Amerikaanse Staatsinrichting Ingebouwde complexiteit & historische ontwikkeling Dr. Jorrit van den Berk Universiteit Leiden De nationale mythe Structuur 1) De revolutie en de constitutionele conventie 2) De grondwet en de verdeling van machten 3) Staatsinrichting en historische ontwikkelingen 4) Conclusie 1) De revolutie en de constitutionele conventie De Kolonie Het Moederland: Groot Brittanië Koloniale elite: kooplieden; plantagehouders; royalisten Radicalen: Ambachtslieden; arbeiders; kleine boeren De Revolutie Het Moederland: Groot Brittanië Koloniale elite: royalisten Radicalen: Kooplieden; plantagehouders; ambachtslieden; arbeiders; kleine boeren De Artikelen van Confederatie • 1777; • Kleine staat (confederatie); • Zwakke internationale positie en interne onrust. Constitutionele Conventie • 1787; • Sterkere staat (Federatie); • Compromissen De compromissen (I) “Grote” Staten: “Kleine” Staten: New Jersey Plan Virginia Plan Connecticut Compromis De compromissen (II) “Vrije” Staten: Slaven Staten: Slaven niet meetellen Slaven meetellen Drievijfde Compromis: Slaven voor 3/5 meetellen 2) De grondwet en de verdeling van machten De 7 Artikelen • Preambule: “We the people” I. II. III. IV. V. VI. VII. De wetgevende macht; De uitvoerende macht; De controlerende macht; Nationale eenheid; Amendementen; Hoogste wet; Ratificatie. De 3 machten Wetgeving en budget Uitvoering, initiatief, veto Keurt verdragen Maakt verdragen Keurt benoemingen Benoemt hogere ambtenaren Reguleert handel Oorlog en vrede Controleert constitutionaliteit Conflicten tussen staten Bevelvoerder leger Belastingen, leningen Richt lagere gerechtshoven in Amnestie Hoogste gerechtshof Federalisme CENTRALE OVERHEID STATEN “We the people…” “The people” = blanke mannen > 21 The people The people The people The people Huis van afgevaardigden Staten Kies College Kies College Senaat President President Hooggerechtshof 3) Staatsinrichting en historische ontwikkeling Ontwikkelingen in de Amerikaanse staatsinrichting • De eerste 10 amendementen: “The Bill of Rights”. • Succesvolle amendementen: Structuur en compositie overheid. • Onsuccesvolle amendementen: Pogingen tot beleidsvoering. • Evolutionaire ontwikkelingen: “Imperial Presidency”? “The Bill of Rights” Amendement Doel I Begrenst de macht van het Congres II, III, IV Begrenst de macht van de President V, VI, VII, VIII Begrenst de macht van de Rechtbanken IX, X Begrenst de macht van de nationale overheid Succesvolle Amendementen Structuur en Compositie overheid • Uitbreiding van het electoraat (XIV, XV, XIX, XXIII, XXIV, XXVI) • Status verkozen ambten (XII, XIV, XVII, XX, XXII, XXV) • Uitbreiden of beperken overheid (XI, XIII, XIV, XVI, XXVII) Voorbeelden: Uitbreiding electoraat • Amendement XV (1869-1870) Stemrecht voor alle rassen • Amendement XIX (1919-1920) Stemrecht voor vrouwen • Amendement XXIV (1962-1964) Afschaffing “poll tax” Voorbeeld: Electoraat ca. 1800 Electoraat = blanke mannen > 21 Electoraat Electoraat Electoraat Electoraat Huis van afgevaardigden Staten Kies College Kies College Senaat President President Hooggerechtshof Voorbeeld: Electoraat ca. 2000 Electoraat = Alle burgers > 18 Electoraat Electoraat Electoraat Electoraat Huis van afgevaardigden Staten (Kies College) (Kies College) Senaat President President Hooggerechtshof Onsuccesvolle Amendementen Pogingen tot beleidsvoering • 11.000 voorgesteld aan congres; • 17 aangenomen sinds 1791; • Amendement XVIII > Amendement XXI • Pogingen tot beleidsvoering. Voorbeelden • Drooglegging; • Liberale voorstellen; • Conservatieve voorstellen. Evolutionaire ontwikkelingen • Partijenstelsel; • Actief hooggerechtshof; • Imperiaal presidentschap. Voorbeeld: Een Imperiaal Presidentschap • Burgeroorlog; • Eerste Wereldoorlog; • Grote Depressie; • Vietnam Oorlog; • War on Terror. Conclusie: een systeem in ontwikkeling V.S.