastingen en sociale premies
-/-115.529
Toename overlopende passiva
9,13
1.181.997
14
158.237
-/-
67.153
-/-103.043
-/-14.852
-/-768.715
Kasstroom uit bedrijfsoperaties 1.045.860
-/-1.835.849
296.308
179.263
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting
1.041.839
Belasting resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
8, 10
5, 6, 7, 12
2.122.459
-/- 1.358.499
540.702
144.396
1.110.161
1.899.055
Ontvangen interest
Ontvangen dividend
Betaalde interest
Resultaat na belastingen 1.611.298
396.160
Betaalde winstbelasting
10, 18
3
14, 19
9, 13, 20
351.036
295.626
-
1.602.781
-/-54.728
-/-103.043
-/-
365.000
258.785
-/-
68.692
2.054.149
Kasstroom uit operationele activiteiten
977.168
218.300
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Leningen aan gelieerde maatschappijen
1.424.838
1.307.171
Investeringen in immateriële vaste activa
1
-/-
Investeringen in materiële vaste activa
2
-/-266.586
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
229.576 -/-
95.663
-/-223.546
928.676
987.962
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Afgifte lening u/g
Aflossen lening u/g
4
-
-
-
4, 10
166.500
151.000
Betaald dividend aan aandeelhouders -
--
Kasstroom uit financieringsactiviteiten 166.500
151.000
76
Heembouw 2015
Netto kasstroom
2.072.344
1.357.262
Netto-liquiditeiten per 31 december 6.144.523
4.072.179
Heembouw 2015
77
Grondslagen voor de consolidatie,
de waardering en de bepaling van het resultaat
De enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening zijn opgemaakt
Algemeen
Consolidatie
Voorzieningen
volgens de voorschriften van Titel 9 Boek 2 BW. De jaarrekening
Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen vormt als hoofd
In de geconsolideerde jaarrekening worden opgenomen
Een voorziening wordt gevormd indien de Groep op balansdatum
is opgesteld in euro’s. Activa en passiva worden in het algemeen
van de Groep samen met haar groeps- en werkmaatschappijen
de financiële gegevens van de vennootschap en haar
een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft waarvan
gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Indien
Heembouw Groep. Het doel van de Groep is het ontwikkelen,
groepsmaatschappijen per 31 december van het boekjaar.
het waarschijnlijk is, dat voor de afwikkeling een uitstroom van
geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering
ontwerpen, aannemen en uitvoeren van bouwkundige werken.
Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen en vennootschappen
middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang betrouwbaar is
plaats tegen de nominale waarde. De jaarrekening is opgemaakt op
Heembouw Holding B.V. is een 100% deelneming van
waarin beslissende zeggenschap wordt uitgeoefend.
te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door
10 maart 2016.
Heembouw Beheer B.V. Tot Heembouw Groep behoren de
Deelnemingen in samenwerkingsverbanden waarin de
de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de
volgende vennootschappen:
aandeelhouders gezamenlijke zeggenschap hebben, worden
desbetreffende verplichtingen per balansdatum af te wikkelen.
niet proportioneel geconsolideerd. In de geconsolideerde
Tenzij anders vermeld, worden voorzieningen gewaardeerd tegen
Naam van de vennootschap
Zetel
Kapitaalbelang
jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en
nominale waarde.
Heembouw Roelofarendsveen B.V.
Roelofarendsveen 100%
transacties geëlimineerd evenals de binnen de Groep
Heembouw Rotterdam B.V.
Roelofarendsveen
100%
gemaakte winsten.
Heembouw Amersfoort B.V.
Roelofarendsveen
100%
Heembouw Wonen B.V.
Roelofarendsveen
100%
De vennootschappelijke jaarrekening is overeenkomstig
methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan
Heembouw Breda B.V.
Roelofarendsveen
100%
artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW opgesteld.
uit de liquide middelen.
Heembouw Ontwikkeling Wonen B.V.
Roelofarendsveen
100%
Heembouw Ontwikkeling Bedrijfsruimten B.V.
Roelofarendsveen
100%
Salderen
Waardering
Habeon Architecten B.V.
Roelofarendsveen
100%
Een actief en een post van het vreemd vermogen worden
Heegro 3 B.V.
Roelofarendsveen
100%
gesaldeerd in de jaarrekening opgenomen uitsluitend indien en
Algemeen
West-End B.V.
Roelofarendsveen
100%
voor zover:
Voor zover niet anders vermeld, worden de op de balans
Heembouw Deelnemingen B.V.
Roelofarendsveen
100%
• een deugdelijk juridisch instrument beschikbaar is om het
voorkomende posten gewaardeerd tegen de nominale waarde.
