Groepsvorming en de pathologie van het systeem

Groepsvorming en de pathologie van het systeem (IPMA interessegroep
bijeenkomst)
Als facilitator werk je soms in of voor een organisatie of systeem waar een zekere mate
van pathologie heerst. Dat klinkt heftig, maar dat is het niet.
Het uit zich met chronische verschijnselen zoals bijvoorbeeld ‘’altijd teveel werk’’, of
‘’alleen het resultaat telt’’. Die pathologie kan een systeem heel lang in leven houden.
Maar het kan ook ten koste gaan van de inzetbaarheid of productiviteit van de leden, of
van de hechting van de leden aan dat systeem.
Als facilitator en begeleider kan het nuttig zijn om pathologie te herkennen. Dat begint
met herkennen van een groepsscript.
Tijdens de bijeenkomst van de IPMA interessegroep “Faciliteren
binnen projecten en programma’s” van 18 maart 2015 verzorgde Rob
Evers een workshop ter introductie van dit fenomeen.
Achtergrond
Als basis voor de workshop is gebruik gemaakt van het werk van Piet Weisfelt. Voor wie
zich verder wil verdiepen in deze materie, zijn deze boeken van zijn hand aanraders:
 “De wetten van de stam”, waarin stil wordt gestaan bij de evolutie van systemen
om meer te kunnen begrijpen van de krachten die vrijkomen in de ontmoeten
tussen individu en systeem.
 “De geheimen van de groep”, is een boek voor opleiders, trainers, coaches,
adviseurs en leidinggevenden die zich bezig houden met het optimaliseren van
het functioneren van groepen en organisaties. In dit boek wordt beschreven hoe
in systemen (groepen en organisaties) een groepsdynamisch proces tot
ontwikkeling komt dat bepalend is voor het rendement van het systeem.
 “De bestemming van het systeem”, is een boek over de mogelijkheden en de
grenzen van het leiding geven aan systemen en het begeleiden van systemen
Daarnaast wordt er ook gebruik gemaakt van Transactionele Analyse (TA). Eric Berne
ontwikkelde in de jaren 60 een begrippentaal (TA), waardoor de patiënt actief
betrokken werd bij zijn eigen genezingsproces. Zie ook de bijlages in dropbox.
 De Transactionele Analyse is een persoonlijkheidstheorie: het geeft een model
van de menselijke psyche, de menselijke structuur.
 T.A. is ook een communicatietheorie: hoe organisaties functioneren en hoe de
communicatie tussen mensen is.
 Ten derde is de T.A. een ontwikkelings-psychologische theorie: het vertelt hoe
mensen zich ontwikkelen; hoe de psyche wordt opgebouwd.
 T.A. is ook een theorie over psycho-pathologie: het vertelt ook wat er mis kan
gaan in de opbouw van de mens.
Systemen
Oude en nieuwe hersenen
Gedrag systemen
In dropbox vind je nog meer achtergrond informatie over Transactionele Analyse,
Systemen, Groepsvorming, Scripts en Interlocking Scripts.
Workshop
In totaal 11 leden van de interessegroep werden door Rob begeleid in deze workshop.
In eerste instantie werd de theorie door Rob toegelicht. Daarna
deden we een voorstelronde om elkaar beter te leren kennen en
basis te leggen voor de verdere groepsvorming. In tweetallen
bespraken wij vervolgens onze grootste kwaliteiten en valkuilen.
Hierna gingen we twee groepen vormen zonder daarbij te
mogen praten. Het was fascinerend om te zien en ervaren
wat er dan gebeurd in de groep, hoe individuen op elkaar
reageren en hoe snel een groep zich vormt. Het leiderschap
ontwikkelde zich heel verschillend in beide groepen. In een
groep had een van de deelnemers voorgenomen als leider de groep in te gaan en liet dat
ook duidelijk blijken. In de andere groep werd de leider vanuit de groep gevonden
middels een zoektocht, waarin ieder een kans kreeg als leider tussen de groep te staan.
In de bespreking analyseerden we wat we zagen, observeerden en voelden. Het was al
met al een bijzonder leerzame ervaring die door de deelnemers als zeer goed
gewaardeerd werd.
Volgende bijeenkomst
Wil je ook een keer komen meedoen bij de IPMA interessegroep "Faciliteren binnen
projecten en programma's"? Dan kun je je aanmelden bij Mertine Middelkoop of Henri
Haarmans. Zij zijn de trekkers van deze interessegroep, een bundeling van krachten is
met de IAF (International Association of Facilitators).
De volgende bijeenkomst met als onderwerp “Persoonlijkheidstesten” is donderdag 16
april 2015 en zijn we wederom te gast in de leadership lodge in Doorn.