De vierogenvis Naam: Deze opgave gaat over een vis (Anableps) die: • insecten vangt die boven het water vliegen én • kleine vissen vangt die onder water zwemmen. In onderstaande figuur is de Anableps schematisch getekend. De plaats is getekend, waarin de Anableps een insect ziet: X. De plaats is getekend, waarin de Anableps een kleine vis ziet: Y. De brekingsindex van water is 1,3. X Y lucht water Anableps A. B. C. Vul je naam in. Teken waar het insect zich in werkelijkheid (in de lucht) bevindt; vermeld de berekeningen die je hebt gemaakt. Teken waar de kleine vis zich in werkelijkheid (onder water) bevindt. De Anableps ziet de kleine vis, omdat lichtstralen terugkaatsen tegen het wateroppervlak. D. Ga met een berekening na of hier sprake is van totale terugkaatsing. Lees verder In de linkerfiguur is het oog van een mens én rechts het oog van een vis schematisch getekend. E. F. Wat is het opmerkelijkste verschil? Geef hiervoor een verklaring. De Anableps drijft op het wateroppervlak en kijkt het tegelijkertijd in de lucht én onder water. Zijn ogen zijn hieraan op een speciale manier aangepast. De populaire benaming van de vis heeft hiermee te maken: Vierogenvis. De ooglens van een Anableps heeft in feite twee hoofdassen met ieder een pupil (= cornea) én een netvlies (= retina). Het deel van de lens om in het water te kijken is de ‘onderwaterlens’; het beeld moet worden gevormd op de ‘dorsal retina’. Het deel van de lens om in de lucht te kijken is de ‘luchtlens’; het beeld moet worden gevormd op de ‘ventral retina’. Schematisch plaatje voor onderdeel G Lees verder Neem aan dat: • De Anableps (zonder accommoderen) ∞ ver kan kijken, zowel in de lucht als onder water. • Het schematische plaatje van het oog op schaal is. • De sterkte van de ongeaccommodeerde ‘onderwaterlens’ 50 Dpt is. • De beeldvorming van het oog uitsluitend wordt veroorzaakt door de lens. Het optisch middelpunt (knooppunt) van de lens ligt op het snijpunt van de twee hoofdassen. De lens gedraagt zich als een gewone ‘dunne’ lens. G. Bepaal met het schematische plaatje van het oog de sterkte van de ongeaccommodeerde ‘luchtlens’. De Anableps kan uit het water omhoog springen om een insect te vangen. Doordat het onderste deel van zijn oog niet langer in het water is, maar in de lucht, zijn de brekingseigenschappen daarvan veranderd. Deze verandering komt overeen met het sterker worden van de lens: de (ongeaccommodeerde) sterkte verandert van 50 Dpt in 58 Dpt. Hierdoor verandert de ligging van het vertepunt van het deel van het oog waarmee de Anableps normaliter onder water kijkt. H. Bereken hoe ver het ‘onderwateroog’ in de lucht maximaal kan kijken. Anableps is the amazing four-eyed fish. It swims just below the surface of water and can see below and above the water at the same time. It has a retina on the upper part of the eye and another retina on the lower part of the eye. Things above the surface focus on the lower retina, and things below the surface focus on the upper retina. The Anableps has no way to keep its eyes wet so it has to lower its eyes into the water often. When we look at the anableps we are amazing at God’s creative genius Bron: childrensbiblestudy.com