Heembouw Centrumplan B.V.
Roelofarendsveen
100%
Hepark B.V.
Roelofarendsveen
100%
Tripolis Amersfoort B.V.
Harderwijk
50% (1)
Cityblob Zuid Oost B.V.
Amsterdam
50% (1)
Centrumplan Roelofarendsveen V.O.F.
Roelofarendsveen
50% (2)
V.O.F. Tuinstadwijk
Rotterdam
50% (3)
Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte
actief en de post van het vreemd vermogen gesaldeerd en
simultaan af te wikkelen; en
• het stellige voornemen bestaat om het saldo als zodanig of
beide posten simultaan af te wikkelen.
(Im)materiële vaste activa
Aanpassingen bedrijfsgebouwen worden gewaardeerd tegen de
aanschaffingsprijs c.q. de vervaardigingsprijs verminderd met
lineaire afschrijvingen. De afschrijvingen zijn gebaseerd op de
Belangrijkste schattingen en beoordelingen
verwachte economische levensduur.
in de jaarrekening
(1) Heembouw Ontwikkeling Bedrijfsruimten B.V. heeft een belang van 50% in genoemde B.V. en een aandeel in het resultaat van 50%.
Schattingen en beoordelingen worden voortdurend
De overige (im)materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen
(2) Heembouw Centrumplan B.V. heeft een belang van 50% in genoemde V.O.F. en een aandeel in het resultaat van 50%.
geëvalueerd en zijn gebaseerd op in het verleden opgedane
oorspronkelijke aanschaffingswaarde verminderd met lineaire
(3) Heembouw Wonen B.V. heeft een belang van 50% in genoemde V.O.F. en een aandeel in het resultaat van 50%.
ervaring en andere factoren, waaronder verwachtingen ten
afschrijvingen die gebaseerd zijn op de verwachte levensduur en
aanzien van toekomstige gebeurtenissen die zich gelet op de
berekend zijn over de aanschaffingswaarde. Op investeringen
In 2015 heeft een wijziging tenaamstelling plaatsgevonden: Heembouw Ontwikkeling B.V. is gewijzigd in Heembouw Ontwikkeling Wonen
omstandigheden redelijkerwijs kunnen voordoen. Heembouw
die in de loop van het boekjaar zijn gedaan, wordt tijdsevenredig
B.V.; Heegro 1 B.V. is gewijzigd in Heembouw Ontwikkeling Bedrijfsruimten B.V.
maakt schattingen en doet veronderstellingen ten aanzien van
afgeschreven.
de toekomst. De werkelijkheid kan afwijken van de gemaakte
De afschrijvingstermijn ligt voor:
schattingen.
• software op 5 jaar
Ten behoeve van bovenstaande groepsmaatschappijen (de 100% belangen), met uitzondering van Heembouw Deelnemingen B.V.,
Heembouw Centrumplan B.V. en Hepark B.V., zijn aansprakelijkheidsverklaringen als bedoeld in artikel 403 lid 1 sub f Boek 2 BW bij
het Handelsregister van de betreffende Kamers van Koophandel gedeponeerd.
• aanpassingen bedrijfsgebouwen tussen 5 jaar en 25 jaar
Onderhanden-projectresultaat
• machines en transportmiddelen tussen 5 en 10 jaar
Projectopbrengsten en –kosten worden naar rato van de
• gereedschappen en inventaris op 5 jaar
In verband met de herrubricering van software van materiële vaste activa naar immateriële vaste activa zijn de vergelijkende cijfers van
voortgang van de projecten verantwoord voor zover deze
2014 aangepast. Deze herrubricering heeft geen invloed op het vermogen en resultaat.
op een verantwoorde wijze kunnen worden vastgesteld.
Verliesvoorzieningen op projecten worden genomen op het
moment dat duidelijk is dat de kosten de opbrengsten van een
project overstijgen. Per project wordt dit periodiek beoordeeld
door de projectverantwoordelijke en het management van de
betreffende werkmaatschappij. Deze beoordeling gebeurt met
name op basis van de projectadministratie en kennis en ervaring
van betrokkenen. Inherent aan dit proces is dat inschattingen
worden gemaakt.
78
Heembouw 2015
Heembouw 2015
79
Financiële vaste activa
Onderhanden projecten
Schulden op korte termijn
Pensioenen
Dit betreft onderhanden projecten in opdracht van derden.
Bij de initiële opname van schulden op korte termijn worden
De vennootschap heeft een pensioenregeling bij het
Deelnemingen
De onderhanden projecten worden gewaardeerd tegen
deze opgenomen tegen reële waarde verminderd met de direct
Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid.
Deelnemingen waarin de vennootschap invloed van betekenis
bestede materiaalkosten, kosten van werk door derden
daaraan toe te rekenen transactiekosten. De schulden op korte
In het geval van een tekort bij het Bedrijfstakpensioenfonds,
uitoefent op het zakelijke en financiële beleid worden tegen
en manuren, vermeerderd met een opslag voor algemene
termijn worden na de initiële waardering gewaardeerd tegen de
heeft de vennootschap geen verplichting tot het voldoen van
de vermogensmutatiemethode gewaardeerd. Overeenkomstig
kosten, de ten behoeve van het ontwikkelproject betaalde
geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve-rentemethode.
aanvullende bijdragen, anders dan het voldoen van toekomstige
deze methode worden de deelnemingen in de balans
rente en resultaat naar rato van de voortgang van het project.
Winst of verlies worden in de winst-en verliesrekening
premies. Evenmin kunnen de groepsmaatschappijen
opgenomen tegen het aandeel van de vennootschap in de
Winst wordt genomen vanaf start bouw voor zover projecten
opgenomen zodra de verplichtingen niet langer op de balans
rechten doen gelden op eventuele overschotten in de
nettovermogenswaarde vermeerderd met haar aandeel in
of delen hiervan zijn verkocht en voor zover de winst met
worden opgenomen, alsmede via het amortisatieproces.
fondsen. Het voorgaande is ook van toepassing op de bij de
de resultaten van de deelnemingen vanaf het moment van
voldoende mate van zekerheid bepaalbaar is. Voor projecten
verwerving, bepaald volgens de grondslagen van de Groep. In de
die naar verwachting zullen worden afgesloten met een
winst- en verliesrekening wordt het aandeel van de vennootschap
negatief resultaat wordt een voorziening getroffen. Op de
in het resultaat van de deelnemingen opgenomen. Indien en
post onderhanden projecten zijn de gefactureerde termijnen
Voorziening voor jubileumuitkering
aan de over die periode aan het pensioenfonds respectievelijk
voor zover de vennootschap niet zonder beperking uitkering
in mindering gebracht.
Betreft een voorziening gevormd voor uitkeringen bij jubilea.
verzekeringsmaatschappij verschuldigde pensioenpremies.
De voorziening is in 2015 (actuarieel) herrekend.
De geschatte dekkingsgraad van het Bedrijfstakpensioenfonds
van de positieve resultaten aan haar kan bewerkstelligen,
worden de resultaten in een wettelijke reserve opgenomen.
Vorderingen en vooruitbetaalde kosten
Haar aandeel in de rechtstreekse vermogensvermeerderingen en
Bij de initiële verwerking van vorderingen en vooruitbetaalde
–verminderingen van de deelnemingen wordt ook in de wettelijke
kosten worden deze opgenomen tegen reële waarde
reserve opgenomen. Voor deelnemingen met een negatief eigen
vermogen wordt, indien nodig en daarvoor aansprakelijkheid
bestaat, een voorziening getroffen.
verzekeringsmaatschappij ondergebrachte pensioenregeling.
Voorzieningen
Op basis van boven­staande karakteristieken is het uitgangspunt
dat in de verslagperiode de te verwerken pensioenlast gelijk is
voor de Bouwnijverheid per 31 december 2015 bedraagt 108,9%
Resultaatbepaling
(31-12-14: 114,5%).
vermeerderd met de direct daaraan toe te rekenen
Algemeen
Leasing
transactiekosten. Alle transacties worden opgenomen op
De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop
De Groep heeft enkel contracten die kwalificeren als operationele
het moment waarop de Groep de bindende overeenkomst
zij betrekking hebben.
lease en daarom worden de leasebetalingen lineair over de
leaseperiode ten laste van de winst-en verliesrekening gebracht.
aangaat. De vorderingen worden na de initiële verwerking
Lening u/g derden
gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs volgens
Som der bedrijfsopbrengsten
Verstrekte leningen zijn primaire financiële activa met vaste
de effectieve-rentemethode. Baten en lasten worden in de
Bedrijfsopbrengsten vormen het saldo van de productie van
Renteopbrengsten
of bepaalbare betalingen die niet op een actieve markt zijn
winst- en verliesrekening verwerkt zodra deze aan een derde
enig jaar tegen opbrengstwaarde, inclusief aan werken in
Renteopbrengsten worden tijdsevenredig in de winst- en
genoteerd. Deze leningen worden na de eerste verwerking
worden overgedragen of een bijzondere waardevermindering
uitvoering toegerekende winsten, naar rato van de voortgang
verliesrekening verwerkt, rekening houdend met de effectieve
gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs volgens de
ondergaan, alsmede via het amortisatieproces.
van de verrichte prestatie, en/of getroffen verliesvoorzieningen.
rentevoet van de desbetreffende actiefpost, indien hun bedrag
effectieve-rentemethode.
Voorraden
bepaalbaar is en hun ontvangst waarschijnlijk.
De Groep beoordeelt op elke balansdatum of een vordering
Kosten
een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan.
De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor
Belastingen
Het verlies wordt bepaald als het verschil tussen de
reeds vermelde grondslagen van waardering en toegerekend
De verantwoorde belastingen zijn gebaseerd op het geldende
Grond
boekwaarde van het actief en de best mogelijke schatting
aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
tarief rekening houdend met fiscale faciliteiten en verschillen
De waardering van de voorraad grond geschiedt tegen kostprijs
van de toekomstige kasstromen, contant gemaakt tegen
tussen de commerciële en fiscale waardering van activa
of lagere marktwaarde.
de effectieve rentevoet van het financiële actief zoals die is
en passiva. Voor 2015 is een tarief van 25,0% gehanteerd over
bepaald bij de eerste verwerking. De boekwaarde van de
het fiscaal resultaat 2015.
Gereed product
vorderingen wordt verlaagd met gebruikmaking van een
De waardering van de voorraad gereed product geschiedt tegen
voorziening wegens oninbaarheid.
kostprijs of lagere marktwaarde.
Liquide middelen
Onderhanden werk
Onder liquide middelen worden verstaan kasmiddelen,
Dit betreft werken voor eigen risico. De post onderhanden werk
de tegoeden op bankrekeningen en wissels en cheques.
is gewaardeerd tegen bestede materiaalkosten, kosten van werk
Liquide middelen die (naar verwachting) langer dan
door derden en manuren.
twaalf maanden niet ter beschikking staan van de Groep,
worden als financiële vaste activa gerubriceerd. De liquide
Grond- en hulpstoffen
middelen staan, met uitzondering van de G-rekening, vrij ter
De waardering van de voorraden grond- en hulpstoffen geschiedt
beschikking van de Groep.
tegen historische inkoopprijzen of lagere marktwaarde.
80
Heembouw 2015
Heembouw 2015
81
Toelichting geconsolideerde balans
(Bedragen in e)
Activazijde
31-12-2015
31-12-2014
Immateriële vaste activa (1)
Voorraden
Boekwaarde
per 1 januari Investeringen Afschrijvingen
Software
31-12-2015 31-12-2014
225.082
229.576
Boekwaarde
107.606
Boekwaarde
347.052 225.082
Gereed product (5)
Betreft de aanwezige onverkochte voorraad van reeds opgeleverde projecten. 2.515.198
2.654.198 CumulatieveCumulatieve
aanschaffingsprijs
afschrijvingen
Boekwaarde
Boekwaarde
Onderhanden werk
Software
857.957
510.905
347.052 225.082
(6)
Bestede kosten minus voorziening
2.925.510
2.525.405
Grond- en hulpstoffen (7)
Materiële vaste activa (2)
Betreft de per 31 december aanwezige voorraad hout, plaatmateriaal,
Boekwaarde
per 1 januari Investeringen Afschrijvingen
Aanpassingen bedrijfsgebouwen
Machines en transportmiddelen
Gereedschappen en inventaris
898.609
18.478 416.358
58.480 hang- en sluitwerk, metalen platen en profielen.
Boekwaarde
246.853 13.624 710.236 6.732 26.751
35.334
Boekwaarde
898.609
25.370
18.478
194.482
166.444 444.396 416.358
266.586
420.029 1.180.002 1.333.445
Vorderingen en vooruitbetaalde kosten
Gelieerde maatschappijen (8)
1.333.445 Cumulatieve aanschaffingsprijs Aanpassingen bedrijfsgebouwen
Machines en transportmiddelen
Gereedschappen en inventaris
hebben een kortlopend karakter. 6.051.070
7.552.608
Cumulatieve afschrijvingen
Boekwaarde Boekwaarde
2.438.506 1.728.270
710.236 898.609
87.115 61.745
25.370
18.478
1.842.194 1.397.798
444.396
416.358
4.367.815 Dit betreft de financiering van samenwerkingsverbanden en deze vorderingen
3.187.813 1.180.002 Belastingen en premies sociale verzekeringen (9)
Sociale verzekeringen 455-
455
-
1.333.445
Overige vorderingen en overlopende activa (10)
Financiële vaste activa
Licenties/onderhoudscontracten software 93.149
79.034
Inkoopbonussen 66.579
88.100
Deelnemingen (3)
Verzekeringen
1.906
1.906
Netto-vermogenswaarde per 1 januari
628.723
Leasebedragen
1.264
31.431
-
-/-1.602.781
Diverse transitorische posten
89.522
56.135
252.420
256.606
924.997 Uitkering dividend
924.997 -/-
974.058
Resultaat deelnemingen
1.110.161 1.899.055
Netto-vermogenswaarde per 31 december2.035.158
924.997
Lening u/g derden (4)
Saldo per 1 januari (incl. kortlopend)
Verstrekkingen gedurende boekjaar
Onttrekkingen gedurende boekjaar
431.920
- -
-/-166.500
-/-151.000
Aflossingsverplichting komend boekjaar
280.920
114.420 -/-114.420
Saldo per 31 december
-
280.920
-/-240.246
40.674
De aflossingsverplichting komend boekjaar is opgenomen onder de debiteuren.
82
Heembouw 2015
Heembouw 2015
83
Passivazijde
31-12-2015 31-12-2014
31-12-2015 31-12-2014
Belastingen en premies sociale verzekeringen (13)
Eigen Vermogen
Omzetbelasting
3.861.697
De specificatie en het verloopoverzicht van het eigen vermogen zijn opgenomen in de toelichting op de vennootschappelijke balans.
2.636.337
Loonbelasting en premieheffing 621.676
Vennootschapsbelasting176.334
Voorzieningen
Sociale verzekeringen
Voorziening voor jubileumuitkeringen
4.659.707
(11)
Saldo per 1 januari
Dotatie/vrijval lopend boekjaar
633
8.813
3.301.554 162.579
159.391
-/-
61.073
3.188
Overige schulden en overlopende passiva (14)
Reservering personeelsgerelateerde kosten
Saldo per 31 december
-
655.771
101.506
162.579
1.025.420
974.491
Reservering kosten klachten 178.802
88.500
Accountants- en advieskosten 40.000
40.650
Verzekeringen 64.557 17.734
De voorziening wordt om de vijf jaar actuarieel berekend. In 2015 is dit weer gedaan.
Rente 6.659
16.068
De overige jaren wordt er een indexatie toegepast. In 2015 is op basis van deze nieuwe berekening een vrijval geboekt van € 61.073.
Diverse transitorische posten
71.661
94.852
1.410.290 1.209.104
Schulden op korte temijn
Onderhanden projecten
(12)
Bestede kosten, geactiveerde marge minus voorziening
-/-35.140.569
Gefactureerd op onderhanden projecten
-/-49.692.131
42.186.030
53.178.551
7.045.461
3.486.420
In de onderhanden projecten per 31 december 2015 is geen rente geactiveerd (2014: € 2.769).
De positie Onderhanden projecten per 31 december 2015 bestaat uit projecten met een debetstand van € 525.278
(2014: € 1.338.774) en projecten met een creditstand van € 7.570.739 (2014: € 4.825.194).
84
Heembouw 2015
Heembouw 2015
85
Niet in de balans opgenomen regelingen en verplichtingen
31-12-2015 31-12-2014
Verstrekte bankgaranties 7.689.234
8.358.969
Risicobeheer en financiële instrumenten
Algemeen
Verstrekte concerngaranties 15.130.000
17.790.619
De primaire financiële instrumenten van de Groep dienen ter financiering van de operationele activiteiten van de Groep of vloeien direct
uit deze activiteiten voort. Het beleid van de Groep is niet te handelen in financiële instrumenten. De Groep heeft geen valutarisico
Leaseverplichtingen voor wagenpark en printers
en een minimaal renterisico. De relevante risico’s betreffen het marktrisico en het kredietrisico.
Leaseverplichting voor komend boekjaar
Leaseverplichting over 2e tot en met 5e jaar na balansdatum
1.118.982
984.605
2.147.147
1.320.950
Marktrisico
De financiële prestaties van de Groep zijn mede afhankelijk van de conjuncturele omstandigheden. De afhankelijkheid van deze
Huurverplichtingen voor huisvesting
omstandigheden wordt beperkt door de verschillende soorten bouwsegmenten waar de vennootschap opereert zoals
Huurverplichting voor komend boekjaar
713.763
822.831
bedrijfsruimten, kantoren, woningcorporaties en zorginstellingen en woningen.
Huurverplichting over 2e tot en met 5e jaar na balansdatum
348.245
552.924
Kredietrisico
Licenties voor programmatuur
De verplichting tbv licenties voor komend boekjaar bedraagt
Kredietrisico is het risico van financieel verlies indien een afnemer de aangegane contractuele verplichting niet nakomt. Kredietrisico’s
110.749
158.155
vloeien met name voort uit vorderingen op klanten. De Groep heeft stringente procedures opgesteld om de kredietwaardigheid van
haar relaties te bepalen. Tevens heeft de Groep richtlijnen opgesteld om de omvang van het kredietrisico bij elke partij te beperken.
Voorwaardelijke verplichtingen
Bovendien bewaakt de Groep voortdurend haar vorderingen en hanteert de Groep een strikte aanmaningsprocedure. Door de
Huurverplichting
-
80.000
bovenstaande maatregelen en contractuele regelingen is het kredietrisico voor de Groep beheersbaar. Ter beheersing van dit risico
Grondafnameverplichting
694.857
641.940
wordt gebruik gemaakt van informatie van erkende instellingen die zich op het leveren van kredietinformatie hebben toegelegd.
Continue bewaking van het kredietrisico vormt onderdeel van het debiteurenbeheer.
De vennootschap is hoofdelijk aansprakelijk voor de afdracht van vennootschapsbelasting vanHeembouw Roelofarendsveen B.V.,
Heembouw Amersfoort B.V., Heembouw Breda B.V., Heembouw Wonen B.V., Hepark B.V., Heembouw Rotterdam B.V., Heembouw
Gelieerde partijen
Ontwikkeling Wonen B.V., Heembouw Ontwikkeling Bedrijfsruimten B.V., Heegro 3 B.V., West-End B.V., Heembouw Deelnemingen B.V.,
Met de gelieerde partijen Heembouw Beheer B.V., Heevas B.V., Heembouw Visie B.V., Cityblob Zuid Oost B.V., Centrumplan
Heembouw Centrumplan B.V. en Habeon Architecten B.V.
Roelofarendsveen V.O.F. en V.O.F. Tuinstadwijk hebben in het boekjaar transacties plaatsgevonden. Dit bestaat uit levering diensten en
levering goederen. De transacties zijn gebaseerd op cost-plus methode met uitzondering van de doorbelasting kosten. Deze worden
De vennootschap is hoofdelijk aansprakelijk voor de afdracht van omzetbelasting van Heembouw Roelofarendsveen B.V., Heembouw
tegen werkelijke kosten doorbelast.
Amersfoort B.V., Heembouw Breda B.V., Heembouw Wonen B.V., Hepark B.V., Heembouw Rotterdam B.V., Heembouw Ontwikkeling
Wonen B.V., Heembouw Ontwikkeling Bedrijfsruimten B.V., Heegro 3 B.V., West-End B.V. en Habeon Architecten B.V.
31-12-2015 31-12-2014
Door gelieerde partijen aan Heembouw Groep:
De vennootschap is hoofdelijk aansprakelijk voor schulden van Heembouw Roelofarendsveen B.V., Heembouw Amersfoort B.V.,
Levering diensten
994.482
1.032.426
Heembouw Breda B.V., Heembouw Wonen B.V., Heembouw Ontwikkeling Wonen B.V., Heembouw Rotterdam B.V., Heembouw
Ontwikkeling Bedrijfsruimten B.V., Heegro 3 B.V., West-End B.V. en Habeon Architecten B.V. In het kader van deze 403 verklaringen zijn
deze B.V.’s vrijgesteld van het opmaken van een eigen jaarrekening.
Door Heembouw Groep aan gelieerde partijen:
Levering diensten
613.778
966.098
De vennootschap is hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden met betrekking tot de vennootschappen onder firma waarin zij
Levering goederen
425.537
2.935.328
deelneemt (V.O.F. Tuinstadwijk). Bij Centrumplan Roelofarendsveen V.O.F. geldt dit voor Heembouw Centrumplan B.V.
In 2015 is de kredietfaciliteit omgezet in een gecommitteerde rekening-courant krediet met ongewijzigde limiet. Voor bancaire krediet- en
garantiefaciliteiten zijn de volgden zekerheden gesteld: een hypotheek op een deel van de grondposities, verpanding bedrijfsuitrusting,
voorraden, boekvorderingen en vorderingen uit aannemingsovereenkomsten.
Heembouw Groep is betrokken bij enkele procedures die worden betwist. Momenteel wordt niet verwacht dat hier substantiële bedragen
uit voortkomen.
86
Heembouw 2015
Heembouw 2015
87
Toelichting geconsolideerde winst- en verliesrekening
Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen (bedragen in €)
Som der bedrijfsopbrengsten* (15)
2015
2014
2015 2014
Overige bedrijfskosten (17)
Bedrijfsruimten
56.604.00054.798.000
Huisvestings-/kantoorkosten*
1.876.886 Kantoren
22.076.000
Autokosten
578.385 636.341
Woningcorporaties en zorginstellingen
10.378.0005.547.000
Overige personeelskosten
870.648799.099
Woningen
27.190.000
Overige kosten 722.351363.943
Overig
14.626.000
23.815.000
1.615.0006.898.000
*in de kantoorkosten is in 2015 een bedrag van € 66.000 (2014: € 61.150) aan accountantskosten
Geproduceerde omzet
Overige opbrengsten
voor onderzoek van de jaarrekening opgenomen en € 16.503 aan kosten voor adviesdiensten op
4.048.270 3.719.819
117.863.000
105.684.000
fiscaal gebied uitgevoerd door verschillende partijen (2014: € 11.693).
-
1.000
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten (18)
Debiteuren Totaal som der bedrijfsopbrengsten
1.920.436
117.863.000
105.685.000
21.057
-
Rente op vordering op gelieerde maatschappij
304.129278.600
Belastingdienst 2.855
-
De omzet is geheel in Nederland gerealiseerd.
Overig
* afgerond op duizenden euro’s
22.995
3.706
351.036 282.306
Rentelasten en soortgelijke lasten (19)
Som der bedrijfslasten
Bankrente
-/-54.013 -/-
Overig
-/-715
-/-12.594
90.449
-/-54.728
-/-103.043
Lonen en sociale lasten (16)
Lonen en salarissen
12.038.49411.886.878
Sociale lasten
2.023.4762.047.621
Pensioenlasten
1.230.0531.292.484
15.292.02315.226.983
2015 2014
De personeelsbezetting uitgedrukt in FTE’s
Belastingdruk (20)
in € in %
in €
in %
bedroeg per 31-12-2015: 209 (31-12-2014: 205)
Nominale belastingdruk
De samenstelling was als volgt:
Bouwplaatsmedewerkers, inclusief uitvoerders
Kantoormedewerkers
7075
527.45224,5 133.15125,0
Effect fiscaal niet-aftrekbare kosten
13.5180,6
Overige effecten
-/- 2680,0
Effectieve belastingdruk
540.70225,2 144.39527,1
-/-
13.305 2,5
2.061 -/- 0,4
139130
209205
Bezoldiging Bestuurders en Commissarissen
In het verslagjaar bedragen de vergoedingen aan bestuurders in totaal € 615.447
(in 2014 € 845.794) en aan commissarissen in totaal € 100.812 (in 2014 € 68.441).
Per 18 maart 2015 maakt dhr. H.W. Breukink geen deel meer uit van de Raad van Commissarissen.
Hij is derhalve pro rata in de opgaaf omtrent bezoldiging opgenomen.
88
Heembouw 2015
Heembouw 2015
89
Vennootschappelijke balans per 31 december 2015 (voor resultaatbestemming)
Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen (bedragen in €)
Activa
31-12-2015
31-12-2014
Passiva 31-12-2015
Eigen vermogen
Immateriële vaste activa
Software
347.052
225.082
347.052
225.082
Materiële vaste activa
Aanpassingen bedrijfsgebouwen
Gereedschappen en inventaris
Aandelenkapitaal
2
Agioreserve
3
Wettelijke reserve
4
2.017.158
906.997
Algemene reserve
5
8.539.683
9.253.685
Resultaat lopend boekjaar
1.611.298
396.160
362.854
287.464
Voorzieningen
715.638
773.360
Jubileumuitkeringen Financiële vaste activaNegatieve waarde deelnemingen
2.144.609
2.332.558
6 2.332.558
Gelieerde maatschappijen Pensioenen
1.932.348
431.944 2.094.927
Vorderingen en vooruitbetaalde kostenOnderhanden projecten
Groepsmaatschappijen
330.438
162.579
Schulden op korte termijn
Debiteuren
101.506
2.144.609
Overige vorderingen en overlopende activa
441.000
4.779.670
17.388.809 15.777.512
Belastingen en premies sociale verzekeringen
441.000
4.779.670 352.785
485.896
Deelnemingen 1
31-12-2014
399.155
253.584
191.719
155.742
3.058.910
4.481.345
Groepsmaatschappijen
276.513
737.707
10.890
4.240
Gelieerde maatschappijen
70.633
70.832
106.978
121.031
Belastingen en premies sociale verzekeringen
176.714
Overige schulden en overlopende passiva
129.274
-
81
-
328.655
334.627
4.941.324 1.013
65.183
1.244.008
3.505.433 Crediteuren
1.284.061 19.064.761 19.156.500
Liquide middelen12.352.029
10.884.176
19.064.761
90
Heembouw 2015
19.156.500
Heembouw 2015
91
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening 2015
Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen (bedragen in €)
2015
2014
Passivazijde 31-12-201531-12-2014
Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen
1.596.171
182.210
Eigen Vermogen
Overige baten en lasten na belastingen
15.127
213.950 Aandelenkapitaal
(2)
Maatschappelijk kapitaal
Resultaat na belasting 1.611.298
396.160
waarvan niet geplaatst
2.000.0002.000.000
-/-1.559.000
Het geplaatste kapitaal bestaat uit 882 gewone aandelen à € 500.
Agioreserve
441.000441.000
(3)
Saldo per 31 december
Toelichting vennootschappelijke balans
-/- 1.559.000
4.779.6704.779.670
Betreft het boven de nominale waarde gestorte bedrag op het aandelenkapitaal.
(Bedragen in €)
Wettelijke reserve
(4)
De vennootschappelijke waarderingsgrondslagen zijn gelijk aan de geconsolideerde waarderingsgrondslagen. Voor de toelichting op
Saldo per 1 januari
906.997
600.723
de vennootschappelijke balans en winst- en verliesrekening wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en
Resultaat deelnemingen
1.110.161
1.899.054
winst- en verliesrekening. Aanvullend volgen hier nog enkele specificaties.
Uitgekeerd dividend
Activazijde
31-12-2015
31-12-2014
Saldo per 31 december
-
-/- 1.592.780
2.017.158
906.997
Financiële vaste activa
Deelnemingen
(1)
Netto-vermogenswaarde per 1 januari
Uitkering dividend
2.332.558
748.215
-/-
2.150.348
1.964.586
Resultaat deelnemingen
Mutatie voorziening in verband met negatief eigen vermogen
in heeft en daardoor niet zonder beperkingen uitkeringen van dit vermogen kan bewerkstelligen.
182.210
1.216.371
De wettelijke reserve heeft betrekking op de onverdeelde winst van de deelnemingen waar Heembouw geen meerderheidsbelang
1.596.171
182.210
-/-1.601.910
185.762
Netto-vermogenswaarde per 31 december
2.144.609
2.332.558
Algemene reserve (5)
Saldo per 1 januari
9.253.68510.854.481
Uitkering slotdividend vorig boekjaar
-
-
Mutatie wettelijke reserve ingehouden winst deelnemingen
-/-1.110.162
-/-306.274
Toevoeging winst vorig boekjaar
396.160
-/-1.294.522
Saldo per 31 december
8.539.683
9.253.685
Voorzieningen
Voorziening negatieve waarde deelnemingen (6)
Saldo per 1 januari
Toevoegingen
Vermogensstortingen
1.932.348
1.746.586
330.438
1.932.348
-/-1.932.348
-/-1.746.586
Saldo per 31 december 330.438
1.932.348
De voorziening negatieve waarde deelnemingen heeft betrekking op de negatieve netto vermogenswaarde van deelnemingen voor zover
de ­vennootschap hoofdelijk aansprakelijk is voor de schulden van de betreffende deelnemingen.
De vennootschap heeft geen werknemers in dienst.
92
Heembouw 2015
Heembouw 2015
93
Overige gegevens
Statutaire bepaling omtrent winstbestemming
Artikel 25 van de statuten vermeldt:
De vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts
uitkeringen doen, voor zover het eigen vermogen van de vennootschap groter is dan het bedrag van het gestorte
kapitaal van de vennootschap, vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden.
De winst, blijkende uit de vastgestelde winst- en verliesrekening, staat ter beschikking van de algemene
vergadering van aandeelhouders.
Resultaatbestemming
Het resultaat over het boekjaar 2015 ad € 1.611.298 staat overeenkomstig de bepalingen van de statuten
ter beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders.
De directie stelt voor om het resultaat boekjaar van € 1.611.298 toe te voegen aan de algemene reserve.
Tevens stelt de directie voor om een dividend uit te keren van € 483.000.
Gebeurtenissen na balansdatum
Er hebben geen belangrijke gebeurtenissen na het einde van het boekjaar plaatsgevonden.
94
Heembouw 2015
Heembouw 2015
95
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Aan: de aandeelhouders, de commissarissen en de directie van Heembouw Holding B.V.
Verklaring betreffende de jaarrekening
Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2015 van Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen gecontroleerd.
Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2015 en de geconsolideerde en
enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2015 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde
grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur
Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient
weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland
geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk
acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle
verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de
voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid
wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de
jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip
van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken
van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de
omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van
de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor
financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de entiteit gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie
van het algehele beeld van de jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel
te bieden.
Oordeel betreffende de jaarrekening
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van
Heembouw Holding B.V. per 31 december 2015 en van het resultaat over 2015 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen
Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek
of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid
1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen
beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Utrecht, 10 maart 2016
Ernst & Young Accountants LLP
w.g. drs. W.H. Kerst RA
96
Heembouw 2015
De Lasso-Zuid 22 Postbus 30 2370 AA Roelofarendsveen heembouw.nl